Return to Video

Hướng dẫn học mọi thứ trên mạng của mọt sách.

  • 0:01 - 0:03
    Đây là bản đồ của bang New York
  • 0:03 - 0:06
    nó được làm ra vào năm 1937
    bởi công ty General Drafting.
  • 0:06 - 0:10
    Nó là một tấm bản đồ rất nổi tiếng
    đối với những người đam mê bản đồ,
  • 0:10 - 0:13
    bởi vì ở phía dưới này, phía dưới
    dãy núi Catskill,
  • 0:13 - 0:15
    có một thị trấn nhỏ tên là Roscoo --
  • 0:15 - 0:17
    thực ra, nó sẽ dễ hơn
    nếu tôi đưa nó lên đây --
  • 0:17 - 0:21
    Đó là Roscoe, và ngay phía trên
    của Roscoe là Rockland, New York,
  • 0:21 - 0:25
    và trên nó nữa là thị trấn nhỏ bé
    Agloe, New York.
  • 0:25 - 0:28
    Agloe, New York, rất nổi tiếng
    với những người vẽ bản đồ,
  • 0:28 - 0:30
    bởi vì nó là một thị trấn giấy.
  • 0:30 - 0:32
    Nó còn được biến đến
    như một cái bẫy bản quyền.
  • 0:32 - 0:36
    Những người vẽ bản đồ -- bởi vì
    tấm bản đồ New York của tôi và của bạn
  • 0:36 - 0:39
    đều sẽ rất giống nhau,
    do hình dáng New York --
  • 0:39 - 0:44
    thông thường, những người vẽ sẽ thêm
    vào các địa điểm giả vào bản đồ của họ,
  • 0:44 - 0:46
    để bảo vệ quyền tác giả của họ.
  • 0:46 - 0:49
    Nếu địa điểm ảo đó của tôi
    xuất hiện trên bản đồ của bạn,
  • 0:49 - 0:53
    tôi có thể chắc chắn rằng
    bạn đã ăn trộm của tôi.
  • 0:53 - 0:57
    Agloe là sự kết hợp từ tên họ viết tắt
    của hai người tạo nên tấm bản đồ này.
  • 0:57 - 1:00
    Ernest Alpers và Otto [G.] Lindberg,
  • 1:00 - 1:03
    và họ phát hành nó vào năm 1937.
  • 1:03 - 1:07
    Nhiều thập kỉ sau, Rand McNally
    phát hành một tấm bản đồ
  • 1:07 - 1:11
    có Agloe, New York, ở trên nó,
    ở chính vị trí giao nhau
  • 1:11 - 1:13
    của hai con đường đất
    ở một nơi hẻo lánh.
  • 1:14 - 1:17
    Bạn có thể tưởng tượng ra
    sự vui mừng của General Drafting.
  • 1:17 - 1:21
    Họ lập tức gọi cho Rand McNally, và nói,
  • 1:21 - 1:24
    "Chúng tôi bắt tóm được ông rồi nhé!
    chúng tôi đã bịa ra Agloe, New York.
  • 1:24 - 1:26
    Nó là giả. Nó là một thị trấn trên giấy.
  • 1:26 - 1:28
    Chúng tôi sẽ kiện ông!."
  • 1:29 - 1:33
    Và Rand McNally nói, "Không, không,
    không, không Agloe là có thật"
  • 1:35 - 1:39
    Bời vì người ta cứ đến
    điểm giao của hai con đường đất đó --
  • 1:39 - 1:40
    (Cười)
  • 1:40 - 1:45
    ở một nơi hẻo lánh, hy vọng rằng
    có một nơi tên là Agloe --
  • 1:45 - 1:48
    ai đó tạo nên địa điểm
    tên là Agloe, New York.
  • 1:48 - 1:49
    (Cười)
  • 1:49 - 1:52
    Nó có trặm xăng, của hàng tạp hoá,
    hai ngôi nhà ở trên đỉnh.
  • 1:52 - 1:55
    (Cười)
  • 1:56 - 2:00
    Và điều này là một sự ẩn dụ vô cùng
    thú vị đối với các nhà văn,
  • 2:00 - 2:05
    bởi vì chúng ta đều thích tin vào
    những gì ta ghi trên giấy
  • 2:05 - 2:08
    có thể thay đổi được thế giới thực
    mà ta đang sống,
  • 2:08 - 2:10
    đó là lý do cuốn sách thứ ba
    của tôi có tên là "Thị trấn giấy".
  • 2:10 - 2:15
    nhưng cuối cùng điều thu hút tôi
    nhiều hơn cách điều này xảy ra,
  • 2:15 - 2:17
    là ở bản thân hiện tượng.
  • 2:18 - 2:22
    Nó thật dễ dàng để nó rằng thế giới
    định hình những tấm bản đồ, đúng không?
  • 2:22 - 2:26
    Giống như hình dáng tổng thể của thế giới
    hiển nhiên sẽ quy định những tấm bản đồ.
