Showing Revision 24 created 06/13/2017 by Xusto Rodriguez.

1. Title:
   Que ten de especial o cerebro humano?
2. Description:

   O cerebro humano é desconcertante. É estrañamente grande tendo en conta o tamaño do noso corpo, emprega unha cantidade tremenda de enerxía para o seu peso e ten un córtex cerebral singularmente denso. Pero, por que? A neurocientífica Suzana Herculano-Houzel pon a súa gorra de detective e guíanos neste misterio. Ao facer "sopa de cerebro" chega a unha conclusión sorprendente.

3. Speaker:
   Suzana Herculano-Houzel
4. 946 0:01 - 0:03
   Que ten de especial o cerebro humano?
5. 3730 0:04 - 0:06
   Por que estudamos os outros animais
6. 5552 0:06 - 0:07
   mais eles non nos estudan a nós?
7. 7922 0:08 - 0:09
   Que ten ou fai o cerebro humano
8. 9471 0:09 - 0:11
   que non fai nin ten ningún outro?
9. 11084 0:11 - 0:14
   Cando comecei a interesarme
   nestas cuestións hai uns 10 anos,
10. 14052 0:14 - 0:17
    os científicos crían saber
    de que estaban feitos os cerebros.
11. 17024 0:17 - 0:19
    Malia basearse en pequenas evidencias,
12. 18863 0:19 - 0:22
    moitos científicos crían que todos os
    cerebros de mamíferos,
13. 21860 0:22 - 0:23
    incluíndo o cerebro humano,
14. 23235 0:23 - 0:24
    estaban feitos igual,
15. 24265 0:24 - 0:26
    cun número de neuronas que era
16. 25707 0:26 - 0:28
    sempre proporcional ao tamaño do cerebro.
17. 28118 0:28 - 0:30
    Isto significa que dous cerebros
    do mesmo tamaño,
18. 30464 0:30 - 0:33
    como estes dous, cos seus 400 gramos,
19. 33292 0:33 - 0:36
    deberían ter un número
    semellante de neuronas.
20. 36504 0:37 - 0:39
    Pero se as neuronas
    son as unidades funcionais
21. 38800 0:39 - 0:41
    de procesamento de información do cerebro,
22. 40933 0:41 - 0:42
    os donos deses dous cerebros
23. 42295 0:42 - 0:45
    deberían ter habilidades
    cognitivas semellantes.
24. 45164 0:45 - 0:47
    E porén, un é un chimpancé,
25. 47213 0:47 - 0:49
    e o outro é unha vaca.
26. 49850 0:50 - 0:54
    Ben, é posible que as vacas teñan
    unha vizosa vida interior
27. 53902 0:54 - 0:55
    e sexan tan intelixentes
28. 55125 0:55 - 0:58
    que prefiren que non nos deamos de conta,
29. 58539 0:59 - 1:00
    pero comémolas.
30. 59713 1:00 - 1:01
    Penso que a maioría estará de acordo
31. 61482 1:01 - 1:03
    en que os chimpancés poden ter
32. 62963 1:03 - 1:06
    un comportamento moito máis complexo,
    elaborado e flexible ca unha vaca.
33. 66799 1:07 - 1:09
    Este é un primeiro indicio de que
34. 68701 1:09 - 1:11
    "todos os cerebros están
    feitos da mesma maneira"
35. 71034 1:11 - 1:12
    non é exactamente así.
36. 72105 1:12 - 1:13
    Pero sigamos.

