Return to Video

شۆرشی خۆراک

  • 0:02 - 0:04
    جیمی ئۆلیڤه‌ر: ئاواته‌كه‌م.
  • 0:04 - 0:07
    بۆ ئه‌وه‌ی به‌ هێز بیت،
    جوڵانەوەیەکی بەردەوام
  • 0:08 - 0:10
    بۆ په‌روه‌رده‌ی هه‌موو منداڵێك
  • 0:12 - 0:13
    ده‌رباره‌ی خواردن.
  • 0:13 - 0:14
    (مۆسیقا)
  • 0:14 - 0:16
    بۆ ئه‌وه‌ی خێزانه‌كان به‌رده‌وام بیكوڵێنن
  • 0:18 - 0:20
    بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵك له‌ هه‌مو
    شوێنێك به‌ هێز بێت
  • 0:20 - 0:22
    بۆ شه‌ركردن له‌گه‌ڵ قه‌ڵه‌وی.
  • 0:23 - 0:26
    هاتوم بۆ ئێره‌ بۆ ده‌ستپێكردنی
    شۆرشی خواردن
  • 0:26 - 0:28
    كه‌ من به‌ قولی باوه‌رم پێیه‌تی.
  • 0:28 - 0:31
    (چه‌پڵه‌لێدان)
  • 0:31 - 0:34
    (چیرۆكی گه‌وره‌ به‌ هاوبه‌شی له‌گه‌ڵ TED)
  • 0:34 - 0:36
    بیرۆكه‌ی گه‌وره‌یان هه‌بوو بۆ
    گۆرینی جیهان.
  • 0:38 - 0:40
    به‌ڵام به‌ته‌نیا نه‌یانتوانی ئه‌وه ‌بكه‌ن.
  • 0:40 - 0:43
    ئاواتی من ....ئاواتی من ...هیوادارم
  • 0:43 - 0:46
    ئێستاش ئەوە ئاواتی منه‌.
  • 0:46 - 0:48
    (مه‌شخه‌ڵان)
  • 0:48 - 0:51
    (بیرۆكه‌كان له‌ كرداردا)
  • 0:51 - 0:52
    (پارچه‌كردن به‌ چه‌قۆ)
  • 0:53 - 0:54
    (مۆسیقا)
  • 0:54 - 0:57
    جۆ:خواردن ساده‌یه‌ .پێكهاته‌ی خاوە‌.
  • 0:57 - 0:59
    به‌ڵام به‌هێزترین بكوژه‌ له‌م هه‌ساره‌یه‌.
  • 1:00 - 1:03
    هه‌موو منداڵێك مافی هه‌یه ‌بۆ
    فێربوونی خواردن:
  • 1:04 - 1:06
    له‌ كوێوه‌ هاتووه و ‌چۆن كاریگه‌ری هه‌یه‌.
  • 1:06 - 1:08
    پێویسته‌ له‌ قوتابخانه‌ پێشانیان بده‌ن،
  • 1:08 - 1:11
    چونكه‌ له‌ هێڵی پێشه‌وه‌یه‌
    بۆ شه‌ری دژه‌ به‌كتریا.
  • 1:11 - 1:12
    (له‌نده‌ن، به‌ریتانیا)
  • 1:12 - 1:14
    (قوتابخانه‌ی چارلتۆن مانۆر)
  • 1:14 - 1:15
    چی روده‌دات له‌ چارلتۆن مانۆر
  • 1:15 - 1:18
    ئه‌و مامۆستا سه‌رسورهێنه‌ره‌
    داهێنانی کرد.
  • 1:22 - 1:25
    (تیمۆسی بەیکر
    مامۆستای سه‌ره‌كی)
  • 1:25 - 1:26
    تیمۆسی بەیکر: له‌ رابردودا،
  • 1:26 - 1:28
    منداڵه‌كان شتی به‌ سودیان نەدەخوارد.
  • 1:28 - 1:31
    جێم هانیدام بۆ
    په‌روه‌رده‌ی ئه‌م قوتابخانه‌یه‌
  • 1:31 - 1:34
    ئه‌و ڕاستیه‌ی ئێمه‌ خواردنی
    هەڵە دەدەینە منداڵەکان.
