Return to Video

Dziwna definicja równouprawnienia według mojej mamy

  • 0:00 - 0:02
    Cześć.
  • 0:02 - 0:05
    Chciałabym podzielić się
    moją osobistą przygodą
  • 0:05 - 0:09
    związaną z kobiecym obrzezaniem.
  • 0:10 - 0:14
    Możecie płakać, śmiać się,
    założyć nogę na nogę,
  • 0:14 - 0:16
    czy czego tam chce wasze ciało.
  • 0:16 - 0:19
    Nie będę na to szukać nazwy.
  • 0:19 - 0:21
    Urodziłam się w Sierra Leone.
  • 0:21 - 0:23
    Czy ktoś widział film "Krwawy diament"?
  • 0:25 - 0:27
    Jeśli macie jakieś przemyślenia...
  • 0:27 - 0:30
    Nie mam przy sobie
    żadnych diamentów, tak przy okazji.
  • 0:30 - 0:33
    Ebola też jest z Sierra Leone.
  • 0:33 - 0:35
    Nie mam Eboli. Jesteście bezpieczni.
  • 0:35 - 0:37
    Nie lećcie do drzwi.
  • 0:37 - 0:40
    Jesteście bezpieczni.
    Sprawdzili mnie przed wejściem.
  • 0:41 - 0:44
    Mój dziadek miał trzy żony.
  • 0:44 - 0:47
    Nie wiem, po co mężczyźnie kilka kobiet.
  • 0:47 - 0:49
    Panowie - czy potrzeba wam
    więcej niż jednej żony?
  • 0:49 - 0:50
    Nie wydaje mi się.
  • 0:50 - 0:54
    Chciał mieć atak serca, tak sądzę.
  • 0:54 - 0:56
    Oj, chciał.
  • 0:56 - 1:00
    Kiedy miałam trzy lata, w 1991 roku
    w Sierra Leone wybuchła wojna.
  • 1:00 - 1:04
    Pamiętam, jak pewnego dnia
    poszłam spać i wszystko było dobrze.
  • 1:04 - 1:06
    Kiedy wstałam następnego dnia,
  • 1:06 - 1:08
    bomby spadały wszędzie,
  • 1:08 - 1:11
    ludzie próbowali zabić
    mnie i moją rodzinę.
  • 1:11 - 1:15
    Uciekliśmy i znaleźliśmy się
    w Gambii, w Afryce Zachodniej.
  • 1:15 - 1:18
    Tam też jest Ebola. Nie zbliżajcie się.
  • 1:19 - 1:21
    Kiedy byliśmy tam jako uchodźcy,
  • 1:21 - 1:25
    nie wiedzieliśmy, co może nas spotkać.
  • 1:25 - 1:27
    Mama złożyła wniosek o status uchodźcy.
  • 1:27 - 1:29
    To piękna, mądra kobieta,
  • 1:29 - 1:31
    a my mieliśmy szczęście.
  • 1:31 - 1:33
    Australia stwierdziła,
    że nas do siebie weźmie.
  • 1:33 - 1:35
    Dobra robota, Australio.
  • 1:36 - 1:39
    Zanim zaczęliśmy podróż,
  • 1:39 - 1:41
    mama przyszła do domu i powiedziała:
  • 1:41 - 1:44
    "Jedziemy na krótką
    wycieczkę, małe wakacje".
  • 1:44 - 1:46
    Wsadziła nas do samochodu.
  • 1:46 - 1:49
    Jechaliśmy wiele godzin,
    zanim znaleźliśmy się w buszu
  • 1:49 - 1:52
    w głębokiej Gambii.
  • 1:54 - 1:56
    W tym buszu stały dwa szałasy.
  • 1:56 - 2:00
    Przyszła do nas starsza pani.
  • 2:00 - 2:03
    Była bardzo stara,
    ubrana w strój obrzędowy.
  • 2:03 - 2:05
    Porozmawiała z mamą i odeszła.
  • 2:06 - 2:10
    Następnie wróciła
    i poszła do drugiego szałasu.
  • 2:10 - 2:12
    Stałam tam myśląc:
  • 2:12 - 2:14
    "To bardzo niepokojące,
    nie wiem, co się dzieje".
  • 2:14 - 2:16
    Potem niespodziewanie
  • 2:16 - 2:18
    mama zaprowadziła mnie do chaty.
  • 2:19 - 2:21
    Zdjęła mi ubranie
  • 2:21 - 2:24
    i obezwładniła na podłodze.
  • 2:25 - 2:29
    Próbowałam się uwolnić, ale nie mogłam.
  • 2:29 - 2:33
    Wtedy podeszła starsza pani
    z zardzewiałym nożem,
  • 2:33 - 2:34
    jednym z tych najostrzejszych,
  • 2:34 - 2:39
    który nigdy wcześniej
    nie widział wody ani słońca.
  • 2:39 - 2:40
    Myślałam, że chce mnie zabić,
  • 2:40 - 2:42
    ale tego nie zrobiła.
  • 2:42 - 2:45
    Powoli przesunęła się wzdłuż ciała
  • 2:45 - 2:49
    i zatrzymała się w okolicach pochwy.
  • 2:50 - 2:54
    Chwyciła za coś,
    teraz wiem, że za łechtaczkę,
