Krótka historia zmagań o równość osób transpłciowych
-
0:01 - 0:03Skąd nagle wszędzie ta gadka
o ludziach transpłciowych? -
0:03 - 0:05(Śmiech)
-
0:05 - 0:09Jako aktywista walczę o prawa
takich osób i często to słyszę. -
0:09 - 0:11A tylko mniej niż jeden procent
mieszkańców USA -
0:11 - 0:13otwarcie określa się
jako osoby transpłciowe. -
0:13 - 0:17W ankiecie organizacji LGBT GLAAD
16 procent osób nietranspłciowych -
0:17 - 0:20zgłaszało, że znają osobę transpłciową.
-
0:20 - 0:23Dla pozostałych 84 procent
to rzeczywiście może być nowy temat. -
0:23 - 0:25Ale osoby transpłciowe to nie nowość.
-
0:26 - 0:28Istnienie poza binarnym rozumieniem płci,
-
0:28 - 0:30także transpłciowość, ma długą historię.
-
0:32 - 0:36Od Afryki Środkowej po Amerykę Południową,
wyspy Oceanu Spokojnego i nie tylko, -
0:36 - 0:39wiele narodów akceptuje
różnorodność płciową, -
0:39 - 0:41i dzieje się tak od dawien dawna.
-
0:41 - 0:43Na przykład o pakistańskich
i indyjskich hidźrach -
0:43 - 0:46pisano już 2000 lat temu w Kamasutrze.
-
0:47 - 0:50Każde plemię rdzennych
mieszkańców Ameryk ma inny termin, -
0:50 - 0:52odpowiednik wikte, człowieka dwóch dusz.
-
0:53 - 0:54Ludzie poza binarnym modelem płci
-
0:54 - 0:57pełnili rolę szamanów i uzdrowicieli,
-
0:57 - 1:02a takie myślenie zmieniło się
dopiero po wejściu kolonializmu. -
1:03 - 1:05W badaniu historii osób transpłciowych
-
1:05 - 1:08analizujemy zarówno przykłady osób,
jak i transpłciowych zachowań. -
1:09 - 1:12Dobrym przykładem są kobiety
wstępujące jako mężczyźni -
1:12 - 1:14do wojska w czasach wojny secesyjnej.
-
1:14 - 1:16Po wojnie większość żyła jako kobiety,
-
1:16 - 1:21ale niektóre, jak Albert Cashier,
nie wyszły z roli męskiej. -
1:21 - 1:24Alberta w końcu uwięziono
w szpitalu psychiatrycznym -
1:24 - 1:27i do końca życia zmuszano
do noszenia sukienki. -
1:28 - 1:29(Wzdycha)
-
1:29 - 1:33Około roku 1895 grupa, której członkowie
uważali się za osoby androgyniczne, -
1:33 - 1:35utworzyła "Cercle Hermaphroditos".
-
1:35 - 1:39Ich celem było zjednoczenie się w obronie
przed gorzkim prześladowaniem. -
1:39 - 1:43Tak stali się jedną z pierwszych grup
wspierających osoby transpłciowe. -
1:43 - 1:47W latach 40. i 50. rozpoczęto badania
nad rozwiązaniami medycznymi, -
1:47 - 1:49w których lekarzom pomagali
transpłciowi pacjenci, -
1:49 - 1:53tacy jak Louise Lawrence, transkobieta
prowadząca szeroką korespondencję -
1:53 - 1:56z osobami zaaresztowanymi
za publiczny transwestytyzm. -
1:56 - 1:59Dzięki niej badacze seksualności
tacy jak Alfred Kinsey -
1:59 - 2:02zostali przedstawieni
wielkiej sieci osób transpłciowych. -
2:02 - 2:04Szybko pojawiały się inne głosy,
-
2:04 - 2:09jak Virginia Prince, Reed Erickson
i sławna Christine Jorgensen, -
2:09 - 2:12której publiczna tranzycja w roku 1952
trafiła na pierwsze strony gazet. -
2:13 - 2:17Ale kiedy w miastach tworzyły się
sieci wsparcia osób transpłciowych, -
2:17 - 2:20niebiałe osoby transpłciowe
musiały radzić sobie same. -
2:20 - 2:24Niektóre, jak Miss Major Griffin-Gracy,
występowały w balach drag. -
2:24 - 2:27Inne, street queens, "królowe ulicy",
-
2:27 - 2:30często podpadały policji
ze względu na wygląd -
2:30 - 2:32i w końcu stanęły na czele
-
2:32 - 2:35kilku przewrotów, które upostaciowały
ruch walki o prawa LGBT. -
2:35 - 2:39Tak dochodzimy do zamieszek
przy Cooper Do-nuts z roku 1959, -
2:39 - 2:42przy Compton's Cafeteria w roku 1966
-
2:42 - 2:44i sławnych zamieszek
przy barze Stonewall Inn w roku 1969. -
2:45 - 2:49W roku 1970, Sylvia Rivera
i Marsha P. Johnson, -
2:49 - 2:51dwie weteranki ze Stonewall,
-
2:51 - 2:56założyły STAR: Street Transvestite
Action Revolutionaries. -
2:57 - 3:00Osoby transpłciowe kontynuowały zmagania
o równość w oczach prawa, -
3:00 - 3:03pomimo coraz większej dyskryminacji,
-
3:03 - 3:06zwolnień z pracy, aresztowań
i rozwijającej się epidemii AIDS. -
3:09 - 3:10Odkąd istniejemy,
-
3:10 - 3:13ci u władzy próbowali pozbawić nas
praw obywatelskich -
3:13 - 3:15za naszą czelność życia po swojemu.
