Bir pandemiyi alt etmek için ne gerek
-
0:02 - 0:04Oğlum 2020 Ocak ayında doğdu,
-
0:04 - 0:06Paris'teki karantinadan
kısa bir süre önce. -
0:06 - 0:08Maske takan insanlardan hiç korkmadı
-
0:08 - 0:10çünkü ona normal gelen buydu.
-
0:10 - 0:14Üç yaşındaki kızım ise
"gel hydro-alcoolique" diyebiliyor. -
0:14 - 0:18Bu kelime, hidroalkolik
el antiseptiğinin Fransızcası. -
0:18 - 0:20Benden daha iyi telaffuz edebiliyor.
-
0:21 - 0:23Ama kimse maske takmak
-
0:23 - 0:27veya her 20 saniyede bir ellerini
el dezenfektanıyla yıkamak istemiyor. -
0:27 - 0:29Hepimiz çaresizce
araştırma ve geliştirmelerin -
0:29 - 0:31bir çözüm bulmalarını bekliyoruz:
-
0:31 - 0:32Yani aşıyı.
-
0:32 - 0:38Aşının keşfini, Kutsal Kaseymiş gibi
düşünmemiz gerçekten ilginç. -
0:39 - 0:42Ancak ayrıntılarına inmek istediğim
birkaç kısayol var. -
0:42 - 0:45Doktor değilim, sadece danışmanım.
-
0:45 - 0:47Müşterilerim
sağlık hizmetlerine odaklanıyor -- -
0:47 - 0:51Biyofarmasötik şirketleri, tedarikçiler,
küresel sağlık kurumları -- -
0:51 - 0:53ve beni de eğittiler.
-
0:54 - 0:56Kovid'le savaşmak için araçlar bulmalıyız
-
0:56 - 0:59ve onları herkese erişilebilir kılmalıyız.
-
1:00 - 1:04İlk olarak, tek bir aşı
bizi bu durumdan kurtarmayacak. -
1:04 - 1:06İhtiyacımız olan şey,
bu araçların bir deposu. -
1:06 - 1:10Çeşitli nüfuslarda Kovid vakalarını
önleyebilmek, belirlemek -
1:10 - 1:13ve tedavi ettiğimizden emin olmak için
-
1:13 - 1:17aşıya, tedavi
ve teşhis bilimine ihtiyacımız var. -
1:17 - 1:21İkinci olarak, mesele
sadece bir araç bulmak değil. -
1:22 - 1:27Klinik deneyler bu aracın etkili olduğunu
gösterdiğinde ne olacağını düşünüyorsunuz? -
1:27 - 1:30Hepimizin yakındaki eczaneye koşup,
-
1:30 - 1:32ürünü alıp, maskelerimizi çıkarıp
-
1:32 - 1:35Fransız öpücüğüne
geri dönebileceğimizi mi düşünüyorsunuz? -
1:35 - 1:36Hayır.
-
1:37 - 1:40Etkili bir araç bulmak, bu büyük savaştaki
adımlardan sadece biri -
1:40 - 1:45çünkü bir ürünün varlığı ile
o ürüne olan erişim arasında bir fark var. -
1:46 - 1:47Şimdi şöyle düşünebilirsiniz:
-
1:47 - 1:50"Yani diğer ülkelerin beklemesi
gerektiğini kastediyor." -
1:51 - 1:53Hayır, demek istediğim bu değil.
-
1:53 - 1:54Sadece diğerleri değil,
-
1:54 - 1:57herhangi birimiz
beklemek zorunda olabilir. -
1:57 - 1:59Kovid'deki aşağılayıcı şey,
-
1:59 - 2:02hızı ve şiddeti;
-
2:02 - 2:04hepimizi aynı mücadeleye maruz bırakıyor
-
2:04 - 2:08ve alışık olmadığımız
mücadelelerin bir tadını veriyor. -
2:08 - 2:11Çin'in karantinaya girdiği zamanı
hatırlıyor musunuz? -
2:11 - 2:15Birkaç hafta sonra aynı durumda
olabileceğinizi hayal etmiş miydiniz? -
2:15 - 2:17Ben kesinlikle etmemiştim.
