ဘာသာစကာများ ဆင့်ကဲဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ပုံ။ Alex Gendler
-
0:07 - 0:10Tower of Babel ရဲ့
သမ္မာကျမ်းလာ ပုံဝတ္ထုထဲမှာ -
0:10 - 0:13လူသားအားလုံးဟာ ရုတ်တရက်
အုပ်စုများစွာ ကွဲထွက်ပြီး -
0:13 - 0:15အချင်းချင်း နားမလည်နိုင်
မဖြစ်ခင် တစ်ခါကတော့ -
0:15 - 0:17ဘာသာစကားတစ်ခုတည်းကိုသာ ပြောဆိုခဲ့ကြတယ်တဲ့။
-
0:17 - 0:21ဒီလို မူလဘာသာစကားတစ်ခု ရှိခဲ့ဖူးလား
ဆိုတာကို တကယ်ကို မသိကြပေမဲ့ -
0:21 - 0:24ယနေ့ခေတ်မှာ တည်ရှိနေတဲ့ ထောင်ချီတဲ့
ဘာသာစကားတွေကို အများကြီး -
0:24 - 0:27ပိုသေးငယ်တဲ့ အရေအတွက်တစ်ခုမှာ
ပြန်ပြီး ခြေရာခံနိုင်တာတော့ သိကြပါတယ်။ -
0:27 - 0:29ဒီတော့ ဘာလို့ အများကြီး ဖြစ်သွားတာလဲ။
-
0:29 - 0:32လူသား ရွှေ့ပြောင်းနေမှုရဲ့
အစောပိုင်း နေ့တွေမှာ -
0:32 - 0:34ကမ္ဘာကြီးဟာ ဒီလောက်ကြီး လူမထူထပ်သေးဘူး။
-
0:34 - 0:37တစ်ခုတည်းသော ဘာသာစကားနဲ့
ယဉ်ကျေးမှု တူကြတဲ့ လူစုတွေဟာ -
0:37 - 0:39လတ်ဆတ်တဲ့အမဲနဲ့ ဖြစ်ထွန်းတဲ့မြေကိုရှာရာမှာ
-
0:39 - 0:42သီးခြားလမ်းတွေ သွားရင်း မကြာခဏ
ပိုငယ်တဲ့ လူမျိုးစုတွေအဖြစ်ကွဲသွားတယ်။ -
0:42 - 0:45နေရာသစ်တွေမှာ ပြောင်းရွေ့၊
အခြေချကြတာကြောင့် -
0:45 - 0:47အချင်းချင်း သီးခြားဖြစ်လာခဲ့ကြကာ
-
0:47 - 0:49မတူတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ တိုးတက်လာခဲ့တယ်။
-
0:49 - 0:50ရာစုချီကာ မတူတဲ့ အခြေအနေတွေမှာနေခြင်း၊
-
0:50 - 0:52မတူတဲ့အစာ စားခြင်းနဲ့
-
0:52 - 0:53မတူတဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခြင်းက
-
0:53 - 0:57ကွဲပြားတဲ့ အသံထွက်၊ ဝေါဟာနဲ့
တူညီတဲ့ ဒေသသုံးစကားတွေကို -
0:57 - 0:59လုံးဝ မတူတဲ့ ဘာသာစကားတွေ
အဖြစ်ပြောင်းလဲလိုက်တယ်။ -
0:59 - 1:03လူမျိုးစုတွေအဖြစ် ဆက်လက် ခွဲခြားရင်း
ဒီထက်ပိုကာ ကြီးထွား ပျံ့နှံ့သွားတယ်။ -
1:03 - 1:07ဗီဇပညာရှင်တွေလိုပဲ ခေတ်သစ် ဘာသာဗေဒ
ပညာရှင်တွေဟာ ဘာသားစကားပေါင်းစုံကို -
1:07 - 1:10၎င်းတို့ရဲ့ တူညီတဲ့ ဘိုးဘေး (သို့)
မူလဘာသာစကားကိုတတ်နိုင်သလောက် -
1:10 - 1:13ပြန်ခြေရာခံရင်း ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို
မှတ်တမ်းပြုဖို့ ကြိုးစားတယ်။ -
1:13 - 1:17ဒီနည်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ဘာသာစကားအားလုံးရဲ့
အုပ်စုကို ဘာသာစကား မိသားစုလို့ခေါ်တယ်။ -
1:17 - 1:20ဒါက များစွာသော ကိုင်းခွဲတွေနဲ့
မိသားစုအခွဲတွေ ပါဝင်နိုင်တယ်။ -
1:20 - 1:24ဒီတော့ ပထမဆုံးအနေနဲ့ ဘာသာစကားတွေဟာ
ဆက်စပ်နေလားဆိုတာ ဘယ်လို သတ်မှတ်နိုင်လဲ။ -
1:24 - 1:27တူတယ်ထင်ရတဲ့ စကားလုံးတွေ
အများကြီး ဖော်မပြဘူး။ -
1:27 - 1:30တူညီတဲ့ ရင်းမြစ်ကနေ ဆင်းသက်လာတယ်
ဆိုတာထက် ရင်းမြစ်တူဝေါဟာရ အတုတွေ -