  • 2:55 - 3:02
    wzięła ten nóż i zaczęła ją
    wycinać kawałek po kawałku.
  • 3:03 - 3:07
    Wrzeszczałam, płakałam,
  • 3:07 - 3:12
    prosiłam mamę, żeby mnie puściła,
    żeby przestało boleć,
  • 3:12 - 3:15
    ale mama powiedziała tylko: "Bądź cicho".
  • 3:15 - 3:21
    Starsza pani piłowała mnie całą wieczność
  • 3:21 - 3:23
    i kiedy skończyła,
  • 3:23 - 3:27
    odrzuciła kawałek mojego ciała na podłogę,
  • 3:27 - 3:31
    jak coś najohydniejszego pod słońcem.
  • 3:31 - 3:35
    Puściły mnie i zostawiły. Krwawiłam.
  • 3:35 - 3:41
    Płakałam, nie rozumiejąc, co się stało.
  • 3:42 - 3:44
    Nigdy więcej o tym nie rozmawiałyśmy.
  • 3:44 - 3:47
    Kiedy później okazało się,
    że jedziemy do Australii,
  • 3:47 - 3:50
    a była wtedy Olimpiada w Sydney,
  • 3:50 - 3:53
    ludzie mówili, że to na końcu świata,
  • 3:53 - 3:55
    dalej się już nie da.
  • 3:55 - 3:57
    To trochę nas pocieszyło.
  • 3:57 - 4:00
    Podróż zajęła nam trzy dni.
  • 4:00 - 4:04
    Pojechaliśmy do Senegalu,
    następnie do Francji i Singapuru.
  • 4:04 - 4:07
    Poszłyśmy do łazienki, aby umyć ręce
  • 4:07 - 4:12
    i spędziliśmy kwadrans,
    próbując uruchomić kran w ten sposób.
  • 4:12 - 4:14
    Wtedy ktoś przyszedł,
  • 4:14 - 4:16
    położył rękę pod kran i popłynęła woda.
  • 4:16 - 4:18
    Pomyślałyśmy: "Do czego to doszło,
  • 4:18 - 4:21
    no, naprawdę!".
  • 4:21 - 4:24
    Dotarliśmy do Adelaide, małego miasta,
  • 4:24 - 4:27
    gdzie dosłownie nas porzucili.
  • 4:27 - 4:28
    Wyrzucili nas tam.
  • 4:28 - 4:30
    Byliśmy bardzo wdzięczni.
  • 4:30 - 4:32
    Osiedliliśmy się i polubiliśmy to.
  • 4:32 - 4:34
    Czuliśmy się jak u siebie.
  • 4:34 - 4:38
    Wtedy ktoś zabrał nas do Rundle Mall,
    jedynego centrum handlowego w mieście.
  • 4:38 - 4:40
    To małe centrum.
  • 4:41 - 4:43
    Zobaczyliśmy tam wielu Azjatów.
  • 4:43 - 4:45
    Moja mama nagle w panice powiedziała:
  • 4:45 - 4:50
    "Przywieźliście nas w złe miejsce.
    Zabierzcie nas z powrotem do Australii".
  • 4:52 - 4:57
    Trzeba było jej wytłumaczyć,
    że w Australii jest wielu Azjatów
  • 4:57 - 4:59
    i że trafiliśmy w dobre miejsce,
  • 4:59 - 5:00
    że wszystko jest w porządku.
  • 5:01 - 5:03
    Mama wpadła wtedy na wspaniały pomysł,
  • 5:03 - 5:06
    że pójdę do żeńskiej szkoły,
    bo tam będzie mniej rasizmu.
  • 5:06 - 5:10
    Nie wiem, gdzie to wyczytała. (Śmiech)
  • 5:10 - 5:13
    Do dzisiaj nie znalazłam na to dowodów.
  • 5:13 - 5:17
    Sześćset białych dzieci i tylko ja czarna.
  • 5:17 - 5:20
    Albo nie: tylko ja miałam odrobiną koloru.
  • 5:20 - 5:23
    Nazwijmy go kolorem czekoladowym.
  • 5:23 - 5:26
    Tam nie było ani Azjatów ani Aborygenów,
  • 5:26 - 5:28
    tylko parę opalonych dziewczyn,
  • 5:28 - 5:30
    czujących potrzebę siedzenia na słońcu.
  • 5:30 - 5:34
    To jednak nie to samo, co moja czekolada.
  • 5:34 - 5:36
    Aklimatyzacja była trochę trudna,
  • 5:36 - 5:40
    ale stała się trudniejsza,
    kiedy zaczęłam działać w organizacji
  • 5:40 - 5:42
    nazwanej "Ogólnokrajowe zdrowie kobiet"
  • 5:44 - 5:47
    i dołączyłam do programu dotyczącego
    okaleczania kobiecych narządów,
  • 5:47 - 5:50
    nie mając pojęcia, o co w nim chodziło
  • 5:50 - 5:53
    i czy mnie jakoś dotyczy.
  • 5:53 - 5:56
    Miesiącami uczyłam lekarzy i pielęgniarki
  • 5:56 - 6:00
    czym jest klitoridektomia
    i gdzie jest praktykowana:
  • 6:00 - 6:05
    Afryka, Środkowy Wschód, Azja,
