Czy dzieci uważają dawców nasienia za członków rodziny? | Veerle Provoost | TEDxGhent
-
0:08 - 0:10Kogo uznajemy za rodzica?
-
0:13 - 0:15To trudne pytanie.
-
0:16 - 0:18Mamy adopcję,
-
0:18 - 0:20rodziny zastępcze,
-
0:20 - 0:21zastępcze matki.
-
0:22 - 0:27Przed wieloma rodzicami
stoją ciężkie decyzje. -
0:28 - 0:31Czy powiedzieć dziecku o dawcy nasienia?
-
0:33 - 0:35Jeśli tak, to kiedy?
-
0:35 - 0:37I jak to ująć w słowa?
-
0:38 - 0:43Dawcę często określa się
mianem "ojca biologicznego", -
0:43 - 0:46ale czy "ojciec" to na pewno
właściwy tutaj termin? -
0:48 - 0:51Jestem filozofką i socjolożką
-
0:51 - 0:55i badam pojęcie rodzicielstwa.
-
0:56 - 0:59Dzisiaj opowiem o tym,
-
0:59 - 1:01co odkryłam w rozmowach
z rodzicami i dziećmi. -
1:02 - 1:06Pokażę, że wiedzą oni,
co się liczy w rodzinie, -
1:06 - 1:09mimo tego, że ich rodzina
jest nieco specyficzna. -
1:10 - 1:15Opowiem, jak w pomysłowy sposób
odpowiadają na trudne pytania, -
1:16 - 1:20ale także zarysuję,
co w tych rodzicach budzi niepewność. -
1:22 - 1:24Przeprowadziliśmy wywiady z parami
-
1:24 - 1:27korzystających z kliniki płodności
szpitala uniwersyteckiego w Gandawie, -
1:28 - 1:30które musiały skorzystać z banku nasienia.
-
1:31 - 1:36W ciągu każdej takiej terapii
przeprowadzaliśmy dwie takie rozmowy. -
1:37 - 1:39Wśród rozmówców były pary heteroseksualne,
-
1:40 - 1:44w których był problem
z jakością nasienia mężczyzny, -
1:44 - 1:46oraz pary lesbijskie,
-
1:46 - 1:49które z oczywistych powodów
potrzebowały dawcy. -
1:51 - 1:53Rozmawialiśmy także z dziećmi.
-
1:55 - 1:56Zastanawiałam się,
-
1:56 - 2:01jak te dzieci rozumieją pojęcia
takie jak "rodzic" i "rodzina". -
2:02 - 2:08Pytałam je o to, ale nie bezpośrednio.
-
2:09 - 2:12Narysowałam dla nich jabłoń.
-
2:13 - 2:16Dzięki temu narzędziu mogłam zadawać
abstrakcyjne, filozoficzne pytania, -
2:16 - 2:20ale tak, żeby dzieci nie pouciekały.
-
2:21 - 2:24Jak widzicie, na jabłoni nie ma owoców.
-
2:26 - 2:28I od tego wychodzę w badaniu.
-
2:29 - 2:32Projektując takie techniki,
-
2:32 - 2:37mogę ograniczyć narzucanie
interpretacji i znaczenia, -
2:37 - 2:40bo chcę, żeby dzieci
określiły to na swój sposób. -
2:41 - 2:44Pytam: "Jak wyglądałaby twoja rodzina,
-
2:44 - 2:47gdyby pokazać ją na tej jabłonce?"
-
2:48 - 2:53Dla każdej osoby, która dla dziecka
stanowi członka rodziny, -
2:53 - 2:56dziecko bierze papierowe jabłko,
podpisuje imieniem i wiesza, gdzie chce. -
2:56 - 2:58A ja dopytuję.
-
2:59 - 3:02Większość dzieci zaczyna
od jabłka z rodzicem, bratem lub siostrą. -
3:03 - 3:05Jedno na pierwszym jabłku
napisało "Boxer", -
3:05 - 3:08bo tak wabił się
nieżyjący już pies dziadków. -
3:10 - 3:13Ale żadne z dzieci na tym etapie
nie wspominało o dawcy. -
3:14 - 3:19Dlatego poruszałam temat ich powstania.
-
3:19 - 3:23"Zanim przyszłaś na świat,
byli tylko mama i tata, -
3:23 - 3:25albo były tylko mamusie.
-
3:25 - 3:28A jak ty pojawiłaś się w rodzinie?"
-
3:29 - 3:31I dzieci tłumaczyły.
