Michael Norton: Hoe je geluk kunt kopen
-
0:00 - 0:03Ik wil vandaag praten over geld en geluk.
-
0:03 - 0:05Dat zijn twee dingen
-
0:05 - 0:07waar velen van ons vaak aan denken,
-
0:07 - 0:10om ze te verdienen of om ze te laten toenemen.
-
0:10 - 0:12Velen van ons vinden weerklank bij deze zin.
-
0:12 - 0:14We leren uit religies en zelfhulpboeken
-
0:14 - 0:16dat geld niet gelukkig maakt.
-
0:16 - 0:19Vandaag suggereer ik dat dat in feite onjuist is.
-
0:19 - 0:21(Gelach)
-
0:21 - 0:23Ik werk op een business school, dus dat is wat we doen.
-
0:23 - 0:26Het is onjuist, en als je denkt van niet,
-
0:26 - 0:28geef je gewoon je geld verkeerd uit.
-
0:28 - 0:30Dus in plaats van je gebruikelijke uitgaven,
-
0:30 - 0:32zou het misschien met wat veranderingen
-
0:32 - 0:34een beetje beter kunnen werken.
-
0:34 - 0:37Voor ik je vertel hoe geld je gelukkiger kan maken,
-
0:37 - 0:39kijken we naar hoe we het meestal besteden,
-
0:39 - 0:41wat ons niet gelukkiger maakt.
-
0:41 - 0:43We hadden een klein spontaan experiment.
-
0:43 - 0:46CNN schreef een tijdje geleden dit interessante artikel
-
0:46 - 0:49over wat er gebeurt met mensen als ze de loterij winnen.
-
0:49 - 0:52Mensen denken dat hun leven geweldig gaat worden.
-
0:52 - 0:54Dit artikel gaat over hoe hun levens geruïneerd worden.
-
0:54 - 0:56Als mensen de loterij winnen,
-
0:56 - 0:59geven ze ten eerste al het geld uit en steken zich in de schulden,
-
0:59 - 1:02en ten tweede vallen al hun vrienden en bekenden
-
1:02 - 1:04hen lastig om geld.
-
1:04 - 1:06Dat ruïneert in feite hun sociale relaties.
-
1:06 - 1:08Dus ze krijgen meer schuld en slechtere vriendschappen
-
1:08 - 1:10dan vóórdat ze de loterij wonnen.
-
1:10 - 1:12Interessant aan het artikel was,
-
1:12 - 1:15dat lezers commentaar gaven.
-
1:15 - 1:17In plaats van te praten over
-
1:17 - 1:19hoe het hen liet beseffen dat geld niet gelukkig maakt,
-
1:19 - 1:21zei iedereen onmiddellijk:
-
1:21 - 1:23"Weet je wat ik zou doen als ik de loterij had gewonnen...?"
-
1:23 - 1:25en fantaseerde erop los.
-
1:25 - 1:28Hier zijn twee interessante voorbeelden om over na te denken.
-
1:28 - 1:31Eén persoon schreef: "Als ik win, koop ik mijn eigen berg
-
1:31 - 1:33met een huisje er bovenop."
-
1:33 - 1:35(Gelach)
-
1:35 - 1:38En een andere persoon schreef: "Ik zou een grote badkuip vullen met geld,
-
1:38 - 1:40erin gaan liggen met een dikke sigaar
-
1:40 - 1:42en nippen van een glas champagne."
-
1:42 - 1:44Erger nog: "Dan laat ik een foto nemen
-
1:44 - 1:46en laat tientallen afdrukken maken.
-
1:46 - 1:48Iedereen die om geld bedelt of me probeert af te persen,
-
1:48 - 1:51ontvangt een afdruk van die foto en niets anders."
-
1:51 - 1:54(Gelach)
-
1:54 - 1:56Veel commentaren waren precies van dit type.
-
1:56 - 1:58Mensen die geld kregen
-
1:58 - 2:00en in feite asociaal werden.
-
2:00 - 2:03Ik zei al dat het levens ruïneert en dat vrienden geld willen.
-
2:03 - 2:05Geld maakt ons ook vaak egoïstisch.
-
2:05 - 2:07We doen dingen alleen voor onszelf.
-
2:07 - 2:09Misschien maakt geld ons niet gelukkig
-
2:09 - 2:11omdat we het altijd aan de verkeerde dingen uitgeven,
-
2:11 - 2:14en in het bijzonder: aan onszelf.
