Return to Video

İnsanlık yıldızlara nasıl ulaşabilir

  • 0:01 - 0:04
    İnsanlığın hayalinden söz etmek için
  • 0:04 - 0:07
    burada, Santa Barbara'da
    California Üniversitesi'ndeyiz.
  • 0:07 - 0:09
    Kendi Güneş sistemimizden çıkabilmek
  • 0:09 - 0:12
    ve başka bir güneş sistemine girebilmek.
  • 0:12 - 0:15
    Çözüm tam da gözünüzün önünde.
  • 0:16 - 0:18
    Üzerimde sizin de sahip
    olduğunuz iki şey var:
  • 0:18 - 0:20
    bir saatim ve bir el fenerim var.
  • 0:20 - 0:23
    Eğer üzerinizde el feneri
    yoksa telefonunuzda vardır.
  • 0:23 - 0:24
    Saat zamanı gösteriyor
  • 0:24 - 0:27
    ve el fenerim de çevremi aydınlatıyor.
  • 0:27 - 0:30
    Bana göre bilim, tıpkı sanat gibi,
    aydınlatan bir şey.
  • 0:30 - 0:33
    Gerçeği farklı bir yoldan
    görmek istiyorum.
  • 0:33 - 0:34
    El fenerini açtığımda
  • 0:34 - 0:37
    karanlık aniden aydınlanıyor
    ve görmeye başlıyorum.
  • 0:37 - 0:39
    El feneri ve onun ışığı,
  • 0:39 - 0:41
    şu anda çıktığını görebiliyorsunuz,
  • 0:41 - 0:43
    sadece elimi aydınlatmıyor
  • 0:43 - 0:45
    aslında elimi öne çıkarıyor.
  • 0:45 - 0:47
    Işık, enerji ve hız sağlar.
  • 0:47 - 0:50
    Bu yüzden cevap el fenerinden,
  • 0:50 - 0:52
    egzozun bu taraftan çıktığı
  • 0:52 - 0:55
    ve uzay aracının bu tarafa
    gittiği bir araç yapmak değil.
  • 0:55 - 0:57
    Bugün kimyayla yaptığımız şey bu.
  • 0:57 - 0:57
    Cevap şu:
  • 0:57 - 1:00
    El fenerini alıp dünyada bir yere,
  • 1:00 - 1:01
    yörüngeye ya da Ay'a yerleştirip
  • 1:01 - 1:03
    sonra bir projektörü onunla aydınlatmak.
  • 1:03 - 1:07
    Ki bu da ışık hızına yetişebilen bir
    hıza projektörü ulaştırmak demek.
  • 1:07 - 1:09
    Peki bu kadar büyük bir
    el fenerini nasıl yaparız?
  • 1:09 - 1:11
    Bu, işe yaramayacak,
  • 1:11 - 1:13
    elim bir şeye yarayacak gibi görünmüyor
  • 1:13 - 1:15
    ve bu kuvvet oldukça
    düşük olduğu için böyle.
  • 1:15 - 1:17
    Bu problemi çözmenizin bir yolu,
  • 1:17 - 1:20
    aslında lazer olan birçok el feneri alıp
  • 1:20 - 1:22
    zamanında onları senkronize etmek.
  • 1:22 - 1:25
    Hepsini bizim fazlı dizi
    olarak adlandırdığımız
  • 1:25 - 1:27
    devasa bir dizide
    bir araya getirdiğinizde,
  • 1:27 - 1:30
    yaklaşık olarak bir şehir
    boyutunda yaparsanız,
  • 1:30 - 1:33
    kabaca elinizin boyutunda olan,
  • 1:33 - 1:37
    ışık hızının aşağı yukarı
    %25 hızıyla giden
  • 1:37 - 1:41
    bir uzay mekiğini itebilen yeterli
    ve güçlü bir sisteminiz olur.
  • 1:41 - 1:45
    Bu da 20 yıl içinde dört ışık yılından
    biraz daha uzak olan
  • 1:45 - 1:49
    bize en yakın yıldız Proxima Centauri'ye
    ulaşmamıza olanak sağlar.
  • 1:50 - 1:53
    Ön sondalar yaklaşık olarak
    elinizin boyutunda olacak
  • 1:53 - 1:56
    ve kullanacağınız projektörün boyutu da
  • 1:56 - 1:58
    yaklaşık olarak
    bir insan boyutunda olacak,
  • 1:58 - 2:00
    yani benden daha büyük bir şey olmayacak
  • 2:00 - 2:01
    ama birkaç metre boyunda olacak.