  • 2:27 - 2:30
    Nhưng điều mà tôi thấy
    thú vị hơn là cách thức
  • 2:30 - 2:33
    mà cách những tấm bản đồ
    của chúng ta thay đổi thế giới.
  • 2:34 - 2:39
    Bời vì thế giới sẽ chắc chắn là
    một nơi khác nếu cực Bắc ở phía dưới.
  • 2:39 - 2:41
    Và nó sẽ là một nơi hoàn toàn
    khác biệt
  • 2:41 - 2:44
    nếu Alaska và Nga không ở hai phía
    đối diện của bản đồ.
  • 2:44 - 2:46
    Và thế giới sẽ là một nơi khác
  • 2:46 - 2:49
    nếu chúng ta chiếu châu Âu
    để cho thấy kích thước thật của nó.
  • 2:50 - 2:54
    Thế giới bị thay đổi bởi
    những tấm bản đồ của chúng ta.
  • 2:54 - 2:59
    Cách mà chúng ta lựa chọn -- kiểu như,
    doanh nghiệp bản đồ của chúng ta,
  • 2:59 - 3:02
    cũng ảnh hưởng tới bản đồ
    của cuộc sống chúng ta,
  • 3:02 - 3:04
    và nó lần lượt thay đổi cuộc sống của ta.
  • 3:04 - 3:09
    Tôi tin rằng cái chúng ta vẽ trên bản đồ
    thay đổi cuộc sống mà ta lãnh đạo.
  • 3:09 - 3:13
    Và tôi không có ý là trong một trường hợp,
    như mạng lưới bí mật Oparah Angels, như,
  • 3:13 - 3:16
    cảm giác bạn-có-thể-nghĩ
    -cách-thoát-khỏi-ung-thư.
  • 3:16 - 3:23
    Nhưng tôi tin rằng khi bản đồ không chỉ
    cho bạn nơi bạn sẽ đi đến trong cuộc đời,
  • 3:23 - 3:25
    chúng sẽ chỉ cho bạn nơi bạn có thể đến.
  • 3:25 - 3:29
    Bạn gần như không đi đến một nơi nào đó
    mà không có trên bản đồ của mình.
  • 3:30 - 3:33
    Vì vậy tôi là một học sinh kém
    khi tôi còn nhỏ.
  • 3:33 - 3:36
    Điểm GPA của tôi luôn luôn ở 2.
  • 3:37 - 3:39
    Và tôi nghĩ lý do tôi là một học sinh kém
  • 3:39 - 3:42
    là vì tôi cảm thấy như giáo dục
    chỉ giống như 1 chuỗi các rào cản
  • 3:42 - 3:45
    đã được dựng lên ở phía trước,
  • 3:45 - 3:48
    và tôi vượt qua chúng để đạt được
    sự trưởng thành.
  • 3:48 - 3:51
    Và tôi thực sự không muốn nhảy qua chúng,
  • 3:51 - 3:54
    bởi vì chúng dường như hoàn toàn tuỳ tiện,
    vậy nên tôi sẽ không,
  • 3:54 - 3:56
    và rồi mọi người đe doạ tôi, bạn biết đấy,
  • 3:56 - 3:59
    họ đe doạ tôi thế này
    "tiếp tục với cái hồ sơ vĩnh viên của tôi,"
  • 3:59 - 4:01
    hoặc "Con sẽ không bao giờ có
    được một công việc tốt."
  • 4:01 - 4:03
    Tôi không muốn một công việc tốt!
  • 4:03 - 4:06
    Tất cả những gì tôi ở thế nói ở tuổi
    mười một, mười hai,
  • 4:06 - 4:09
    giống như, những người có công việc tốt
    dậy rất sớm vào buổi sáng,
  • 4:09 - 4:11
    (Cười)
  • 4:11 - 4:15
    và người có công việc tốt,
    một trong những điều đầu tiên họ làm
  • 4:15 - 4:19
    là thắt một thứ nghẹt thở lên cổ mình.
  • 4:20 - 4:22
    Họ thực sự buộc thòng lọng
    vào cổ mình,
  • 4:22 - 4:25
    rồi họ đi đến nơi làm việc,
    dù công việc đó là gì.
  • 4:25 - 4:27
    Đó không phải là công thức
    cho sự hạnh phúc
  • 4:28 - 4:32
    Những người đó -- trong những sự ám ảnh,
    suy nghĩa của đứa bé 12 tuổi trong tôi --
  • 4:32 - 4:34
    họ khiến việc tự thắt cổ mình
  • 4:34 - 4:37
    thành một trong những việc
    thường nhật buổi sáng,
  • 4:37 - 4:39
    họ không thể nào vui vẻ được.
  • 4:39 - 4:41
    Vậy thì tại sao ta lại muốn
    nhảy qua những rào cản kia cơ chứ
  • 4:41 - 4:43
    để rồi có kết cục như vậy?
  • 4:43 - 4:44
    Đó là cái kết tồi tệ!
