De zachtaardige kracht van hoogsensitieve personen| Elena Herdieckerhoff | TEDxIHEParis

Elena is mentor voor hoogsensitieve en empathische ondernemers. Ze verklaart waarom het belangrijk is dat we iets doen aan de manier waarop onze cultuur aankijkt tegen hoogsensitieve personen.

Deze talk werd gehouden op een TEDx-evenement, in de stijl van de TED-conferenties, maar onafhankelijk georganiseerd door een lokaal team. Meer informatie hierover op http://ted.com/tedx

Ik ben een hooggevoelig persoon.

Wat is het eerste waar je aan denkt
wanneer ik dat zeg?

Dat ik waarschijnlijk
verlegen en introvert ben?

Of heel emotioneel misschien?

Of misschien zelfs dat je bij mij
op eieren moet lopen?

De gangbare vooronderstelling is
dat hooggevoelige personen

zwakke en breekbare wezens zijn

die gewoon pech hebben gehad
in de genetische loterij.

Dat wordt wel duidelijk
als je het woord 'gevoelig' googelt.

Je krijgt dan foto's van tandpijn, uitslag

(Gelach)

verwelkte paardenbloemen
en huilende mensen.

Gevoeligheid heeft duidelijk
een PR-probleem.

(Gelach)

Vandaag wil ik helpen
om dat te veranderen.

Misschien vraag je je inmiddels af
hoe het is om hooggevoelig te zijn.

Beeld je eens in dat je zintuigen

voortdurend in hoogste staat
van alertheid verkeren.

Je hebt ook een levendige
innerlijke wereld,

waar alle emoties uitvergroot worden.

Verdriet is een diepe droefheid
en vreugde is pure extase.

Je kunt ook ergens
onbegrijpelijk veel om geven

en bent grenzeloos empathisch.

Stel je voor dat je voortdurend
in osmose bent met alles om je heen.

Hooggevoelige mensen
horen vaak dingen als:

"Je bent te gevoelig",

"Neem alles toch niet zo serieus",

of mijn favoriete
"Je moet echt flinker worden."

De grote lijn is duidelijk:

als je hooggevoelig bent,
is er iets mis met je.

Daar was ik het altijd wel mee eens.

Ik dacht altijd dat ik eigenlijk
een waarschuwing moest dragen

of een disclaimer:
'Pas op, hooggevoelig'.

Laat ik jullie eens schetsen wat het
zoal betekent om hooggevoelig te zijn.

Om te beginnen heb ik
een intens overactieve geest,

wat betekent dat ik hem
niet uit kan zetten.

Het betekent ook dat slapeloosheid
mijn beste vriend is.

Zoals je begrijpt is dat met name handig
op de avond voor een TED Talk.

(Gelach)

Ik kan ook niet kijken
naar enge of gewelddadige films,

want de beelden blijven me achtervolgen.

Ik herinner me dat ik als kind
naar 'Jaws' keek.

Het traumatiseerde me zo

dat ik niet naar een zwembad wilde,

laat staan naar de zee, jarenlang.

En, genant genoeg,

doe ik mijn oude bijnaam
'Prinses op de erwt' eer aan

als het gaat om slapen in hotelbedden.

Het bed moet niet te hard zijn
en niet te zacht, maar precies goed.

Mijn vader grapte ooit

dat ik eigenlijk mijn eigen bed
en kussen maar mee moest nemen

om verdere reisproblemen te voorkomen.

(Gelach)

Ik dacht vaak: wat heb ik er aan
om zo te zijn, eigenlijk?

De voordelen van hooggevoeligheid
werden me langzaam duidelijk.

Ik heb leren waarderen hoe makkelijk ik
diepe contacten met anderen kan leggen

en ook dat ik een sterke intuïtie heb
die me leidt als een onfeilbare GPS.

Pas toen ik 25 was, ontdekte ik het boek

dat mijn leven zou veranderen:

'Hoog sensitieve personen',
door Dr. Elaine Aron.

Ik kon eindelijk een naam geven

aan mijn overweldigende
technicolor-ervaring van het leven

en het gaf me hoop
dat er anderen net zoals ik waren.

In het boek beschrijft ze
hoogsensitieve personen, ofwel HSP's,

als mensen met gevoelige sensorische
verwerking als genetisch kenmerk.

Een hele mondvol.

Opmerkelijk genoeg is 15 - 20%
van de bevolking HSP.

Ze gebruikt het prachtige acroniem 'DOES'

om HSP's kerneigenschappen te beschrijven.

De 'D' staat voor 'Diepte van verwerking'.

Wij HPS's hebben een fenomenaal vermogen
om absoluut alles diepgaand te analyseren.

Mijn favoriete voorbeeld is wat ik
het Chinese-restaurant-syndroom noem.

