Return to Video

သဘာဝကမ္ဘာရဲ့ ဆန်းကျင်တဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်များ

  • 0:01 - 0:02
    နည်းပညာ၊ အနုပညာ နှင့် သိပ္ပံပညာတို့
  • 0:02 - 0:07
    ဆုံမိကြတဲ့ နေရာက ဘာလဲ?
  • 0:07 - 0:09
    သိချင်စိတ် နှင့် အံ့ဩမှုပါပဲ
  • 0:09 - 0:12
    ၎င်းတို့ကမှ ကျွန်တော်တို့ကို စူးစမ်းရန် မောင်းနှင်ကြတာပါ
  • 0:12 - 0:15
    ကျွန်တော်တို့ကို ဝန်းရံနေကြတဲ့ အရာတွေကို
    ကျွန်တော်တို့ မမြင်နိုင်ကြလို့ပါ။
  • 0:15 - 0:17
    ကျွန်တော်ဟ ရုပ်ရှင်ကားကို အသုံးပြုလျက်
  • 0:17 - 0:18
    ကျွန်တော်တို့ အားလုံးကို
    အချိန်ကာလ နှင့် ဟင်းလင်းပြင်
  • 0:18 - 0:21
    မုခ်ဝတွေကို ထိုးဖောက်လျက်
  • 0:21 - 0:23
    မြင်မရတာကို မြင်လာရအောင် လုပ်တတ်ပါတယ်
  • 0:23 - 0:25
    အဲဒီလို လုပ်လိုက်ခြင်း အားဖြင့်
  • 0:25 - 0:27
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းကို
    ချဲ့ထွင်ပေးလိုက်ကာ
  • 0:27 - 0:29
    ကျွန်တော်တို့ကို ခံယူသိရှိလာစေပါတယ်
  • 0:29 - 0:32
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသိစိတ်ကို ဖွင့်ပေးပါတယ်
  • 0:32 - 0:34
    ပြီးတော့ အဲဒါဟာ နှလုံးသားကို လာပြီး တို့ထိပါတယ် ။
  • 0:34 - 0:35
    ကောင်းပါပြီ ကျွန်တော် ကိုယ်တိုင် ရိုက်ထားတဲ့
  • 0:35 - 0:37
    3D IMAX ရုပ်ရှင် " မြင်မရသော ကမ္ဘာ၏ ဆန်းကျယ်မှု"
  • 0:37 - 0:40
    "Mysteries of the Unseen World" ထဲက
    တချို့အပိုင်းတွေကိုကို ပြပေးပါ့မယ်။
  • 0:40 - 0:42
    (ဂီတအသံ)
  • 0:42 - 0:44
    တချို့ လှုပ်ရှားမှုဟာ သိပ်ကို နှေးလွန်းလို့
  • 0:44 - 0:46
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျက်စိဟာ မသိနိင်ပါ။
  • 0:46 - 0:49
    အဲဒီလို အချိန်မှာ အချိန်ကြာစွာ စောင့်ကြည့် ရိုက်ကူးမှုက
  • 0:49 - 0:52
    အဲဒါကို ပြပေးလျက် ကျွန်တော်တို့ ဘဝမြင်ကွင်းကို ချဲ့ပေးပါတယ်။
  • 0:52 - 0:56
    သက်ရှိဘဝ အမျိုးမျိုး ထိုးထွက် ကြီးထွားလာကြပုံကို
    ကျွန်တော်တို့ မြင်နိုင်ပါတယ်။
  • 0:56 - 1:00
    နွယ်ပင်က တောရဲ့ ကြမ်းပြင်မှ စတင်လျက်
  • 1:00 - 1:03
    နေရောင် ရတဲ့ နေရာထိကို တွယ်တက်သွားပုံကို
    ကျွန်တော်တို့ မြင်နိုင်ပါတယ်။
  • 1:04 - 1:06
    ဒါကိုပဲ စကေး အများကြီး ချဲ့လိုက်ကြမယ်ဆိုရင်
  • 1:06 - 1:11
    အချိန်ကြာစွာ စောင့်လျက် ရိုက်ကူးမှုက ကျွန်တော်တို့
    ဂြိုဟ်များရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို မြင်လာစေပါမယ်။
  • 1:11 - 1:14
    ကျွန်တော်တို့ဟာ သဘာဝကြီးရဲ့ ရွေ့လျားမှုကိုသာမက
  • 1:14 - 1:17