  • 4:45 - 4:49
    Và rồi, khi tôi ở lớp mười,
    tôi đến ngôi trường này,
  • 4:49 - 4:51
    trường Indian Springs,
    ngôi trường nội trú nhỏ,
  • 4:51 - 4:53
    ở ngoại ô Birmingham, Alabama.
  • 4:53 - 4:57
    Và đột nhiên tôi muốn học.
  • 4:57 - 4:59
    Tôi muốn học,
    vì tôi nhận ra
  • 4:59 - 5:01
    tôi đang ở trong một cộng đồng
    những người ham học.
  • 5:01 - 5:03
    Tôi thấy xung quanh mình
    là những con người
  • 5:03 - 5:06
    tôn trọng tri thức và tham vọng,
  • 5:06 - 5:10
    và ai lại nghĩ ý kiến cổ hủ
    đầy mỉa mai của tôi
  • 5:10 - 5:12
    thật sự không thông minh,
    hay hài hước,
  • 5:12 - 5:16
    mà chỉ là một câu trả lời nông cạn
  • 5:16 - 5:18
    cho một vấn đề
    thật sự phức tạp nhưng hấp dẫn.
  • 5:19 - 5:21
    Và tôi bắt đầu học,
    vì học tập thật tuyệt vời.
  • 5:21 - 5:25
    Tôi học được vài tập vô hạn lại
    lớn hơn các tập vô hạn khác,
  • 5:25 - 5:29
    và tôi học được thơ năm nhịp đôi là gì
    và tại sao nó lại thích hợp với tai người.
  • 5:29 - 5:32
    Tôi học được rằng cuộc nội chiến
    là một xung đột được quốc gia hoá,
  • 5:32 - 5:33
    tôi học một chút vật lý,
  • 5:33 - 5:36
    tôi biết được sự tương quan không nên bị
    nhầm lẫn với nhân quả --
  • 5:36 - 5:38
    tất cả những điều này, nhân tiện,
  • 5:38 - 5:43
    làm giàu thêm cuộc sống
    hàng ngày của chúng ta.
  • 5:43 - 5:46
    Và đúng là tôi không sử dụng chúng nhiều
    trong "công việc" của tôi,
  • 5:46 - 5:48
    nhưng thật sự thì những thứ đó
    không giành cho tôi.
  • 5:48 - 5:50
    Mà là cho việc vẽ bản đồ.
  • 5:50 - 5:52
    Quá trình vẽ bản đồ là gì?
  • 5:52 - 5:56
    Bạn biết đấy, ta giong buồm đến
    vùng đất nào đó rồi suy nghĩ,
  • 5:56 - 5:58
    "Tôi nghĩ tôi sẽ vẽ thêm đất ở đây,"
  • 5:58 - 6:01
    và lại tự hỏi, "Có lẽ
    ngoài kia còn nhiều đất để vẽ."
  • 6:01 - 6:03
    Và đó là khi việc học thật sự
    bắt đầu với tôi.
  • 6:03 - 6:06
    Đúng là tôi có những giáo viên
    không quay lưng lại với tôi,
  • 6:06 - 6:09
    và tôi đã thật sự may mắn
    khi có những giáo viên như vậy,
  • 6:09 - 6:12
    vì tôi thường cho rằng
    mình vô vọng.
  • 6:13 - 6:16
    Nhưng những gì tôi đã học
    ở cấp ba
  • 6:16 - 6:19
    không hề nói về những việc
    xảy ra trong lớp học,
  • 6:19 - 6:22
    mà chúng nói về những việc
    xảy ra ở ngoài kia.
  • 6:22 - 6:23
    Ví dụ, tôi có thể nói với bạn rằng
  • 6:23 - 6:26
    (thơ) "There's a certain Slant of light,
    Winter Afternoons --
  • 6:26 - 6:28
    That oppresses, like the Heft
    Of Cathedral Tunes --"
  • 6:28 - 6:32
    không phải vì tôi học thuộc
    Emily Dickinson trên trường
  • 6:32 - 6:33
    khi tôi học cấp ba,
  • 6:33 - 6:36
    mà vì có một cô gái
    hồi cấp ba,
  • 6:36 - 6:38
    tên cô ấy là Amanda,
    và tôi thích cô ấy,
  • 6:38 - 6:41
    và cô ấy thích thơ văn của
    Emily Dickinson.
  • 6:41 - 6:43
    Nguyên nhân tôi có thể cho bạn biết
    "chi phí cơ hội" là gì
  • 6:43 - 6:47
    là vì một ngày, khi tôi đang chơi
    Super Mario Kart,
  • 6:47 - 6:49
    bạn tôi Emmet bước vào và nói
  • 6:49 - 6:51
    "Cậu chơi Super Mario Kart
    được bao lâu rồi?"
  • 6:51 - 6:55
    Tôi trả lời, "Không biết, chắc cỡ 6 tiếng."
    rồi cậu ta nói,
  • 6:55 - 6:58
    "Cậu nhận là nếu dùng 6 tiếng đó
    làm việc tại Baskin-Robbins,
  • 6:58 - 7:00
    cậu có thể kiếm 30 đô-la,
    hay nói cách khác
  • 7:00 - 7:03
    cậu vừa trả 30 đô-la
    để chơi Super Mario Kart đấy."
