Return to Video

Rahatsızlıktan rahatlık duyun

  • 0:01 - 0:02
    Ben profesyonel bir baş belasıyım.
  • 0:02 - 0:04
    (Kahkaha)
  • 0:04 - 0:09
    İşim dünyayı,
    baştan savma sistemleri
  • 0:10 - 0:13
    ve daha iyisini yapmayı reddeden
    insanları bir yazar, konuşmacı
  • 0:14 - 0:17
    ve gizemli bir Nijeryalı olarak
    eleştirmek olduğundan
  • 0:17 - 0:18
    (Kahkaha)
  • 0:18 - 0:22
    Amacımın bu kedi olmak
    olduğunu hissediyorum.
  • 0:22 - 0:24
    (Kahkaha)
  • 0:24 - 0:27
    Ben diğer insanlara bakıp
    şöyle diyen kişiyim:
  • 0:27 - 0:29
    ''Bunu düzeltmen lazım.''
  • 0:29 - 0:30
    Ben buyum.
  • 0:31 - 0:35
    Bu dünyayı bulduğumuzdan
    daha iyi bir şekilde bırakmak istiyorum.
  • 0:35 - 0:38
    Bu değişimi başlatmak için seçtiğim yol
  • 0:38 - 0:39
    konuşmak,
  • 0:39 - 0:42
    ilk olmak
    ve o ilk domino taşı olmak.
  • 0:43 - 0:45
    Bir dizi dominonun düşmesi için
  • 0:45 - 0:48
    birinin önce düşmesi gerek,
  • 0:48 - 0:50
    bu şekilde diğer taşların da
    bir seçim şansı olmayacaktır.
  • 0:51 - 0:53
    O domino düştüğünde ise,
  • 0:53 - 0:55
    genellikle bunu gören ilk kişinin de
  • 0:55 - 0:59
    bir domino taşı olmak için
    ilham kazandığını umuyoruz.
  • 1:00 - 1:03
    Benim için, o ilk domino taşı olmak
    sesimi duyurmak
  • 1:03 - 1:06
    ve gerçekten zor olan şeyleri
    yapmak demek,
  • 1:06 - 1:08
    özellikle ihtiyaç duyulduklarında
  • 1:08 - 1:10
    başkalarının da takip edeceğini umarak.
  • 1:11 - 1:14
    Ancak bir şey var ki
    ben sizin muhtemelen düşündüğünüz
  • 1:14 - 1:17
    fakat söylemeye cesaret edemediğiniz
    şeyleri söyleyen kişiyim.
  • 1:17 - 1:20
    Pek çok zaman insanlar
    korkusuz olduğumuzu düşünürler,
  • 1:20 - 1:22
    bunu yapan insanlar korkusuzlar gibi.
  • 1:22 - 1:23
    Korkusuz değiliz.
  • 1:23 - 1:26
    Gerçeği güce karşı savunarak
  • 1:26 - 1:28
    yapmak zorunda olduğumuz fedakârlıkların
  • 1:28 - 1:30
    sonuçlarından korkmuyor değiliz.
  • 1:30 - 1:32
    Burada olan şey
    kendimizi zorunlu hissetmemiz
  • 1:32 - 1:35
    çünkü dünyada o domino taşı olmaya istekli
  • 1:35 - 1:36
    çok az insan var,
  • 1:36 - 1:39
    çok az insan bu riski göze almaya istekli.
  • 1:39 - 1:40
    Bunu korkusuzca yapmıyoruz.
  • 1:40 - 1:42
    Bir de korku hakkında konuşalım.
  • 1:42 - 1:45
    Büyüdüğümde ne olmak istediğimi
    tamamen biliyordum.
  • 1:45 - 1:47
    ''Doktor olacağım!'' diyordum.
  • 1:47 - 1:48
    Doktor Luvvie hayalimdi.
  • 1:49 - 1:51
    Daha kimse onu bilmezken
    Doc McStuffins olurdum.
  • 1:51 - 1:52
    (Kahkaha)
  • 1:52 - 1:55
    Üniversiteye gittiğimde,
  • 1:55 - 1:58
    ilk yılımda tıp hazırlık için
  • 1:58 - 2:00
    Kimya I almak zorundaydım.
  • 2:01 - 2:04
    Akademik kariyerimin
    ilk ve son D'sini aldım.
  • 2:04 - 2:06
    (Kahkaha)
  • 2:06 - 2:08
    Danışmanıma gittim
  • 2:09 - 2:11
    ve ''Tıp hazırlığı bırakalım,
  • 2:11 - 2:13
    çünkü bu doktorluk işi
    bana uymayacak,
  • 2:13 - 2:15
    ben hastaneleri sevmiyorum bile...