    a teraz Australia, Londyn i Ameryka.
  • 6:05 - 6:08
    Jak wiadomo, żyjemy
    w wielokulturowym społeczeństwie,
  • 6:08 - 6:13
    a ludzie z tych środowisk
    sprowadzają swoją kulturę,
  • 6:13 - 6:18
    z którą możemy się nie zgadzać,
  • 6:18 - 6:21
    ale i tak ją praktykują.
  • 6:22 - 6:24
    Pewnego dnia zobaczyłam tabelę
  • 6:24 - 6:27
    różnych typów okaleczenia
    żeńskich narządów płciowych,
  • 6:27 - 6:29
    użyję angielskiego skrótu FGM.
  • 6:29 - 6:33
    Typ I jest wtedy,
    kiedy odcinają napletek łechtaczki.
  • 6:33 - 6:36
    Typ II jest wtedy,
    kiedy wycinają całą łechtaczkę
  • 6:36 - 6:40
    oraz część warg sromowych większych,
  • 6:40 - 6:43
    a typ III jest wtedy,
    kiedy wycinają całą łechtaczkę,
  • 6:43 - 6:45
    a potem cię zszywają,
  • 6:45 - 6:49
    zostawiając małą dziurkę
    do sikania i okresu.
  • 6:49 - 6:51
    Mój wzrok padł na Typ II.
  • 6:51 - 6:53
    Zanim to zobaczyłam,
    prawie o tym zapomniałam.
  • 6:53 - 6:57
    Po tamtym zdarzeniu
    byłam w tak wielkim szoku i traumie,
  • 6:57 - 6:59
    że nic nie pamiętałam.
  • 6:59 - 7:01
    Byłam świadoma, że stało się coś złego,
  • 7:01 - 7:03
    ale nie pamiętałam, co dokładnie.
  • 7:03 - 7:05
    Wiedziałam, że mam tam szramę,
  • 7:05 - 7:07
    ale myślałam, że każdy taką ma,
  • 7:07 - 7:09
    że każdy to przechodzi.
  • 7:09 - 7:13
    Ale kiedy zobaczyłam Typ II,
    wspomnienia wróciły.
  • 7:13 - 7:16
    Przypominałam sobie, co mi zrobiono.
  • 7:16 - 7:18
    Pamiętałam szałas,
  • 7:18 - 7:22
    gdzie starsza pani i mama
    trzymały mnie na ziemi.
  • 7:23 - 7:27
    Słowa nie oddadzą bólu, jaki czułam,
  • 7:27 - 7:30
    dezorientacji,
  • 7:30 - 7:35
    bo zrozumiałam,
    że zrobiono mi coś strasznego,
  • 7:35 - 7:38
    co tutaj uchodzi za barbarzyństwo.
  • 7:38 - 7:40
    Nazywano to okaleczeniem.
  • 7:40 - 7:42
    Moja mama nazywała to obrzezaniem,
  • 7:42 - 7:44
    ale tu nazywało to się okaleczeniem.
  • 7:44 - 7:47
    Zrozumiałam, że zostałam okaleczona.
  • 7:47 - 7:49
    O, mój Boże.
  • 7:49 - 7:51
    A wtedy przyszła złość.
  • 7:51 - 7:55
    Byłam wściekłą czarną kobietą. (Śmiech)
  • 7:55 - 7:56
    O, tak.
  • 7:56 - 7:59
    Małą, ale mimo to wściekłą. (Śmiech)
  • 8:00 - 8:04
    W domu powiedziałam mamie:
  • 8:04 - 8:06
    "Zrobiłaś coś".
  • 8:06 - 8:09
    Zarzucanie czegoś matce
    jest nie po afrykańsku,
  • 8:09 - 8:11
    ale byłam gotowa na wszelkie konsekwencje.
  • 8:11 - 8:13
    "Zrobiłaś mi coś".
  • 8:13 - 8:15
    Powiedziała: "O czym mówisz, Khadija?".
  • 8:15 - 8:17
    Znała mój niewyparzony język.
  • 8:17 - 8:21
    Powiedziałam: "Lata temu obrzezałaś mnie.
  • 8:21 - 8:25
    Wycięłaś coś, co należało do mnie".
  • 8:25 - 8:26
    Powiedziała: "Tak, zrobiłam to
  • 8:26 - 8:29
    dla twojego dobra.
  • 8:31 - 8:33
    To było w twoim interesie,
  • 8:33 - 8:36
    babcia zrobiła to mnie,
    a ja zrobiłam tobie.
  • 8:36 - 8:38
    To czyni cię kobietą".
  • 8:38 - 8:40
    "Jak?"
  • 8:40 - 8:44
    "Jesteś równouprawniona. Swędzi cię tam?"
  • 8:44 - 8:46
    "Nie, dlaczego miałoby mnie swędzieć?"
  • 8:46 - 8:49
    "Gdybyś nie była obrzezana,
  • 8:49 - 8:51
    swędziałoby cię tam.
  • 8:51 - 8:54
    Kobiety nieobrzezane swędzi cały czas,
  • 8:54 - 8:57
    śpią z kim popadnie.
  • 8:57 - 9:00
    Ty nie będziesz musiała
    spać z kim popadnie".
  • 9:00 - 9:06
    Pomyślałam, że to dziwna
    definicja równouprawnienia.