-
2:14 - 2:16Wij dachten: "Wat zou er gebeuren
-
2:16 - 2:18als we mensen geld laten besteden aan anderen?"
-
2:18 - 2:21Dus in plaats van asociaal,
-
2:21 - 2:23wat socialer met je geld omgaan.
-
2:23 - 2:25We dachten: "Laten we kijken wat er gebeurt."
-
2:25 - 2:27Sommige mensen laten we, zoals gewoonlijk,
-
2:27 - 2:29geld uitgeven aan zichzelf,
-
2:29 - 2:31en anderen laten we geld weggeven.
-
2:31 - 2:34En dan kijken we of ze gelukkiger worden.
-
2:34 - 2:36Als eerste deden we het volgende.
-
2:36 - 2:38Op een ochtend in Vancouver gingen we de campus op
-
2:38 - 2:40van de Universiteit van British Columbia.
-
2:40 - 2:42We vroegen mensen: "Wil je meedoen aan een experiment?"
-
2:42 - 2:44Ze zeiden: "Ja."
-
2:44 - 2:47We vroegen hen hoe gelukkig ze waren en gaven ze dan een envelop.
-
2:47 - 2:49Eén van de enveloppen gaf de opdracht:
-
2:49 - 2:52"Besteed vóór 17:00 uur dit geld aan jezelf."
-
2:52 - 2:55En we gaven wat suggesties.
-
2:55 - 2:57Anderen kregen de opdracht:
-
2:57 - 3:00"Geef vóór 17:00 uur dit geld uit aan iemand anders."
-
3:00 - 3:02In de envelop zat ook geld.
-
3:02 - 3:04Verschillende hoeveelheden.
-
3:04 - 3:07Sommigen kregen vijf dollar.
-
3:07 - 3:10Anderen kregen 20 dollar.
-
3:10 - 3:13Ze deden die dag wat ze wilden.
-
3:13 - 3:16We controleerden hoe het geld besteed was.
-
3:16 - 3:18We belden hen 's avonds op en vroegen hen:
-
3:18 - 3:20"Waaraan heb je het besteed, en hoe gelukkig voel je je nu?"
-
3:20 - 3:22Waar ze het aan uitgegeven hadden?
-
3:22 - 3:24Dit waren studenten, dus veel bestedingen
-
3:24 - 3:26waren dingen zoals oorbellen en make-up.
-
3:26 - 3:29Een vrouw kocht een knuffeldier voor haar nichtje.
-
3:29 - 3:31Mensen gaven geld aan de daklozen.
-
3:31 - 3:34Een enorm effect van Starbucks hier.
-
3:34 - 3:36(Gelach)
-
3:36 - 3:39Vijf dollar doet studenten aan koffie denken.
-
3:39 - 3:42Ze rennen naar Starbucks en spenderen het zo snel ze kunnen.
-
3:42 - 3:45Sommigen kochten koffie voor zichzelf, zoals gewoonlijk,
-
3:45 - 3:47maar anderen voor iemand anders.
-
3:47 - 3:49Dus dezelfde aankoop,
-
3:49 - 3:51alleen bestemd voor jezelf,
-
3:51 - 3:53of bestemd voor iemand anders.
-
3:53 - 3:55Wat ontdekten we toen we ze 's avonds belden?
-
3:55 - 3:57Mensen die geld aan anderen uitgaven, werden gelukkiger.
-
3:57 - 3:59Bij mensen die geld aan zichzelf uitgaven, was niets gebeurd.
-
3:59 - 4:02Ze waren niet mínder gelukkig, maar het deed hen weinig.
-
4:02 - 4:05Ook zagen we dat de hoeveelheid geld niet veel uitmaakt.
-
4:05 - 4:08Mensen dachten dat 20 dollar veel beter zou zijn dan 5 dollar,
-
4:08 - 4:11maar in feite speelt de hoeveelheid geen rol.
-
4:11 - 4:13Wel belangrijk is dat je het besteedt
-
4:13 - 4:15aan een ander.
-
4:15 - 4:17We zien dit telkens weer
-
4:17 - 4:20als we mensen geld laten besteden aan anderen in plaats van aan zichzelf.
-
4:20 - 4:22Natuurlijk zijn dit studenten in Canada --
-
4:22 - 4:24niet de meest representatieve bevolking ter wereld.
-
4:24 - 4:27Ze zijn ook vrij rijk en welvarend en zo.
-
4:27 - 4:30We wilden weten of dit overal ter wereld geldt
-
4:30 - 4:32of alleen in rijke landen.