    လူသားတို့ရဲ့ မရပ်မနား လှုပ်ရှားမှုတွေကိုလည်း မြင်နိုင်ပါတယ်။
  • 1:17 - 1:21
    ဒီမှာ မြင်နေရတဲ့ အစက် မျဉ်းကြောင်း တခုစီဟာ
    ခရီးသည်တင် လေယာဉ်ကို ကိုယ်စားပြုတာပါ။
  • 1:21 - 1:22
    အဲဒီလို လေယာဉ် လမ်းကြောင်းတွေကို
  • 1:22 - 1:24
    အချိန်စောင့် ကူးပြလိုက်တဲ့ အခါမှာ
  • 1:24 - 1:27
    ကျွန်တော်တို့ အားလုံးတို့ရဲ့ အထက်မှာ တချိန်လုံး ရှိနေပေမဲ့
  • 1:27 - 1:28
    ကျွန်တော်တို့ မမြင်နိုင်တာကို မြင်လာရပါမယ်:
  • 1:28 - 1:34
    ဒါက အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ကောင်းကင်ယံပေါ်က
    ကျယ်ပြောလှတဲ့ လေကြောင်း ပျံသန်းမှု ပုံပါပဲ။
  • 1:34 - 1:37
    အလားတူပဲ ကျွန်တော်တို့ဟာ ပင်လယ်ထဲက
    သင်္ဘောတွေကိုလည်း လုပ်နိုင်ပါတယ်။
  • 1:37 - 1:39
    ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒေတာ မှန်သမျှကို
    အချိန်ပိုင်းအားဖြင့် ဆွဲဆန့်ပြနိုင်ပါတယ်။
  • 1:39 - 1:44
    တစ်ကမ္ဘာလုံးရဲ့ စီးပွားရေးကိုလည်း ပြနိုင်တယ်။
  • 1:50 - 1:51
    ပြီတော့ ဆယ်စုနှစ်အတွက် ရှိနေတဲ့ ဒေတာကို ယူလိုက်ရင်
  • 1:51 - 1:53
    ကျွန်တော်တို့ ဂြိုဟ်ကြီးကို ခန္ဓာကိုယ် တခုတည်း အဖြစ်
  • 1:53 - 1:55
    ရှုမြင်နိုင်ပါမယ်။
  • 1:55 - 1:58
    သမုဒ္ဒရာများကို ဖြတ်လျက် စီးနေကြတဲ့ ရေစီးကြောင်းတွေကို
  • 1:58 - 2:03
    လေထုထဲမှာပျံဝဲလွင့်စင်နေကြတဲ့ တိမ်တိုက်တွေကို
  • 2:03 - 2:05
    တချက်တချက်မှာ လျှပ်စီးလက်မုႈတွေကို
  • 2:05 - 2:08
    မြောက်ဝင်ရိုးစွန်း ဒေသက
    ရောင်စုံတောက်ပမှုကို မြင်နိုင်ကြမှာပါ။
  • 2:08 - 2:12
    ဒီတော့ ဒီလို အချိန်စောင့် ရိုက်ထားတဲ့
    ပုံများဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် တည်ဆောက်ထားပုံကို
  • 2:12 - 2:16
    အသက်ဝင်လာစေပါတယ်။
  • 2:19 - 2:21
    နောက် တစ်ဖက်စွန်းမှာကျတော့
  • 2:21 - 2:25
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျက်စိအတွက် သိပ်ကို
    လျင်မြန်စွာ လှုပ်ရှားနေကြတဲ့ အရာတွေ ရှိပါတယ်
  • 2:25 - 2:27
    အဲဒါ့တွေကို ရှုမြင်ဖို့အတွက်လည်း
  • 2:27 - 2:30
    နည်းပညာတွေ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ရှိပါတယ်။
  • 2:32 - 2:33
    နှုန်းမြင့် ကင်မရာတွေနဲ့ ဆိုရင်
  • 2:33 - 2:35
    ကျွန်တော်တို့ဟာ အချိန်အကြာကြီး စောင့်ပြီး
    ရိုက်ကူးမှုရဲ့ ပြောင်းပြန်ကို လုပ်နိုင်ပါတယ်။
  • 2:35 - 2:37
    ကျွန်တော်တို့ မျက်စိ မြင်နိုင်တာထက်ကို
    အကြိမ် ထောင်နဲ့ချီ မြန်ဆန်လှတဲ့ ပုံတွေကို
  • 2:37 - 2:41
    ကျွန်တော်တို့ ရိုက်ကူးနိုင်ပါတယ်။
