Return to Video

تاریخ جهان، با تکیه بر گربه‌ها - اوا ماریا گیل

  • 0:07 - 0:13
    در ۲۷ می ۱۹۴۹، بیسمارک، کشتی جنگی
    آلمانی پس از جنگ سهمگینی غرق شد،
  • 0:13 - 0:18
    و تنها ۱۱۸ نفر از ۲۲۰۰
    نفر کارکنانش زنده ماندند.
  • 0:18 - 0:22
    ولی زمانی که یک ناوشکن
    انگلیسی برای بردن اسرا آمد،
  • 0:22 - 0:25
    با بازماندهای غیرمنتظره مواجه شدند،
  • 0:25 - 0:28
    گربه سیاه و سفیدی که به کمک
    تخته چوب شناوری، روی آب مانده بود.
  • 0:28 - 0:32
    طیِ چند ماه بعد، این گربه موش میگرفت
    و روحیه انگلیسیها را هم بالا میبرد.
  • 0:32 - 0:36
    تا این که ناگهان یک اژدر به بدنه
    کشتی برخورد و غرقش کرد.
  • 0:36 - 0:40
    اما به طرز معجزهآسایی، گربه غرق نشد.
  • 0:40 - 0:42
    این گربه که "سَم غرقنشدنی" نام گرفت،
  • 0:42 - 0:44
    با کارکنانی که زنده ماندند،
    به جبلالطارق رفت
  • 0:44 - 0:48
    و به عنوان گربهٔ کشتی،
    در سه کشتی دیگر هم خدمت کرد،
  • 0:48 - 0:53
    که یکی از آنها قبل از اسکان سم در
    خانه دریانوردان بلفاست، غرق شد.
  • 0:53 - 0:57
    ممکن است خیلیها نتوانند به
    گربهها به عنوان ملوانان خدمترسان،
  • 0:57 - 0:59
    یا همراهانی یاریرسان از هر نوع فکر کنند.
  • 0:59 - 1:03
    ولی هزاران سال است گربهها
    در کنار انسانها کار میکنند
  • 1:03 - 1:06
    و به همان مقدار که ما کمکشان
    میکنیم، کمکمان میکنند.
  • 1:06 - 1:10
    چطور این جانوران گوشهنشین، ازدرنده و وحشی
    بودن، به خدمت در نیروی دریایی رسیده
  • 1:10 - 1:13
    و سپس به رفقای همیشگی کاناپه تبدیل شدند؟
  • 1:13 - 1:15
    اهلی شدنِ گربه خانگی مدرن
  • 1:15 - 1:18
    میتواند به بیش از ۱۰٫۰۰۰
    سال پیش در بینالنهرین برگردد،
  • 1:18 - 1:21
    در ابتدای دوره نوسنگی.
  • 1:21 - 1:23
    بشر داشت میآموخت طبیعت را
    تسلیم اراده خود کند و
  • 1:23 - 1:26
    غذایی خیلی بیشتر از آنچه کشاورزان
    بتوانند یک جا بخورند تولید میکرد.
  • 1:26 - 1:32
    کشاورزان غلاتِ اضافهشان را در گودالهای
    بزرگ و سیلوهای کوتاه گِلی انبار میکردند.
  • 1:32 - 1:35
    اما این ذخایر غذایی، فوج
    جوندگان را به خود جذب میکردند
  • 1:35 - 1:39
    و همینطور قاتلشان، فلیز سیلوستریس لیبیکا،
  • 1:39 - 1:43
    گربه وحشیای که در افریقای شمالی
    و آسیای جنوب غربی یافت میشد.
  • 1:44 - 1:47
    این گربههای وحشی، شکارچیانی
    سریع، درنده و گوشتخوار بودند
  • 1:47 - 1:51
    و به طرز قابل توجهی از لحاظ اندازه و ظاهر،
    مشابه گربههای اهلی امروزه بودند.
  • 1:51 - 1:54
    فرق اصلیشان این بود که گربههای
    وحشی قدیمی، عضلانی تر بودند،
  • 1:54 - 2:00
    راه راه بودند و کمتر در مقابل آدمها
    یا بقیه گربهها اجتماعی بودند.
  • 2:00 - 2:03
    زیادیِ طعمه در انبارهای غلهٔ
    مورد تهاجم جوندگان،
  • 2:03 - 2:06
    این گربههای ذاتاً منزوی را
    به سمت خود کشاند.
  • 2:06 - 2:09
    همچنان که گربههای وحشی یاد
    میگرفتند حین خوردن، حضورِ آدمها
  • 2:09 - 2:11
    و باقی گربهها را تاب بیاورند،
  • 2:11 - 2:16
    فکر میکنیم کشاورزان هم از آن طرف،
    وجود گربهها را به جای ضد آفت پذیرفتند.
  • 2:16 - 2:21
    ارتباط به قدری سودمند بود که گربهها
    با کشاورزانِ عصر نوسنگی
  • 2:21 - 2:25
    از آناتولی به اروپا
