Showing Revision 10 created 12/12/2020 by Sara Ozturk.

1. Title:
   Neştersiz beyin ameliyatı yapmak - Hyunsoo Joshua No
2. Description:

   Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/performing-brain-surgery-without-a-scalpel-hyunsoo-joshua-no

   Her yıl on binlerce insan tek bir kesik olmadan beyin ameliyatı oluyor. Neşter yok, ameliyat masası yok ve hasta kan kaybetmiyor. Bunun yerine beynin içindeki kesin bir hedefe görünmez ışık demetleri yayan bir teknolojik makine kullanılıyor. Böyle bir tedavi tam olarak nasıl çalışıyor ve hedef aldığı tümörlere ne yapıyor? Hyunsoo No radyocerrahiyi açıklıyor.

   Ders Hyunsoo Joshua No, animasyon Hype CG tarafından yapıldı.

3. Speaker:
   Hyunsoo Joshua No
4. 6625 0:07 - 0:12
   Her yıl, dünya çapında on binlerce insan
5. 11643 0:12 - 0:14
   tek bir kesik bile olmadan
   beyin ameliyatı oluyor:
6. 14325 0:14 - 0:19
   Neşter yok, ameliyat masası yok
   ve hasta hiç kan kaybetmiyor.
7. 19908 0:20 - 0:24
   Bunun yerine
   bu yöntem korunaklı bir odada
8. 23748 0:24 - 0:28
   beyinin belirli yerlerine
   görünmez ışık ışınları yollayan
9. 28070 0:28 - 0:31
   büyük bir makinede gerçekleşiyor.
10. 31506 0:32 - 0:36
    Bu yöntemin adı:
    Stereotaktik radyocerrahi

    ¶

11. 35806 0:36 - 0:39
    ve o ışık ışınları
    aslında radyasyon ışınları.
12. 39216 0:39 - 0:45
    Onların görevi, kötü huylu hücreleri
    gitgide temizleyerek tümörleri yok etmek.
13. 45216 0:45 - 0:49
    Hastalar için bu süreç
    tomografi ile başlıyor,

    ¶

14. 49083 0:49 - 0:54
    bir dizi x-ışını beynin
    üç boyutlu haritasını çıkarıyor.
15. 54170 0:54 - 0:59
    Bu, içerideki tümörün tam yerini,
    büyüklüğünü ve şeklini gösteriyor.
16. 59613 1:00 - 1:05
    Tomografiler aynı zamanda
    doku yoğunluğunu gösteren
17. 64989 1:05 - 1:08
    "Hounsfield Skalası"nı ölçüyor.
18. 68372 1:08 - 1:12
    Bu, radyasyonun beyinde
    nasıl yayılacağıyla
19. 72372 1:12 - 1:16
    ve etkilerini optimize etmeyle
    ilgili bilgi veriyor.
20. 75532 1:16 - 1:19
    Doktorlar yumuşak dokuyu daha iyi belirten
21. 78682 1:19 - 1:23
    manyetik rezonans görüntüleme,
    yani MR yöntemini,
22. 82602 1:23 - 1:28
    tümörün şeklini ve konumunu
    daha iyi belirlemek için kullanabilir.
23. 88535 1:29 - 1:32
    Tümörleri tedavi etmek için yüksek dozda
    radyasyon gerektiğinden dolayı
24. 91986 1:32 - 1:36
    gerçek konumu ve büyüklüğü
    haritalandırmak çok önemli.
25. 96106 1:36 - 1:40
    Radyocerrahi, birden fazla ışının
    kullanılmasını esas alıyor.
26. 100305 1:40 - 1:44
    Ayrı ayrı, her biri düşük dozda
    radyasyon iletiyor.
27. 104035 1:44 - 1:48
    Ancak parlak ve kaçınılmaz bir spot ışığı
    oluşturmak için aynı noktada birleşen
28. 108361 1:48 - 1:53
    birkaç sahne ışığı gibi
    radyasyon ışınları da birleştiklerinde
29. 113018 1:53 - 1:59
    tümörleri yok etmek için
    toplu olarak yeterli güç üretir.

    ¶

30. 118558 1:59 - 2:02
    Çoklu ışın kullanımı, doktorlara etraftaki
    sağlıklı dokuya zarar vermeden
31. 122328 2:02 - 2:07
    beyindeki tümörleri hedeflemelerine
    olanak sağlamanın yanı sıra
32. 126558 2:07 - 2:10
    onlara esneklik de sağlar.
33. 129858 2:10 - 2:14
    Hedefe ulaşmak için
    beyin dokusundaki en iyi açıları
34. 134349 2:14 - 2:16
    ve rotaları optimize edebilirler
35. 136036 2:16 - 2:20
    ve her bir ışın içindeki yoğunluğu
    gerektiği gibi ayarlayabilirler.
36. 139936 2:20 - 2:23
    Bu, beyindeki kritik yapıların
    korunmasına yardımcı olur.