    ¶

37. 73331 1:13 - 1:16
    Se todos os cerebros estivesen
    feitos da mesma maneira
38. 75899 1:16 - 1:19
    e comparásemos animais
    con cerebros de tamaños diferentes,
39. 78701 1:19 - 1:21
    os máis grandes deberían ter máis neuronas
40. 80743 1:21 - 1:23
    cós máis pequenos,
    e canto maior for o cerebro,
41. 83406 1:23 - 1:26
    máis habilidades cognitivas
    debería ter o dono.
42. 85998 1:26 - 1:28
    Así que o cerebro máis grande
    debería ser tamén
43. 88204 1:28 - 1:30
    o de maior capacidade cognitiva.
44. 90093 1:30 - 1:32
    E aquí veñen as malas noticias:
45. 91674 1:32 - 1:34
    O noso cerebro non é o máis grande.
46. 94431 1:34 - 1:36
    Resulta un pouco desacougante.
47. 95986 1:36 - 1:39
    O noso cerebro pesa entre 1,2 e 1,5 kg,
48. 98721 1:39 - 1:42
    pero o cerebro dun elefante
    pesa entre 4 e 5 kg
49. 102278 1:42 - 1:45
    e o das baleas pode pesar ata 9 kg,
50. 105003 1:45 - 1:50
    é por isto que os científicos, para
    explicar as nosas habilidades cognitivas,
51. 109641 1:50 - 1:51
    acababan por dicir
52. 111248 1:51 - 1:54
    que o noso cerebro tiña que ser especial.
53. 114740 1:55 - 1:57
    Tiña que ser extraordinario de verdade,
54. 117326 1:57 - 1:59
    unha excepción á regra.
55. 119303 1:59 - 2:03
    O deles pode ser maior
    pero o noso é mellor,
56. 122679 2:03 - 2:05
    e podería ser mellor, por exemplo,
57. 124584 2:05 - 2:07
    porque parece maior do que debería ser,
58. 126715 2:07 - 2:09
    cun córtex cerebral moito maior
    do que deberiamos ter
59. 129213 2:09 - 2:11
    para o tamaño dos nosos corpos.
60. 131032 2:11 - 2:12
    Iso daríanos córtex extra
61. 132404 2:12 - 2:15
    para facer cousas máis interesantes
    amais de manexar o corpo.
62. 135494 2:15 - 2:17
    Iso é porque o tamaño do cerebro
63. 137043 2:17 - 2:19
    normalmente está relacionado
    co tamaño do corpo.
64. 139676 2:20 - 2:22
    Así que a principal razón para dicir que
65. 141693 2:22 - 2:24
    o noso cerebro é maior
    do que debería ser
66. 143780 2:24 - 2:26
    vén en realidade de comparármonos
67. 145552 2:26 - 2:27
    cos grandes simios.
68. 147178 2:27 - 2:30
    Os gorilas poden ser de dúas a tres veces
    meirandes ca nós,
69. 150012 2:30 - 2:33
    así que os seus cerebros deberían ser
    tamén meirandes cós nosos,
70. 153023 2:33 - 2:34
    pero é ao revés.
71. 154038 2:34 - 2:37
    O noso cerebro é tres veces máis grande
    có cerebro dun gorila.
72. 157933 2:38 - 2:40
    O cerebro humano tamén semella especial

    ¶

73. 159823 2:40 - 2:41
    na cantidade de enerxía que usa.
74. 161500 2:42 - 2:44
    Aínda que só pesa o 2 % do corpo,
75. 164249 2:44 - 2:48
    usa o 25 % de toda a enerxía
76. 167692 2:48 - 2:50
    que o corpo require
    para funcionar cada día.
77. 170155 2:50 - 2:54
    Iso son 500 calorías
    dun total de 2000 calorías,
78. 173508 2:54 - 2:56
    só para manter o cerebro funcionando.
79. 176323 2:56 - 2:59
    Entón, o cerebro humano é
    máis grande do que debería,

    ¶

80. 179071 2:59 - 3:01
    usa moita máis enerxía do que debería
81. 180867 3:01 - 3:02
    e, polo tanto, é especial.
82. 182495 3:02 - 3:05
    E aquí é onde a historia
    empezou a intrigarme.
83. 184896 3:05 - 3:07
    En bioloxía buscamos regras
84. 186567 3:07 - 3:09
    que se apliquen a todos os
    animais e á vida en xeral.
85. 189413 3:09 - 3:11
    Por que as regras da evolución
86. 191263 3:11 - 3:14
    se ían aplicar a todo o mundo
    menos a nós?
87. 194715 3:15 - 3:17
    Quizais o problema era a asunción básica
88. 196732 3:17 - 3:19
    de todos os cerebros estaren feitos igual.
89. 199003 3:19 - 3:21
    Quizais dous cerebros de tamaño similar
90. 201052 3:21 - 3:23
    poden ter un número
    moi diferente de neuronas.
91. 203363 3:23 - 3:25
    Quizais un cerebro moi grande
92. 204820 3:25 - 3:27
    non ten por que ter máis neuronas
93. 206610 3:27 - 3:29
    ca un cerebro de tamaño máis modesto.
94. 208831 3:29 - 3:32
    Quizais o cerebro humano ten
    máis neuronas ca calquera outro cerebro
95. 212250 3:32 - 3:34
    a pesar do seu tamaño,
96. 214413 3:34 - 3:36
    especialmente no córtex cerebral.
97. 216507 3:37 - 3:38
    Así que para min, isto converteuse
98. 218209 3:38 - 3:40
    na pregunta que había que resolver:
99. 220228 3:40 - 3:42
    Cantas neuronas ten o cerebro humano,
100. 222188 3:42 - 3:44
     e como se compara co doutros animais?
101. 224710 3:45 - 3:47
     Ben, seguramente escoitastes ou lestes