    و مدیترانه مهاجرت کردند.
  • 2:25 - 2:28
    حشرات موذی مصیبت بزرگ هفت دریا بودند.
  • 2:28 - 2:30
    ذخایر را میخوردند و طنابها را میجویدند،
  • 2:30 - 2:34
    پس خیلی وقت بود که گربهها
    همراهان ضروری ملوانها شده بودند.
  • 2:34 - 2:38
    در همین زمان که این گربههای
    جهانگرد دریانوردی میکردند،
  • 2:38 - 2:42
    مصریها داشتند گربههای
    خودشان را اهلی میکردند.
  • 2:42 - 2:46
    گربههای اهلی که به خاطر توان شکار مارهای
    سمی، پرندگان و موشها مورد احترام بودند،
  • 2:46 - 2:51
    برای فرهنگ مذهبی مصر پراهمیت شدند.
  • 2:51 - 2:56
    در نقاشیها، متون هیروگلیف
    و مجسمهها جاودانه شدند،
  • 2:56 - 2:59
    و حتی در مقبرهها در کنار
    صاحبشان مومیایی شدند.
  • 2:59 - 3:01
    گربههای کشتیسوار مصری از نیل گذشتند و
  • 3:01 - 3:04
    مارهای سمی رودخانه را در ساحل نگهداشتند.
  • 3:04 - 3:07
    و وقتی برای کشتی بزرگتری ترفیع میگرفتند،
  • 3:07 - 3:11
    آنها هم شروع به مهاجرت از
    بندری به بندر دیگر کردند.
  • 3:11 - 3:15
    در زمان امپراطوری روم، کشتیهایی
    که بین هند و مصر سفر میکردند،
  • 3:15 - 3:21
    ژنهای گربه وحشی آسیایی،
    اف. اس. اورناتا را با خود میبردند.
  • 3:21 - 3:26
    قرنها بعد در قرون وسطی، گربههای
    مصری در کشتیهای دریانوردان وایکینگ،
  • 3:26 - 3:29
    دریای بالتیک را پیمودند.
  • 3:29 - 3:32
    و گربههای وحشی خاورمیانه و شمال افریقا،
  • 3:32 - 3:36
    که احتمالا دیگر اهلی شده بودند،
    به سفر در سراسر اروپا ادامه دادند.
  • 3:36 - 3:40
    و در نهایت برای استرالیا و آمریکا
    بادبانها را گشودند.
  • 3:40 - 3:42
    امروزه بیشتر گربههای خانگی
  • 3:42 - 3:47
    یا از نژاد خاور نزدیکی و
    یا نژاد مصریِ اف اس لیبیکا هستند.
  • 3:47 - 3:50
    ولی تحلیل جزییات ژنها
    و طرح خز گربههای امروزی
  • 3:50 - 3:53
    به ما میگوید بر خلاف سگها،
  • 3:53 - 3:55
    که تحت قرنها اصلاح نژاد بودهاند،
  • 3:55 - 3:59
    گربههای مدرن، از لحاظ ژنتیک
    بسیار به گربههای باستانی شبیهاند.
  • 3:59 - 4:02
    و جدا از این که مطیعتر و
    اجتماعیترِشان کردیم،
  • 4:02 - 4:06
    کار چندانی برای تغییر
    رفتار طبیعیشان نکردیم.
  • 4:06 - 4:11
    به بیان دیگر، گربهها امروزه کمابیش
    همان هستند که همیشه بودند: حیوانات وحشی.
  • 4:11 - 4:15
    شکارچیان خشمگین که ما را چندان
    هم به عنوان نگهدارنده خود نمیبینند.
  • 4:15 - 4:19
    و با توجه به تاریخچهای که با هم داریم،
    پُر بیراه هم فکر نمیکنند.
Title:
تاریخ جهان، با تکیه بر گربه‌ها - اوا ماریا گیل
Speaker:
اوا- ماریا گیل
Description:

درس کامل در: https://ed.ted.com/lessons/the-history-of-the-world-according-to-cats-eva-maria-geigl

در دوران باستان، گربه‌ها شکارچیانی گوشتخوار و خشمگین بودند؛ و بر عکس سگ‌ها که قرن‌ها تحت اصلاح نژاد انتخابی بوده‌اند، گربه‌های مدرن از لحاظ ژنتیک کاملا مشابه گربه‌های باستانی هستند. چگونه این قاتلین منزوی و خشمگین تبدیل به جفت همیشگی ما در لم دادن روی کاناپه شدند؟ اوا-ماریا گیل سِیرِ خانگی شدن گربه امروزی را بررسی می‌کند.

مدرس: اوا-ماریا گیل ؛ کارگردان: چینتیس لاندگرن.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:20

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.