Return to Video

Życie bez ograniczeń

  • 0:01 - 0:04
    Gdyby twoje życie było książką,
  • 0:04 - 0:07
    a ty jej autorem,
  • 0:07 - 0:10
    jak potoczyłaby się twoja historia?
  • 0:11 - 0:15
    To pytanie na zawsze odmieniło moje życie.
  • 0:15 - 0:19
    Dorastając w gorącym, pustynnym Las Vegas
  • 0:19 - 0:21
    chciałam jedynie wolności.
  • 0:21 - 0:25
    Marzyłam, żeby podróżować po świecie,
  • 0:25 - 0:28
    zamieszkać gdzieś, gdzie pada śnieg
  • 0:28 - 0:31
    i wyobrażałam sobie te wszystkie historie,
  • 0:31 - 0:33
    które będę stale opowiadać.
  • 0:35 - 0:37
    W wieku 19 lat,
  • 0:37 - 0:39
    dzień po ukończeniu szkoły średniej,
  • 0:39 - 0:42
    przeprowadziłam się tam,
    gdzie padał śnieg,
  • 0:42 - 0:45
    i zostałam masażystką.
  • 0:45 - 0:48
    Do tej pracy potrzebowałam jedynie rąk
  • 0:48 - 0:50
    i stołu do masażu
  • 0:50 - 0:54
    i mogłam udać się, gdzie chciałam.
  • 0:54 - 0:57
    Po raz pierwszy w życiu czułam,
  • 0:57 - 1:00
    że jestem wolna, niezależna
  • 1:00 - 1:04
    i że mam życie pod kontrolą,
  • 1:06 - 1:10
    aż wszystko zmieniło się o 180 stopni.
  • 1:10 - 1:12
    Pewnego dnia wcześniej wyszłam z pracy
  • 1:12 - 1:15
    myśląc, że mam grypę.
  • 1:15 - 1:19
    Niecałą dobę później byłam w szpitalu,
  • 1:20 - 1:22
    pod respiratorem,
  • 1:22 - 1:25
    mając niecałe 2% szans na przeżycie.
  • 1:26 - 1:29
    Kilka dni później,
    kiedy leżałam w śpiączce,
  • 1:30 - 1:32
    zdiagnozowano u mnie
  • 1:32 - 1:35
    bakteryjne zapalenie opon mózgowych,
  • 1:35 - 1:39
    infekcję, której można było zapobiec
    szczepieniami ochronnymi.
  • 1:40 - 1:42
    W ciągu dwóch i pół miesiąca
  • 1:42 - 1:46
    straciłam śledzionę, nerki,
  • 1:46 - 1:49
    słuch w lewym uchu
  • 1:49 - 1:53
    i obie nogi poniżej kolan.
  • 1:53 - 1:56
    Kiedy rodzice wywozili mnie
    na wózku ze szpitala,
  • 1:56 - 2:01
    czułam się jak pozszywana z kawałków,
    szmaciana lalka.
  • 2:02 - 2:05
    Myślałam, że najgorsze już za mną,
  • 2:05 - 2:06
    aż kilka tygodni później
  • 2:06 - 2:09
    po raz pierwszy zobaczyłam
    swoje nowe nogi.
  • 2:10 - 2:15
    Zamiast łydek toporne, metalowe klocki,
  • 2:15 - 2:18
    w miejscu kostek rury połączone bolcami
  • 2:18 - 2:20
    i żółte, gumowe stopy,
  • 2:20 - 2:24
    z wybrzuszeniem biegnącym
    od dużego palca do kostki,
  • 2:24 - 2:26
    które miało przypominać żyłę.
  • 2:26 - 2:29
    Nie wiedziałam, czego się spodziewać,
  • 2:29 - 2:33
    ale tego na pewno się nie spodziewałam.
  • 2:33 - 2:39
    Razem z mamą, obie całe we łzach,
  • 2:41 - 2:47
    przytroczyłyśmy te toporne nogi
    i stanęłam na nich.
  • 2:48 - 2:52
    Były tak bolesne i ciasne,
  • 2:52 - 2:54
    że myślałam tylko o tym,
  • 2:54 - 2:58
    jak miałabym podróżować w nich po świecie?
  • 2:58 - 3:00
    Jak miałabym prowadzić życie
  • 3:00 - 3:03
    pełne przygód i opowieści,
  • 3:03 - 3:06
    którego zawsze pragnęłam?
  • 3:06 - 3:09
    I jak miałabym znów
    jeździć na snowboardzie?
  • 3:10 - 3:13
    Tego dnia wróciłam do domu,
    wczołgałam się do łóżka