-
4:32 - 4:34Dus deden we in Oeganda een vergelijkbaar experiment.
-
4:34 - 4:36Dus in Canada vroegen we:
-
4:36 - 4:39"Wanneer besteedde je recent geld aan jezelf of anderen?
-
4:39 - 4:41Beschrijf het. Hoe gelukkig maakte het je?"
-
4:41 - 4:43Of in Oeganda: "Wanneer besteedde je recent
-
4:43 - 4:46geld aan jezelf of aan anderen en beschrijf dat."
-
4:46 - 4:48En dan: "Hoe gelukkig ben je?"
-
4:48 - 4:50Wat we zagen, is verbazingwekkend,
-
4:50 - 4:52want je ziet iets universeel menselijks bij uitgaven
-
4:52 - 4:55maar eveneens echte culturele verschillen.
-
4:55 - 4:57Dus bijvoorbeeld,
-
4:57 - 4:59een man uit Oeganda zei dit:
-
4:59 - 5:01"Ik belde een meisje dat ik begeerde."
-
5:01 - 5:03Ze hadden samen een date,
-
5:03 - 5:06maar uiteindelijk had hij haar niet kunnen "bereiken".
-
5:06 - 5:09Hier is een jongen uit Canada.
-
5:09 - 5:11Iets soortgelijks.
-
5:11 - 5:13"Ik nodigde mijn vriendin uit voor diner.
-
5:13 - 5:15We gingen naar een film, we vertrokken vroeg,
-
5:15 - 5:19en gingen toen naar haar kamer voor..." een stukje cake -- alleen cake.
-
5:19 - 5:21Universeel menselijk -- je geeft
-
5:21 - 5:23geld uit aan anderen.
-
5:23 - 5:25Misschien heb je iets in gedachten, misschien niet.
-
5:25 - 5:27Maar dan zien we buitengewone verschillen.
-
5:27 - 5:29Kijk naar deze twee.
-
5:29 - 5:31Dit is een vrouw uit Canada.
-
5:31 - 5:33Wij: "Hoe heb je geld aan iemand anders besteed?"
-
5:33 - 5:35Zij: "Ik kocht een cadeau voor mijn moeder.
-
5:35 - 5:37Ik reed naar het winkelcentrum en kocht een cadeautje. "
-
5:37 - 5:39Perfect aardig om te doen.
-
5:39 - 5:41Het is goed om cadeautjes te kopen voor mensen die je kent.
-
5:41 - 5:43Vergelijk dat met deze vrouw uit Oeganda.
-
5:43 - 5:45"Tijdens het wandelen ontmoette ik een oude vriendin
-
5:45 - 5:47wiens zoon leed aan malaria.
-
5:47 - 5:50Ze hadden geen geld, ze gingen naar een kliniek en ik gaf haar het geld."
-
5:50 - 5:53Dit is geen $10.000, het is de lokale valuta.
-
5:53 - 5:55Dus is het eigenlijk een heel klein bedrag.
-
5:55 - 5:57Maar de motieven verschillen enorm.
-
5:57 - 5:59Dit is echt een medische noodzaak.
-
5:59 - 6:01Letterlijk een levensreddende donatie.
-
6:01 - 6:03Boven is het gewoon een cadeau voor haar moeder.
-
6:03 - 6:05Wat we weer wel zien
-
6:05 - 6:07is dat hóe je aan andere mensen geeft
-
6:07 - 6:09minder belangrijk is
-
6:09 - 6:11dan het feit dát je aan andere mensen geeft,
-
6:11 - 6:13om gelukkig te worden.
-
6:13 - 6:15Dat is echt heel belangrijk.
-
6:15 - 6:18Dus je hoeft geen verbazingwekkende dingen te doen met je geld om jezelf gelukkig te maken.
-
6:18 - 6:21Je kunt kleine, triviale dingen doen en er toch de voordelen van ervaren.
-
6:21 - 6:23Dit zijn slechts twee landen.
-
6:23 - 6:26We wilden ook breder kijken, liefst naar alle landen van de wereld,
-
6:26 - 6:29om de relatie tussen geld en geluk te zien.
-
6:29 - 6:31We kregen gegevens van de Gallup-organisatie,
-
6:31 - 6:34bekend van alle politieke opiniepeilingen van de laatste tijd.
-
6:34 - 6:36Ze vroegen mensen: "Hebt u onlangs geld gedoneerd?"
-
6:36 - 6:39en: "Hoe gelukkig bent u met uw leven in het algemeen?"