  • 9:06 - 9:09
    (Śmiech)
  • 9:09 - 9:11
    To był koniec naszej pierwszej rozmowy.
  • 9:11 - 9:12
    Wróciłam do szkoły.
  • 9:12 - 9:16
    Wtedy popularne były
    czasopisma "Dolly" i "Girlfriend".
  • 9:16 - 9:20
    Na końcu zawsze miały
    takie zaklejone wstawki. Ktoś to pamięta?
  • 9:20 - 9:22
    Niegrzeczne kawałki.
  • 9:22 - 9:25
    Uwielbiam je. (Śmiech)
  • 9:25 - 9:29
    Zawsze był tam jakiś
    artykuł o przyjemności,
  • 9:29 - 9:32
    o związkach i seksie.
  • 9:32 - 9:36
    Zawsze zakładali, że masz łechtaczkę,
  • 9:36 - 9:40
    więc sądziłam, że to nie dla mnie.
  • 9:40 - 9:42
    Nie pisali o ludziach takich, jak ja.
  • 9:42 - 9:44
    Nie mam łechtaczki.
  • 9:44 - 9:48
    W telewizji widziałam kobiety
    jęczące podczas stosunku.
  • 9:48 - 9:51
    Myślałam: "Ci ludzie
    i ich cholerne łechtaczki".
  • 9:51 - 9:53
    (Śmiech)
  • 9:53 - 9:57
    Co kobieta bez łechtaczki
    ma zrobić ze swoim życiem?
  • 9:57 - 9:59
    Tego chciałam się dowiedzieć.
  • 9:59 - 10:02
    Też chciałam jęczeć i tak dalej.
  • 10:02 - 10:04
    Ale tak się nie stało.
  • 10:04 - 10:07
    Znów w domu powiedziałam mamie:
  • 10:07 - 10:12
    "Dolly i Girlfriend twierdzą,
    że zasługuję na przyjemności,
  • 10:12 - 10:14
    że powinnam mieć orgazm,
  • 10:14 - 10:18
    a biali mężczyźni muszą
    umieć znaleźć łechtaczkę".
  • 10:18 - 10:22
    Najwyraźniej białym mężczyznom
    trudno ją znaleźć.
  • 10:22 - 10:23
    (Śmiech)
  • 10:23 - 10:28
    Nie ja to wymyśliłam. Dolly tak napisała.
  • 10:28 - 10:33
    Miałam taki prywatny dowcip:
  • 10:33 - 10:36
    "Wyjdę za białego. Nie będzie
    miał ze mną tego problemu".
  • 10:36 - 10:38
    (Śmiech)
  • 10:38 - 10:40
    Powiedziałam mamie:
  • 10:40 - 10:46
    "Dolly i Girlfriend twierdzą,
    że zasługuję na przyjemności.
  • 10:46 - 10:51
    Czy wiesz, co mi zabrałaś?
    Czego mi zabroniłaś?
  • 10:51 - 10:54
    Zaatakowałaś mnie
    w najbardziej święty sposób.
  • 10:54 - 10:55
    Chcę przyjemności.
  • 10:55 - 10:59
    Też chcę być napalona, do cholery".
  • 10:59 - 11:01
    Zapytała: "Kto to są Dolly i Girlfriend?
  • 11:01 - 11:04
    To twoje nowe przyjaciółki?".
  • 11:04 - 11:08
    Odpowiedziałam "Nie, mamo. To gazety".
  • 11:08 - 11:09
    Nie zrozumiała.
  • 11:09 - 11:12
    Byłyśmy z dwóch różnych światów.
  • 11:12 - 11:15
    Gdy dorastała, normą był brak łechtaczki.
  • 11:15 - 11:18
    To się świętowało.
  • 11:18 - 11:20
    Byłam Australijką z Afryki.
  • 11:20 - 11:24
    Żyłam w społeczności,
    łechtaczko-centrycznej.
  • 11:24 - 11:28
    Nic, tylko ta cholerna łechtaczka!
  • 11:28 - 11:30
    A ja jej nie miałam!
  • 11:30 - 11:33
    Bardzo mnie to wkurzało.
  • 11:33 - 11:36
    Kiedy już przeszłam przez tę dziwną fazę
  • 11:36 - 11:39
    gniewu, bólu i zamętu,
  • 11:39 - 11:42
    pamiętam, że umówiłam się z terapeutką.
  • 11:42 - 11:45
    Tak, jestem Afrykanką,
    która ma terapeutę. Proszę bardzo.
  • 11:45 - 11:48
    Powiedziałam jej...
  • 11:48 - 11:50
    Miałam wtedy 13 lat. Byłam dzieckiem.
  • 11:50 - 11:52
    Urządzałam się w nowym kraju.
  • 11:52 - 11:55
    Musiałam sobie radzić
    z rasizmem i dyskryminacją,
  • 11:55 - 11:58
    Angielski to mój trzeci język,
    a tu mam powiedzieć coś takiego.
  • 11:58 - 12:01
    Powiedziałam:
    "Czuję, jakbym nie była kobietą
  • 12:01 - 12:03
    przez to, co mi zrobili.
  • 12:03 - 12:06
    Czuję się niekompletna.
  • 12:06 - 12:09
    Czy będę aseksualna?".