  • 1:34 - 1:37
    بیرم كرده‌وه‌، خشته‌ی كات،
    شوێنێكی قه‌ره‌باڵغه‌
  • 1:37 - 1:40
    زۆر وانه‌ هه‌یه‌ له‌ خوێندنی سه‌ره‌تایی.
  • 1:40 - 1:45
    چۆن ده‌توانی بابه‌تی تر بناسێنیت تا
    مامۆستا بیڵێتەوە؟
  • 1:46 - 1:47
    سه‌یری ئینگلیزیمان كرد،
  • 1:47 - 1:49
    سه‌یری بیركاری، زانست،
    مێژوو، جوگرافیه‌مان كرد
  • 1:49 - 1:52
    بینیمان چۆن ده‌توانین له‌ ده‌وری
    خواردن ئه‌وه‌ دابنێین.
  • 1:53 - 1:54
    (پێكه‌نینی منداڵ)
  • 1:54 - 1:58
    ئیلیزابێت:كاتێك چێشت ئاماده‌ ده‌كه‌یت،
    هه‌مو كه‌س ئاواتی بینینی دەکات.
  • 1:58 - 2:02
    مامۆستای پیاو: ئێمه‌ ئه‌مڕۆ كه‌مێك
    زانست له‌ چێشتخانه‌ بەکار دەهێنین.
  • 2:02 - 2:05
    مامۆستای ژن: تێكه‌ڵی وانه‌كانمانی
    ده‌كه‌ین له‌ سه‌ر دیوه‌لی،
  • 2:05 - 2:08
    وانه‌كانی ئێمه‌ش به‌و شێوه‌یه‌ گونجاوه‌.
  • 2:08 - 2:11
    مامۆستای پیاو: ئه‌مه‌ گۆڕانكاری جه‌سته‌یه‌
    یان كیمیایی؟
  • 2:11 - 2:12
    منداڵ: فیزیكی.
  • 2:12 - 2:13
    مامۆستای پیاو: ڕاست ده‌كه‌یت.
  • 2:13 - 2:16
    ت ب: بۆ بابه‌تی مێژووی باسی
    مێژووی چوكلێت ده‌كه‌ین،
  • 2:16 - 2:18
    هه‌مو بابه‌تێك ده‌كه‌ین له‌ ده‌وری ئه‌وه‌.
  • 2:18 - 2:21
    مامۆستای پیاو: چێشتی
    لێده‌نا له‌گه‌ڵ چۆكلێت
  • 2:21 - 2:25
    سەڕنج ڕاکێشە، چونکە بەم جۆرە
    درووست نەکراوە کە بیریان لێ دەکردەوە،
  • 2:25 - 2:27
    له‌گه‌ڵ هه‌مو ئه‌و شیره‌ی ئه‌وان هه‌یانه‌
  • 2:27 - 2:29
    تامه‌كه‌ی زۆر، زۆر جیاوازه‌.
  • 2:30 - 2:32
    هه‌ندێك منداڵ حه‌زیان لێیه‌؛
    هه‌ندێكیان نا.
  • 2:32 - 2:34
    (پێكه‌نین)
  • 2:34 - 2:36
    بۆ بیركاری، كێشكردن و پێوانه‌كردنی ساده‌ .
  • 2:36 - 2:39
    مامۆستای ژن: ده‌ڕۆین بۆ پێوانه‌كردنی
    کۆمەڵێک شت
  • 2:39 - 2:41
    چونكه‌ هه‌ندێك شله‌ ده‌پێوین،
  • 2:41 - 2:43
    كۆتا جارمان،هه‌ندێك پێوانه‌مان كرد.
  • 2:43 - 2:46
    جۆ: ئه‌وه‌ی ئه‌و كردی دانانی
    خواردنه‌ له‌ دڵی قوتابخانه‌،
  • 2:46 - 2:48
    ئه‌و خۆراکی بە گه‌ده‌ و مێشك داوه‌.