-
2:17 - 2:21Hadi şimdi de bir aşımız olduğunu
varsaydığımız teorik ana gidelim. -
2:21 - 2:25Bu durumda, sonraki erişim mücadelesi
tedarik konusunda olacak. -
2:25 - 2:27Dünya halkının şu anki tahmini,
-
2:28 - 2:302021'nin sonuna kadar --
-
2:30 - 2:33ki bu, aşının keşfinden sonraki
bir yılı aşkın zamana tekabül ediyor -- -
2:33 - 2:36gezegenimizdeki 8 milyar insanın
-
2:36 - 2:381 ile 2 milyarına yetecek kadar
dozumuz olacak. -
2:39 - 2:40Peki kim beklemek zorunda kalacak?
-
2:41 - 2:44Tedariğin az olduğu bir zamanda
erişim hakkında ne düşünüyorsunuz? -
2:45 - 2:461. senaryo:
-
2:46 - 2:48Piyasa güçlerine izin veririz
-
2:48 - 2:52ve en yüksek fiyatı ödeyenler
ya da anlaşmalarını en hızlı yapanlar -
2:52 - 2:54ürüne ilk olarak erişim sağlayacak.
-
2:54 - 2:56Hiç adil değil
-
2:56 - 2:58ama olması muhtemel bir senaryo.
-
2:58 - 3:002. senaryo:
-
3:00 - 3:02Halk sağlığı mantığına dayanarak
-
3:02 - 3:04hepimiz ürünü ilk kimin
alacağına karar verebiliriz. -
3:04 - 3:07İlk olarak sağlık çalışanlarının,
sonra yaşlıların -
3:07 - 3:11ve daha sonra genel nüfusun
alacağında hemfikiriz diyelim. -
3:11 - 3:13Şimdi biraz daha kışkırtıcı olayım.
-
3:13 - 3:143. senaryo:
-
3:16 - 3:19Pandemiyi iyi bir şekilde
yönettiklerini gösteren ülkeler -
3:19 - 3:21ürüne ilk olarak erişim sağlayacak.
-
3:22 - 3:24Biraz tahmini yürütülmüş bir senaryo
-
3:24 - 3:26ancak tam bir bilim kurgu değil.
-
3:26 - 3:31Yıllar önce, yüksek kaliteli ikinci sıra
tüberküloz ilacının tedariği sınırlıyken -
3:31 - 3:33ürünlerin düzgünce dağıtıldığından
-
3:33 - 3:36ve hastaların tedavi planlarını uygun
şekilde takip ettiğinden emin olmak için -
3:36 - 3:39hangi ülkelerin yeterince güçlü
sağlık sistemleri olduğuna -
3:39 - 3:43karar verecek özel bir komite kurulmuştu.
-
3:43 - 3:45O seçilmiş ülkelere
ilk olarak erişim sağlandı. -
3:47 - 3:484. senaryo:
-
3:48 - 3:50Rastgele bir kuralda karar kılabiliriz;
-
3:50 - 3:53örneğin, insanlar
doğum günlerinde aşı olurlar. -
3:54 - 3:56Size şunu sorayım:
-
3:56 - 4:01Aşının var olduğu
ancak o ürüne erişiminiz olmadığı için -
4:01 - 4:05hala maske takmak zorunda olduğunuz,
çocuklarınızı okula gönderemediğiniz -
4:05 - 4:08ve işe istediğiniz şekilde gidemediğiniz
-
4:08 - 4:10bir geleceği düşünmek nasıl hissettiriyor?
-
4:12 - 4:15Geçen her gün
çekilmez hissettirir, değil mi? -
4:15 - 4:17Ama tahmin edin ne oldu?