  • 12:09 - 12:12
    Wiedziałam, że celem obrzezania,
  • 12:12 - 12:15
    była kontrola seksualności kobiet,
  • 12:15 - 12:19
    żebyśmy nie odczuwały popędu seksualnego.
  • 12:19 - 12:20
    Zapytałam się: "Jestem aseksualna?
  • 12:20 - 12:24
    Nigdy nie będę miała ochoty na seks
  • 12:24 - 12:26
    ani cieszyć się seksem?".
  • 12:26 - 12:29
    Nie umiała odpowiedzieć na te pytania,
  • 12:29 - 12:31
    pozostały więc bez odpowiedzi.
  • 12:31 - 12:34
    Kiedy w wieku około 14 lat
    miałam pierwszy okres,
  • 12:34 - 12:38
    zrozumiałam, że przez obrzezanie
    nie mam normalnych okresów.
  • 12:38 - 12:44
    Moje okresy były obfite,
    długie i bardzo bolesne.
  • 12:44 - 12:46
    Powiedziano mi, że mam mięśniaka macicy.
  • 12:46 - 12:48
    To takie kulki, siedzące tam.
  • 12:48 - 12:51
    Jedna pokryła jeden z jajników.
  • 12:51 - 12:54
    Powiedzieli mi wtedy coś bardzo ważnego.
  • 12:54 - 12:57
    "Chyba nie możesz mieć dzieci".
  • 12:57 - 13:02
    Jeszcze raz byłam wściekłą czarną kobietą.
  • 13:02 - 13:05
    Wróciłam do domu i powiedziałam mamie:
  • 13:05 - 13:10
    "Twój czyn, bez względu na to,
    co masz na swoją obronę...",
  • 13:10 - 13:12
    myślała bowiem, że zrobiła to z miłości,
  • 13:12 - 13:17
    "...to, co zrobiłaś z miłości
    boli mnie i mi szkodzi.
  • 13:17 - 13:21
    Co mi odpowiesz?".
  • 13:21 - 13:24
    "Zrobiłam to, co musiałam
    jako twoja matka zrobić ".
  • 13:24 - 13:27
    Cały czas czekam na jej przeprosiny.
  • 13:28 - 13:31
    Następnie wyszłam za mąż.
  • 13:32 - 13:34
    Jeszcze raz okazało się,
  • 13:34 - 13:36
    że obrzezanie to dar,
    który się nie kończy.
  • 13:36 - 13:39
    Odkryłam to bardzo szybko.
  • 13:39 - 13:42
    Seks był bardzo bolesny,
  • 13:42 - 13:44
    bolało mnie cały czas.
  • 13:44 - 13:48
    Mówili, że nie mogę mieć dzieci.
  • 13:48 - 13:54
    Myślałam: "To moja egzystencja?
    O to chodzi w życiu?".
  • 13:57 - 13:59
    Z dumą powiem,
  • 13:59 - 14:01
    że pięć miesięcy temu
  • 14:01 - 14:03
    powiedziano mi, że jestem w ciąży.
  • 14:03 - 14:08
    (Brawa)
  • 14:12 - 14:14
    Jestem szczęściarą.
  • 14:14 - 14:17
    Tyle kobiet po FGM
  • 14:17 - 14:18
    jest dziś bezpłodnych.
  • 14:18 - 14:25
    Znam 9-letnią dziewczynkę,
    Nietrzymanie moczu, ciągła infekcje, ból.
  • 14:26 - 14:28
    To właśnie jest dar.
    Ten dar nie przestaje dawać.
  • 14:28 - 14:31
    Dotyka każdej sfery twojego życia,
  • 14:31 - 14:35
    a mam go tylko dlatego,
    że urodziłam się dziewczynką
  • 14:35 - 14:36
    w złym miejscu.
  • 14:36 - 14:39
    To właśnie stało się ze mną.
  • 14:39 - 14:43
    Zmieniłam ten gniew, cały ból w działanie,
  • 14:43 - 14:47
    chciałam, żeby mój ból był coś wart.
  • 14:47 - 14:51
    Jestem dyrektorem organizacji
    "Nie dla obrzezania" w Australii.
  • 14:51 - 14:52
    Dobrze słyszycie.
  • 14:52 - 14:54
    Dlaczego tak?
  • 14:54 - 14:57
    Bo obrzezanie jest w Australii.
  • 14:57 - 15:01
    Dwa dni temu musiałam zadzwonić
    do australijskiego Rzecznika Praw Dziecka,
  • 15:01 - 15:03
    bo gdzieś w Australii
  • 15:03 - 15:06
    jest czterolatka,
  • 15:06 - 15:10
    której matka planuje obrzezanie.
  • 15:10 - 15:16
    Dziecko chodzi do przedszkola.
    Powtórzę: ma 4 lata.
  • 15:19 - 15:24
    Kilka miesięcy temu spotkałam panią,
    która wyszła za Malajczyka.
  • 15:24 - 15:27
    Mąż powiedział raz, że zabierze córki
  • 15:27 - 15:30