-
6:39 - 6:41En we kunnen zien wat de relatie is tussen die twee zaken.
-
6:41 - 6:44Zijn ze positief gecorreleerd? Geld geven maakt je gelukkig.
-
6:44 - 6:46Of zijn ze negatief gecorreleerd?
-
6:46 - 6:48Op deze kaart betekent groen dat ze positief zijn gecorreleerd
-
6:48 - 6:51en rood negatief.
-
6:51 - 6:53Je ziet dat de wereld krankzinnig groen is.
-
6:53 - 6:55In bijna elk land ter wereld
-
6:55 - 6:57waar we deze gegevens van hebben,
-
6:57 - 6:59zijn mensen die geld aan liefdadigheid geven, gelukkiger
-
6:59 - 7:01dan mensen die geen geld geven.
-
7:01 - 7:04Ik weet dat jullie allemaal kijken naar dat rode land in het midden.
-
7:04 - 7:06Het zou flauw zijn als ik je niet vertelde wat het is.
-
7:06 - 7:08Het is de Centraal-Afrikaanse Republiek.
-
7:08 - 7:10Je kunt verhalen verzinnen waarom het daar anders is.
-
7:10 - 7:12Maar rechts ernaast ligt Rwanda
-
7:12 - 7:14dat verbazingwekkend groen is.
-
7:14 - 7:16Dus bijna overal waar we kijken,
-
7:16 - 7:18zien we dat het geld weggeven je gelukkiger maakt
-
7:18 - 7:20dan het voor jezelf houden.
-
7:20 - 7:23Hoe zit het op je werk, waar je tijd doorbrengt
-
7:23 - 7:25weg van de mensen die je kent?
-
7:25 - 7:28We besloten om te infiltreren bij bedrijven en iets soortgelijks te doen.
-
7:28 - 7:30Dit zijn verkoopteams in België.
-
7:30 - 7:32Ze werken in teams; ze bezoeken artsen
-
7:32 - 7:34en proberen hen medicijnen te verkopen.
-
7:34 - 7:37We kunnen kijken hoe goed ze dingen verkopen
-
7:37 - 7:39als lid van een team.
-
7:39 - 7:41In sommige teams geven we de mensen wat geld
-
7:41 - 7:43en zeggen: "Besteed het maar aan jezelf,"
-
7:43 - 7:45net als bij de studenten in Canada.
-
7:45 - 7:47Maar in andere teams zeggen we: "Hier is 15 euro.
-
7:47 - 7:49Geef het uit aan een teamgenoot.
-
7:49 - 7:52Koop een geschenk voor diegene."
-
7:52 - 7:55We hebben nu teams die aan zichzelf uitgeven
-
7:55 - 7:57en we hebben sociale teams
-
7:57 - 7:59die we geld geven om het team beter te maken.
-
7:59 - 8:01Die stomme piñata staat daar
-
8:01 - 8:03omdat één team van hun geld een piñata kocht,
-
8:03 - 8:06het ding samen kapotsloeg, waarna alle snoep eruit viel.
-
8:06 - 8:08Iets heel doms en triviaals om te doen,
-
8:08 - 8:11maar denk aan het verschil met een team dat dat helemaal niet deed.
-
8:11 - 8:13Die kregen 15 euro, stopten het in hun zak,
-
8:13 - 8:15kochten misschien voor zichzelf een koffie,
-
8:15 - 8:17of de teams die deze sociale ervaring hadden
-
8:17 - 8:20waar ze samen iets te kochten en een groepsactiviteit hadden.
-
8:20 - 8:23Wat we zien is, dat de teams die sociaal zijn, meer spullen verkopen
-
8:23 - 8:25dan de teams die alleen geld voor zichzelf kregen.
-
8:25 - 8:27Een conclusie die je hieruit kunt trekken,
-
8:27 - 8:29is dat als je 15 euro aan mensen geeft voor zichzelf,
-
8:29 - 8:32ze die in hun zak steken en niets anders doen dan voorheen.
-
8:32 - 8:34Je verdient daar geen geld mee.
-
8:34 - 8:37Je verliest eigenlijk geld, omdat het hen niet motiveert om beter te presteren.
-
8:37 - 8:39Maar als ze 15 euro besteden aan hun teamgenoten,
-
8:39 - 8:41functioneren de teams zo veel beter
-
8:41 - 8:44dat je eigenlijk een enorme winst behaalt op die investering.