  • 2:15 - 2:16
    ''Yani...'' dedim.
  • 2:16 - 2:17
    (Kahkaha)
  • 2:17 - 2:19
    ''Bu işi oldu bitti varsayalım.''
  • 2:20 - 2:22
    O yarıyıl blog yazmaya başladım.
  • 2:22 - 2:24
    2003 yılıydı.
  • 2:24 - 2:26
    Bir hayal sona ererken
    diğeri başlıyordu.
  • 2:27 - 2:30
    Küçük bir hobi olarak başladı
    ve 2003 yılında pazarlama işimi kaybedince
  • 2:30 - 2:33
    tam zamanlı işim haline geldi.
  • 2:33 - 2:36
    Yine de ''Ben bir yazarım.'' diyebilmek
    2 yılımı aldı.
  • 2:36 - 2:42
    Ben yazmaya başladıktan 9 yıl sonra,
    'Yazarım' demeden önce,
  • 2:42 - 2:44
    çünkü 401ks olmadan
  • 2:44 - 2:46
    olacaklardan korkuyordum,
  • 2:47 - 2:49
    ''Ayakkabı tarzıma nasıl devam ederim''
    demeden
  • 2:49 - 2:50
    ''Benim için önemli.''
  • 2:50 - 2:51
    (Kahkaha)
  • 2:51 - 2:54
    Amacımın ne olduğu bilincine sahip olmak
  • 2:54 - 2:56
    bir hayli zamanımı aldı.
  • 2:56 - 2:58
    Sonra fark ettim ki
  • 2:58 - 3:00
    korkunun, amacımız olan şeyleri
  • 3:00 - 3:04
    yapıp söylememiz üzerinde
    inanılmaz bir gücü var.
  • 3:05 - 3:06
    Kendime diyordum ki
  • 3:07 - 3:09
    ''Hayatımı korkunun yönetmesine
    izin vermeyeceğim...
  • 3:09 - 3:13
    Yaptıklarıma korkunun karar vermesine
    izin vermeyeceğim.''
  • 3:13 - 3:16
    Sonra tüm bu harika şeyler olmaya
  • 3:16 - 3:17
    ve dominolar düşmeye başladı.
  • 3:18 - 3:21
    Bunu fark ettiğimde
  • 3:21 - 3:22
    ''2015 olmuş, 30 oldum,
  • 3:22 - 3:24
    'yine de yap' yılım olacak bu,
  • 3:24 - 3:27
    bir şeyler beni korkutsa da
    yapacağım artık'' diyordum.
  • 3:28 - 3:30
    Şimdi, ben Oğlak burcuyum.
  • 3:30 - 3:32
    Yere bastığımı hissetmeyi severim.
  • 3:33 - 3:36
    Tek başıma ilk tatilime
    çıkmaya karar verdim,
  • 3:36 - 3:39
    Dominik Cumhuriyeti'ne,
    yurtdışına gidiyordum.
  • 3:40 - 3:42
    Doğum günümde ne yaptım?
  • 3:42 - 3:45
    Punta Cana ormanları arasında
    ziplin yaptım.
  • 3:46 - 3:48
    Tuhaf bir sebepten üzerimde
    rahat iş kıyafeti vardı.
  • 3:48 - 3:49
    Sebebini sormayın.
  • 3:49 - 3:52
    (Kahkaha)
  • 3:52 - 3:53
    İnanılmaz vakit geçirdim.
  • 3:53 - 3:56
    Ayrıca su altında olmaktan
    hoşlanmıyorum.
  • 3:56 - 3:58
    Toprak üstünde olmayı seviyorum.
  • 3:58 - 4:03
    O yüzden Meksika'ya gittim
    ve su altında yunuslarla yüzdüm.
  • 4:03 - 4:06
    O yıl yaptığım diğer bir güzel şey
  • 4:06 - 4:08
    yaptığım en çarpıcı şeydi,
  • 4:08 - 4:10
    kitabımı yazdım;
  • 4:10 - 4:12
    ''Seni Yargılıyorum''u.
  • 4:12 - 4:13
    Sonrasında...
  • 4:13 - 4:14
    (Alkış)
  • 4:14 - 4:16
    yazı haklarını almam gerekiyordu.
  • 4:16 - 4:17
    Evet.
  • 4:17 - 4:20
    Ama o yıl yaptığım karşıt-ben işi
  • 4:20 - 4:22
    ödümü kopardı...