-
4:17 - 4:21Tedavisi ve hatta çaresi olan
birçok hastalık var -
4:21 - 4:25ama yine de insanlar her sene
enfekte olmaya ve ölmeye devam ediyor. -
4:26 - 4:28Tüberkülozu ele alalım:
-
4:28 - 4:31Her yıl 10 milyon insan enfekte oluyor,
-
4:31 - 4:331,5 milyon insan ölüyor,
-
4:34 - 4:36hem de yıllardır tedavisi olmasına rağmen.
-
4:36 - 4:39Bunun nedeni ise
erişim sorunlarının bazı kilit noktalarını -
4:39 - 4:41tam olarak çözemeyişimiz.
-
4:42 - 4:45Adil erişim yapılacak doğru şey
-
4:46 - 4:48ancak bu insani argümanın ötesinde
-
4:48 - 4:50bunu bizzat deneyimlediğimize göre
-
4:50 - 4:53adil erişim konusundaki
-
4:53 - 4:56sağlık ve ekonomik argümana
umarım daha duyarlı olabiliriz. -
4:57 - 5:01Sağlık argümanına göre
virüs bir yerlerde aktif olduğu sürece -
5:01 - 5:03hepimiz bildirilmemiş vakaların
riski altındayız. -
5:04 - 5:05Ekonomik argümana göre,
-
5:05 - 5:09ülke ekonomilerinin
birbirlerine bağlılığından dolayı -
5:09 - 5:14diğerleri de düzelemezse hiçbir yerli
ekonomi tam olarak yeniden başlayamaz. -
5:15 - 5:17Küresel hareketliliğe bağlı olan
sektörleri düşünün, -
5:17 - 5:20havacılık ve uzay
ya da seyahat ve turizm gibi. -
5:20 - 5:23Dünyanın sınırlarını aşan
tedarik zincirlerini düşünün, -
5:23 - 5:25tekstil ve otomotiv gibi.
-
5:25 - 5:28Gelişmekte olan piyasaların
ekonomik büyümesinin payını düşünün. -
5:29 - 5:30Gerçek şu ki
-
5:30 - 5:34tüm ülkelerin uyumlu bir şekilde
pandemiyi alt etmesine ihtiyacımız var. -
5:35 - 5:38Dolayısıyla adil erişim
sadece yapılacak doğru şey değil, -
5:38 - 5:40aynı zamanda yapılacak akıllı şey de.
-
5:41 - 5:43Peki bunu nasıl yaparız?
-
5:44 - 5:47"Erişimin" ne anlama geldiği konusunda
hemfikir olduğumuzdan emin olalım. -
5:47 - 5:50Ürünün var olduğu;
-
5:50 - 5:53yeterince iyi işe yaradığı;
-
5:53 - 5:55yerel yetkililer tarafından onaylandığı;
-
5:55 - 5:57uygun fiyatlı olduğu
-
5:57 - 5:59ama aynı zamanda
ihtiyaç duyan tüm nüfuslarda -
5:59 - 6:01işe yaradığının kanıtı olması
-
6:01 - 6:06ve hamile kadınların, immunodepresif
insanların ya da çocukların dahil olduğu; -
6:06 - 6:11hastaneler, kırsal klinikler,
sıcak ya da soğuk iklimler gibi -
6:11 - 6:14çeşitli çevrelerde dağıtabildiği
-
6:14 - 6:17ve doğru oranda ürettiğimiz
anlamına geliyor. -
6:17 - 6:19Çok uzun bir kontrol listesi, farkındayım
-
6:19 - 6:21ve krizsiz bir durumda
-
6:21 - 6:26bu sorunları birer birer
sırasıyla ele almalıyız, -
6:26 - 6:27bu çok uzun zaman alsa da.
-
6:28 - 6:30Peki ne yapıyoruz?