1:30 - 1:32(သို့) တိုက်ရိုက် ငှားယူတဲ့
ဝေါဟာရတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်။ -
1:32 - 1:35သဒ္ဒါနဲ့ဝါကျဖွဲ့ထုံးဟာ ပိုစိတ်ချရတဲ့
လမ်းညွှန်ပါ။ -
1:35 - 1:36နာမ်စားတွေ၊ ကိန်းတွေ (သို့)
-
1:36 - 1:39မျိုးနွယ် စကားရပ်တွေလို
ငှားယူဖို့ ဖြစ်နိင်ခြေ -
1:39 - 1:42ပိုနည်းတဲ့ အခြေခံ ဝေါဟာရတွေရောပါ။
-
1:42 - 1:44ဒီအင်္ဂါရပ်တွေ စနစ်တကျ နှိုင်းယှဉ်ခြင်း၊
-
1:44 - 1:46အသံ ပြောင်းမှုရဲ့ ပုံမှန်ပုံစံတွေနဲ့
ဘာသာစကားတွေကြားက -
1:46 - 1:49ဆက်နွယ်မှုတွေကို ရှာဖွေတဲ့နည်းနဲ့
-
1:49 - 1:51ဘာသာဗေဒပညာရှင်တွေဟာ
ဆက်စပ်မှုတွေကို -
1:51 - 1:53သတ်မှတ်၊ တိကျတဲ့ အဆင့်တွေကို ခြေရာခံကာ
-
1:53 - 1:57ရေးထားတဲ့ မှတ်တမ်းတွေမရှိတဲ့ အစောပိုင်း
ဘာသာစကားတွကိုတောင် ပြန်တည်ဆောက်နိုင်တယ်။ -
1:57 - 2:01ဘာသာဗေဒပညာရှင်တွေဟာ အခြားအရေးကြီးတဲ့
သမိုင်း သဲလွန်စတွေတောင် ဖော်ပြနိုင်တယ်။ -
2:01 - 2:05ဥပမာ ပထဝီဆိုင်ရာ ဇာစ်မြစ်တွေနဲ့
ဘယ်စကားလုံးတွေ ဇာတိဖြစ်ခဲ့တယ်၊ -
2:05 - 2:07ငှားတာကို အခြေခံတဲ့ ရှေးလူသားတွေရဲ့
-
2:07 - 2:09ဘဝဟန်တွေကို သတ်မှတ်ခြင်းပါ။
-
2:09 - 2:11ဘာသာစကား မိသားစု သစ်ပင်တွေ
တည်ဆောက်တဲ့အခါ -
2:11 - 2:13ဘာသာဗေဒပညာရှင်တွေ ကြုံတဲ့
အဓိကပြဿနာနှစ်ခုရှိတယ်။ -
2:13 - 2:16တစ်က အခြေက ကိုင်းခွဲတွေ ဘယ်နေရာမှာ
ဆုံးသင့်တယ်ဆိုတာကို -
2:16 - 2:18ဆုံးဖြတ်တဲ့ ရှင်းလင်းတဲ့နည်း မရှိတာပါ။
-
2:18 - 2:23ဆိုလိုတာက အပြန်အလှန် ဘယ်ဒေသိယစကားကို
သီးခြားဘာသာစကားလို့ စဉ်းစားသင့်လဲဆိုတာပါ။ -
2:23 - 2:25တရုတ်ကို တစ်ခုတည်း ဘာသာစကား
အဖြစ်သတ်မှတ်ပေမဲ့ -
2:25 - 2:29၎င်းရဲ့ဒေသိယစကားတွေဟာ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်
နားမလည်နိုင်ရလောက်အောင် ကွဲပြားပေမဲ့ -
2:29 - 2:31စပိန်နဲ့ ပေါ်တူဂီစကား ပြောသူတွေကတော့
-
2:31 - 2:33မကြာခဏ အချင်းချင်း နားလည်နိုင်တယ်။
-
2:33 - 2:36ရှင်သန်နေတဲ့ လူတွေ တကယ်တမ်။
ပြောတဲ့ ဘာသာစကားတွေဟာ -
2:36 - 2:38သေသပ်စွာ ပိုင်းထားတဲ့
အမျိုးအစားတွေမှာ မတည်ရှိပေမဲ့ -
2:38 - 2:40နယ်နိမိတ်တွေ၊ မျိုးတူစုမှုတွေကို ကျော်ကာ
-
2:40 - 2:43တဖြည်းဖြည်း ကူးပြောင်းတတ်ပါတယ်။
-
2:43 - 2:45မကြာခဏ ဘာသာစကားတွေနဲ့
ဒေသိယတွေကြားက ခြားနားမှုက -
2:45 - 2:48ဘာသာဗေဒ အင်္ဂါရပ်တွေထက်
နိုင်ငံရေးနဲ့ အမျိုးသားရေး အရေးထာမှုတွေကို -
2:48 - 2:51ပြောင်းလဲခြင်းရဲ့ အရင်းခံပါ။
-
2:51 - 2:53ဒါကြောင့် "ဘာသာစကား ဘယ်နှစ်ခုရှိလဲ"
အတွက် အဖြေက -
2:53 - 2:56ရေတွက်တဲ့သူအပေါ် မူတည်နေတဲ့
၃၀၀၀ နဲ့ ၈၀၀၀ အကြား -
2:56 - 2:58တစ်နေရာရာမှာ ဖြစ်နိုင်တာပါ။
-
2:58 - 3:01အခြားပြဿနာက အပင်ထိပ်ဘက်ဆီ
ဦးတည်တဲ့ အချိန်ထဲမှာ -
3:01 - 3:02အနောက်ကို ပိုဝေးဝေး ရွှေ့လေ