-
3:31 - 3:33Jedno opowiedziało to tak:
-
3:33 - 3:36"Rodzice nie mieli dobrych nasion,
-
3:37 - 3:41ale niektórzy mili panowie
mają zapasowe nasienia. -
3:41 - 3:43Przynoszą je do szpitala,
-
3:43 - 3:45a tam ktoś je chowa w słoiku.
-
3:46 - 3:47Mamusia tam poszła,
-
3:47 - 3:50wzięła sobie ze słoika dwa nasienia,
-
3:51 - 3:53żeby było jedno dla mnie,
a drugie dla siostry. -
3:54 - 3:57Wsadziła jakoś nasienia do brzuszka,
-
3:58 - 4:00brzuszek jej urósł,
-
4:00 - 4:02no i stąd jestem".
-
4:03 - 4:04Hmm.
-
4:06 - 4:10I dopiero kiedy dziecko
samo wspomniało dawcę, -
4:10 - 4:13ja zaczynałam podpytywać,
stosując słownictwo danego dziecka. -
4:14 - 4:20"A jakby ten miły pan z nasionami
miałby mieć swoje jabłko, -
4:20 - 4:21co byś z nim zrobił?"
-
4:22 - 4:24Po usłyszeniu takiego pytania,
-
4:24 - 4:28chłopczyk długo się zastanawiał,
z papierowym jabłkiem w ręku. -
4:28 - 4:30"Nie zawieszę tego jabłuszka koło innych.
-
4:31 - 4:33On nie jest z mojej rodziny.
-
4:34 - 4:36Ale na ziemi go nie położę.
-
4:36 - 4:38Tam jest za zimno i za twardo.
-
4:39 - 4:42Powinien być na pniu,
-
4:43 - 4:45bo dzięki niemu może być moja rodzina.
-
4:46 - 4:48Jakby tego nie zrobił,
-
4:48 - 4:52byłoby smutno, bo nie miałbym rodziny
-
4:52 - 4:53i nie byłoby mnie".
-
4:56 - 5:00Historie rodzinne konstruują też rodzice,
-
5:00 - 5:02w postaci opowieści,
którymi tłumaczą sytuację pociechom. -
5:03 - 5:06Jedna para, żeby objaśnić
proces sztucznego zapłodnienia, -
5:06 - 5:12zabrała dziecko na gospodarstwo,
żeby zobaczyło inseminację krów. -
5:14 - 5:16Czemu nie?
-
5:17 - 5:20To ich sposób na wyjaśnienie.
-
5:20 - 5:23Osobiście skonstruowana opowieść rodzinna.
-
5:23 - 5:24Ich własna historia.
-
5:25 - 5:27Inna para napisała książeczki,
-
5:27 - 5:29po jednej dla każdego dziecka.
-
5:29 - 5:31Prawdziwe dzieła sztuki,
-
5:31 - 5:34przedstawiające ich myśli i odczucia
w trakcie całego leczenia. -
5:34 - 5:37Wkleili do środka nawet kwitki
ze szpitalnego parkingu. -
5:38 - 5:40I o to chodzi - o budowanie po swojemu.
-
5:40 - 5:42O wyszukiwanie zabiegów, słów, obrazów,
-
5:42 - 5:45odpowiednich do tego, żeby opowiedzieć
historię własnej rodziny dziecku. -
5:46 - 5:52Takie historie bardzo się różnią,
ale łączy je jedno: -
5:54 - 5:57to opowieści o tęsknocie za dzieckiem
-
5:58 - 6:00i o szukaniu drogi
do posiadania potomstwa. -
6:01 - 6:03Opowieści o tym,
jak wyjątkowe jest dziecko -
6:03 - 6:06i jak bezgranicznie je kochają.
-
6:07 - 6:12A dotychczasowe badania wskazują,
że te dzieci radzą sobie dobrze. -
6:12 - 6:14Łącznie z tymi z par lesbijskich.
-
6:14 - 6:17Nie mają więcej problemów niż rówieśnicy.
-
6:19 - 6:24Jednak rodzice takimi opowieściami
chcą też usprawiedliwić swój wybór. -
6:25 - 6:28Mają nadzieję, że dzieci zrozumieją,
co nimi kierowało, -
6:28 - 6:32kiedy postanowili stworzyć rodzinę
akurat w taki sposób. -
6:32 - 6:36Pod tym kryje się lęk przed potępieniem
ze strony dziecka, -
6:36 - 6:38i przed odrzuceniem
rodzica niebiologicznego. -
6:38 - 6:41Ten lęk łatwo zrozumieć,
-
6:41 - 6:44pamiętając, że żyjemy w społeczeństwie
bardzo heteronormatywnym -
6:44 - 6:46i skupionym na dziedziczeniu i genach;
-
6:46 - 6:48w świecie, w którym wciąż
panuje przekonanie, -
6:48 - 6:52że prawdziwa rodzina
to jedna matka, jeden ojciec -
6:52 - 6:54i spokrewnione z nimi genetycznie dzieci.