(Gelach)

We kunnen een uur de tijd nemen
om alle 40 pagina's van het menu te lezen,

ondanks het feit dat we waarschijnlijk
toch ons favoriete gerecht bestellen.

(Gelach)

De 'O' staat voor 'Overstimulatie'.

We laten ons snel overweldigen
door de wereld om ons heen.

Ik kom uit Beieren
en ik hou van het Oktobertfeest,

maar ik moet na een uur wel weg,

want ik word volstrekt overweldigd

door het gemengde bouquet
van gegrilde kip en suikerspinnen,

de kakofonie van liedjes
en de enorme mensenmassa's.

Het is te veel voor mijn zintuigen.

De 'E' staat voor 'Empathie':
HSP's voelen wat anderen voelen.

Als in dat oude Hebreeuwse gezegde:

'Wanneer de een huilt,
proeft de ander zout'.

Als laatste, staat de 'S'
voor 'bewust van het Subtiele'.

HSP's zijn als een gevoelige sensor,
ze vangen de lichtste signalen op.

Dat betekent helaas ook
dat het mensen zijn

die je om drie uur 's nachts wakker maken,

omdat ze een kraan
horen druppen in de keuken,

twee verdiepingen lager.

Zoals je ziet, betekent HSP zijn
veel meer dan emotionele reactiviteit.

Ik wil het hebben
over twee grote misvattingen

als het gaat om HSP-stereotypen.

De eerste aanname is dat HSP's
gewoon introverte mensen zijn

die een sjieker label wilden.

(Gelach)

In werkelijkheid zijn
30% van de HSP's extrovert,

wat betekent dat we ze niet simpelweg

in de categorie 'muurbloemen'
kunnen parkeren.

HSP's zijn er in vele kleuren pastel.

Ten tweede, omdat de HSP-kenmerken
zo vrouwelijk lijken,

nemen velen aan
dat het allemaal vrouwen zijn.

Het verbaast je dus misschien
dat 50% van hen echter mannen zijn.

In onze maatschappij worden mannen
niet geacht gevoelig te zijn,

maar agressief en competitief.

Helaas lijkt het idee dat mannen
zowel gevoelig als sterk kunnen zijn

nog een buitenaards concept.

Dit is wel een goed moment
om jullie te vertellen

dat ik niet denk dat HSP's
beter of slechter zijn dan anderen,

ze zijn gewoon anders.

Ik wil ook graag even kwijt
dat ze ondanks alle geruchten

geen lid zijn van het
'Genootschap voor Prinsjes en Prinsesjes'

en dat ze geen geheime handdruk hebben
om elkaar aan te herkennen.

(Gelach)

HSP's zijn hetzelfde als iedereen,

behalve dat ze de wereld
intenser ervaren.

Mocht je denken
dat alle HSP's hetzelfde zijn,

dat is niet zo;

er zijn geen twee HSP's hetzelfde.

Iedere HSP heeft zijn eigen
unieke gevoelige vingerafdruk

naast andere identiteitskenmerken,

zoals sekse, etniciteit, en hun culturele
en persoonlijke achtergrond.

Ik kan er nog aan toevoegen
dat HSP zijn geen ziekte is

en ook geen keuze.

Het is een genetische eigenschap.

We zijn gewoon geboren om mild te zijn.

Iedere keer dat je een HSP vertelt
dat hij 'te gevoelig' is,

is het net alsof je iemand met blauwe ogen
vertelt dat zijn ogen te blauw zijn.

De kans is groot

dat hoe vaak je het ook zegt,

die ogen net zo blauw zullen blijven.

Als gemeenschap zijn we gevoeligheid
als een gebrek gaan zien;

een betreurenswaardige,
emotionele Achilleshiel,

die onze optimalisering, robotisering,
en afstandelijkheid in de weg staat.

We kleineren maar al te makkelijk
de idealisten, dromers en creatieven.

Dat is niet altijd zo geweest.

In vroeger tijden werden filantropen,
filosofen, dichters en kunstenaars

geëerd voor hun gevoelige
bijdrage aan de maatschappij.

Wie zouden we zijn zonder Mozart
of zonder Leonardo da Vinci?

Zonder Anaïs Nin of Balzac?

Of Moeder Teresa of Gandhi?

Onze wereld zou er
een tintje donkerder uitzien.

Ik beweer niet dat alle HSP's
genieën zijn die de wereld vormgeven.

Maar de meeste HSP's zijn wel
oprecht gedreven bezig

met binding en zingeving.

Want ze voelen iedere pijn die ze zien;

ze willen zich inspannen
voor de vergetenen en de onfortuinlijken.

Als HSP's hun gevoeligheid proberen
te verbergen om erbij te horen,

verliezen we allemaal.

Is een gemeenschap niet veel armer

zonder het kloppend hart
van gevoelige creativiteit?

Als verbeelding, intuïtie en empathie
in diskrediet worden gebacht?