  • 4:23 - 4:24
    Hava dalışına gittim.
  • 4:26 - 4:27
    Uçaktan atlamak üzereyiz.
  • 4:27 - 4:31
    ''Hayatımda çok aptalca şey yaptım,
    bu da onlardan biri'' dedim.
  • 4:31 - 4:32
    (Kahkaha)
  • 4:32 - 4:34
    Sonra Dünya'ya düşmeye başlıyoruz
  • 4:34 - 4:37
    ve tam anlamıyla nefesim kesiliyor
    ve diyorum ki
  • 4:37 - 4:40
    ''Ben az önce harika bir uçaktan
    bilerek atladım.''
  • 4:40 - 4:41
    (Kahkaha)
  • 4:41 - 4:42
    ''Benim sorunum ne?''
  • 4:42 - 4:44
    Sonra o güzelliğe bakıyorum,
  • 4:44 - 4:47
    ''Bu yapabileceğim en güzel şey''
    diyorum
  • 4:47 - 4:49
    ''Bu harika bir karardı.''
  • 4:49 - 4:52
    Sonra gerçekleri konuştuğum
    zamanları düşünüyorum.
  • 4:52 - 4:55
    O uçaktan atlıyormuşum
    gibi hissediyorum.
  • 4:55 - 4:58
    Uçağın tam kenarında
    durduğum o anı hissediyorum,
  • 4:58 - 5:00
    ''Bunu yapmamalısın'' hissi
  • 5:00 - 5:03
    ama yine de yapıyorum
    çünkü zorunda olduğumu görüyorum.
  • 5:04 - 5:05
    O uçağın kenarında oturmak
  • 5:05 - 5:08
    ve uçağın içinde kalmak
    beni rahatlıyor.
  • 5:08 - 5:11
    Kurumlara ve benden büyük insanlara,
  • 5:11 - 5:13
    benden daha güçlü her tür duruma karşı
  • 5:13 - 5:16
    konuştuğum her gün
  • 5:16 - 5:18
    o uçaktan düştüğümü hissediyorum.
  • 5:18 - 5:20
    Sonra anlıyorum ki
    rahatlık abartılmış.
  • 5:20 - 5:23
    Sessiz olmak da rahatlık çünkü.
  • 5:23 - 5:26
    İşleri olduğu gibi bırakmak da.
  • 5:26 - 5:29
    Tüm bu rahatlık
    var olan durumu korumaktan ibaret.
  • 5:29 - 5:31
    O yüzden rahatsızlıktan
    rahatlık duymalıyız,
  • 5:31 - 5:34
    gerekli olduğu her zaman
    acı gerçekleri konuşarak.
  • 5:35 - 5:36
    Ben --
  • 5:36 - 5:39
    (Alkış)
  • 5:39 - 5:43
    Kendim için söyleyeyim,
    bu gerçekleri konuşmak zorundayım
  • 5:43 - 5:45
    çünkü dürüstlük benim için önemli.
  • 5:45 - 5:47
    Doğruluk çok değer verdiğim bir şey.
  • 5:47 - 5:50
    Adalet... Bu bir seçenek bile olmamalı.
  • 5:50 - 5:52
    Her zaman adalet sahibi olmalıyız.
  • 5:52 - 5:55
    Ayrıca karite yağının da
    çok değerli olduğuna inanıyorum --
  • 5:55 - 5:56
    (Kahkaha)
  • 5:56 - 6:00
    ve bence cildimiz nemli olursa
    dünya daha iyi bir yer olurdu.
  • 6:00 - 6:03
    Bunun dışında
    en önemli değerlerim ışığında
  • 6:03 - 6:05
    gerçeği konuşmak zorundayım.
  • 6:05 - 6:06
    Bu konuda başka bir seçim şansım yok.
  • 6:06 - 6:09
    Ancak benim gibi profesyonel baş belaları
  • 6:09 - 6:12
    bu domino taşları olmaya gönüllü,
    her zaman uçaktan atlayan
  • 6:12 - 6:14
    veya ilk eleştiriye hedef olan
  • 6:14 - 6:16
    tek insanlar olmamalı.
  • 6:16 - 6:18
    İnsanlar bu akut sonuçlardan
    o kadar korkuyor ki
  • 6:18 - 6:21
    pek çok kez bir ortama girdiğinizde
  • 6:21 - 6:24
    o ortamdaki en güçlü insan
    olduğunuzu fark etmiyorsunuz...