  • 2:01 - 2:08
    Bu büyük lazer dizisinden
    uzay mekiğini itmek için
  • 2:08 - 2:10
    sadece ışığın yansımasını
    kullanıyor olacak.
  • 2:10 - 2:11
    Hadi bunun hakkında konuşalım.
  • 2:11 - 2:15
    Bu daha çok okyanusta
    yelkenliyle açılmak gibi.
  • 2:15 - 2:18
    Yelkenliyle açıldığınızda
    rüzgar tarafından itilirsiniz.
  • 2:18 - 2:21
    Rüzgar daha sonra yelkenliyi
    okyanus boyunca sürer.
  • 2:21 - 2:24
    Bizim durumumuzda bu lazer dizisinden
  • 2:24 - 2:26
    yapay bir rüzgar yaratıyoruz.
  • 2:26 - 2:29
    Aslında rüzgar lazerin
    kendisinden gelen fotonlar,
  • 2:29 - 2:32
    lazerden gelen ışıklar da
    üzerine yelken açtığımız
  • 2:32 - 2:34
    rüzgar haline geliyor.
  • 2:34 - 2:35
    Bu, oldukça doğrudan gelen bir ışık,
  • 2:35 - 2:38
    sıklıkla yönlendirilmiş
    enerji olarak adlandırılır.
  • 2:38 - 2:39
    Peki bu neden bugün mümkün?
  • 2:39 - 2:41
    Neden 60 yıl önce,
  • 2:41 - 2:43
    uzay programının ciddiyetle
    başladığı zamanda,
  • 2:43 - 2:46
    insanlar "Bu mümkün değil" derken
  • 2:46 - 2:48
    bugün yıldızlara gidebilmek
    hakkında konuşuyoruz?
  • 2:48 - 2:52
    Bugün mümkün olmasının
    sebebinin tüketiciyle
  • 2:52 - 2:55
    ve beni izliyor olduğunuz
    gerçeğiyle çok alakası var.
  • 2:55 - 2:57
    Fiber optikler üzerinden veri gönderen
  • 2:57 - 3:02
    fotoniklerin hakim olduğu çok hızlı bir
    internet aracılığıyla beni izliyorsunuz.
  • 3:03 - 3:07
    Fotonikler, internetin
    günümüzde olduğu şekilde
  • 3:07 - 3:08
    var olmasına temelde olanak sağlar.
  • 3:08 - 3:12
    Büyük miktarda veriyi çok hızlı
    bir şekilde gönderebilme kabiliyeti,
  • 3:12 - 3:15
    uzay mekiğini çok hızlı bir
    şekilde yıldızlara göndermek için
  • 3:15 - 3:17
    kullanacağımız teknolojiyle aynı şey.
  • 3:17 - 3:20
    Gerektiğinde açıp
    kapatabileceğiniz etkin bir şekilde
  • 3:20 - 3:22
    tükenmeyen itici bir tedariğiniz olacak.
  • 3:22 - 3:27
    Bütün bir yolculuk boyunca ışığı sağlayan
  • 3:27 - 3:29
    lazer dizisinden ayrılmayacaksınız.
  • 3:29 - 3:31
    Küçük bir uzay mekiği için
    yalnızca birkaç dakika alacak,
  • 3:31 - 3:34
    daha sonrası bir silahı ateşlemek gibi.
  • 3:34 - 3:38
    Balistik olarak hareket eden
    bir roketiniz olacak.
  • 3:38 - 3:42
    Biz insanlar uzay mekiğinin
    içinde olmasak bile
  • 3:42 - 3:45
    en azından böyle bir uzay mekiğini
    gönderme kabiliyetine sahibiz.
  • 3:45 - 3:47
    Bir nesneyi uzaktan incelemek
  • 3:47 - 3:52
    ya da uzaktan hayal etmek
    ve uzaktan algılamak istersiniz.
  • 3:52 - 3:57
    Örneğin Jüpiter'e bir yakın geçiş
    aracı gönderdiğimizde
  • 3:57 - 3:59
    Jüpiter'in fotoğraflarını çekeriz,
  • 3:59 - 4:02
    manyetik alanını,
    parçacık yoğunluğunu ölçeriz
  • 4:02 - 4:04
    ve aslında uzaktan keşfederiz.