Ik denk van wel.

Daarom denk ik dat we snel moeten beginnen

met het accepteren
en op prijs stellen van gevoeligheid

voor haar temperende effect
op een vaak heethoofdige wereld.

Ik denk dat we allemaal gevoelig zijn,

in bepaalde mate
en op een bepaalde manier.

HSP's hebben het gewoon in extreme mate.

Daarom gaat het ons allemaal aan
hoe we praten en denken over gevoeligheid.

We zullen als gemeenschap

samen de negatieve cultuur
inzake gevoeligheid moeten doorbreken

en haar veranderen in een positieve.

We moeten eerst van het idee af
dat gevoeligheid een zwakte is,

voordat we van haar sterktes
kunnen profiteren.

Door dat te doen, creëren we een omgeving

waarin iedereen veilig
zijn kwetsbare kant kan laten zien,

niet alleen HSP's.

Hoe komen we zover

dat we gevoeligheid weer
positiever gaan zien en accepteren?

In de gemeenschap

denk ik dat de nood het hoogst is
op scholen en in de werkomgeving.

Op scholen zullen we
onze onderwijzers moeten trainen

om gevoelige kinderen
beter te herkennen en begrijpen.

En voor zowel ouders als leraren geldt

dat ze de goedbedoelde pogingen
om ze wat 'flinker' te maken,

zodat ze de wereld beter aankunnen,

zullen moeten staken.

We moeten schapen
niet in wolvenkleren dwingen.

In bedrijven

bevoordeelt het systeem vaak
diegenen met stalen ellebogen.

Omdat gevoelige mensen

meestal eerder timide en medewerkend zijn

dan competitief,

blijven ze vaak achter
op de carrièreladder.

Om dit te veranderen,
moeten we een omgeving creëren

waarin alle typen persoonlijkheden
op kunnen bloeien

en niet slecht enkele.

Daarom geloof ik

dat het in het belang
van de bedrijven zelf is

om gevoelige mensen juist te verwelkomen.

Want zonder hen riskeren ze
een tekort aan innovatie,

integriteit en, uiteindelijk,
menselijkheid.

Op persoonlijk vlak

kunnen we er allemaal iets aan doen

door te stoppen met oordelen
over het subtiele verschil

in die gevoelige mensen.

Voordat je de volgende keer zegt:
"Je bent te gevoelig!",

wacht daar dan even mee

en probeer wat begrip op te brengen.

Je zult zien dat een beetje begrip
jullie beiden goed zal doen.

Tegen andere HSP's zeg ik:

wees sterk en schaam je niet
om jezelf te zijn.

Stop met 'flinker worden'.

Verberg je niet;
je bent mooi zoals je bent.

Voel je niet vreemd,

het ligt niet aan jou,

maar aan een wereld waarin corruptie,

geweld en hebzucht de norm zijn.

Zoals Krishnamurti zei:

"Het is geen teken van gezondheid

om je goed te hebben aangepast
aan een ernstig zieke gemeenschap."

Toen ik een klein meisje was,

ving ik graag vlinders in onze tuin

om hun schoonheid te bewonderen.

Ik wou ze zó graag beschermen

dat ik besloot om ze
in een glazen pot te stoppen,

samen met wat gras en bloemen,

om ze veilig in mijn kamer te bewaren.

Ik kwam er al snel achter:

vlinders gedijen niet in opsluiting.

(Gelach)

Ik begreep toen dat ze niet
zaten te wachten op mijn 'redding';

hun kleurrijke bijdrage
aan het natuurlijke ecosysteem

was precies als het behoorde te zijn.

Op dezelfde manier,

zouden HSP's niet moeten vluchten

van de pijn van deze wereld
naar een veilige bunker.

Het is hun verantwoordelijkheid
om zich te laten gelden

en hun gevoelige gaven met ons te delen.

Ik geloof dat we als mensen
allemaal worden verbonden

door onze ervaring
van gevoeligheid en empathie.

En ik geloof niet dat je HSP hoeft te zijn
om daarin een belangrijke rol te spelen.

We worden geconfronteerd
met zware politieke-,

culturele- en milieuproblematieken.

Meer dan ooit,

hebben we nu de bijdrage
van gevoelige geesten en harten nodig

om ons een weg door de problemen te banen.

Hoe meer we onszelf toestaan

in contact te komen
met onze aangeboren gevoelige gaven,

hoe meer we onszelf
en onze planeet kunnen genezen.

Geïnspireerd door John Lennon --

die misschien de belangrijkste
gevoeligheidshymne ooit heeft geschreven

met 'Imagine' --

wil ik afsluiten met:

vertel me niet dat ik een dromer ben;

ik ben niet de enige die gevoelig is;

ik vertrouw erop dat je me zult helpen

deze wereld wat vriendelijker te maken.

(Applaus)