  • 7:03 - 7:06
    Và tôi nói,
    "Chơi luôn."
  • 7:06 - 7:08
    (Cười)
  • 7:08 - 7:12
    Nhưng tôi đã học được
    chi phí cơ hội là gì.
  • 7:13 - 7:17
    Và với mỗi bước chân của tôi,
    tấm bản đồ của cuộc sống trở nên tốt hơn.
  • 7:17 - 7:20
    Nó càng lớn ra; nó chứa nhiều địa điểm hơn.
  • 7:20 - 7:22
    Càng nhiều khả năng hơn,
  • 7:22 - 7:24
    tương lai của tôi lại càng tươi sáng hơn.
  • 7:25 - 7:28
    Nó không phải là môt quá trình học tập
    nhàm chán đầy rằng buộc,
  • 7:28 - 7:30
    và tôi tự hào khi thừa nhận việc đó.
  • 7:30 - 7:33
    Nó có nhiều lổ hổng hay không liền mạch,
    nhiều thứ tôi chưa biết.
  • 7:33 - 7:35
    Tôi có thể biết, như là,
    ý tưởng của Cantor:
  • 7:35 - 7:38
    vài tập vô hạn lại
    lớn hơn các tập vô hạn khác,
  • 7:38 - 7:41
    nhưng tôi không thật sự hiểu
    ý nghĩa đằng sau khái niệm đó.
  • 7:41 - 7:43
    Tôi có thể biết khái niệm
    chi phí cơ hội,
  • 7:43 - 7:45
    nhưng tôi không biết
    quy luật hiệu suất giảm dần.
  • 7:45 - 7:48
    Nhưng điều tuyệt vời khi ví
    việc học như việc vẽ bản đồ,
  • 7:48 - 7:50
    thay vì tưởng tượng nó như
    những rào cản
  • 7:50 - 7:52
    bạn phải nhảy qua,
  • 7:52 - 7:54
    mà giống như bạn thấy
    vết tích một vùng đất mới,
  • 7:54 - 7:55
    và nó thôi thúc bạn tiếp tục.
  • 7:55 - 7:58
    Và giờ tôi đã biết
    một chút về ý nghĩa
  • 7:58 - 8:00
    ẩn bên trong tất cả những thứ đó.
  • 8:00 - 8:01
    Vậy là tôi đã trở nên ham học
  • 8:01 - 8:04
    ở cấp ba, rồi tôi lên đại học
  • 8:04 - 8:05
    rồi một trường nữa,
  • 8:05 - 8:08
    rồi tôi bắt đầu làm việc
    cho tạp chí "Booklist",
  • 8:08 - 8:11
    tôi làm trợ lý, nhưng xung quanh tôi
    là những con người tài giỏi.
  • 8:11 - 8:13
    Và rồi tôi viết một cuốn sách.
  • 8:13 - 8:15
    Và cũng như mơ ước
    của những người viết sách,
  • 8:15 - 8:17
    Tôi nhanh chóng nghỉ việc.
  • 8:17 - 8:19
    (Cười)
  • 8:19 - 8:21
    Và lần đầu tiên kể từ ngày ở trường cấp ba,
  • 8:21 - 8:25
    tôi thấy mình không còn ở trong
    một cộng đồng học tập, nó thật tồi tệ.
  • 8:25 - 8:27
    Tôi ghét nó.
  • 8:27 - 8:30
    Tôi đọc rất nhiều, rất nhiều sách
    trong suốt hai năm này.
  • 8:30 - 8:32
    Tôi đọc sách về Stalin,
  • 8:32 - 8:35
    và sách về cách người Uzbek
    tự xưng là người Hồi giáo,
  • 8:35 - 8:38
    và tôi đọc sách về cách chế tạo
    bom nguyên tử,
  • 8:38 - 8:41
    nhưng nó cứ như thể tôi đang
    tạo ra những rào cản cho mình,
  • 8:41 - 8:44
    và rồi tự mình nhảy qua chúng,
    thay vì cảm thấy thích thú
  • 8:44 - 8:48
    vì là một phần của cộng đồng học hỏi,
    một nhóm những người
  • 8:48 - 8:51
    cộng tác với nhau trong
    sự nghiệp vẽ bản đồ
  • 8:51 - 8:55
    đang cố gắng hiểu rõ hơn và vẽ lại
    thế giới xung quanh chúng ta.
  • 8:55 - 8:58
    Và rồi, năm 2006, tôi gặp anh chàng này.
  • 8:58 - 8:59
    Tên anh ấy là Ze Frank.
  • 8:59 - 9:02
    Tôi không thực sự gặp mặt anh ấy,
    chỉ qua Internet.
  • 9:02 - 9:07
    Lúc đó, Ze Frank đang thực hiện
    chương trình "The Show with Ze Frank,"
  • 9:07 - 9:09
    và tôi phát hiện ra nó,
  • 9:09 - 9:12
    và đó là con đường đưa tôi
    trở về với cộng đồng học hỏi.