-
6:31 - 6:33Erişim konusu,
yeni bir mücadele olmaktan çok uzak -
6:33 - 6:35ve Kovid durumunda ise
-
6:35 - 6:38söylemeliyim ki uluslararası kuruluşların,
-
6:38 - 6:41sivil toplumun, endüstrinin
ve diğerlerinin erişimi hızlandırmak için -
6:41 - 6:43olağanüstü bir birlik içinde
olduklarını görüyoruz; -
6:43 - 6:45işleri paralel olarak hallediyorlar,
-
6:45 - 6:47düzenleyici süreçleri hızlandırıyorlar,
-
6:47 - 6:49tedarik mekanizmasını düzenliyorlar,
-
6:49 - 6:53tedariği güvence altına alıyorlar,
kaynakları hareketlendiriyorlar gibi gibi. -
6:53 - 6:57Ama aşının, diyelim ki,
eksi 80 santigrat derecede -
6:57 - 7:00sürekli muhafaza edimesi gerektiği
-
7:00 - 7:05ya da tedavinin uzman bir sağlık çalışanı
tarafından yürütülmesi gerektiği -
7:05 - 7:08ya da teşhisin gelişmiş bir laboratuvarda
analiz edilmesi gerektiği -
7:08 - 7:11durumla yüzleşmemiz çok olası.
-
7:12 - 7:14Peki daha fazla ne yapabiliriz?
-
7:15 - 7:20Küresel sağlık topluluğunun yıllardır
desteklendiği mantığının ötesinde -
7:20 - 7:23yardımcı olabileceğini düşündüğüm
ek bir şey daha var. -
7:24 - 7:29Ürün geliştirme ve imalatında
"Tasarım-Maliyet" denen bir kavram var. -
7:29 - 7:32Temel fikir, ürünün ilk olarak tasarlanıp
-
7:32 - 7:34sonra maliyetin düşürülmesi için
çalışmasının aksine -
7:34 - 7:39maliyet yönetimi görüşmelerinin ürünün
tasarlandığı sırada gerçekleşmesidir. -
7:40 - 7:44Maliyet, bir ürün için öncelikli
bir kriter olarak tanımlandığında -
7:44 - 7:49ilk günden bir hedef yapıldığından emin
olmaya yardımcı olan basit bir yöntem. -
7:49 - 7:52Sağlık ve erişim bağlamında ise
-
7:52 - 7:55tıpkı imalatçıların
"Tasarım-Maliyet"de yaptığı gibi -
7:55 - 7:57araştırma ve geliştirmeden erişime kadar
-
7:57 - 7:59bence yararlanılmayan bir potensiyel var.
-
8:00 - 8:04Bu, bir ürünü geliştirip
-
8:04 - 8:08sonra adil erişimi sağlamak için
ürünü uyarlamaya çalışmak yerine -
8:08 - 8:11bahsettiğim kontrol listesindeki
tüm maddelerin -
8:11 - 8:14baştan beri araştırma ve geliştirme
sürecine imal edilmesi anlamına geliyor -
8:14 - 8:16ve bu aslında hepimizin yararına olur.
-
8:16 - 8:18Örneğin,
-
8:18 - 8:22eğer bir ürünü adil erişimle geliştirirsek
-
8:22 - 8:25ölçek büyütmeyi daha hızlı
en uygun hale getirebiliriz. -
8:25 - 8:27Benim deneyimlerime göre,
-
8:27 - 8:30ilaç geliştiricileri genellikle
işe yarayan dozu bulmaya odaklanırlar -
8:30 - 8:34ve bunu dozu en uygun hale getirdikten
veya düzeltmeler yaptıktan sonra yaparlar. -
8:35 - 8:37Etkin maddesi nadir bir kaynak olan
-
8:37 - 8:40aday bir ürün hakkında
konuştuğumuzu hayal edin. -
8:40 - 8:44Peki ya bu etkin maddeyi
olabildiğince az miktarda kullanan -
8:44 - 8:47bir tedavi geliştirmeye
odaklansaydık ne olurdu? -
8:48 - 8:50Daha fazla doz üretmemize
yardımcı olabilirdi. -
8:51 - 8:53Başka bir örneği ele alalım.