-
3:17 - 3:21Ten fotos z filmu nakręconego
w Berlinie w roku 1933 -
3:21 - 3:24jest czasem wykorzystywany
w podręcznikach do historii, -
3:24 - 3:27żeby pokazać, że naziści palili
książki i materiały "nieniemieckie". -
3:27 - 3:30Ale rzadko wspomina się, że w tym stosie
-
3:30 - 3:33są materiały z Instytutu
Nauk Seksuologicznych. -
3:33 - 3:36Streściłem historię
ruchu osób transpłciowych w Ameryce, -
3:36 - 3:39jednak w Niemczech Magnus Hirschfeld
i jego współpracownicy -
3:39 - 3:41wyprzedzili nas o kilkadziesiąt lat.
-
3:41 - 3:45Magnus Hirschfeld to jeden z pierwszych
działaczy na rzecz praw LGBT. -
3:45 - 3:48Napisał pierwszą książkę
o osobach transpłciowych. -
3:48 - 3:51Pomagał im otrzymać pomoc medyczną
i odpowiednie dokumenty. -
3:51 - 3:53We współpracy z berlińską policją
-
3:53 - 3:55starał się zakończyć
dyskryminację osób LGBT -
3:55 - 3:57i dawał im pracę w Instytucie.
-
3:57 - 4:00Dlatego zniszczenie jego biblioteki
przez partię nazistowską -
4:00 - 4:03miało druzgocące skutki dla światowych
badań nad transpłciowością. -
4:03 - 4:06Była to świadoma próba wymazania
transpłciowości z kart historii, -
4:06 - 4:08ani pierwsza, ani ostatnia.
-
4:10 - 4:13Więc kiedy słyszę pytanie,
czemu tak nagle głośno o "tych transach", -
4:13 - 4:16mówię, że w rzeczywistości
jesteśmy tu od zawsze. -
4:16 - 4:17Trzeba powtarzać te opowieści,
-
4:17 - 4:20tak jak niezliczone inne,
o których historia zapomniała. -
4:20 - 4:24Nasze istnienie nie mogło wybrzmieć,
a nasza walka została zapomniana, -
4:24 - 4:27dlatego sprawy osób transpłciowych
mogą wydawać się nowością. -
4:27 - 4:29Często spotykam osoby,
-
4:29 - 4:32które uważają, że nasz ruch
to przejściowa moda, która zniknie, -
4:32 - 4:35ale także sojuszników LGBT,
którzy w dobrej wierze radzą cierpliwość, -
4:35 - 4:38bo przecież ten ruch
"to nadal coś nowego". -
4:39 - 4:41Wyobraźcie sobie,
jak odmieniła by się ta rozmowa, -
4:41 - 4:45jeśli mielibyśmy świadomość, jak długo już
osoby transpłciowe żądają równości. -
4:46 - 4:48Ciągle byłaby to "przesada"
z naszej strony? -
4:48 - 4:50Mamy czekać dalej?
-
4:50 - 4:52A może na przykład
-
4:52 - 4:55powinniśmy zrobić coś w kwestii
tak wielu niebiałych transkobiet -
4:55 - 4:58zabijanych przez bezkarnych morderców?
-
4:58 - 5:01Czy nasza sytuacja nie wydaje się
wystarczająco dramatyczna? -
5:01 - 5:02(Wzdycha)
-
5:03 - 5:06Chciałbym, żeby osoby transpłciowe
zrozumiały, że nie są same. -
5:08 - 5:12Dorastając sądziłem, że moja tożsamość
to anomalia i tylko ja taki jestem. -
5:12 - 5:14Wpojono mi ideę odmienności
-
5:14 - 5:17i zaakceptowałem je,
bo nie znałem innych takich jak ja. -
5:18 - 5:21Może gdybym wcześniej poznał
historię swoich przodków, -
5:21 - 5:24szybciej potrafiłbym poczuć się
dumny z tego, kim jestem, -
5:24 - 5:26i ze swojej społeczności.
-
5:27 - 5:31Należę bowiem do niewiarygodnej,
dynamicznej społeczności osób, -
5:31 - 5:34które pokrzepiają się nawzajem,
nawet kiedy każdy inny odmówi pociechy, -
5:34 - 5:37które opiekują się sobą nawzajem,
nawet jeśli same mają ciężko, -
5:37 - 5:39które jakoś, mimo wszystko,
-
5:39 - 5:42wciąż znajdują powód,
żeby cieszyć się sobą nawzajem, -
5:42 - 5:44kochać się,
-
5:44 - 5:46spojrzeć w oczy i powiedzieć:
-
5:46 - 5:48"Nie jesteście sami, nie jesteście same.
-
5:49 - 5:51Macie nas.
-
5:51 - 5:53A my będziemy tu zawsze".
-
5:54 - 5:55Dziękuję.
-
5:55 - 6:01(Brawa)
- Title:
- Krótka historia zmagań o równość osób transpłciowych
- Speaker:
- Samy Nour Younes
- Description:
-
Samy Nour Younes, aktywista walczący o równość osób transpłciowych i Rezydent TED, opowiada o wielowiekowej, niezwykłej historii społeczności osób transpłciowych, pełnej odwagi, inspirujących zwycięstw i walki o prawa obywatelskie, która toczy się od dawna. Komentując powszechne przeświadczenie, że transpłciowość i takie starania to coś nowego, mówi „Wyobraźcie sobie, jak odmieniła by się ta rozmowa, jeśli mielibyśmy świadomość, jak długo już osoby transpłciowe żądają równości”.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:14
Krystian Aparta approved Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Joanna Pietrulewicz accepted Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Joanna Pietrulewicz edited Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Joanna Pietrulewicz edited Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Joanna Falkowska declined Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality | ||
Krystian Aparta edited Polish subtitles for A short history of trans people's long fight for equality |