    do Malezji, żeby wyciąć im łechtaczki.
  • 15:30 - 15:33
    Kiedy zapytała "Dlaczego?",
    usłyszała, że są brudne.
  • 15:34 - 15:36
    "Ze mną się ożeniłeś".
  • 15:36 - 15:38
    "Tak, a to moja kultura".
  • 15:39 - 15:42
    Rozpętała się dyskusja, a ona powiedziała:
  • 15:42 - 15:45
    "Po moim trupie im to zrobisz".
  • 15:45 - 15:49
    Wyobraźcie sobie, co by było,
    gdyby nie wiedziała, czym jest obrzezanie,
  • 15:49 - 15:51
    gdyby nie było tej rozmowy?
  • 15:51 - 15:54
    Jej córki poleciałyby do Malezji
  • 15:54 - 15:58
    i wróciły zmienione na resztę życia.
  • 15:58 - 15:59
    Wiecie, ile milionów dolarów
  • 15:59 - 16:02
    kosztowałoby nas poradzenie sobie z tym?
  • 16:02 - 16:05
    Jednej trzeciej dzieci w Australii
  • 16:05 - 16:08
    grozi niebezpieczeństwo obrzezania.
  • 16:08 - 16:10
    To jest problem Australijczyków.
  • 16:10 - 16:13
    Nie problem afrykański
    czy środkowowschodni.
  • 16:13 - 16:18
    To nie jest problem białych
    albo czarnych, to problem wszystkich.
  • 16:18 - 16:22
    Kobiece obrzezanie
    to przemoc wobec dzieci.
  • 16:22 - 16:24
    To przemoc wobec kobiet.
  • 16:24 - 16:28
    To stwierdzenie, że kobiety
    nie mają prawa do przyjemności seksualnej,
  • 16:28 - 16:31
    że nie mamy prawa do własnego ciała.
  • 16:31 - 16:35
    Mówię temu nie. To gówno prawda.
  • 16:35 - 16:37
    Tak muszę to nazwać.
  • 16:37 - 16:39
    (Brawa)
  • 16:43 - 16:49
    Z dumą mogę powiedzieć,
    że biorę udział w walce z obrzezaniem.
  • 16:49 - 16:51
    A co wy zrobicie?
  • 16:51 - 16:55
    W waszej klasie może być
    dziewczynka zagrożona obrzezaniem.
  • 16:55 - 16:58
    Pacjentka, która przyjedzie do szpitala
  • 16:58 - 17:00
    może być zagrożona.
  • 17:00 - 17:04
    Tak naprawdę nawet w Australii,
  • 17:04 - 17:07
    najpiękniejszym miejscu na Ziemi,
  • 17:07 - 17:11
    dzieci są maltretowane
    ze względu na kulturę.
  • 17:11 - 17:14
    Kultura nie może być
    zasłoną dla krzywdzenia dzieci.
  • 17:14 - 17:19
    Chcę, żeby każdy z was zrozumiał,
    że obrzezanie to temat, który go dotyczy.
  • 17:19 - 17:20
    Weźcie to do siebie.
  • 17:20 - 17:23
    To może być córka, siostra, kuzynka.
  • 17:23 - 17:25
    Nie mogę walczyć z tym sama.
  • 17:26 - 17:29
    Próbuję, ale nie mogę.
  • 17:29 - 17:32
    Proszę - dołączcie do mnie.
  • 17:32 - 17:34
    Podpiszcie petycję na change.org.
  • 17:34 - 17:38
    Żeby znaleźć wystarczy wpisać Khadija,
    i podpiszcie.
  • 17:38 - 17:41
    Naszym celem jest pomoc
    ofiarom obrzezania w Australii
  • 17:41 - 17:44
    i ochrona dorastających tu dziewczynek,
  • 17:44 - 17:47
    żeby nie spotkało ich to zło.
  • 17:47 - 17:51
    Każde dziecko ma prawo do przyjemności.
  • 17:51 - 17:54
    Każde dziecko ma prawo
    do nienaruszania jego ciała.
  • 17:54 - 17:59
    Do cholery, każda dziewczynka
    ma prawo do łechtaczki.
  • 17:59 - 18:02
    Pomóżcie mi z tym skończyć.
  • 18:02 - 18:05
    Moim ulubionym cytatem jest:
  • 18:05 - 18:07
    "Jedyną rzeczą potrzebną złu do zwycięstwa
  • 18:07 - 18:10
    jest bierność dobrych ludzi".
  • 18:10 - 18:15
    Czy pozwolicie złu obrzezania
  • 18:15 - 18:17
    wygrać w Australii?
  • 18:17 - 18:20
    Myślę że nie, więc dołączcie do mnie,
  • 18:20 - 18:23
    żeby to skończyło się na moim pokoleniu.
  • 18:23 - 18:24
    Dziękuję.
  • 18:24 - 18:26
    (Brawa).
Title:
Dziwna definicja równouprawnienia według mojej mamy
Speaker:
Khadija Gbla
Description:

Khadija Gbla dorastała w świecie dwóch definicji tego, czym jest „równouprawnienie kobiet”. Jej pochodząca z Sierra Leone matka myślała, że kobiece obrzezanie - a tym samym zahamowanie popędów seksualnych - będzie najlepszą formą równouprawnienia, ale australijska kultura mówiła jej, że zasługuje na przyjemności, a to, co ją spotkało, nazywa się „okaleczeniem żeńskich narządów płciowych”.
W szczerej i zabawnej prelekcji opowiada o swojej drodze do społeczeństwa „łechtaczko-centrycznego” i o tym, jak próbuje zapewnić, żeby inne kobiety nie musiały cierpieć tak, jak ona.
(Uwaga: Prelekcja zawiera drastyczne szczegóły.)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:40
  • Sending back to translator.
    Hej,
    Sam tekst jest niezły, ale poproszę przejrzeć jeszcze raz, żeby poprawić parę rzeczy technicznych.
    1. Trzeba przepracować wszystkie linijki z czerwonym wykrzyknikiem (patrz niżej)
    2. Przejrzyj i popraw, gdzie trzeba cudzysłów i kropkę - patrz pierwszy błąd tutaj:
    http://translations.ted.org/wiki/Cz%C4%99ste_b%C5%82%C4%99dy_i_jak_ich_unika%C4%87
    3. Większość zaimków dzierżawczych da się usunąć.
    4. ===
    Biernikowe „tą”
    (weź tą piłkę) jest akceptowalne tylko w języku potocznym i nie wszyscy go używają, przez co jest raczej nacechowane. W napisach damy wersję standardową, "weź tę piłkę", chyba że specjalnie chcemy oddać, że prelegent mówi niedbale lub gwarą. http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=6217

