-
Hallo, mijn naam is Tony, en
dit is Every Frame a Painting.
-
Er zijn sommige filmmakers die zo invloedrijk zijn,
dat waar je ook kijkt, je sporen van ze terugvindt.
-
Ik zie het werk van deze filmmaker
terug in de oeuvre van Wes Anderson,
-
Zijn acrobatiek en stunts in Jackie Chan,
-
en zijn emotieloze houding in Bill Murray.
-
We hebben het natuurlijk over Buster Keaton,
een van de drie grote zwijgende komieken.
-
[Orson Welles] Hij was, zoals
we nu beginnen te realiseren...
-
...de allerbeste clown in de filmgeschiedenis.
-
[Tony] En bijna honderd jaar later kan hij ons
nog steeds genoeg leren over visuele komedie.
-
Dus laten we vandaag kijken naar
hoe de meester een grap opbouwt.
-
Klaar?
-
Laten we beginnen.
-
Het eerste wat je moet
weten over visuele komedie
-
is dat je je verhaal door middel
van handelingen moet vertellen.
-
Keaton was een visuele verteller
en hij vond het nooit leuk
-
wanneer andere regisseurs hun
verhaal via tussentitels vertelden.
-
[Buster Keaton] De gemiddelde film gebruikte
240 tussentitels, dat was ongeveer het gemiddelde.
-
-240 was het gemiddelde?
-Ja, en het meeste dat ik ooit heb gebruikt was 56.
-
[Tony] Hij vermeed tussentitels door
te focussen op gebaren en mimespel.
-
In dit shot kom je er nooit achter waar
deze twee mensen het over hebben.
-
Alles wat je moet weten wordt overgebracht
door de tafel en hun lichaamstaal.
-
[interview] Maar wat je moest zeggen...
-
Je moest het overbrengen naar
het publiek via de enige manier:
-
- Door actie.
- Precies. We verwijderde ondertitels
-
zo veel mogelijk als we het ook
via actie konden vertellen.
-
[Tony] Keaton geloofde dat elk gebaar
dat je maakte uniek zou moeten zijn.
-
Doe nooit hetzelfde twee keer.
-
Elke val...
-
... is een mogelijkheid...
-
... voor creativiteit.
-
Maar wanneer je de actie kent
krijgen we het tweede probleem:
-
Waar plaats je de camera?
-
Visuele grappen werken meestal
het best vanaf één speciale hoek.
-
En wanneer je de hoek verandert...
-
...verander je de grap en werkt
het misschien minder goed.
-
De goede hoek vinden is een
kwestie van vallen en opstaan.
-
Dus laten we kijken naar twee mogelijke
camera plaatsingen voor dezelfde grap:
-
Dit is de eerste:
-
En dit is de tweede:
-
Je ziet dat in de eerste hoek de auto het
grootste gedeelte van het kader inneemt,
-
en we krijgen niet een duidelijk zicht
van Buster totdat hij zich omdraait.
-
Maar in de tweede hoek is de
auto in de achtergrond geplaatst,
-
en hebben we altijd een
duidelijke visie van zijn gezicht.
-
In deze milliseconde, waarin hij niet
weet wat er gebeurt maar wij wel...
-
... dat is veel beter vanaf hier.
-
En in de eerste hoek, verdeelt
de kadering onze aandacht.
-
Onze ogen willen tegelijk naar zijn
gezicht en naar het bord kijken.
-
Maar nadat we de scene
anders samenstellen...
-
... kijken onze ogen
vanzelfsprekend naar hem...
-
... dan naar het bord...
-
... en dan weer terug naar hem.
Veel beter.
-
Nu komen we bij de derde vraag:
-
Wat zijn de regels van
deze specifieke wereld?
-
Buster’s wereld is vlak
and geregeerd door één wet.
-
Als de camera het niet kan zien,
kunnen de karakters het ook niet zien.
-
In Buster’s wereld zijn de karakters
beperkt door de zijkanten van het kader...
-
... en door wat er voor ons,
het publiek, zichtbaar is.
-
En hierdoor kan hij grappen
maken die visueel zinvol zijn...
-
... maar niet logisch.
-
Veel van zijn grappen gaan over de
menselijke beweging in de vlakke wereld.
-
Hij kan naar rechts gaan...
-
... naar links...
-
... naar boven...