-
8:53 - 8:56Eğer bir ürünü adil erişimle geliştirirsek
-
8:56 - 8:59toplu dağıtımı daha hızlı
en uygun hale getirebiliriz. -
9:00 - 9:01Yüksek gelirli ülkelerde,
-
9:01 - 9:03güçlü sağlık sistemi kapasitesi var.
-
9:03 - 9:06Ürünleri istediğimiz şekilde
her zaman dağıtabiliriz. -
9:06 - 9:10Ürünlerin ısı-kontrollü ortamlarda
muhafaza edilebilmesini -
9:10 - 9:14ya da uygulaması için çok yetenekli
bir sağlık çalışanı gerektirmesinin -
9:14 - 9:16değerini genellikle hafife alıyoruz.
-
9:16 - 9:20Tabii ki de ısı-kontrollü ortamlar
ya da çok yetenekli sağlık çalışanları -
9:20 - 9:22her yerde mevcut değil.
-
9:22 - 9:24Araştırma ve geliştirmeye
-
9:24 - 9:27daha zayıf sağlık sistemlerinin
kısıtlamalarıyla yaklaşırsak -
9:27 - 9:29yaratıcı olabilir
-
9:29 - 9:32ve daha çabuk, örneğin,
ısı sorunu olmayan ürünler -
9:33 - 9:35ya da vitamin gibi
kolayca alınabilen ürünler -
9:35 - 9:39ya da dozları tekrarlamak yerine
uzun ömürlü formülasyon geliştirebiliriz. -
9:40 - 9:45Böyle basitleştirilmiş araçlar
üretebilir ve geliştirebilirsek -
9:45 - 9:48hem yüksek hem de düşük gelirli ülkelerde
-
9:48 - 9:51hastanelere ve sağlık sistemlerine
daha az baskı uygulamak gibi -
9:51 - 9:53bir fayda eklemiş de olabiliriz.
-
9:54 - 9:58Virüsün hızını ve yüzleştiğimiz sonuçların
şiddetini göz önünde bulundurursak -
9:58 - 10:00Kovid'le ve ve gelecek pandemilerle
savaşmak için -
10:00 - 10:04ürün yapmanın daha hızlı yolunu bulmak
ve herkese erişilebilir kılmak için -
10:04 - 10:06bence kendimizi zorlamaya devam etmeliyiz.
-
10:07 - 10:08Benim bakış açıma göre,
-
10:08 - 10:10virüs kaybolmadığı sürece
-
10:10 - 10:12bu hikayenin bittiği iki yol var.
-
10:12 - 10:14Ya birimler tek yöne yönelir --
-
10:14 - 10:16sadece bazılarımız ürüne erişim sağlar
-
10:16 - 10:19ve Kovid hepimiz için
bir tehdit oluşturmaya devam eder -- -
10:19 - 10:21ya da birimleri dengeleriz,
-
10:21 - 10:23hepimiz doğru silaha erişim sağlar
-
10:23 - 10:25ve hepimiz birlikte
hayatımıza devam ederiz. -
10:26 - 10:29Yenilikçi araştırma ve geliştirme
Kovid'i tek başına yenemez -
10:29 - 10:32ama araştırma ve geliştirmenin
yenilikçi yönetimi yardımcı olabilir. -
10:32 - 10:34Teşekkür ederim.
- Title:
- Bir pandemiyi alt etmek için ne gerek
- Speaker:
- Johanna Benesty
- Description:
-
Etili bir Kovid-19 aşısı pandemiyi sonlandırmanın sadece ilk adımı, diyor küresel sağlık strateji uzmanı Johanna Benesty. Bu aydınlatıcı konuşmada, "adil erişimin" çeşitli engellerini keşfediyor -- Kovid-19 tedavi biliminin herkese erişilebilir kılınmasını sağlamak -- ve aşıların adil, verimli bir şekilde ve küresel bir oranda dağıtıldığından emin olabilecek araştırma ve geliştirmelerin yaratıcı bir yaklaşımını paylaşıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:46
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for What it takes to crush a pandemic |