  • 2:41 - 2:45
    အဲဒါကြောင့်မို့လို့ သဘာဝက အမျိုးမျိုး တီထွင်ထားတဲ့
    အရာတွေ အလုပ်လုပ်ကြပုံကို မြင်နိုင်ပါတယ်။
  • 2:45 - 2:48
    ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ အဲဒါကို
    ပုံတူကူးချ အသုံးပြုနိုင်ကြကောင်းပါရဲ့။
  • 2:50 - 2:53
    အနီးအနားမှာ ပုစဉ်းကောင် ပျံဝဲနေစဉ်
  • 2:53 - 2:54
    အဲဒါဟာ သဘာဝထဲက အတော်ဆုံး ပျံသန်းသူ
  • 2:54 - 2:57
    ဖြစ်တာကို သင်ဟာ သိချင်မှ သိပါလိမ့်မည်။
  • 2:57 - 3:01
    ၎င်းဟာ ဝဲနေနိုင်တယ် နောက်ကြောင်း ပျံနိုင်တယ်
  • 3:01 - 3:04
    အပေါ်အောက်တောင် ပျံနိုင်သူပါ။
  • 3:04 - 3:08
    အင်းဆက်ပိုးကောင်တွေရဲ့
    အတောင်ပေါ်မှာ ရေးမှတ်ပေးခြင်းဖြင့်
  • 3:08 - 3:11
    သူတို့က ထုတ်လုပ်လိုက်ကြတဲ့
    လေလှိုင်းဂယက်တွေကို မြင်အောင် လုပ်နိုင်ပါတယ်။
  • 3:11 - 3:13
    သူတို့ ဘယ်လိုလုပ်မှန်း ဘယ်သူမှာမှ မသိပေမဲ့
  • 3:13 - 3:15
    နှုန်းမြင့် ပုံထဲမှာ မြင်နိုင်တာက ပုစဉ်းကောင်ဟာ
  • 3:15 - 3:17
    မိမိ အတောင်ပံ လေးခုကို တစ်ချိန်တည်းမှာ
  • 3:17 - 3:20
    မတူခြားနားစွာ လှုပ်နိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်။
  • 3:20 - 3:21
    အဲဒီထဲကနေပြီး ကျွန်တော်တို့
    သင်ယူနိုင်မယ့် အချက်တွေက
  • 3:21 - 3:23
    ပျံသန်းနိုင်ကြမယ့် စက်ရုပ် အသစ်ပုံစံကို
    ထုတ်လုပ်လာစေနိုင်ကာ
  • 3:23 - 3:25
    အရေးကြီးကြကာ လက်လှမ်းမှီဖို့ ခက်တဲ့
  • 3:25 - 3:31
    နေရာတွေကို မြင်တွေ့လာစေနိုင်ပါတယ်။
  • 3:32 - 3:34
    ကျွန်တော်တို့ဟာ ကြီးမားလှကာ ကျွန်တော်တို့ မြင်မရအောင်
  • 3:34 - 3:37
    သေးနုပ်ကြတဲ့ အရာတွေအကြောင်းကို မသိကြပါ။
  • 3:37 - 3:40
    အီလက်ထရွန် အဏုကြည့် ကိရိယာဟာ အီလက်ထရွန်တွေဖြင့်
  • 3:40 - 3:41
    ပုံတွေကို ဖေါ်ပေးနိုင်ရာ
  • 3:41 - 3:43
    အရာများကို တသန်းအထိကို
  • 3:43 - 3:45
    ချဲ့ထွင် ပြပေးနိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်။
  • 3:45 - 3:49
    ဟောဒါက လိပ်ပြာဥပါ။
  • 3:49 - 3:53
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် တလျှောက်လုံးမှာ
    နေထိုင်နေကြတဲ့ မြင်မရတဲ့ အကောင်တွေ ရှိပါတယ်။
  • 3:53 - 3:55
    အဲဒီထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျက်တောင်
    ပေါ်မှာ တသက်လုံး နေထိုင်ကြတဲ့
  • 3:55 - 3:57
    ပိစိကွေးတွေတောင် ရှိပါသေးတယ်။
  • 3:57 - 4:01
    ညဖက်မှာကျတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အရေပြားဆီကို
    တွာတက်တတ်ကြပါတယ်။
  • 4:01 - 4:04
    ဒါက ဘာလဲဆိုတာ ခန့်မှန်းနိုင်ပါသလား?