     ¶

102. 227133 3:47 - 3:49
     que temos 100 mil millóns de neuronas,
103. 229014 3:49 - 3:51
     así que hai 10 anos, pregunteilles
     aos meus colegas
104. 231440 3:51 - 3:53
     se sabían de onde saíra este número.
105. 233609 3:54 - 3:55
     Pero ninguén o sabía.
106. 234727 3:55 - 3:56
     Estiven investigando na literatura
107. 236460 3:56 - 3:58
     a referencia orixinal deste número,
108. 238138 3:58 - 4:00
     e nunca cheguei a atopala.
109. 239921 4:00 - 4:03
     Semella que ninguén chegou a contar
110. 242660 4:03 - 4:05
     o número de neuronas do cerebro humano
111. 244534 4:05 - 4:06
     ou de ningún outro, para o caso.
112. 247213 4:07 - 4:10
     Así que inventei o meu propio xeito
     de contar células no cerebro

     ¶

113. 250228 4:10 - 4:12
     e esencialmente consiste en
114. 252394 4:12 - 4:15
     disolver ese cerebro en sopa.
115. 255581 4:16 - 4:17
     Funciona así:
116. 258078 4:18 - 4:21
     Cóllese un cerebro, ou partes del,
117. 261035 4:21 - 4:22
     e disólvese en deterxente,
118. 262489 4:22 - 4:24
     que destrúe as membranas das células
119. 264218 4:24 - 4:26
     pero mantén o núcleo celular intacto,
120. 266434 4:26 - 4:30
     e o resultado é unha suspensión
     de núcleos soltos
121. 269574 4:30 - 4:31
     que se parece a isto,
122. 271355 4:31 - 4:32
     unha sopa clara.
123. 272628 4:33 - 4:35
     Esta sopa contén todos os núcleos
124. 274519 4:35 - 4:37
     que un día compuxeron o cerebro dun rato.
125. 276883 4:37 - 4:40
     Agora ben, a beleza dunha sopa
     é que ao ser sopa
126. 279603 4:40 - 4:43
     pódese abanear e facer que eses núcleos
127. 282501 4:43 - 4:44
     se distribúan no líquido homoxeneamente,
128. 284472 4:44 - 4:47
     así que agora ao mirar
     debaixo do microscopio
129. 286573 4:47 - 4:51
     catro ou cinco mostras
     desta solución homoxénea
130. 290536 4:51 - 4:53
     pódense contar núcleos e dese xeito dicir
131. 293072 4:53 - 4:55
     cantas células tiña ese cerebro.
132. 295161 4:55 - 4:56
     É simple, é sinxelo,
133. 296376 4:56 - 4:58
     e é moi rápido.
134. 297810 4:58 - 5:00
     Así que usamos ese método
     para contar neuronas
135. 299987 5:00 - 5:02
     en ducias de especies diferentes
136. 302118 5:02 - 5:04
     e resulta que os cerebros
137. 303807 5:04 - 5:06
     non están todos feitos do mesmo xeito.
138. 306399 5:06 - 5:09
     Collamos os roedores e
     os primates, por exemplo.
139. 308826 5:09 - 5:11
     Nos cerebros de roedores grandes,
     o tamaño medio
140. 311100 5:11 - 5:13
     das neuronas increméntase,
141. 312546 5:13 - 5:15
     así que o cerebro medra rapidamente
142. 315145 5:15 - 5:18
     e gaña tamaño moito máis rápido
     do que gaña neuronas.
143. 318580 5:19 - 5:21
     Pero os cerebros dos primates
     gañan neuronas
144. 320643 5:21 - 5:22
     sen que o tamaño medio destas aumente,
145. 322472 5:22 - 5:24
     o que é un xeito moi económico
146. 323997 5:24 - 5:26
     de engadir neuronas ao cerebro.
147. 325650 5:26 - 5:28
     O resultado é que o cerebro dun primate
148. 327584 5:28 - 5:31
     sempre terá máis neuronas có
     cerebro dun roedor do mesmo tamaño,