  • 2:53 - 2:55
    (منداڵان به‌ جۆشه‌وه‌ هاوار ده‌كه‌ن)
  • 2:55 - 2:57
    چارلتۆن مانۆر قوتابخانه‌یەکی حکومیە.
  • 2:57 - 2:59
    ٨٠ له‌ سه‌دای منداڵان
    له‌و ناوچه‌ یه‌وه‌ دێن
  • 2:59 - 3:01
    كه‌ به‌ هه‌ژار ده‌ناسرێن.
  • 3:01 - 3:05
    منداڵه‌كان ئه‌زمونیان كه‌م بوو له‌
    ده‌ره‌وه‌ی شار،
  • 3:05 - 3:07
    ده‌رباره‌ی گه‌شه‌ی-خۆراك.
  • 3:07 - 3:08
    بە تێپەڕبوونی کات،
  • 3:08 - 3:10
    توانیمان باخچه‌
    دروست بكه‌ین.
  • 3:11 - 3:13
    (هاواری منداڵ)
  • 3:14 - 3:17
    خوێندكاران: به‌خێر بێن بۆ باخچه‌ی نهێنی!
  • 3:17 - 3:18
    كیند: ئه‌مه‌
    خانوه ‌سه‌وزه‌كه‌مانه‌
  • 3:18 - 3:20
    ئه‌مه ‌كه‌مپی ئێمه‌یه‌.
  • 3:20 - 3:21
    ئه‌مه‌ كرمه‌.
  • 3:21 - 3:24
    (مۆسیقا)
  • 3:25 - 3:27
    ئێرە شوێنی سەوزایمانە.
  • 3:30 - 3:31
    ئه‌مه‌ مریشكی ئێمه‌یه‌.
  • 3:32 - 3:35
    شیەن: مریشكه‌كان دێنه‌ ده‌ره‌وه‌،
    هه‌وڵ ده‌ده‌ن ڕاوت بكه‌ن.
  • 3:35 - 3:37
    ده‌بوایه‌ ڕابكه‌م بۆ ژیانم.
  • 3:46 - 3:47
    له‌ پاخچه‌ی كۆمه‌ڵگە،
  • 3:47 - 3:50
    دوو تونێلمان هه‌یه‌
    بۆ ئه‌وه‌ی گه‌شه‌ بكه‌ین به‌ ساڵ.
  • 3:53 - 3:55
    شیەن: پیاز هه‌ڵده‌بژێرم،
  • 3:55 - 3:57
    برۆكلی و گێزه‌ر
  • 3:57 - 3:59
    چونكه‌ هه‌موویان ته‌ندروستن،
  • 3:59 - 4:00
    به‌ هێزت ده‌كات
  • 4:01 - 4:02
    به‌ ئاشكرا
  • 4:02 - 4:03
    ئه‌وان دڵخۆشم ده‌كه‌ن.
  • 4:04 - 4:05
    كه‌واته‌، به‌ڵێ.
  • 4:08 - 4:11
    (باڵنده‌كان)
  • 4:11 - 4:12
    تب:١٢یان١٣ساڵ پێش ئێستا،
  • 4:12 - 4:16
    دوو دڵی بوو بۆ به‌شداری كردن له‌م جۆره‌
    به‌رنامه‌ی خوێندنه‌.
  • 4:16 - 4:19
    زۆر كه‌س هه‌بوو نه‌یده‌توانی
    ئامانجی ئێمه‌ ببینێت
  • 4:19 - 4:20
    ئه‌وه‌ی هه‌وڵمان ده‌دا بیكه‌ین.
  • 4:20 - 4:24
    قه‌ڵه‌وی نه‌گه‌یشت بووه‌ ئه‌و ڕێژه‌یه‌ی
    ئێستا پێیگه‌یشتوه‌.
  • 4:25 - 4:29
    منداڵێکمان دەبێت كه‌ به‌ شێوه‌ی
    ته‌ندروستر ده‌رده‌كه‌وێت.
  • 4:29 - 4:31
    چڕكردنه‌وه‌ زۆر زیاتره‌.