  • 3:13 - 3:17
    i tak spędziłam kolejnych kilka miesięcy.
  • 3:17 - 3:23
    Nieobecna, uciekająca od rzeczywistości,
  • 3:23 - 3:25
    z nogami stojącymi obok.
  • 3:26 - 3:33
    Byłam kompletnie załamana,
    fizycznie i emocjonalnie.
  • 3:34 - 3:39
    Wiedziałam, jednak, że aby ruszyć naprzód,
  • 3:39 - 3:43
    muszę pozwolić odejść dawnej Amy
  • 3:43 - 3:47
    i zaakceptować nową Amy.
  • 3:49 - 3:52
    Wówczas dotarło do mnie,
  • 3:52 - 3:56
    że już nie muszę mieć 168 cm wzrostu.
  • 3:56 - 3:58
    Mogę być tak wysoka, jak chcę!
  • 3:58 - 4:05
    (Śmiech) (Brawa)
  • 4:05 - 4:08
    Albo tak niska, jak chcę,
    zależy z kim się spotykam.
  • 4:08 - 4:10
    (Śmiech)
  • 4:10 - 4:13
    A jeśli znów zacznę jeździć na desce,
  • 4:13 - 4:15
    nie będą mi marznąć stopy.
  • 4:15 - 4:16
    (Śmiech)
  • 4:16 - 4:20
    A, co najlepsze, mogę dopasować stopy
  • 4:20 - 4:25
    do rozmiaru wszystkich butów z wyprzedaży!
  • 4:25 - 4:27
    I tak też zrobiłam!
  • 4:27 - 4:29
    A więc są i zalety.
  • 4:29 - 4:32
    Wtedy zadałam sobie pytanie,
  • 4:32 - 4:36
    które zaważyło na moim dalszym życiu.
  • 4:36 - 4:38
    Gdyby moje życie było książką,
  • 4:38 - 4:41
    którą sama piszę,
  • 4:41 - 4:44
    jak by się rozegrało?
  • 4:44 - 4:46
    I zaczęłam marzyć.
  • 4:46 - 4:49
    Tak, jak wtedy,
    gdy byłam małą dziewczynką.
  • 4:49 - 4:51
    Wyobrażałam sobie,
  • 4:51 - 4:54
    że poruszam się z gracją,
  • 4:54 - 4:56
    pomagam innym w drodze przez życie
  • 4:56 - 4:59
    i znów jeżdżę na snowboardzie.
  • 4:59 - 5:01
    Nie tylko wyobrażałam sobie,
  • 5:01 - 5:03
    jak sunę w dół zasnieżonych stoków,
  • 5:03 - 5:06
    ja naprawdę to czułam.
  • 5:06 - 5:10
    Czułam wiatr na twarzy,
  • 5:10 - 5:13
    i przyspieszone bicie serca,
  • 5:13 - 5:17
    tak, jakby to działo się
    właśnie w tej chwili.
  • 5:17 - 5:23
    Wtedy zaczął się
    nowy rozdział mojego życia.
  • 5:23 - 5:27
    Cztery miesiące później
    znów stanęłam na desce,
  • 5:27 - 5:30
    jednak nie wszystko
    poszło po mojej myśli.
  • 5:30 - 5:32
    Kolana i kostki się nie zginały
  • 5:32 - 5:37
    i pewnego razu przeraziłam
    wszystkich narciarzy na wyciągu,
  • 5:37 - 5:43
    kiedy ja upadłam, a moje nogi,
    wciąż przytwierdzone do deski,
  • 5:43 - 5:47
    (Śmiech)
  • 5:47 - 5:51
    poszybowały w dół zbocza,
  • 5:51 - 5:54
    podczas gdy ja zostałam na szczycie.
  • 5:54 - 5:56
    Byłam równie zszokowana,
  • 5:56 - 5:59
    co wszyscy pozostali
    i ogromnie zniechęcona,
  • 5:59 - 6:03
    jednak wiedziałam, że jeśli
    znajdę odpowiednią parę stóp,
  • 6:03 - 6:05
    będę w stanie znów zacząć jeździć.
  • 6:05 - 6:09
    Wtedy nauczyłam się,
    że ograniczenia i przeszkody
  • 6:09 - 6:13
    mogą zrobić tylko dwie rzeczy:
  • 6:13 - 6:16
    albo zatrzymać nas na drodze do celu,
  • 6:16 - 6:19
    albo zmusić do kreatywności.
  • 6:20 - 6:22
    Po roku poszukiwań wciąż nie wiedziałam,
  • 6:22 - 6:24
    jakich nóg powinnam użyć,
  • 6:24 - 6:26
    nie mogłam znaleźć
    żadnych pomocnych źródeł.
  • 6:26 - 6:29
    Postanowiłam, więc, zrobić je sama.