149. 330821 5:31 - 5:32
     e canto maior for o cerebro,
150. 332334 5:32 - 5:34
     maior será esta diferenza.
151. 334278 5:34 - 5:36
     Ben, entón que pasa co noso cerebro?
152. 336381 5:36 - 5:38
     Resulta que temos, de media,
153. 338065 5:38 - 5:40
     86 mil millóns de neuronas,
154. 339850 5:40 - 5:43
     e destas, 16 mil millóns están
     no córtex cerebral.
155. 343279 5:43 - 5:46
     Se se considera que o córtex cerebral
156. 345510 5:46 - 5:49
     é a sede de funcións como a consciencia
157. 349184 5:49 - 5:51
     e o razoamento lóxico e abstracto,
158. 351161 5:51 - 5:55
     e que 16 mil millóns é
     o máximo de neuronas
159. 354595 5:55 - 5:56
     que ten un córtex,
160. 356656 5:57 - 5:59
     penso que esta é a explicación máis simple
161. 358754 5:59 - 6:01
     para as nosas extraordinarias
     habilidades cognitivas.
162. 361616 6:02 - 6:05
     Pero tan importante é o que significan
     os 86 mil millóns de neuronas.
163. 364847 6:05 - 6:07
     Porque descubrimos que a relación
164. 366566 6:07 - 6:09
     entre o tamaño do cerebro e
     o número de neuronas
165. 368968 6:09 - 6:11
     poderíase describir matematicamente,
166. 370865 6:11 - 6:13
     poderiamos calcular como
     sería un cerebro humano
167. 373323 6:13 - 6:15
     se fose como o cerebro dun roedor.
168. 375977 6:16 - 6:19
     Así que o cerebro dun roedor
     con 86 mil millóns de neuronas
169. 380481 6:20 - 6:22
     pesaría 36 kg.
170. 382992 6:23 - 6:24
     Isto non é posible.
171. 383925 6:24 - 6:26
     Un cerebro tan enorme
     acabaría esmagado
172. 385821 6:26 - 6:27
     polo seu propio peso.
173. 387005 6:27 - 6:29
     E a este cerebro imposible
     corresponderíalle
174. 389192 6:29 - 6:31
     un corpo de 89 toneladas.
175. 392023 6:32 - 6:34
     Non creo que se pareza a nós.
176. 394157 6:34 - 6:37
     Así que isto xa nos leva a unha
     conclusión moi importante:

     ¶

177. 397030 6:37 - 6:39
     nós non somos roedores.
178. 399357 6:39 - 6:42
     O cerebro humano non é
     o cerebro dunha rata grande.
179. 402855 6:43 - 6:46
     Comparados cunha rata, poderiamos
     parecer especiais, si,
180. 405553 6:46 - 6:48
     pero non é unha comparación moi xusta,
181. 407603 6:48 - 6:50
     dado que sabemos que non somos roedores.
182. 409662 6:50 - 6:51
     Somos primates,
183. 410952 6:51 - 6:54
     así que a comparación correcta
     é con outros primates.
184. 413726 6:54 - 6:55
     E aí, se se fan a contas,
185. 414953 6:55 - 6:58
     resulta que un primate normal
186. 417739 6:58 - 7:00
     con 86 mil millóns de neuronas
187. 419669 7:00 - 7:03
     tería un cerebro de case 1,2 kg
188. 422672 7:03 - 7:05
     que encaixa perfectamente
189. 424561 7:05 - 7:07
     nun corpo duns 66 quilos,
190. 426533 7:07 - 7:09
     que no meu caso é exactamente ese.
191. 429178 7:09 - 7:12
     Isto lévanos a unha conclusión
     que non sorprende moito
192. 431798 7:12 - 7:15
     pero que é moi importante:
193. 434767 7:15 - 7:16
     Son un primate.
194. 436428 7:16 - 7:19
     E todos vós sodes primates.
195. 438936 7:19 - 7:20
     E Darwin tamén o era.