-
3:02 - 3:05အဲဒီက ဘာသာစကားတွေအကြောင်း
အထောက်အထား ပိုနည်းလေပါ။ -
3:05 - 3:07အဓိကဘာသာစကား မိသားစုတွေရဲ့
လက်ရှိခွဲခြားမှုက -
3:07 - 3:11ယုတ္တိတန်တဲ့ သေချာမှုနဲ့ တည်ဆောက်နိုင်တဲ့
ဆက်စပ်မှုတွေမှာရှိတဲ့ -
3:11 - 3:13အကန့်အသတ်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်။
-
3:13 - 3:14အဓိပ္ပာယ်က မတူတဲ့ မိသားစုတွေရဲ့
-
3:14 - 3:17ဘာသာစကားတွေဟာ အဆင့်တိုင်းမှာ
မဆက်စပ်ဘူးလို့ ယူဆရတာပါ။ -
3:17 - 3:19ဒါပေမဲ့ ဒါက ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။
-
3:19 - 3:22ပိုအဆင့်မြင့်တဲ့ ဆက်စပ်မှုတွေ (ဝါ)
ထိပ်တန်းမိသားစုတွေအတွက် -
3:22 - 3:24အဆိုပြုချက်တွေဟာ စိတ်ကူးသက်သက်ဆိုပေမဲ့
-
3:24 - 3:25တချို့ကိုတော့ ကျယ်ပြန့်စွာ လက်ခံပြီး
-
3:25 - 3:27အခြားဟာတွေကို ထည့်စဉ်းစားနေတယ်။
-
3:27 - 3:30အထူးသဖြင့် ကျယ်ပြန်စွာ မလေ့လားရသေတဲ့
သေးငယ်တဲ့ ပြောသူ လူဦးရေနဲ့ -
3:30 - 3:32ဒေသရင်း ဘာသားစကားတွေပါ။
-
3:32 - 3:35ဘယ်တော့မှ ဘာသာစကား ဖြစ်ပေါ်ပုံကို
ဆုံးဖြတ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ -
3:35 - 3:39(သို့) လူသား ဘာသာစကားတွေမှာ
ပြောင်းရွေ့မှုရဲ့ အုတ်အုတ်ကျက်ကျက်အသံကနေ -
3:39 - 3:41လူစုကွဲသွားတဲ့ ဘုံ ရှေ့ပြေးတစ်ခု
တကယ်ရှိခဲ့လားဆိုတာပါ။ -
3:41 - 3:44ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်ခါ နိုင်ငံခြား
ဘာသာတစ်ခုကြားရင် အာရုံစိုက်ပါ။ -
3:44 - 3:47သင် ထင်သလောက် စိမ်းမနေလောက်ပါဘူး။
- Title:
- ဘာသာစကာများ ဆင့်ကဲဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ပုံ။ Alex Gendler
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/how-languages-evolve-alex-gendler တွင် ကြည့်ရှုပါ။
လူ့သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ ထောင်ချီတဲ့ ဘာသာစကားတွေဟာ အင်မတန်မှ ပိုသေးငယ်တဲ့ အရေအတွက်ကနေ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်လိုဖြစ်ပြီး ဒီလောက်အများကြီးနဲ့ အဆုံးသတ်သွားတာလဲ။ ဒါတွေအားလုံးကို ဘယ်လို မျက်ခြည်မပြတ်အောင် လုပ်ကြလဲ။ Alex Gendler ကနေပြီး ဒီဘာသာဗေဒဆိုင်ရာ သစ်ပင်တွေက အတိတ်မှာရှိတဲ့ အရေးပါတဲ့ ထိုးထွင်းအမြင်တွေကို ကျွန်ုပ်တို့ကို ပေးပုံကို သရုပ်ဖော်ပြရင်း ဘာသာဗေဒ ပညာရှင်တွေက ဘာသာစကားတွကို ဘာသာစကား မိသားစုတွေလိုက် အုပ်စုခွဲကြပုံကို ရှင်းပြထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Alex Gendler က ပြုစုပြီး လှုပ်ရှားမှုရုပ်ပုံများကို Igor Coric က ဖန်တီးထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:03
|
sann tint approved Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How languages evolve - Alex Gendler |