  • 9:12 - 9:14
    Ở đây, Ze đang nói về Las Vegas:
  • 9:16 - 9:19
    (Video) Ze Frank: Las Vegas được xây dựng
    giữa sa mạc khổng lồ và nóng.
  • 9:19 - 9:22
    Hầu hết mọi thức ở đây được đưa đến
    từ một nơi khác --
  • 9:22 - 9:24
    các loại đá, cây cối,
    thác nước.
  • 9:24 - 9:27
    Những chú cá này ở đây có khi
    còn khó tin hơn nói lợn biết bay.
  • 9:27 - 9:30
    Những thứ đó thật trái ngược với
    cái sa mạc bao quanh nơi này,
  • 9:30 - 9:31
    những người ở đây cũng vậy.
  • 9:31 - 9:35
    Những kì quan thế giới đã được
    dựng lại ở đây, tách biệt với lịch sử của chúng,
  • 9:35 - 9:38
    tách biệt với những người
    hiểu chúng theo một cách khác.
  • 9:38 - 9:41
    Vài tinh chỉnh đã được thêm vào --
    kể cả con Nhân sư cũng được sửa mũi.
  • 9:41 - 9:44
    Ở đây, bạn không có lý do nào
    để cảm thấy thiếu thốn thứ gì cả.
  • 9:44 - 9:47
    Thành phố New York này
    đối với tôi cũng như đối với mọi người.
  • 9:47 - 9:51
    Mọi thứ không đi theo khuôn mẫu nào cả,
  • 9:51 - 9:53
    Bãi đổ xe, Trung tâm hội nghị, Hang cá mập .
  • 9:53 - 9:56
    Sự sắp đặt các địa điểm thế này
    có thể là thành tựu lớn nhất của thế giới,
  • 9:56 - 9:58
    bởi vì mọi người đều cảm thấy
    thuộc về nơi này.
  • 9:58 - 10:01
    Khi tôi đi dạo sáng hôm nay,
    tôi để ý thấy các tòa nhà cao tầng
  • 10:01 - 10:04
    như những tấm gương lớn
    phản chiếu ánh mặt trời vào sa mạc.
  • 10:04 - 10:07
    Nhưng không giống loại gương thường,
  • 10:07 - 10:09
    Những tấm gương này không có bóng gì cả.
  • 10:09 - 10:12
    John Green: Khiến tôi nhớ về những ngày
  • 10:12 - 10:14
    mà bạn có thể thấy từng điểm ảnh
    trong các video trên mạng.
  • 10:14 - 10:15
    (Cười)
  • 10:15 - 10:20
    Ze không chỉ là học giả giỏi, anh ấy
    còn là người xây dựng cộng đồng đại tài.
  • 10:20 - 10:23
    những cộng đồng được dựng lên
    từ những video này
  • 10:23 - 10:25
    cũng tương tự như cộng đồng học tập.
  • 10:25 - 10:28
    Vậy là ta đã thắng Ze Frank ở
    ván cờ hợp tác.
  • 10:28 - 10:33
    Chúng tôi đã sắp xếp để đưa
    một chàng trai trẻ đi khắp nước Mĩ.
  • 10:33 - 10:35
    Chúng tôi biến Trái Đất
    thành bánh sandwich
  • 10:35 - 10:38
    bằng cách cho hai người hai người,
  • 10:38 - 10:41
    mỗi người giữ một miếng bánh,
  • 10:41 - 10:43
    đứng cách nhau đúng một vòng Trái Đất.
  • 10:44 - 10:50
    Tôi có nhận ra rằng những ý tưởng này
    khá ngớ ngẩn nhưng chúng rất bổ ích,
  • 10:50 - 10:52
    và điều đó khiến tôi cảm thấy hào hứng,
  • 10:52 - 10:55
    và nếu bạn lên mạng, bạn có thể tìm thấy
    những cộng đồng thế này ở khắp mọi nơi.
  • 10:55 - 10:57
    Lần theo tag "calculus" trên Tumblr,
  • 10:57 - 11:00
    và bạn sẽ thấy người ta
    phàn nàn về toán học (calculus),
  • 11:00 - 11:02
    nhưng bạn cũng sẽ thấy nhiều người
    không đồng tình,
  • 11:02 - 11:06
    tạo ra những cuộc tranh luận về
    sự đẹp đẽ và thú vị của phép tính.
  • 11:06 - 11:10
    và đây là cách bạn tìm câu trả lời
    cho những câu hỏi bạn không giải được.
  • 11:10 - 11:12
    Bạn có thể vào những trang như Reddit,
    và tìm các sub-Reddits,
  • 11:12 - 11:15
    như "Hỏi một sử gia" hay "Hỏi về khoa học",
  • 11:15 - 11:18
    bạn có thể hỏi những người chuyên ngành
    trong những lĩnh vực khác nhau
  • 11:18 - 11:20
    với mọi kiểu câu hỏi,
  • 11:20 - 11:22
    từ những câu nghiêm túc
    đến những câu ngớ ngẩn.