     ¶

196. 440706 7:21 - 7:23
     Encántame pensar que Darwin
     apreciaría moito isto.
197. 443646 7:24 - 7:25
     O seu cerebro, coma o noso,
198. 445613 7:26 - 7:29
     estaba feito á imaxe do
     cerebro doutros primates.
199. 449124 7:29 - 7:32
     Así que o cerebro humano
     pode ser extraordinario, si,

     ¶

200. 451706 7:32 - 7:34
     pero non é especial no
     número de neuronas que ten.
201. 454207 7:34 - 7:36
     É só un cerebro de primate grande.
202. 456452 7:36 - 7:39
     Penso que ese é un pensamento
     moi humilde e realista
203. 459106 7:39 - 7:42
     que nos debería lembrar
     o noso lugar na natureza.
204. 462679 7:43 - 7:45
     Por que precisa tanta enerxía, entón?

     ¶

205. 464813 7:45 - 7:46
     Ben, outros descubriron
206. 466360 7:46 - 7:48
     canta enerxía gasta
207. 467503 7:48 - 7:49
     o cerebro humano e
     o doutras especies,
208. 469350 7:49 - 7:51
     e agora que sabemos
     cantas neuronas
209. 471022 7:51 - 7:53
     ten cada cerebro, podemos
     sacar conclusións.
210. 473484 7:53 - 7:56
     E resulta que tanto o cerebro humano
211. 475690 7:56 - 7:58
     coma outros cerebros gastan o mesmo,
212. 477853 7:58 - 8:01
     unha media de seis calorías por
     cada mil millóns de neuronas por día.
213. 481514 8:02 - 8:04
     Así que o custo total
     de enerxía dun cerebro
214. 483613 8:04 - 8:05
     é unha función simple, lineal,
215. 485447 8:05 - 8:07
     do seu número de neuronas,
216. 487156 8:07 - 8:09
     e resulta que o cerebro humano
217. 489339 8:09 - 8:13
     gasta tanta enerxía
     como poderiamos agardar.
218. 493180 8:13 - 8:15
     Así que a razón pola que
     o cerebro humano
219. 495271 8:15 - 8:17
     gasta tanta enerxía é
     simplemente porque
220. 497303 8:17 - 8:19
     ten un número enorme de neuronas,
221. 498926 8:19 - 8:20
     e porque somos primates
222. 500411 8:20 - 8:23
     con moitas máis neuronas para
     unha masa corporal determinada
223. 503290 8:23 - 8:25
     ca calquera outro animal.
224. 504502 8:25 - 8:28
     O custo relativo do noso cerebro é grande
225. 507972 8:28 - 8:31
     pero só porque somos primates,
     non por sermos especiais.
226. 510973 8:31 - 8:32
     Unha última cuestión, entón:

     ¶

227. 512323 8:32 - 8:35
     como chegamos a este
     extraordinario número de neuronas?
228. 515458 8:35 - 8:38
     E, en particular, se os grandes primates
229. 517558 8:38 - 8:39
     son máis grandes ca nós,
230. 518733 8:39 - 8:42
     por que non teñen un cerebro máis grande
     có noso con máis neuronas?
231. 522498 8:42 - 8:45
     Cando nos demos de conta do que custa
232. 524588 8:45 - 8:46
     ter tantas neuronas no cerebro,
233. 526201 8:46 - 8:49
     pensei: talvez hai unha razón simple.
234. 529014 8:49 - 8:51
     Eles non poden permitirse a enerxía
235. 530817 8:51 - 8:53
     para un corpo grande e
     un gran número de neuronas.
236. 533557 8:54 - 8:55
     Así que fixemos contas.
237. 534986 8:55 - 8:57
     Por unha parte, calculamos
238. 536586 8:57 - 8:59
     canta enerxía consegue ao día un primate
239. 538527 8:59 - 9:00
     comendo alimentos crus
240. 540057 9:00 - 9:02
     e, por outra parte, canta enerxía
241. 541914 9:02 - 9:04
     precisa un corpo dun determinado tamaño
242. 543808 9:04 - 9:07
     e canta enerxía precisa un cerebro
     dun determinado número de neuronas,
243. 547182 9:07 - 9:09
     e buscamos as combinacións
244. 548554 9:09 - 9:11
     de tamaño de corpo e número de neuronas
245. 550835 9:11 - 9:12
     que un primate podería permitirse
246. 552445 9:12 - 9:15
     se comese durante certo
     número de horas por día.
247. 555273 9:15 - 9:16
     E descubrimos que,