    ===
    Czerwone wykrzykniki

    Trzeba przepracować wszystkie linijki z czerwonymi wykrzyknikami.
    Tekst musi się mieścić w limicie 21 znaków na sekundę i 42 znaków na linijkę (poradnik tutaj: http://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo​).
    Czasem wystarczy linijkę złamać, ale czasem trzeba coś skrócić lub przesunąć czas w pasku Timeline (patrz tutaj: https://youtu.be/kQ2CZonFYgA?t=1m54s). Jeśli go nie widzisz, kliknij w ikonkę narzędzi obok “Editing Polish”.
    Wskazówki, jak skracać linijki znadziesz tutaj: (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles). Tutaj wskazówki nt. łamania linijek http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). Przed puszczeniem tekstu na trzeba upewnić się, że wszystkie wykrzykniki zostały usunięte. Najłatwiej poszukać je funkcją ctrl+F.

    Tyle na razie. Daj znać, jeśli masz pytania. Powodzenia! :-)

  • Odsyłam ponownie.
    Nie zostały poprawione cudzysłowy i kropki. Dużo problemów merytorycznych.
    ====
    Interpunkcja.
    W pisowni amerykańskiej znaki interpunkcyjne są po lewej stronie cudzysłowu ("This is an example.").
    W języku polskim umieszcza się je po prawej stronie ("To jest przykład".).
    Patrz: http://translations.ted.org/wiki/Częste_błędy_i_jak_ich_unikać.

    Cudzysłów i znak zapytania

    1. Jeżeli znak zapytania odnosi się do całego zdania, znak zapytania stawia się za cudzysłowem. Przykład: Czy można jeszcze wątpić, że „nihil novi”?

    2. Jeżeli znak zapytania należy do frazy zamkniętej cudzysłowami, znak zapytania stawia się przed cudzysłowem. Jeżeli bezpośrednio następuje koniec zdania, stawia się jeszcze kropkę.

    W tym przykładzie zbiegają się 3 znaki: znak zapytania, cudzysłów zamykający i kropka. Przykład:
    Kandydat na posła potrafił tylko powtarzać za Gierkiem „Pomożecie?”.

    Pauza / półpauza / dywiz http://pl.wikipedia.org/wiki/Pauza_%28znak_typograficzny%29
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudzys%C5%82%C3%B3w#Cudzys.C5.82owy_zagnie.C5.BCd.C5.BCone

  • Finished review.

    "hard to hear" znaczy, że trudno czegoś słuchać, że jest drastyczne, a nie, że jest za ciche.
    ===
    Jeśli powiesz :następne co pamiętam" to sugerujesz chwilową utratę przytomności. Tutaj chodzi, że coś się stało niespodziewanie, bez ostrzeżenia."The next thing I knew,"
    ===
    Jak z "orange looking" wyszło Ci "czysty"?
    ===
    chart to tabela, zwłaszcza że tutaj mowa o rysunkach, nie tekście http://en.wikipedia.org/wiki/Female_genital_mutilation#WHO_Types_I.E2.80.93II
    ===
    bit ma bardzo wiele znaczeń, ale tutaj chodzi o fragment. Czytałeś The Hitchhiker's Guide to the Galaxy? Tam ciągle jest o "difficult but" albo "tricky bit" albo "interesting bit". I nie chodzi o bit :-)
    ===
    sealed section: zaklejona wstawka, ale na pewno nie taka sama co tydzień ;-)

    ===
    Apparently, white men have a problem finding the clitoris. --> zauważ, że to zdanie jest w czasie teraźniejszym, więc nie "mieliby" tylko "mają", a kiedy dodasz, że "apparently" znaczy "najwyraźniej", a nie "niestety" wtedy zobaczysz, że chodzi jej o żart.

    10:28.02
    To jest przykład fałszywego początku, więc nie trzeba tłumaczyć dwa razy, a już na pewno nie robić z tego złożonego zdania.

    Kobiety wychodzą za facetów. Faceci się żenią. Albo raczej - jeśli ta druga osoba to facet to wychodzisz za mąż, a jeśli kobieta to się żenisz, w ten sposób będzie pasowało i do małżeństw homoseksualnych ;-)
    Jedna osoba nie może się pobrać. Może wyjść za mąż albo się ożenić.

    Celebrate to dużo więcej niż uznać.

    horny znaczy napalony, mieć chcicę. Nie każdy odbierze to jako zajebiste uczucie, bo może być też męczące i bolesne.

    Wszystko przez - all because of. Tutaj mowa all about, czyli ciągle, w kółko o czymś.

    Once I went through this phase - kiedy już przeszłam. Gdyby miało być "zawsze, kiedy przechodziłam przez fazy" powiedziałaby "every time I would go through this phase".

    remember + Infinitive różni się od remeber + gerund http://www.grammaring.com/to-infinitive-or-gerund-forget-remember-regret-go-on-stop-try

    aseksualny to nie to samo, co bezpłciowy. Ona ma płeć. Martwi się, czy będzie miała popęd płciowy. http://pl.wikipedia.org/wiki/Aseksualizm

    12:20.32
    feel like to nie to samo co feel.

    12:15.39
    że nie mamy = so we don't have, ale so that we don't have = żebyśmy nie miały

    there = tam. Tutaj = here.
    Inne:
    1. kindy http://en.wiktionary.org/wiki/kindy
    2. Kobieta się nie żeni, chyba że z drugą kobietą
    3. Poślubiać to górnolotne słowo, którego nie użyłoby się podczas kłótni
    4. Cultural belief to nie wiara
    5. Jeśli mowa o ofiarach FGM nie używaj rodzaju męskiego
    6. Evil to nie devil

  • Proszę o poprawienie w 16:02 - napisy powinny być zgodne z transkryptem, czyli wersją pierwotną przed naszymi zmianami. Skonsultowano z: https://www.facebook.com/groups/ITranslateTEDTalks/permalink/10152858819011472/

Polish subtitles

Revisions