  • 4:31 - 4:35
    كێشه‌ی ڕه‌فتار زۆر نزمه ترە
    له‌وه‌ی له‌ رابردودا هه‌بوو.
  • 4:35 - 4:39
    ئێلیزابێت: یه‌كێك له‌ شته‌ مه‌زنه‌كان
    ناساندنی ئێمه‌یه‌ كه‌ كردویانن
  • 4:39 - 4:41
    بۆ جیهانی خواردنی ته‌ندروست.
  • 4:41 - 4:43
    کیند: پێشتر،كه‌سێكی زۆر خۆر بووم.
  • 4:43 - 4:46
    شیەن: هه‌ست به‌ باشی ده‌كه‌م
    خواردنی ته‌ندروست ده‌خۆم.
  • 4:47 - 4:49
    تب: كاتێك ئاستی
    بیركاریت شكست ده‌هێنێت،
  • 4:49 - 4:51
    ئه‌وه‌ ژیانت كورتر ناكات
    به‌ ١٠ ساڵ.
  • 4:51 - 4:55
    جۆ: تۆ به‌ گه‌نجی نامری چونكه‌
    كاری جوگرافی ماڵه‌وه‌ت ئه‌نجام نه‌دا.
  • 4:55 - 4:58
    ئه‌م منداڵانه‌ به‌ گه‌نجی ده‌مرن
    چونكه‌ نازانن چۆن خواردن بخۆن.
  • 4:58 - 5:02
    وابزانم تیم و تیمه‌كه‌ مامۆستای
    سه‌ره‌كین له‌ جیهاندا
  • 5:02 - 5:03
    و‌ دایك و باوك.
  • 5:04 - 5:08
    هه‌ر مامۆستایه‌ك هه‌مان توانای هه‌بێت
    تا وه‌ك خۆی زیره‌ك بێت.
  • 5:08 - 5:10
    چیڕۆكی ئه‌و، ده‌مانه‌وێت دووباره‌ی بكه‌ین،
  • 5:10 - 5:14
    به‌ڵام ڕاستیه‌كه‌ی
    زۆر شتمان هه‌یه‌ بیكه‌ین.
  • 5:15 - 5:17
    تب: به‌ڕاستی جێم شۆڕشی كرد
    له‌ نانی ئێواره‌ی قوتابخانه‌،
  • 5:17 - 5:21
    به‌ڕاستی کاریگه‌ری له‌سه‌ر
    هه‌مو منداڵه‌كان هه‌یه‌،
  • 5:21 - 5:23
    به‌ڵام زۆر كه‌س به‌ قوڵی
  • 5:23 - 5:26
    كه‌ له‌گه‌ڵیان ده‌چه‌سپێت
    له‌ ماوه‌ی ژیانیان.
  • 5:26 - 5:29
    كاتێك ژیان به‌و شێوه‌یه‌ ده‌گۆڕێت،
    هه‌مووی به‌ نرخ ده‌كات.
  • 5:29 - 5:31
    له‌ هه‌موومانه‌وه‌ له‌ چارلتۆن مانۆر
  • 5:31 - 5:32
    سوپاس،جێم.
  • 5:32 - 5:34
    خوێندكار: سوپاس ،جێم.
  • 5:34 - 5:36
    خوێندكار: سوپاس ،جێم.
  • 5:43 - 5:48
    (په‌یوه‌ست به‌ شۆرشی خۆراك
    JamiesFoodRevolution.org )
Title:
شۆرشی خۆراک
Speaker:
جێم ئۆلیفه‌ر
Description:

جەیمی ئۆلیفەر لە قسەکردنی لە تێددا جیهانبینینی خۆی بۆ شۆرشێکی خۆراکی شی دەکاتەوە. لە قوتابخانەی چارلتۆن مانۆری سەرەتایی لە لەندەن، مامۆستای سەرەکی تیمۆسی بەیکر، بیرۆکەکانی خۆی سەبارەت بە خواردن دەخاتە ڕوو بە جۆرێک وانەکان سەبارەت بە خۆراک بن نەک وانەی خۆراک بخوێنن.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
05:47

Kurdish (Central) subtitles

Revisions