     ¶

248. 556279 9:16 - 9:18
     como as neuronas precisan tanta enerxía,
249. 558311 9:18 - 9:22
     hai unha compensación entre
     o tamaño do corpo e o número de neuronas.
250. 562151 9:22 - 9:25
     Así que un primate que
     come oito horas cada día
251. 564632 9:25 - 9:28
     pode ter como moito
     53 mil millóns de neuronas
252. 567656 9:28 - 9:29
     pero entón o seu corpo non pode
253. 569383 9:29 - 9:31
     superar os 25 kg.
254. 571597 9:32 - 9:33
     Para pesar algo máis,
255. 573038 9:33 - 9:35
     ten que renunciar a neuronas.
256. 575227 9:35 - 9:37
     Así que ou se ten un corpo grande
257. 577460 9:37 - 9:39
     ou un número alto de neuronas.
258. 578955 9:39 - 9:40
     Se comes coma un primate
259. 580320 9:40 - 9:42
     non podes ter as dúas cousas.
260. 582556 9:43 - 9:45
     Unha forma de superar
     esta limitación metabólica

     ¶

261. 584910 9:45 - 9:48
     sería pasar aínda máis
     horas comendo cada día.
262. 587921 9:48 - 9:49
     pero iso é perigoso
263. 589284 9:49 - 9:52
     e, pasado certo punto, non é posible.
264. 592003 9:52 - 9:54
     Os gorilas e os orangutáns,
     por exemplo,
265. 593920 9:54 - 9:56
     poden permitirse uns
     30 mil millóns de neuronas
266. 596313 9:56 - 9:59
     botando oito horas e media
     comendo cada día,
267. 598639 9:59 - 10:01
     e isto é o máximo ao que poden chegar.
268. 601545 10:02 - 10:03
     Nove horas comendo ao día
269. 603336 10:03 - 10:06
     parece ser o límite práctico
     para un primate.
270. 607107 10:07 - 10:08
     Que hai de nós?

     ¶

271. 608398 10:08 - 10:10
     Cos nosos 86 mil millóns de neuronas
272. 610268 10:10 - 10:13
     e 60 ou 70 kg de masa corporal,
273. 613033 10:13 - 10:17
     deberiamos ter que pasar
     unhas nove horas
274. 616594 10:17 - 10:20
     comendo cada día,
275. 620169 10:20 - 10:22
     o que non é factible.
276. 622388 10:22 - 10:24
     Se comésemos coma un primate,
277. 624042 10:24 - 10:26
     non estariamos aquí.
278. 626895 10:27 - 10:28
     Daquela, como chegamos aquí?

     ¶

279. 628422 10:28 - 10:31
     Ben, se o noso cerebro
     gasta toda a enerxía
280. 631157 10:31 - 10:33
     que se supón, e se non podemos pasar
281. 632880 10:33 - 10:37
     todo o día comendo,
282. 636554 10:37 - 10:38
     entón a única alternativa,
283. 638465 10:38 - 10:40
     e conseguir, dalgún xeito, máis enerxía
284. 640423 10:40 - 10:42
     da mesma comida.
285. 643816 10:44 - 10:46
     E, sorprendentemente, iso encaixa
286. 646176 10:46 - 10:49
     co que se supón que inventaron
     os nosos devanceiros
287. 649213 10:49 - 10:51
     hai un millón e medio de anos,
288. 651052 10:51 - 10:53
     ao inventaren a cociña.
289. 653834 10:54 - 10:56
     Cociñar é usar o lume
290. 655804 10:56 - 10:59
     para predixerir alimentos
     fóra do noso corpo.
291. 659534 11:00 - 11:03
     Os alimentos cociñados son máis brandos e,
     por tanto, máis fáciles de mastigar
292. 663220 11:03 - 11:05
     e de converter en papa na boca,
293. 664773 11:05 - 11:07
     isto permítenos dixerilos completamente
294. 666925 11:07 - 11:08
     e absorbelos no intestino,
295. 668361 11:08 - 11:12
     o que fai que desprendan moita
     máis enerxía en moito menos tempo.
296. 672016 11:12 - 11:15
     Así que cociñar dános
     tempo libre para facermos
297. 674505 11:15 - 11:17
     cousas máis interesantes co noso día
298. 676567 11:17 - 11:18
     e coas nosas neuronas
299. 678047 11:18 - 11:20
     que pensar só en comer,
300. 679952 11:20 - 11:22
     buscando comida e engulindo
301. 681656 11:22 - 11:23
     todo o día.
302. 682881 11:23 - 11:25
     Grazas á cociña, o que unha vez foi