-
6:56 - 6:57Cóż powiedzieć...
-
6:58 - 7:01Opowiem o pewnym nastolatku.
-
7:01 - 7:05Został poczęty dzięki dawcy,
ale nie uczestniczył w naszym badaniu. -
7:05 - 7:08Kiedyś, kłócąc się z tatą, krzyknął:
-
7:09 - 7:11"Ty mi chcesz rozkazywać?
-
7:11 - 7:13Nawet nie jesteś moim ojcem!"
-
7:15 - 7:19Dokładnie to, czego bali się rodzice,
z którymi rozmawialiśmy. -
7:20 - 7:24Chłopak szybko się zreflektował,
pogodził się z tatą. -
7:24 - 7:28Jednak najciekawsza w tym
jest reakcja ojca. -
7:29 - 7:30Skomentował to tak:
-
7:30 - 7:36"Ten wybuch nie miał nic wspólnego
z brakiem pokrewieństwa w genach. -
7:36 - 7:39To okres dorastania.
-
7:39 - 7:41Dzieci w tym wieku są nieznośne.
-
7:41 - 7:43Tak to po prostu jest z nastolatkami.
-
7:43 - 7:44To przejściowe".
-
7:46 - 7:48Reakcja tego człowieka pokazuje,
-
7:48 - 7:50że jeżeli coś idzie nie tak,
-
7:51 - 7:53nie należy automatycznie zakładać,
-
7:53 - 7:55że to dlatego, że dana rodzina
jest niestandardowa. -
7:56 - 7:59Takie rzeczy zdarzają się
w każdej rodzinie. -
8:00 - 8:04A od czasu do czasu
każdy rodzic zastanawia się: -
8:05 - 8:07"Czy ja jestem dobrym rodzicem?"
-
8:08 - 8:09I u takich rodziców jest tak samo.
-
8:09 - 8:14Najważniejsze dla nich jest dobro dziecka.
-
8:14 - 8:16Jednak dręczy ich czasem też inne pytanie:
-
8:16 - 8:18"Czy jestem prawdziwym rodzicem?"
-
8:19 - 8:23A taką niepewność odczuwali
długo zanim zostali rodzicami. -
8:23 - 8:24Na początku leczenia,
-
8:24 - 8:27kiedy zaczynają spotykać się
z psychologiem-doradcą, -
8:27 - 8:29trzymają się każdego zalecenia,
-
8:29 - 8:31bo chcą wszystko zrobić tak, jak trzeba.
-
8:32 - 8:37I takie rady pamiętają
nawet 10 lat później. -
8:41 - 8:44Dlatego rozmawialiśmy też o tym,
-
8:45 - 8:48jakie porady otrzymali dani rodzice
w procesie leczenia. -
8:48 - 8:52Od pewnej pary lesbijskiej usłyszałam:
-
8:53 - 8:55"Kiedy synek spyta,
-
8:55 - 8:57czy ma ojca,
-
8:58 - 9:01powiemy mu, że nie ma.
-
9:01 - 9:04Ale nie dodamy nic więcej,
chyba że zapyta sam z siebie. -
9:05 - 9:07Bo może nie być na to gotowy.
-
9:07 - 9:08Tak nam poradzono w klinice".
-
9:10 - 9:11No cóż...
-
9:11 - 9:13Sama nie wiem,
ale to różni się od sposobu, -
9:14 - 9:16w jaki zazwyczaj odpowiadamy
na pytania dzieci. -
9:17 - 9:20Kiedy dziecko pyta,
czy mleko robi się w fabryce, -
9:20 - 9:23odpowiemy, że nie, że mleko jest od krowy,
-
9:23 - 9:25a potem opowiemy jeszcze o gospodarstwie
-
9:25 - 9:28i o tym, jak mleko dociera do sklepu.
-
9:28 - 9:34Nie skończymy przecież na odpowiedzi
"Nie, mleka nie robi się w fabryce". -
9:39 - 9:41Więc tutaj dzieje się coś dziwnego,
-
9:41 - 9:43a dzieci oczywiście
natychmiast to wyczuwają. -
9:44 - 9:45Jeden chłopczyk oświadczył:
-
9:46 - 9:48"Pytałem rodziców o różne rzeczy,
-
9:48 - 9:50ale zawsze robią się wtedy bardzo dziwni.
-
9:51 - 9:55W szkole mam koleżankę,
którą zrobili tak samo, jak mnie. -
9:56 - 9:59No i jak chcę coś wiedzieć,
to po prostu jej pytam". -
10:00 - 10:01Sprytny.