  • 4:04 - 4:05
    Tıpkı bana baktığınız şekilde.
  • 4:06 - 4:09
    Ay haricindeki şu anki görevler
  • 4:09 - 4:11
    uzaktan algılama görevleri.
  • 4:11 - 4:14
    Eğer bir öte gezegeni ziyaret
    etseydik ne bulmayı beklerdik?
  • 4:14 - 4:16
    Muhtemelen bir öte gezegende yaşam vardır
  • 4:16 - 4:19
    ve yaşam kanıtlarını
    ya atmosferik biyolojik imzalar
  • 4:19 - 4:23
    ya da dramatik bir resim
    aracılığıyla görebilirdik,
  • 4:23 - 4:26
    aslında yüzeyde bir şey görebilirdik.
  • 4:26 - 4:29
    Evrende bir yerde yaşam var mı bilmiyoruz.
  • 4:29 - 4:32
    Belki gönderdiğimiz görevlerde
    yaşam kanıtını bulacağız,
  • 4:32 - 4:34
    belki de bulamayacağız.
  • 4:34 - 4:37
    Ekonomi, yıldızlararası
    imkanı konuşmak için
  • 4:37 - 4:41
    uygunsuz bir şey gibi görünürken
  • 4:41 - 4:46
    aslında yıldızlararası imkana ulaşmada
    etkili olan konulardan bir tanesi.
  • 4:46 - 4:49
    Yapmak istediğimiz şeyi yapabilmemiz için
  • 4:49 - 4:52
    işleri ekonomik olarak
    uygun bir noktaya getirmelisiniz.
  • 4:52 - 4:55
    Şu anda laboratuvarda büyük ölçekleri
  • 4:55 - 5:00
    yaklaşık olarak 10 kilometreye
    ya da altı mil uzaklığa
  • 5:00 - 5:04
    senkronize edebilme kabiliyeti
    olan sistemlerimiz var.
  • 5:04 - 5:07
    Lazer sistemlerini eş zamanlı
    yapmayı başardık
  • 5:07 - 5:09
    ve güzel bir şekilde çalıştı.
  • 5:09 - 5:13
    Onlarca yıldır lazerler
    inşa etmeyi biliyoruz
  • 5:13 - 5:17
    ama sadece şimdi teknoloji,
  • 5:17 - 5:19
    büyük diziler,
    güneş tarlasına benzeyen
  • 5:19 - 5:24
    kilometre ölçeği diziler sahibi olmayı
    hayal edebileceğimiz kadar
  • 5:24 - 5:27
    ucuz ve olgun hale geldi.
  • 5:27 - 5:32
    Ama ışığı almak yerine onu iletiyorlar.
  • 5:32 - 5:38
    Bu tür bir teknolojinin güzelliği
    birçok uygulamaya olanak sağlaması.
  • 5:38 - 5:41
    Sadece küçük bir uzay mekiği
    için göreceli bir uçuş sağlamıyor
  • 5:41 - 5:43
    ama çok hızlı bir uzay mekiğine,
  • 5:43 - 5:46
    Güneş sistemimizde çok hızlı
    bir uçuşa olanak sağlıyor.
  • 5:46 - 5:47
    Gezegenleri savunmaya,
  • 5:47 - 5:50
    uzay çöplerinin temizlenmesine,
    Ay'da ya da diğer yerlerdeki
  • 5:50 - 5:56
    uzay mekiği veya üsler gibi
    güç göndermek istediğimiz
  • 5:56 - 5:59
    uzak olan araçların
    güçlendirilmesine olanak sağlıyor.
  • 5:59 - 6:02
    Bu, aşırı derecede
    çok yönlü bir teknoloji.
  • 6:02 - 6:04
    Yıldızlara uzay mekiği
    göndermek istemeseler bile
  • 6:04 - 6:07
    insanlığın geliştirmek isteyeceği bir şey.
  • 6:07 - 6:10
    Çünkü bu teknoloji şu anda makul olmayan
  • 6:10 - 6:13
    birçok uygulamaya olanak veriyor.
  • 6:13 - 6:16
    Bu nedenle bunun kaçınılmaz
    bir teknoloji olduğunu düşünüyorum
  • 6:16 - 6:17
    çünkü kabiliyetimiz var.
  • 6:17 - 6:20
    Sadece teknolojiye ince bir ayar yapmalı
  • 6:20 - 6:23
    ve bir anlamda ekonominin
    bize yetişmesini beklemeliyiz.