  • 11:22 - 11:25
    Nhưng đối với tôi,
    cộng đồng học tập thú vị nhất
  • 11:25 - 11:28
    và đang lớn dần lên trên Internet
    hiện nay là Youtube,
  • 11:28 - 11:29
    và thú thật, tôi có hơi thiên vị.
  • 11:29 - 11:34
    Những xét cho kỹ,
    trang YouTube hiện nay tương tự một lớp học.
  • 11:34 - 11:36
    Lấy ví dụ như "Minute Physics",
  • 11:36 - 11:39
    kênh của anh chàng
    thích giảng cho mọi người về vật lý:
  • 11:39 - 11:40
    (Video) Cùng đi vào vấn đề nào.
  • 11:40 - 11:44
    Tính đến ngày 4 tháng 7 2012, hạt Higgs
    là mảnh ghép nền tảng cuối cùng
  • 11:44 - 11:47
    của mô hình tiêu chuẩn của vật lý hạt
    được phát hiện qua các thí nghiệm.
  • 11:47 - 11:49
    Bạn có thể đang thắc mắc,
    tại sao hạt Higgs
  • 11:49 - 11:51
    lại xuất hiện trong mô hình tiêu chuẩn,
  • 11:51 - 11:54
    cùng với các hạt phổ biến
    như electron, photon và quark
  • 11:54 - 11:57
    khi mà nó còn chưa được tìm thấy
    vào những năm 1970?
  • 11:57 - 11:59
    Hỏi hay đấy. Có hai lý do chính.
  • 11:59 - 12:02
    Đầu tên, cũng như hạt electron
    là sự kích thích trong trường electron.
  • 12:02 - 12:05
    hạt Higgs cũng vậy
    nó là sự kích thích trong trường Higgs,
  • 12:05 - 12:07
    loại trường tồn tại ở mọi nơi trong vũ trụ.
  • 12:07 - 12:09
    Trường Higgs lại đóng vai trò quan trọng
  • 12:09 - 12:11
    trong mô hình lực hạt nhân yếu.
  • 12:11 - 12:14
    Cụ thể, trường Higgs giúp giải thích
    tại sao nó lại yếu như vậy.
  • 12:14 - 12:16
    Chúng ta sẽ nói về vấn đề này
    ở một video sau.
  • 12:16 - 12:20
    Dù thuyết hạt nhân yếu đã được xác minh
    từ những năm 1980 bằng các phương trình,
  • 12:20 - 12:24
    trường Higgs tồn tại lẫn trong
    sự hỗn độn của lực yếu
  • 12:24 - 12:27
    nên ta không thể khẳng định
    sự tồn tại độc lập của nó, cho đến nay.
  • 12:27 - 12:29
    JG: Hoặc một video tôi làm
  • 12:29 - 12:32
    trong chương trình "Crash Course",
    nó nói về chiến tranh thế giới thứ nhất.
  • 12:32 - 12:35
    (Video) Nguyên nhân trực tiếp dĩ nhiên
    là do vụ ám sát
  • 12:35 - 12:37
    Thái tử Franz Ferdinand của Áo ở Sarajevo
  • 12:37 - 12:42
    vào ngày 28 tháng 6, 1914. Thủ phạm là
    nhà cách mạng Cộng hòa Srpska có tên Gavrilo Princip.
  • 12:42 - 12:43
    Ngoài ra, ta nên lưu ý rằng
  • 12:43 - 12:46
    chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra
  • 12:46 - 12:47
    bởi một hành động khủng bố.
  • 12:47 - 12:51
    Mặc dù Franz Ferdinand không được sự tín nhiệm
    từ người chú - hoàng đế Franz Joseph --
  • 12:51 - 12:53
    như vậy mới gọi là râu chứ!
  • 12:53 - 12:57
    Nhưng cuộc ám sát đã tạo điều kiện cho Áo
    gửi tối hậu thư cho Serbia,
  • 12:57 - 13:00
    và Serbia đã chấp nhận một phần,
    không phải tất cả, yêu cầu của Áo
  • 13:00 - 13:03
    khiến Áo tuyên bố chiến tranh với Serbia.
  • 13:03 - 13:06
    rồi đến Nga, đồng minh của Serbia,
    tiến hành huy động quân đội.
  • 13:06 - 13:08
    Đức, đồng minh của Áo,
  • 13:08 - 13:10
    yêu cầu Nga dừng việc huy động
  • 13:10 - 13:13
    nhưng Nga không chấp thuận,
    nên Đức liền huy động quân đội của họ,
  • 13:13 - 13:16
    và tuyên chiến với Nga,
    củng cố tình đồng minh với Đế quốc Ottoman
  • 13:16 - 13:20
    rồi tuyên chiến với Pháp,
    vì, bạn biết đấy, Pháp.
  • 13:20 - 13:23
    (Cười)
  • 13:23 - 13:26
    Không chỉ có vật lý và lịch sử thế giới
  • 13:26 - 13:29
    là thứ người ta học qua Youtube.