  • 4:04 - 4:06
    ငါးမန်းကောင်ရဲ့ အရေခွံပါ။
  • 4:08 - 4:11
    ခူကောင်ရဲ့ ပါးစပ်။
  • 4:12 - 4:15
    သစ်သီးယင်ရဲ့ မျက်လုံး။
  • 4:17 - 4:20
    ဥခွံ။
  • 4:22 - 4:25
    လှေးကောင်။
  • 4:27 - 4:31
    ခရုကောင်ရဲ့ လျှာ။
  • 4:32 - 4:34
    ကျွန်တော်တို့ဟာ အကောင်လောကထဲ
    နေထိုင်ကြတာတွေ အားလုံးနီးပါးကို သိကြတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
  • 4:34 - 4:37
    ဒါပေမဲ့ နောက်ထပ် ရှာတွေကြရအုံးမယ့်
  • 4:37 - 4:41
    သေးနုပ်တဲ့ အကောင်းအမျိုးစားတွေ သန်းချီ ရှိနိုင်ပါတယ်။
  • 4:43 - 4:46
    ပင့်ကူဟာလည်း လျှို့ဝှက်ချက်တွေ အများကြီး ရှိသူပါ။
  • 4:46 - 4:48
    ပင့်ကူမျှင်ဟာ သံမဏိထက်ကို များစွာမှ
  • 4:48 - 4:50
    ခိုင်ခန့်လှပါတယ်
  • 4:50 - 4:52
    ဒါတောင် ဆွဲဆန့်လို ရနိုင်တယ်။
  • 4:52 - 4:54
    အခု ကျွန်တော်တို့ သွားမယ့် ခရီးက အောက်ပိုင်း
  • 4:54 - 4:56
    နာနို အဆင့်ထိကို သေးနုပ်တဲ့ ကမ္ဘာဆီကို ခေါ်သွားမှာပါ။
  • 4:56 - 4:59
    ဒီအမျှင်ဟာ လူ့ဆံပင်နဲ့စာရင်
  • 4:59 - 5:02
    အဆ ၁၀၀ အထိကို ပါးပါတယ်။
  • 5:02 - 5:05
    အဲဒီမှာ ဗက်တီ
    းရီးယားပိုး ရှိနေတယ်။
  • 5:05 - 5:08
    တဖန် အဲဒီ ဗက်တီးရီးယားနဲ့ ကပ်လျက်က
  • 5:08 - 5:11
    ဆယ်ဆ ပိုသေးတဲ့ ဗိုင်းရတ်ပိုး။
  • 5:11 - 5:15
    အဲဒါရဲ့ အထဲမှာ ကျပြန်တော့ ဆယ်ဆ ပိုသေးငယ်တဲ့
  • 5:15 - 5:18
    DNA အမျှင် သုံးခု ရှိနေတယ်။
  • 5:18 - 5:21
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အားအကောင်းဆုံး
    အဏုကြည့် ကိရိယာရဲ့ အတတ်နိုင်ဆုံး ဘောင်အထိကို
  • 5:21 - 5:26
    ချဲ့ကြည့်ရင် ကာဗွန် အက်တမ်
    တလုံးတည်းကို မြင်ရပါမယ်။
  • 5:26 - 5:28
    အဲဒီလို အားကောင်းလှတဲ့
    အဏုကြည့် ကိရိယာရဲ့ အကူအညီဖြင့်
  • 5:28 - 5:30
    ကျွန်တော်တို့ဟာ လက်တွေ့မှာ
    အက်တမ်တွေကို ရွှေ့နိုင်ကြပါမယ်။
  • 5:30 - 5:36
    အဲဒီလိုနည်းဖြင့် အံ့ဩဖွယ်
    နာနို ကိရိယာတွေကို ဖန်တီးနိုင်လာကြမယ်။
  • 5:36 - 5:38
    တချို့များဆိုရင် တစ်နေ့နေ့တွင်
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို
  • 5:38 - 5:40
    ရောဂါ အမျိုးမျိုးအတွက် ကင်းလှည့်ပေးခြင်း
  • 5:40 - 5:44
    ပိတ်ဆို့နေတဲ့ သွေးကြောတွေကို
    ရှင်းထုတ်ပစ်ခြင်း လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
  • 5:44 - 5:47
    အနာဂတ်မှာ ပေါ်လာကြမယ့်
    ဓါတုစက်ကလေးတွေဟာ
  • 5:47 - 5:51
    တစ်နေ့မယ် DNA ကို ပြင်ပေးလာနိုင်ကြပါတယ်။
  • 5:51 - 5:54
    ကျွန်တော်တို့ဟာ ဘဝရဲ့
    ထူးဆန်းမှုတွေကို စူးစမ်းလိုစိတ်ကနေပြီး
  • 5:54 - 5:56
    ပေါက်ဖွားလာတဲ့ မောင်းနှင်အား
    ရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်
  • 5:56 - 6:00
    မကြုံစဖူး အံ့အားသင့်စရာ ကိရိယာတွေကို
    ဖန်တီးတော့မယ့်ဆဲဆဲကာလကို ရောက်နေကြပါပြီ။
  • 6:01 - 6:03
    ဒီတော့ အာကာသထဲက အမှုန်တွေ
    မရပ်မနား ကျဆင်းလာနေချိန်မှာ
  • 6:03 - 6:06
    လေထုဟာ ဝတ်မှုန်များဖြင့် ပြည့်နေပါတယ်
  • 6:06 - 6:09
    အခြားသော ကမ္ဘာများဆီက