-
10:02 - 10:04Tak rozwiązał sobie problem.
-
10:04 - 10:07Ale jego rodzice nie rozumieli sytuacji,
-
10:07 - 10:10no i na pewno nie taki wynik
chcieli osiągnąć, -
10:10 - 10:13i nie takiego rezultatu chciał doradca,
-
10:13 - 10:17kiedy tłumaczył im, że w rodzinie
istotna jest otwartość w komunikacji. -
10:19 - 10:21I to właśnie jest trudne w dawaniu porad.
-
10:21 - 10:25Zanim zaczniemy przepisywać lek,
musimy mieć dowód, że zadziała. -
10:25 - 10:26Przeprowadzamy badania,
-
10:26 - 10:28potem badania kontrolne.
-
10:28 - 10:32Nie bez powodu chcemy upewnić się,
jak ten lek działa -
10:32 - 10:34i jak wpływa na ludzkie życie.
-
10:35 - 10:36Natomiast porady?
-
10:37 - 10:39Tak samo nie wystarczy,
-
10:39 - 10:41żeby osoby zawodowo pomagające innym
-
10:41 - 10:44udzielały wskazówek
tylko poprawnych teoretycznie, -
10:44 - 10:46czy płynących z dobroci serca.
-
10:46 - 10:49Muszą to być rady wsparte dowodami,
-
10:49 - 10:54danymi, które wskazują, że takie zalecenia
naprawdę polepszą jakość życia pacjentów. -
10:55 - 10:59Jako rasowa filozofka,
obarczę was paradoksem: -
11:01 - 11:05Radzę wam przestać słuchać rad.
-
11:06 - 11:08Ale jak to?
-
11:09 - 11:13(Brawa)
-
11:13 - 11:16Nie skończę prelekcji,
wyliczając błędy rodziców. -
11:16 - 11:18Chciałabym raczej, żebyście zrozumieli,
-
11:18 - 11:20jak wielkie ciepło
panuje w tych rodzinach. -
11:21 - 11:24Pamiętacie książeczki
i wycieczkę na gospodarstwo? -
11:24 - 11:28Kiedy rodzice sięgają po rozwiązania
właściwe dla ich konkretnej rodziny, -
11:28 - 11:30wtedy idzie im genialnie.
-
11:31 - 11:35Chciałabym, żebyście zapamiętali jedno,
jako członkowie rodzin - -
11:35 - 11:38nieważne, jaką postać ma wasza rodzina.
-
11:38 - 11:43Pamiętajcie, że każda rodzina potrzebuje
relacji pełnych ciepła. -
11:44 - 11:47A żeby takie zbudować,
nie trzeba być psychologiem. -
11:48 - 11:50Potrafi to większość z nas,
-
11:51 - 11:54choć niekiedy wymaga to wysiłku,
-
11:54 - 11:56a czasem i porada może się tu przydać.
-
11:58 - 12:01Jeśli jednak po nią sięgniecie,
pamiętajcie o trzech rzeczach. -
12:02 - 12:06Przyjmijcie taką radę, która pasuje
do waszej konkretnej rodziny. -
12:07 - 12:09Wiedzcie, że to wy jesteście ekspertami,
-
12:09 - 12:12bo to wy, nikt inny,
żyjecie waszym rodzinnym życiem. -
12:13 - 12:14I ostatnie:
-
12:15 - 12:19ufajcie swoim umiejętnościom
i swojej pomysłowości, -
12:20 - 12:23bo naprawdę - poradzicie sobie sami.
-
12:24 - 12:25Dziękuję.
-
12:25 - 12:30(Brawa)
- Title:
- Czy dzieci uważają dawców nasienia za członków rodziny? | Veerle Provoost | TEDxGhent
- Description:
-
Jak byśmy zdefiniowali rodzica? Rodzinę? Bioetyczka Veerle Provost próbuje znaleźć odpowiedzi na te pytania wśród rodzin nietradycyjnych, powstałych w wyniku adopcji, drugiego małżeństwa i skorzystania z banku nasienia. W swojej prelekcji pokazuje, jak rodzice wraz z dziećmi tworzą własne, rodzinne historie.
Prelekcja wygłoszona na konferencji TEDx. Konferencje TEDx korzystają z formatu TED, ale organizowane są niezależnie, przez lokalnych ochotników. Więcej informacji pod adresem http://ted.com/tedx
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 12:32
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Krystian Aparta approved Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Kinga Skorupska accepted Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Kinga Skorupska edited Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent | ||
Kinga Skorupska declined Polish subtitles for Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost | TEDxGhent |