  • 6:24 - 6:27
    İkinci veya üçüncü
    en güçlü kişi de olabilirsiniz.
  • 6:27 - 6:30
    Şuna kesinlikle inanıyorum ki
    bu tür durumlarda işimiz
  • 6:30 - 6:32
    olanlara müdahele etmek.
  • 6:32 - 6:34
    Eğer en güçlü biz değilsek,
  • 6:34 - 6:36
    iki kişinin daha desteğiyle birlikte
  • 6:37 - 6:38
    güçlü oluruz.
  • 6:38 - 6:40
    Tıpkı toplantıda
    ortak imza atan kadın örneği gibi,
  • 6:40 - 6:43
    hani kadın sesini duyuramıyordur
  • 6:43 - 6:47
    veya sesini duyuramayan kişinin
  • 6:47 - 6:48
    duyulmasını istiyordur.
  • 6:48 - 6:51
    İşimiz bunlara fırsat tanımak.
  • 6:51 - 6:54
    Herkesin iyiliği toplumsal bir sorundur.
  • 6:54 - 6:56
    Eğer bunu savunabilirsek,
    ihtiyaç duyduğumuzda
  • 6:56 - 6:57
    bunu anlarsak,
  • 6:58 - 6:59
    başkasına yardım edebileceğimizi anlarsak
  • 6:59 - 7:02
    çevremize o kadar sık bakmak
    zorunda olmayız.
  • 7:02 - 7:04
    Toplumda çok zor duruma düştüğümü
  • 7:04 - 7:08
    hissettiğim zamanlar oldu,
  • 7:08 - 7:11
    bir konferansta konuşmam
    istendiği bir zaman olduğu gibi
  • 7:11 - 7:14
    ve benden bunun için ödeme
    yapmamı istediler.
  • 7:14 - 7:16
    Sonra biraz araştırma yaptım
  • 7:16 - 7:19
    ve öğrendim ki orada konuşma yapan
    beyaz erkeklere ödeme yapılmış
  • 7:19 - 7:21
    ve seyahat masrafları karşılanmış.
  • 7:21 - 7:24
    Konuşma yapan beyaz kadınların
    seyahat masrafları ödenmiş.
  • 7:24 - 7:28
    Konuşma yapan siyahi kadınlardan ise
    ödeme yapması istenmiş.
  • 7:28 - 7:30
    ''Ne yapıyorum şimdi?'' dedim.
  • 7:30 - 7:33
    Bunu topluluğa karşı dile getirirsem
    finansal bir kayıp
  • 7:33 - 7:35
    yaşayacağımı biliyordum
  • 7:35 - 7:38
    Sonra anladım ki
    sessizliğimin kimseye faydası yok.
  • 7:39 - 7:42
    Sonra korku içinde bunu
    aleni olarak konuştum
  • 7:42 - 7:44
    ve diğer kadınlar da konuşmaya başladı...
  • 7:44 - 7:47
    ''Bu ödeme eşitsizliği bana da yapıldı.''
  • 7:47 - 7:50
    Sonra bu konu
    konferansın dahil olduğu
  • 7:50 - 7:53
    ayrımcı ödeme uygulamaları
    hakkında bir sohbet oldu.
  • 7:53 - 7:55
    İlk domino taşı olduğumu hissettim,
  • 7:55 - 7:58
    tanınan bir kişinin yazdığı
    rahatsız edici anıyı okuyup
  • 7:58 - 7:59
    onunla ilgili bir yazı yazdım.
  • 8:00 - 8:03
    Benden daha güçlüydü
    ve kariyerimi etkileyebilirdi
  • 8:03 - 8:05
    ama ''Yapmak zorundayım'' diyordum.
  • 8:05 - 8:08
    ''Bu uçağın kenarında
    gerekirse iki saat oturmam lazım.''
  • 8:08 - 8:11
    Ve yaptım.
    ''Yayınla''ya tıkladım ve kaçtım.
  • 8:11 - 8:12
    (Kahkaha)
  • 8:12 - 8:14
    Döndüğümde viral olmuştu
  • 8:14 - 8:18
    ve insanlar ''Tanrım, sonunda biri
    bunu dile getirdi'' yazıyorlardı.
  • 8:18 - 8:19
    Akıl sağlığı ve kişisel bakım
  • 8:19 - 8:22
    hakkında bir tartışma başladı
  • 8:22 - 8:24
    ve ben şu havaya büründüm;
  • 8:24 - 8:27
    ''Yaptığım bu şey...
    işe yarıyor sanırım.''