  • 6:23 - 6:27
    Böylece büyük sistemler kurmamız
    için yeteri kadar ucuz hale gelebilir.
  • 6:27 - 6:29
    Şu anda daha küçük sistemler
    bütçeye uygun durumda.
  • 6:29 - 6:33
    Laboratuvarımızda prototip sistemler
    kurmaya çoktan başladık.
  • 6:33 - 6:35
    Bu, yarın gerçekleşmeyecek
  • 6:35 - 6:37
    ama süreci çoktan başlattık.
  • 6:37 - 6:39
    Şimdiye kadar iyi görünüyor.
  • 6:39 - 6:43
    Bu, dönüşebilir bir
    teknoloji olması açısından
  • 6:43 - 6:46
    devrim niteliğinde bir program.
  • 6:46 - 6:49
    Ama aynı zamanda evrimsel bir program.
  • 6:49 - 6:53
    Kendi adıma konuşursam
    ilk göreceli uçuş gerçekleştiğinde
  • 6:53 - 6:57
    buralarda olmayı beklemiyorum.
  • 6:57 - 7:00
    Bence bu noktaya ulaşmadan önce
    30 yıldan daha fazla bir süre gerekecek,
  • 7:00 - 7:02
    belki de daha fazla.
  • 7:02 - 7:03
    Ama bana ilham veren şey
  • 7:03 - 7:06
    son hedefimize ulaşma
    kabiliyetimizi görmek.
  • 7:06 - 7:09
    Benim yaşadığım sürede
    bu gerçekleşmese bile
  • 7:09 - 7:12
    yeni neslin ya da ondan sonraki neslin
  • 7:12 - 7:13
    yaşam süresinde gerçekleşebilir.
  • 7:13 - 7:16
    Sonuçlar o kadar dönüştücü olablir ki
  • 7:16 - 7:20
    bence bu yoldan geçmeli,
  • 7:20 - 7:22
    sınırların ne olduğunu
    ve bu sınırların üstesinden
  • 7:22 - 7:24
    nasıl geleceğimizi keşfetmeliyiz.
  • 7:24 - 7:26
    Diğer gezegenlerdeki yaşam arayışı
  • 7:26 - 7:30
    insanlığın önde gelen
    keşiflerinden biri olabilir.
  • 7:30 - 7:32
    Eğer bunu yapabiliyorsak
  • 7:32 - 7:35
    ve gerçekten başka bir
    gezegende yaşam bulursak
  • 7:35 - 7:37
    bu, insanlığı sonsuza
    kadar değiştirebilir.
  • 7:37 - 7:38
    Hayattaki her şey çok anlamlı.
  • 7:38 - 7:40
    Eğer yeterince derine bakarsanız
  • 7:40 - 7:44
    hayatta inanılmaz derecede karmaşık,
    ilgi çekici ve güzel bir şey bulacaksınız.
  • 7:45 - 7:48
    Aynı şey her gün görmeye alışık olduğumuz
  • 7:48 - 7:51
    boynu bükük foton için de geçerli.
  • 7:51 - 7:56
    Ama dışarıya baktığımızda
    ve çok büyük bir şey hayal ettiğimizde,
  • 7:56 - 7:59
    eş zamanlı lazer dizisi gibi,
  • 7:59 - 8:03
    hayatta olağanüstü olan
    şeyleri hayal edebiliriz.
  • 8:03 - 8:06
    Başka bir yıldıza gidebilme kabiliyeti de
  • 8:06 - 8:08
    bu olağanüstü kabiliyetlerden bir tanesi.
  • 8:09 - 8:14
    (Kuş cıvıltısı)
Title:
İnsanlık yıldızlara nasıl ulaşabilir
Speaker:
Philip Lubin
Description:

Kendi Güneş sistemimizden çıkıp başka bir sisteme girebilir miyiz? Astrofizikçi Philip Lubin, insanlığın ilk yıldızlararası görevine olanak sağlayan küçük bir uzay aracını itmek için lazer kullanmak gibi müthiş bir olanağı ele alıyor. Bu dönüşebilir teknolojinin, kendi yıldızımıza en yakın olan Proxima Centauri'ye ulaşmamıza nasıl yardım edeceğini ve evren anlayışımızı temelde nasıl değiştireceğini öğrenin.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:31

Turkish subtitles

Revisions