    စိန်ပွင့်ကလေးတွေ ရတနာပွင့်တွေနဲ့
  • 6:09 - 6:11
    ဆူပါနိုဗာ ပေါက်ကွဲမှုတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေပါတယ်။
  • 6:11 - 6:13
    လူတွေဟာ သူတို့ နေထိုင်နေကြစဉ်
  • 6:13 - 6:19
    မြင်မရတဲ့ အရာတွေ အများကြီး ဝန်းရံလျက် ရှိပါတယ်။
  • 6:19 - 6:20
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ
    ကျွန်တော်တို့ မြင်လို့ရနိုင်တဲ့
  • 6:20 - 6:22
    အရာတွေ များပြားလှပါကလား ဆိုတဲ့ အသိတရားဟာ
  • 6:22 - 6:25
    ကမ္ဘာကြီးအား ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သိနားလည်မှုကို
    လုံးဝကို ပြောင်းလဲပစ်လိုက်ပါတယ်။
  • 6:25 - 6:27
    မြင်မရခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာတွေကို ကြည့်မြင်ရတဲ့
    အခါမှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ
  • 6:27 - 6:29
    ရှင်သန်းပြောင်းလဲနေတဲ့ စကြာဝဠာထဲ
    နေထိုင်နေကြရတာကို နားလည်ရပါတယ်။
  • 6:29 - 6:32
    အဲဒီလို အလားအလာအသစ်က
    အံ့ဩဖွယ်ရာကို ဖန်တီးပေးနေပါတယ်
  • 6:32 - 6:35
    ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးကို
    ကိုယ့်အိမ်ခြံထဲမှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်
  • 6:35 - 6:38
    စူးစမ်းလေ့လာဖို့ကို လှုံဆော်နေပါတယ်။
  • 6:38 - 6:41
    ကျွန်တော်တို့ နောက်ထပ် ဘာတွေ့ တွေ့မြင်ကြရအုံးမယ်
    ဆိုတာကို ဘသူများ သိနိုင်မလဲ။
  • 6:41 - 6:45
    ပြီးတော့ ဘယ်လို အံ့ဩစရာ အချက်တွေက
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပြောင်းပစ်မှာကိုလည်း မသိနိုင်ကြပါ။
  • 6:45 - 6:50
    ကျွန်တော်တို့ဟာ စောင့်ကြည့်နေဖို့သာ ရှိပါတော့တယ်။
  • 6:50 - 6:55
    (လက်ခုပ်တီးသံများ)
  • 6:55 - 7:02
    ကျေးဇူးတင်ပါတယ် (လက်ခုပ်တီးသံများ)
Title:
သဘာဝကမ္ဘာရဲ့ ဆန်းကျင်တဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်များ
Speaker:
Louie Schwartzberg
Description:

ကျွန်တော်တို့ဟာ မြင်မရတဲ့ အလှတရား ကမ္ဘာထဲမှာ နေနေကြရပါတယ်၊ အဲဒါတွေဟာ သေးနုပ်လှကြကာ နူးညံ့ကြလွန်းလို့ လူ့မျက်စိက မမြင်နိုင်ပါ။ အဲဒီလို မြင်မရနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာကို ပြပေးရန် ရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးသူ Louie Schwartzberg က အချိန်ကာလ နဲ့ ဟင်းလင်းပြင်တို့ကို နှုန်းမြင့် ကင်မရာ၊ အချိန်အကြာကြီး စောင့်ရိုက်ကူးမှု နှင့် အဏုကြည့် ကိရိယာများကို သုံးပြီး တင်ဆက်ထားပါတယ်။ TED2014 မှာ သူဟာ 3D ရုပ်ရှင် "Mysteries of the Unseen World" ထဲမှာ နှေးပြလိုက် အရှိန်မြှင့်ပြလိုက် ချဲ့ပြလိုက် စသဖြင့် သဘာဝရဲ့ မယုံနိုင်ဖွယ်ရာ အလှကို ပြပေးထားပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:24

  • sann tint

    ႊ့This is fascinating talk and the translation is clear and precise ! I just adjusted some words and some minor typing errors !
    well done , ko myo aung !

  • Myo Aung

    It is done now!

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.