  • 13:29 - 13:31
    Đây là một video về toán học trừu tượng.
  • 13:34 - 13:37
    (Video) Bạn là tôi, và bạn đang
    ở trong một tiết toán,
  • 13:37 - 13:39
    vì họ bắt bạn học thứ đó hàng ngày.
  • 13:39 - 13:41
    Và bạn đang học...
    tổng của dãy vô hạn.
  • 13:41 - 13:43
    Nó nằm trong chương trình học
    cấp ba phải không?
  • 13:43 - 13:46
    Mặc dù nó là chủ đề thú vị,
    nhưng họ lại khiến nó thật nhàm chán.
  • 13:46 - 13:50
    Vậy nên tôi đoán đó là lí do
    họ cho dãy vô hạn vào chương trình học.
  • 13:50 - 13:53
    Vì vậy, để tránh bị giáo viên chú ý,
    bạn vẽ vào vở thay vì chép bài
  • 13:53 - 13:55
    và nghĩ xem viết từ "dãy" (series)
    ở dạng số nhiều thế nào
  • 13:55 - 13:59
    thay vì nghĩ về bài học: "serieses,"
    "seriese," "seriesen," hay "serii"?
  • 13:59 - 14:03
    hay ở dạng số ít thế nào:
    một "serie", hay "serum",
  • 14:03 - 14:06
    như dạng số ít của "sheep" là "shoop".
  • 14:06 - 14:08
    Nhưng cái khái niệm ở đây,
  • 14:08 - 14:11
    ví dụ 1/2 + 1/4 + 1/8 + 1/16 + ...
    thật ra cũng có ích nếu như
  • 14:11 - 14:13
    chẳng hạn bạn muốn vẽ một hàng voi,
  • 14:13 - 14:15
    mỗi con đều nối đuôi nhau:
  • 14:15 - 14:18
    voi cỡ thường, voi nhỏ,
    voi sơ sinh, voi có kích cỡ con chó,
  • 14:18 - 14:21
    rồi đến cỡ chó con, xuống tận
    kích cỡ của Mr. Tusk và tiếp tục.
  • 14:21 - 14:23
    Và điều hay ho ở đây là
  • 14:23 - 14:25
    bạn có thể vẽ số lượng voi vô hạn
    trên một hàng,
  • 14:25 - 14:27
    mà chỉ cần vỏn vẹn một trang vở.
  • 14:28 - 14:30
    JG: Và cuối cùng là Destin
    từ "Smarter Every Day",
  • 14:30 - 14:32
    nói về tính bảo toàn của
    momen động lượng,
  • 14:32 - 14:35
    vì đây là Youtube, nên, mèo:
  • 14:35 - 14:37
    (Video) Chào, tôi Destin đây.
    Chào mừng trở lại với "Smarter Every Day".
  • 14:37 - 14:41
    Có lẽ bạn đã biết rằng mèo luôn
    tiếp đất bằng chân của nó.
  • 14:41 - 14:43
    Câu hỏi hôm là: tại sao?
  • 14:43 - 14:46
    Câu trả lời cho những câu hỏi đơn giản
    thường rất phức tạp.
  • 14:46 - 14:48
    Ví dụ, tôi sẽ thay đổi câu hỏi một chút:
  • 14:48 - 14:53
    Làm thế nào mà con mèo có thể xoay mình
    trong khung tham chiếu theo chiều rơi
  • 14:53 - 14:56
    mà không vi phạm tính bảo toàn của
    momen động lượng?
  • 14:56 - 14:57
    (Cười)
  • 14:57 - 15:01
    JG: Ta có thể thấy cả bốn video
    đều có điểm chung:
  • 15:01 - 15:05
    chúng đều có hơn nửa triệu lượt xem
    trên Youtube.
  • 15:05 - 15:08
    Và những người xem nó không phải
    đang trong một lớp học,
  • 15:08 - 15:11
    mà vì họ là một phần của cộng đồng học tập
  • 15:11 - 15:13
    được dựng lên bởi những kênh này.
  • 15:14 - 15:16
    Và như tôi đã nói,
    Youtube giống như một lớp học với tôi,
  • 15:16 - 15:19
    và điều đó đúng ở nhiều mặt,
    vì đây là người hướng dẫn --
  • 15:19 - 15:22
    như một lớp học bình thường:
    đây là người hướng dẫn,
  • 15:22 - 15:25
    và bên dưới người hướng dẫn
    là các học sinh,
  • 15:25 - 15:27
    và các học sinh đang thảo luận với nhau.
  • 15:27 - 15:31
    Tôi biết rằng những bình luận trên Youtube
    được đánh giá thấp
  • 15:31 - 15:32
    trong thế giới Internet,
  • 15:32 - 15:35
    nhưng thật ra, nếu bạn vào bình luận
    trên các kênh này,
  • 15:35 - 15:38
    bạn sẽ thấy mọi người đang
    tập trung vào chủ đề,
  • 15:38 - 15:43
    hỏi những câu hỏi khó về chủ đề,
  • 15:43 - 15:45
    và rồi có người trả lời những câu hỏi đó.