    ¶

37. 142946 2:23 - 2:28
    Ama bu ustaca yaklaşım söz konusu
    tümörlere tam olarak ne yapıyor?
38. 148123 2:28 - 2:34
    Birkaç radyasyon ışını kanserli hücrelere
    çarpmak için kesiştiğinde
39. 153833 2:34 - 2:38
    bunların birleşik kuvveti
    hücrelerin DNA'sını keserek
40. 158185 2:38 - 2:41
    hücrelerin yapısında
    bir bozulmaya neden olur.
41. 161325 2:41 - 2:46
    Bu işlem zamanla
    bütün tümörü yok etmeye başlar.
42. 166185 2:46 - 2:52
    Dolaylı olarak ışınlar DNA'yı doğrudan
    çevreleyen alana da zarar vererek
43. 171678 2:52 - 2:56
    serbest radikal adı verilen
    değişken parçacıklar oluşturur.

    ¶

44. 175823 2:56 - 2:59
    Bu, tümörün yanı sıra

    ¶

45. 178888 2:59 - 3:02
    yakın çevredeki bazı
    sağlıklı hücreler için elverişli olmayan
46. 181892 3:02 - 3:04
    tehlikeli bir mikro ortam oluşturur.
47. 183813 3:04 - 3:07
    Kanser olmayan dokulara zarar verme
    riski radyasyon ışınının kapsamını
48. 187393 3:07 - 3:14
    tümörün tam şekline
    mümkün olduğunca yakın tutarak azaltılır.
49. 194104 3:14 - 3:18
    Radyocerrahi tedavisi,
    tümör hücrelerini yok ettikten sonra
50. 198104 3:18 - 3:21
    vücudun doğal temizleme
    mekanizması devreye girer.
51. 201464 3:21 - 3:25
    Bağışıklık sistemi,
    ölü hücrelerin kabuklarını
52. 205464 3:25 - 3:30
    vücuttan atmak için hızla süpürürken
    diğer hücreler ise yara dokusuna dönüşür.
53. 210499 3:30 - 3:34
    Teknolojik gelişmelere rağmen radyocerrahi
    tüm beyin kanseri tedavileri için
54. 214499 3:34 - 3:37
    her zaman birincil seçim değil.
55. 217596 3:38 - 3:42
    Öncelikle bu tedavi
    daha küçük tümörler için ayrılmış.
56. 221743 3:42 - 3:45
    Radyasyon kümülatif bir etkiye de sahip,

    ¶

57. 224593 3:45 - 3:46
    bu da daha önceki dozların
58. 226433 3:46 - 3:49
    daha sonra verilenlerle
    çakışabileceği anlamına gelir.
59. 229023 3:49 - 3:51
    Bu nedenle
    tekrarlayan tümörleri olan hastaların
60. 231363 3:51 - 3:55
    gelecekteki radyocerrahi
    tedavilerinde kısıtlamalar olabilir.
61. 235576 3:56 - 4:00
    Ancak bu dezavantajlar,
    bazı çok daha büyük avantajlardan fazla.
62. 240690 4:01 - 4:03
    Çeşitli beyin tümörleri için
63. 242770 4:03 - 4:06
    radyocerrahinin
    kanserli hücreleri yok etmede
64. 245540 4:06 - 4:09
    geleneksel beyin ameliyatı kadar
    başarılı olduğu ifade ediliyor.
65. 248620 4:09 - 4:14
    Menenjiyom adı verilen tümörlerde
    hasta radyocerrahi geçirdiğinde
66. 253820 4:14 - 4:17
    nüks etmenin eşit
    veya daha düşük olduğu tespit edildi.
67. 256700 4:17 - 4:20
    Çoğu zaman acı verici bir deneyim
    ve uzun bir iyileşme süreci olan

    ¶

68. 260120 4:20 - 4:22
    geleneksel cerrahiye kıyasla,
69. 261950 4:22 - 4:25
    radyocerrahi genellikle ağrısız
70. 264885 4:25 - 4:29
    ve çok az iyileşme süresi gerektirir
    veya hiç gerektirmez.
71. 268519 4:29 - 4:33
    Bu tür tedavinin sadece
    beyin tümörleri için değil,
72. 272519 4:33 - 4:37
    akciğer, karaciğer ve pankreas tümörleri
    üzerinde kullanılması da söz konusu.
73. 277189 4:37 - 4:41
    Bu arada doktorlar bu yöntemi
    Parkinson hastalığı, epilepsi
74. 280799 4:41 - 4:44
    ve obsesif kompülsif bozukluk gibi
75. 284079 4:44 - 4:47
    rahatsızlıkları tedavi etmek
    için kullanmayı deniyor.
76. 286599 4:47 - 4:50
    Kanser teşhisinin acısı yıkıcı olabilir
77. 289699 4:50 - 4:53
    ancak bu müdahalesiz
    yöntemlerdeki gelişmeler

    ¶

78. 292729 4:53 - 4:57
    daha nazik bir tedavinin yolunu açıyor.