-
8:44 - 8:46En ik besef dat jullie waarschijnlijk denken:
-
8:46 - 8:48"Dit is allemaal prima,
-
8:48 - 8:50maar context is ongelooflijk belangrijk bij openbare beleid
-
8:50 - 8:52en hier zou het vast niet werken.
-
8:52 - 8:54Als hij niet aantoont dat het hier werkt,
-
8:54 - 8:56geloof ik niet wat hij zei."
-
8:56 - 8:59Ik weet dat jullie allemaal denken aan trefbalteams.
-
8:59 - 9:01(Gelach)
-
9:01 - 9:03Dit was een enorme kritiek die we kregen:
-
9:03 - 9:06"Als je het niet met trefbalteams kunt weergeven, is het onzin
-
9:06 - 9:08Dus gingen we op zoek naar deze trefbalteams
-
9:08 - 9:10en we infiltreerden er.
-
9:10 - 9:12We deden precies hetzelfde als eerder.
-
9:12 - 9:15In sommige teams gaven we mensen geld om aan zichzelf te besteden.
-
9:15 - 9:17In andere teams gaven we hen geld
-
9:17 - 9:19om te besteden aan hun trefbal-teamgenoten.
-
9:19 - 9:21De teams die geld aan zichzelf uitgaven,
-
9:21 - 9:23hadden winstpercentages als voorheen.
-
9:23 - 9:25De teams die we geld gaven om aan elkaar te besteden,
-
9:25 - 9:27worden andere teams.
-
9:27 - 9:29Ze domineren de Liga tegen de tijd dat ze klaar zijn.
-
9:29 - 9:31In al deze verschillende contexten --
-
9:31 - 9:33je persoonlijke leven, werkzaam leven,
-
9:33 - 9:35zelfs bij rare dingen zoals intramurale sport --
-
9:35 - 9:37zien we dat uitgaven aan anderen een groter rendement opleveren
-
9:37 - 9:40dan de uitgaven aan jezelf.
-
9:40 - 9:42Dus zeg ik: "Als je denkt dat geld niet gelukkig maakt,
-
9:42 - 9:44dan geef je het verkeerd uit."
-
9:44 - 9:47De implicatie is niet dat je dit in plaats van dat product moet kopen
-
9:47 - 9:49om jezelf gelukkiger te maken.
-
9:49 - 9:51In feite moet je ophouden met nadenken
-
9:51 - 9:53welk product je moet kopen voor jezelf,
-
9:53 - 9:56en iets geven aan andere mensen.
-
9:56 - 9:59Gelukkig hebben we een kans voor jou.
-
9:59 - 10:01DonorsChoose.org is een non-profit organisatie
-
10:01 - 10:04voor voornamelijk leraren op achtergestelde openbare scholen.
-
10:04 - 10:06Zij dienen projecten in,
-
10:06 - 10:08bijvoorbeeld: "Ik wil Huckleberry Finn leren aan mijn klas maar we hebben geen boeken",
-
10:08 - 10:10of "Ik wil een microscoop voor natuurkundelessen,
-
10:10 - 10:12maar we hebben geen microscoop."
-
10:12 - 10:14Jij en ik kunnen die kopen voor hen.
-
10:14 - 10:17De leraar schrijft je een bedankje. De kinderen schrijven je een bedankje.
-
10:17 - 10:19Soms krijg je foto's van als ze de microscoop gebruiken.
-
10:19 - 10:21Het is iets buitengewoons.
-
10:21 - 10:23Ga naar de website en begin minder
-
10:23 - 10:26te denken: "Hoe kan ik geld uitgeven aan mezelf?"
-
10:26 - 10:29en meer: "Hoe kan ik met vijf dollar of 15 dollar
-
10:29 - 10:31andere mensen te laten profiteren?"
-
10:31 - 10:34Want zo zul je ontdekken dat je zelf veel meer profiteert.
-
10:34 - 10:36Dankjewel.
-
10:36 - 10:38(Applaus)
- Title:
- Michael Norton: Hoe je geluk kunt kopen
- Speaker:
- Michael Norton
- Description:
-
Op TEDxCambridge vertelt Michael Norton over fascinerend onderzoek over hoe geld je inderdaad gelukkig kan maken -- als je het niet uitgeeft aan jezelf. Luister voor verrassende gegevens over de vele manieren waarop sociale uitgaven voordeel opleveren voor jou, je werk en (natuurlijk) andere mensen.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:58
Els De Keyser approved Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Axel Saffran accepted Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Els De Keyser declined Dutch subtitles for How to buy happiness | ||
Els De Keyser commented on Dutch subtitles for How to buy happiness |