     ¶

303. 685380 11:25 - 11:28
     unha carga pesada, este cerebro enorme
304. 687733 11:28 - 11:31
     e perigosamente custoso
     cun montón de neuronas,
305. 690766 11:31 - 11:33
     puido converterse nun gran recurso,
306. 692802 11:33 - 11:36
     ao poder permitírmonos
     a enerxía para moitas neuronas
307. 696056 11:36 - 11:38
     e o tempo para facer
     cousas interesantes con elas.
308. 698559 11:39 - 11:41
     Así que penso que isto
     explica por que o cerebro humano
309. 701283 11:41 - 11:44
     evolucionou tanto e tan rápido,
310. 704133 11:44 - 11:47
     mentres seguía sendo
     só un cerebro de primate.
311. 707670 11:48 - 11:51
     Con este cerebro enorme que nos
     podiamos permitir grazas á cociña,
312. 710894 11:51 - 11:53
     pasamos rapidamente
     da comida crúa á cultura,
313. 713097 11:53 - 11:56
     agricultura, civilización, tendas,
314. 715963 11:56 - 11:58
     electricidade, refrixeradores,
315. 717588 11:58 - 11:59
     todas esas cousas que agora
316. 719195 11:59 - 12:01
     nos permiten conseguir
     a enerxía precisa
317. 721237 12:01 - 12:04
     para o día enteiro
     mentres sentamos
318. 724019 12:04 - 12:06
     no noso bar preferido de comida rápida.
319. 725979 12:06 - 12:07
     (Risos)
320. 726973 12:07 - 12:09
     Así que o que unha vez
     foi a solución
321. 729410 12:09 - 12:11
     agora convértese no problema,
322. 731109 12:11 - 12:16
     e, ironicamente, buscamos
     a solución na comida crúa.
323. 737076 12:17 - 12:19
     Así que cal é a vantaxe humana?

     ¶

324. 739712 12:20 - 12:21
     Que é iso que temos
325. 740685 12:21 - 12:23
     que ningún outro animal ten?
326. 743220 12:23 - 12:26
     A miña resposta é que
     temos o maior número
327. 745568 12:26 - 12:27
     de neuronas no córtex cerebral
328. 747040 12:27 - 12:29
     e creo que é a explicación máis sinxela
329. 748904 12:29 - 12:31
     para as nosas extraordinarias
     habilidades cognitivas.
330. 751527 12:32 - 12:34
     E que facemos nós que
     ningún outro animal fai
331. 754124 12:34 - 12:36
     e que penso que é fundamental
332. 756093 12:36 - 12:39
     para permitirnos acadar ese número
333. 759176 12:39 - 12:41
     tan grande de neuronas no córtex?
334. 761618 12:42 - 12:43
     En dúas palabras, nós cociñamos.
335. 763613 12:44 - 12:47
     Ningún outro animal cociña.
     Só o fan os humanos.
336. 767179 12:47 - 12:50
     E penso que é así como
     chegamos a ser humanos.
337. 770049 12:50 - 12:53
     Estudando o cerebro humano cambiou
     a miña forma de ver a comida.

     ¶

338. 773179 12:53 - 12:54
     Eu agora miro a miña cociña
339. 774504 12:55 - 12:56
     e inclínome perante ela
340. 775624 12:56 - 12:58
     e doulles grazas aos
     meus devanceiros por dar
341. 777779 12:58 - 13:00
     co invento que probablemente
     nos fixo humanos.
342. 779979 13:00 - 13:01
     Moitas grazas.
343. 782071 13:02 - 13:05
     (Aplausos )