-
... naar beneden...
-
... weg van de lens...
-
... of er juist naartoe.
-
Komt het je bekend voor?
-
[clip] Ze is vermoord, en jullie
denken dat ik het gedaan heb.
-
Hee!
-
[Tony] Net zoals Wes Anderson, vond
Buster Keaton humor in geometrie.
-
Hij plaatste de camera vaak verder weg,
zodat je de vorm van de grap kon zien.
-
Er zijn cirkels...
-
... driehoeken...
-
... parallelle lijnen...
-
en natuurlijk, de vorm van
het kader zelf: de rechthoek.
-
Ik denk dat deze manier van organiseren
geweldig is, omdat je het publiek aanmoedigt
-
om rond het kader te kijken
en zelf de humor te vinden.
-
Bedenk in dit shot waar je ogen kijken.
-
Waar is hij?
-
Een aantal van deze grappen
komen uit Vaudeville,
-
en zijn ontworpen om als
goocheltrucs te werken.
-
En bij alle goocheltrucs is het leuk om
proberen te raden hoe de truc werkt.
-
Keaton had een naam voor dit soort grappen.
Hij noemde ze "onmogelijke grappen".
-
Ze behoren tot zijn meest vindingrijke
en surrealistische grappen.
-
Maar als verteller vond hij ze lastig, omdat
ze de regels van zijn wereld braken.
-
[clip] We moesten stoppen met de onmogelijke
grappen, en wat we "cartoon grappen" noemde.
-
Dat verdween allemaal toen we
langere films begonnen te maken.
-
Ze moesten geloofwaardig zijn
of je verhaal zou instorten.
-
[Tony] Dus in plaats daarvan richtte hij
zich meer op de "natuurlijke grap",
-
de grap die organisch komt
vanuit het karakter en de situatie.
-
Kijk wat hij met deze deur doet:
-
Keaton beweerde dat je voor visuele komedie
open moest staan voor improvisatie.
-
[interview] Hoeveel was van tevoren bedacht en hoeveel ontstond tijdens het maken zelf? Hoeveel was improvisatie?
-
[Keaton] Nou, als regel heb je ongeveer vijftig
procent in je hoofd wanneer je begint te filmen
-
en de rest ontwikkel je
terwijl je de film maakt.
-
[Tony] Soms vond hij een grap die hij zo leuk
vond dat hij er later naar terug verwees.
-
Maar op andere momenten werkte grappen die
hij van te voren had bedacht niet op die dag.
-
Dus dan gooide hij ze gewoon weg...
-
[Keaton] ...omdat ze niet overeind
komen en niet goed werken .
-
En dan komen de ongeplande grappen.
-
[Tony] Het was de bedoeling
dat hij deze sprong zou halen.
-
Maar omdat hij miste, besloot hij de
fout te behouden en er op te bouwen.
-
[Keaton] Dus in een zeldzaam geval kreeg je de scène
de tweede keer goed, meestal al de eerste keer.
-
[clip] Misschien was dat één van de redenen dat
er 's nachts in het huis zoveel gelachen werd.
-
Ik bedoel, de jongeren en ik hadden het gevoel
dat wat we zagen op dat moment gebeurde.
-
Dat het maar één keer was gebeurd,
dat het niet al eerder gedaan was.
-
[Tony] En dat brengt ons bij het laatste ding
over Buster Keaton en zijn beroemde regel:
-
Nooit een grap vervalsen.
-
Voor Keaton was er maar één manier om het
publiek te overtuigen dat wat ze zagen echt was.
-
Hij moest het ook echt doen...
-
...in een ononderbroken shot.
-
Hij was hier zo streng over dat hij ooit zei:
-
"Of we doen dit in één shot...
-
...of we gebruiken de grap niet."
-
En dit is waarom hij bijna honderd
jaar later zo essentiëel blijft.
-
Niet alleen vanwege zijn vaardigheid
maar ook vanwege zijn oprechtheid.
-
Dat is hem echt.
-
En geen enkele vooruitgang in
technologie kan dit imiteren.
-
Zelfs nu zijn we verwonderd wanneer
filmmakers het voor het echt doen,
-
maar ik denk dat hij het 95
jaar geleden beter deed.
-
Dus hoe vaak iemand hem ook nadoet...
-
...gaat er niets boven het originele werk.