  • 15:45 - 15:50
    Và tất cả những video Youtube
    tôi nói với bạn
  • 15:50 - 15:54
    sẽ luôn ở đó, đúng vị trí mà tôi đã thấy
    luôn nằm trên trang cố định
  • 15:54 - 15:55
    khi bạn gõ bình luận,
  • 15:55 - 16:01
    bạn đang tham gia vào một cuộc thảo luận
    có thực và nó luôn sôi động.
  • 16:01 - 16:05
    Và vì tôi cũng hay bình luận,
    tôi cũng có thể gia nhập với bạn.
  • 16:05 - 16:07
    Và bạn có thể thấy điều này
    dù là lịch sử thế giới,
  • 16:07 - 16:10
    hay toán học hay khoa học
    hay cái gì đi nữa.
  • 16:10 - 16:16
    Bạn cũng có thể thấy giới trẻ hiện nay
    sử dụng các công cụ trên mạng Internet
  • 16:16 - 16:19
    để tạo ra nơi trao đổi tri thức
  • 16:19 - 16:20
    thay vì nơi để chạy trốn khỏi nó
  • 16:20 - 16:25
    tiêu biểu là ảnh chế
    hay nhiều sáng chế khác trên Internet --
  • 16:25 - 16:28
    ví dụ như, "Ông trời rảnh quá
    nên đã tạo ra toán học".
  • 16:28 - 16:31
    Hay Honey Boo Boo chỉ trích
    chủ nghĩa công nghiệp tư bản:
  • 16:31 - 16:36
    ["Chủ nghĩa công nghiệp tư bản
    không phải là tất cả cái tốt của nhân loại.
  • 16:36 - 16:40
    Ngược lại; nó là công cụ càn quét,
    chủ nghĩa hư vô phá hoại."]
  • 16:40 - 16:44
    Tôi thực sự tin rằng những không gian này,
  • 16:44 - 16:49
    những cộng đồng này đã được dựng lên
    cho thế hệ trẻ ham học,
  • 16:49 - 16:53
    loại cộng đồng thế này,
    cộng đồng vẽ bản đồ như thế này
  • 16:53 - 16:58
    mà tôi đã từng tham gia
    hồi cấp ba, rôi đại học.
  • 16:58 - 17:01
    Và khi tôi cố gắng tìm lại nó
    khi đã trưởng thành
  • 17:01 - 17:05
    đã cho tôi biết sự tồn tại
    của một cộng đồng học tập
  • 17:05 - 17:10
    luôn thôi thúc tôi học hỏi thêm
    ngay cả khi đã là người lớn,
  • 17:10 - 17:14
    nhờ vậy tôi không còn cảm thấy
    học tập là thứ gì đó giành cho giới trẻ.
  • 17:14 - 17:17
    Vi Hart và "Minute Physics"
    đã dạy cho tôi
  • 17:17 - 17:19
    những kiến thức
    tôi chưa từng được biết.
  • 17:20 - 17:21
    Và tôi biết rằng chúng ta đều hoài niệm về
  • 17:21 - 17:25
    những phòng khách Paris
    trong thời kì Khai Sáng,
  • 17:25 - 17:27
    hay nhớ đến Algonquin Round Table,
    và ước,
  • 17:27 - 17:29
    "Ôi, giá mà mình
    có mặt ở đó
  • 17:29 - 17:32
    Mình ước mình có thể nghe
    những câu đùa của Dorothy Parker."
  • 17:32 - 17:36
    Nhưng tôi nói cho bạn hay là những nơi này
    có tồn tại và chúng vẫn luôn như vậy.
  • 17:36 - 17:41
    Chúng tồn tại ở một góc nào đó trên Internet.
    nơi mà người già không giám bước đến.
  • 17:41 - 17:42
    (Cười)
  • 17:42 - 17:47
    Và tôi thật sự, thật sự tin rằng
    khi chúng ta vẽ nên Agloe, New York,
  • 17:47 - 17:49
    vào những năm 60,
  • 17:49 - 17:53
    khi ta biến Agloe thành sự thật,
    chúng ta chỉ mới bắt đầu.
  • 17:53 - 17:54
    Cảm ơn.
  • 17:54 - 17:57
    (Vỗ tay)
Title:
Hướng dẫn học mọi thứ trên mạng của mọt sách.
Speaker:
John Green
Description:

Một số người học rất tốt trên lớp, còn một số thì... có thể nói là không được tốt lắm. Nhưng chúng ta vẫn yêu thích học hỏi, ta muốn tìm những điều mới về thế giới và thách thức trí óc của ta. Chúng ta chỉ cần tìm nơi phù hợp, một cộng đồng phù hợp để bắt đầu học. Trong buổi đàm thoại này, tác giả John Green sẽ chia sẻ với chúng ta kho tàng tri thức mà anh ấy đã tìm được trong những video trên mạng.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:10

Vietnamese subtitles

Revisions