Return to Video

Wykonywanie operacji mózgu bez skalpela - Hyunsoo Joshua No

  • 0:07 - 0:12
    Co roku dziesiątki tysięcy osób
    przechodzą na świecie operację mózgu
  • 0:12 - 0:14
    bez jednego nacięcia;
  • 0:14 - 0:20
    nie ma skalpela ani stołu operacyjnego,
    a pacjent nie traci krwi.
  • 0:20 - 0:24
    Zamiast tego zabieg odbywa się
    w ekranowanym pokoju
  • 0:24 - 0:28
    z dużą maszyną emitującą
    niewidzialne promienie światła
  • 0:28 - 0:31
    na ściśle określony obszar w mózgu.
  • 0:31 - 0:35
    Zabieg ten to
    radiochirurgia stereotaktyczna,
  • 0:35 - 0:39
    a promienie światła
    to wiązki promieniowania,
  • 0:39 - 0:42
    których zadaniem jest niszczenie guzów
  • 0:42 - 0:45
    przez stopniowe zeskrobanie
    złośliwych komórek.
  • 0:45 - 0:49
    Dla pacjentów proces zaczyna się
    od tomografii komputerowej,
  • 0:49 - 0:54
    serii prześwietleń tworzących
    trójwymiarową mapę głowy.
  • 0:54 - 0:59
    To ujawnia dokładną lokalizację,
    rozmiar i kształt guza.
  • 1:00 - 1:05
    Tomografie komputerowe pomagają też
    obliczać jednostki Hounsfielda,
  • 1:05 - 1:08
    które pokazują gęstość różnych tkanek.
  • 1:08 - 1:13
    To daje informacje o tym,
    jak promieniowanie rozejdzie się po mózgu,
  • 1:13 - 1:15
    co ma zoptymalizować jego efekty.
  • 1:15 - 1:20
    Lekarze mogą użyć również
    rezonansu magnetycznego,
  • 1:20 - 1:24
    który tworzy dokładniejszy
    obraz tkanek miękkich,
  • 1:24 - 1:28
    by pomóc w lepszej ocenie
    kształtu i lokalizacji guza.
  • 1:28 - 1:32
    Zmapowanie dokładnej pozycji
    i rozmiaru jest kluczowe
  • 1:32 - 1:36
    z powodu wysokich dawek promieniowania
    koniecznych do leczenia guzów.
  • 1:36 - 1:40
    Radiochirurgia polega
    na zastosowaniu kilku wiązek.
  • 1:40 - 1:44
    Pojedynczo każda dostarcza
    niską dawkę promieniowania.
  • 1:44 - 1:48
    Ale tak jak kilka świateł scenicznych
    zbiegających się w tym samym punkcie,
  • 1:48 - 1:53
    by utworzyć jasne
    i nieuniknione światło punktowe,
  • 1:53 - 1:59
    połączone promienie produkują
    dosyć energii, żeby zniszczyć guza.
  • 1:59 - 2:02
    Poza tym, że umożliwia lekarzom
    atakowanie guza w mózgu
  • 2:02 - 2:06
    bez nadmiernego uszkadzania
    sąsiednich tkanek,
  • 2:06 - 2:10
    użycie kilku wiązek pozwala
    również na elastyczność.
  • 2:10 - 2:14
    Można zoptymalizować kąt
    i drogę przez tkankę mózgową,
  • 2:14 - 2:16
    by dotrzeć do celu
  • 2:16 - 2:20
    i odpowiednio dopasować
    natężenie każdej wiązki.
  • 2:20 - 2:23
    To pozwala oszczędzić
    istotne struktury w mózgu.
  • 2:23 - 2:28
    Ale co to sprytne podejście
    tak naprawdę robi guzom?
  • 2:28 - 2:34
    Gdy wiązki promieniowania krzyżują się,
    by uderzyć w masę komórek rakowych,
  • 2:34 - 2:38
    ich połączona siła
    właściwie rozcina DNA komórki,
  • 2:38 - 2:41
    powodując rozpad jej struktury.
  • 2:41 - 2:46
    Z czasem proces ten prowadzi
    do zniszczenia całego guza.
  • 2:46 - 2:52
    Pośrednio promienie uszkadzają także
    obszar sąsiadujący z DNA,
  • 2:52 - 2:56
    tworząc niestabilne cząsteczki
    zwane wolnymi rodnikami.
  • 2:56 - 2:59
    Generuje to niebezpieczne mikrośrodowisko,
  • 2:59 - 3:00
    które nie jest gościnne dla guza,