  • 6:29 - 6:32
    Wraz z wykonawcą
    złożyliśmy przypadkowe części
  • 6:32 - 6:35
    stworzyliśmy parę stóp,
    w której mogłam jeździć na desce.
  • 6:35 - 6:37
    Jak widzicie,
  • 6:37 - 6:45
    zardzewiałe śruby, guma,
    drewno i neonowo różowa taśma izolacyjna.
  • 6:45 - 6:48
    I owszem, mogę zmieniać kolor paznokci.
  • 6:48 - 6:49
    To te nogi
  • 6:49 - 6:54
    i najlepszy prezent,
    jaki mogłam otrzymać na 21. urodziny,
  • 6:54 - 6:56
    nowa nerka od mojego taty,
  • 6:56 - 6:59
    pozwoliły mi ponownie
    podążyć za marzeniami.
  • 6:59 - 7:01
    Zaczęłam jeździć na snowboardzie,
  • 7:01 - 7:04
    wróciłam do pracy i do szkoły.
  • 7:04 - 7:07
    W 2005 roku współzałożyłam
    organizację non-profit
  • 7:07 - 7:10
    na rzecz młodych osób
    niepełnosprawnych fizycznie,
  • 7:10 - 7:12
    aby umożliwić im uprawianie sportów akcji.
  • 7:12 - 7:17
    Miałam okazję pojechać
    do Afryki Południowej,
  • 7:17 - 7:20
    gdzie pomagałam zakładać buty
    na tysiące dziecięcych stóp,
  • 7:20 - 7:21
    aby mogły chodzić do szkoły,
  • 7:21 - 7:24
    a w lutym tego roku
  • 7:24 - 7:28
    zdobyłam, dwa razy z rzędu,
    złoty medal Mistrzostw Świata...
  • 7:28 - 7:33
    (Brawa)
  • 7:38 - 7:43
    ...stając się najwyżej notowaną
    para-snowboardzistką na świecie.
  • 7:44 - 7:47
    11 lat temu, kiedy straciłam nogi,
  • 7:47 - 7:51
    nie miałam pojęcia, czego oczekiwać.
  • 7:51 - 7:52
    Ale zapytana dzisiaj,
  • 7:52 - 7:55
    czy chciałabym zmienić swoją sytuację,
  • 7:55 - 7:57
    musiałabym powiedzieć "nie".
  • 7:57 - 8:00
    Brak nóg mnie nie unieruchomił,
  • 8:00 - 8:02
    wręcz mnie uaktywnił.
  • 8:02 - 8:05
    Zmusił mnie, abym polegała
    na swojej wyobraźni
  • 8:05 - 8:08
    i wierzyła we własne możliwości
  • 8:08 - 8:10
    i dlatego uważam,
  • 8:10 - 8:13
    że wyobraźnia może być narzędziem
  • 8:13 - 8:15
    do pokonywania ograniczeń,
  • 8:15 - 8:18
    bo w umyśle możemy zrobić wszystko
  • 8:18 - 8:20
    i być, kim chcemy.
  • 8:20 - 8:26
    Wiara w marzenia i stawianie czoła obawom
  • 8:26 - 8:29
    pozwalają nam żyć bez barier.
  • 8:31 - 8:35
    I choć dziś mówimy
    o innowacjach bez granic,
  • 8:35 - 8:40
    w moim życiu innowacja była możliwa
  • 8:40 - 8:43
    właśnie przez ograniczenia.
  • 8:43 - 8:47
    U kresu kończy się to, co pewne,
  • 8:47 - 8:52
    ale zaczyna się wyobraźnia i historia.
  • 8:53 - 8:56
    Chciałabym was zostawić z pewną myślą:
  • 8:56 - 9:00
    może zamiast patrzeć
    na wyzwania i ograniczenia,
  • 9:00 - 9:03
    jako na coś negatywnego, czy złego,
  • 9:03 - 9:07
    spójrzmy na nie jak na dobrodziejstwa,
  • 9:07 - 9:12
    dary losu, które mogą
    rozbudzić wyobraźnię
  • 9:12 - 9:17
    i pomóc nam zajść dalej,
    niż zakładaliśmy.
  • 9:17 - 9:22
    Nie chodzi o przełamywanie barier,
  • 9:22 - 9:25
    tylko o ich przesuwanie,
  • 9:25 - 9:27
    żeby zobaczyć, jak niesamowite miejsca
  • 9:27 - 9:29
    mogą nam udostępnić.
  • 9:30 - 9:31
    Dziękuję.
  • 9:31 - 9:32
    (Brawa)
Title:
Życie bez ograniczeń
Speaker:
Amy Purdy
Description:

W wieku 19 lat Amy Purdy straciła obie nogi poniżej kolan. A teraz... jest zawodową snowboardzistką. W swojej poruszającej prelekcji pokazuje, jak czerpać inspirację z życiowych przeszkód.
(Sfilmowano na TEDxOrangeCoast)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:44
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand approved Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Rysia Wand edited Polish subtitles for Living beyond limits
Show all
  • Ogólnie rzecz biorąc, bardzo dobre tłumaczenie. To, co zmieniłam, to głównie drobne błędy i pomyłki, kilka rzeczy ujęłam inaczej, żeby skrócić napis. Lecąc po kolei:

    - Czasem za bardzo skracasz czas wyświetlania. Fajnie, że napis znika, kiedy jest cisza, ale tych ciszy też nie może być za dużo, dajmy ludziom przeczytać co tam jest napisane, bo wszystko jest tak na styk, na 21 znaków/sekundę, a do tego te napisy są krótkie, więc człowiek zaczyna się stresować, że napis zniknie, zanim zdąży się na niego spojrzeć.

    - Polska interpunkcja jest zupełnie inna niż angielska. W języku angielskim przecinki stawia się bardzo rzadko, dlatego trzeba uważać, żeby nie brakowało ich w tłumaczeniu. Bardzo często łatwiej jest coś przetłumaczyć wstawiając gdzieś zdanie wtrącone, ale ponieważ po angielsku zdanie brzmi inaczej i nie zawiera przecinków, po polsku też się o nich zapomina. Najlepiej jest sprawdzić prelekcję zdanie po zdaniu, a nie napis po napisie. Dzięki temu łatwiej wyłapać błędy, a stawianie kropek i przecinków staje się bardziej naturalne i tekst brzmi bardziej po polsku. Brakowało tez przecinków pomiędzy kilkoma cechami, kiedy wymieniałaś po kolei np. Żółte, gumowe stopy; toporne, metalowe klocki
    http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation#Spelling_and_punctuation

    - Czas wyświetlania żadnego napisu nie może przekraczać 7 sekund. Jeśli tak jest, to trzeba albo podzielić na dwa, albo skrócić czas wyświetlania (jeśli to na przykład brawa). Niestety, jak przekroczy się ten czas, nie wyświetlają się czerwone wykrzykniki, więc trzeba to sprawdzać ręcznie.
    http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation#How_to_create_good_subtitles

    - Nie stawiaj niepotrzebnych myślników na końcu linijki ani po nawiasach. Wiem, że są w transkrypcji, ale w tłumaczeniu są zbędne, pamiętaj, polska interpunkcja jest zupełnie inna.

    - Uważaj na długie zdania, kilka razy pomyliłaś się w uzgadnianiu form, pewnie kilka razy coś poprawiałaś i coś zostało niezmienione, dlatego pamiętaj, żeby na koniec wszystko jeszcze raz obejrzeć. Albo dwa. Albo dziesięć.

    - Uważaj na powtórzenia! W ferworze tłumaczenia często używa się tych samych słów kilka razy, tym bardziej, że w języku angielskim pewne rodzaje powtórzeń są na porządku dziennym. W tłumaczeniu trzeba zastępować powtarzające się słowa synonimami. Żeby mieć pewność, że wszystko jest ok, najlepiej na koniec jeszcze raz przeczytać i obejrzeć prelekcję. Jedno zdanie przetłumaczyłaś np. jako …młodzieży i młodych osób.. Trochę masło maślane

    To be continued..

  • - Niektóre napisy były trochę za krótkie, można połączyć takie, które mają po dwa-trzy wyrazy, a wręcz trzeba, jeśli są częścią dłuższego zdania.

    - Poza tym, kilka literówek, pro snowboarder to nie parasnowboardzista, tylko profesjonalny snowboardzista i kilka innych drobnych błędów.

    Podsumowując, nie bój się kombinować, składać 2 zdań w jedno, łączyć napisy, rób wszystko, żeby tekst brzmiał bardziej po polsku, naturalnie i prosto. Uważaj na powtórzenia, literówki, kompresuj napisy i będzie ok. I na koniec chciałam jeszcze powiedzieć, że strasznie mi się podobało jak przetłumaczyłaś „went flying down the mountain” jako „poszybowały w dół zbocza” a nie „zleciały z góry” albo coś w tym stylu. Tak ładnie, obrazowo, niemal poetycko brzmi ;)

    I może tym optymistycznym akcentem zakończę.
    Trzymaj się,
    Weronika

  • Jeszcze jedno pytanko - dlaczego dla języka polskiego pojawia się informacja "needs approval"? Oświeć laika, pls ;-)

  • Wielkie dzięki za wszystkie wyjaśnienia :-) Było to moje pierwsze tłumaczenie dla TED-a, więc zdaję sobie sprawę, że od strony technicznej nie jestem jeszcze dostatecznie wdrożona. Z czasem, jak już lepiej poznam program i jego właściwości, pewnie uda mi się uniknąć takich błędów jak za krótki czas wyświetlania czy za krótkie napisy. Jeszcze raz dziękuję za Twój komentarz i konstruktywne uwagi. Pozdrawiam serdecznie, Aneta

Polish subtitles

Revisions