  • 8:27 - 8:31
    Sonra pek çok insan
    güçlü erkekler tarafından
  • 8:31 - 8:36
    uğradıkları saldırılar hakkında
    konuşarak domino etkisi yarattılar.
  • 8:36 - 8:40
    ''Ben de!'' diyen milyonlarca kadın
    buna katıldı.
  • 8:40 - 8:43
    Bu hareketi ateşleyen
    Tarana Burke'e teşekkürler.
  • 8:43 - 8:50
    (Alkış)
  • 8:50 - 8:55
    İnsanlar ve sistemler bizi olduğumuz yerde
    tutmak için sessizliğimizi kullanırlar.
  • 8:56 - 9:02
    İlk domino taşı olmak bazen tamamen
    olduğunuz kişi olmak demektir.
  • 9:02 - 9:05
    Bu yüzden 3 yaşından beri
    şaibeli bir karakterim.
  • 9:05 - 9:06
    (Kahkaha)
  • 9:06 - 9:08
    Üçüncü doğum günümde ben.
  • 9:09 - 9:11
    Hayatım boyunca bu kız oldum,
  • 9:11 - 9:13
    bunun bile domino olduğunu düşünüyorum
  • 9:13 - 9:16
    çünkü kendimizin temsilcisi olmamızı
  • 9:16 - 9:18
    isteyen bir dünyada
  • 9:18 - 9:20
    kendiniz olmak devrim gibi olabilir.
  • 9:20 - 9:23
    Ben fısıldamamızı isteyen bir dünyada
  • 9:23 - 9:24
    bağırmayı seçiyorum.
  • 9:25 - 9:30
    (Alkış)
  • 9:30 - 9:32
    Bu zor şeyleri söylemek gerektiğinde
  • 9:32 - 9:34
    kendime üç şey soruyorum.
  • 9:34 - 9:36
    Bir: Bunu kastettin mi?
  • 9:37 - 9:39
    İki: Bunu savunabilir misin?
  • 9:39 - 9:41
    Üç: Bunu sevgiyle mi söyledin?
  • 9:41 - 9:44
    Üçüne de yanıtım evet ise,
  • 9:44 - 9:46
    bunu söylüyor ve sonucuna göğüs geriyorum.
  • 9:48 - 9:49
    Bu önemli.
  • 9:49 - 9:50
    Bu iç kontrol sistemim
  • 9:50 - 9:53
    bana hep ''Bunu yapman lazım'' diyor.
  • 9:55 - 9:57
    Doğruları söylemek,
    önemli gerçekleri konuşmak
  • 9:57 - 9:59
    devrimsel bir hareket olmamalı.
  • 10:00 - 10:04
    Güce karşı gerçeği savunmak
    fedakârlık gerektirmemeli ama öyle değil.
  • 10:04 - 10:08
    İnanıyorum ki daha çoğumuz
    insanlık için bunu yapmayı tercih etse
  • 10:08 - 10:10
    şu an olduğumuzdan
    çok daha iyi yerlerde olurduk.
  • 10:11 - 10:13
    İnsanlıktan söz açılmışken,
  • 10:13 - 10:17
    Bence köprüler kurmak için
    gerçekleri konuşmayı kendimize borçluyuz,
  • 10:17 - 10:18
    ortak payda adına
  • 10:18 - 10:22
    ve gerçekler üzerine kurulmayan
    köprüler yıkılacak.
  • 10:22 - 10:23
    Doğruyu savunmak
  • 10:24 - 10:27
    o domino taşı olmak bizim işimiz,
  • 10:27 - 10:29
    sorumluluğumuz, görevimiz,
  • 10:30 - 10:32
    yalnızca zor olduğunda değil,
  • 10:32 - 10:34
    özellikle zor olduğunda.
  • 10:34 - 10:35
    Teşekkür ederim.
  • 10:35 - 10:41
    (Alkış)
Title:
Rahatsızlıktan rahatlık duyun
Speaker:
Luvvie Ajayi
Description:

Luvvie Ajayi aklından geçeni söylemekten veya topluluk içinde karşı görüşte olmaktan korkmuyor, siz de korkmamalısınız. ''Sessizliğinizin kimseye faydası yok'' diyen yazar, aktivist ve kendinden menkul profesyonel baş belası. Bu ışıldayan, moral verici konuşmada Ajayi sesinizi çıkarmak ve sessiz kalmak arasında bocaladığınızda kendinize sormanız gereken üç soru paylaşıyor ve hepimizi rahatsızlıktan biraz daha rahatlık duymaya teşvik ediyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:54

Turkish subtitles

Revisions