  • 3:00 - 3:04
    ale też dla niektórych zdrowych
    komórek w bezpośrednim sąsiedztwie.
  • 3:04 - 3:07
    Ryzyko uszkodzenia tkanki
    nienowotworowej redukuje się
  • 3:07 - 3:10
    przez kształtowanie
    wiązki promieniowania tak,
  • 3:10 - 3:14
    żeby jak najbliżej odpowiadała
    kształtowi guza.
  • 3:14 - 3:18
    Po tym jak zabieg radiochirurgiczny
    zniszczył komórki guza,
  • 3:18 - 3:21
    do gry włącza się naturalny mechanizm
    oczyszczający organizmu.
  • 3:21 - 3:25
    Układ odpornościowy szybko zmiata
    pozostałości martwych komórek,
  • 3:25 - 3:27
    żeby wymyć je z organizmu,
  • 3:27 - 3:30
    a inne komórki przekształcają się
    w tkankę bliznowatą.
  • 3:30 - 3:35
    Mimo innowacji radiochirurgia
    nie zawsze jest pierwszym wyborem
  • 3:35 - 3:38
    we wszystkich terapiach nowotworów mózgu.
  • 3:38 - 3:41
    Po pierwsze jest zazwyczaj
    zarezerwowana dla mniejszych guzów.
  • 3:42 - 3:44
    Promieniowanie ma też efekt kumulujący,
  • 3:44 - 3:49
    co oznacza, że wcześniejsze dawki
    mogą pokrywać się z późniejszymi.
  • 3:49 - 3:51
    Pacjenci z nawracającymi guzami
  • 3:51 - 3:55
    mogą mieć trudności z kolejnymi
    zabiegami radiochirurgicznymi.
  • 3:56 - 4:00
    Nad tymi wadami przeważają
    jednak dużo większe korzyści.
  • 4:01 - 4:03
    Dla kilku rodzajów guzów mózgu
  • 4:03 - 4:06
    radiochirurgia dorównuje
    tradycyjnym operacjom mózgu
  • 4:06 - 4:09
    w skuteczności niszczenia
    komórek nowotworowych,
  • 4:09 - 4:11
    W guzach zwanych oponiakami
  • 4:11 - 4:14
    nawroty zdarzają się
    równie często lub rzadziej,
  • 4:14 - 4:17
    gdy pacjent przechodzi
    zabieg radiochirurgiczny.
  • 4:17 - 4:19
    W porównaniu do tradycyjnej chirurgii,
  • 4:19 - 4:22
    często bolesnego doświadczenia
    z długim okresem rekonwalescencji,
  • 4:22 - 4:25
    radiochirurgia jest zazwyczaj bezbolesna
  • 4:25 - 4:28
    czasem nawet bez potrzeby
    rekonwalescencji.
  • 4:28 - 4:32
    Tego typu leczenie dotyczy
    nie tylko guzów mózgu.
  • 4:32 - 4:37
    Koncepcję wykorzystano do leczenia
    guzów płuc, wątroby i trzustki.
  • 4:37 - 4:41
    W międzyczasie lekarze eksperymentują
    z jej użyciem w leczeniu schorzeń
  • 4:41 - 4:47
    takich jak choroba Parkinsona, padaczka
    i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
  • 4:47 - 4:50
    Rozpoznanie raka może mocno zaboleć,
  • 4:50 - 4:53
    ale postępy w nieinwazyjnych zabiegach
  • 4:53 - 4:56
    torują drogę łagodniejszemu leczeniu.
Title:
Wykonywanie operacji mózgu bez skalpela - Hyunsoo Joshua No
Speaker:
Hyunsoo Joshua No
Description:

Zobacz całą lekcję na: https://ed.ted.com/lessons/performing-brain-surgery-without-a-scalpel-hyunsoo-joshua-no

Każdego roku dziesiątki tysięcy ludzi przechodzi operację mózgu bez jednego nacięcia; nie ma skalpela, stołu operacyjnego, a pacjent nie traci krwi. Zamiast tego w omawianej procedurze używa się dużej maszyny emitującej niewidzialne promienie światła na ściśle określony obszar w mózgu. Na czym dokładnie polega ten zabieg? I co dzieje się z guzami w jego trakcie? Hyunsoo No wyjaśnia radiochirurgię.

Lekcja: Hyunsoo Joshua No, reżyseria: Hype CG.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:57

Polish subtitles

Revisions