Evrim hakkında efsaneler ve yanlış kanılar - Alex Gendler
-
0:14 - 0:18Evrim hakkında efsane ve yanlış kanılar.
-
0:18 - 0:21Evrim hakkında konuşalım.
-
0:21 - 0:21Evrimin bazı insanlar için
-
0:21 - 0:24tartışmalı bir konu olduğunu muhtelen duymuşsunuzdur,
-
0:24 - 0:26ama çoğu bilimadamı için değil.
-
0:26 - 0:28Ama o insanlardan biri olmamanıza ve
-
0:28 - 0:31evrime dair hayli iyi bir anlayışa sahip olduğunuzu düşünmenize rağmen
-
0:31 - 0:33büyük olasılıkla hala tamamen doğru olmayan bazı şeylere
-
0:33 - 0:35inanıyorsunuz,
-
0:35 - 0:37örneğin,
-
0:37 - 0:41"Evrim organizmaların çevrelerine uyum sağlamasıdır."
-
0:41 - 0:42Bu daha eski,
-
0:42 - 0:44günümüzde şüpheli,
-
0:44 - 0:46bir evrim teorisiydi.
-
0:46 - 0:49Yaklaşık 60 yıl önce Darwin kitabını yayınlamadan önce,
-
0:49 - 0:51Jean-Baptiste Lamarck varlıkların
-
0:51 - 0:52yaşamları boyunca belirli özellikler
-
0:52 - 0:55geliştirip, sonra o özellikleri yavrularına
-
0:55 - 0:58devreterek evrim geçirdikleri önerisinde bulundu.
-
0:58 - 1:00Örneğin, zürafalar yaşamlarını
-
1:00 - 1:02daha yukardaki dallarda bulunan
-
1:02 - 1:05yapraklara uzanarak geçirdikleri için, yavrularının
-
1:05 - 1:08daha uzun boyunlarla doğacaklarını düşündü.
-
1:08 - 1:12Ama şimdi biliyoruz ki genetik kalıtım böyle işlemiyor.
-
1:12 - 1:16Aslında, bireysel organizmalar hiç evrim geçirmiyorlar.
-
1:16 - 1:19Onun yerine, rastgele genetik mutasyonlar
-
1:19 - 1:22bazı zürafaların daha uzun boyunlarla doğmasına sebep oluyor,
-
1:22 - 1:24ve bu da onlara hayatta kalmak için
-
1:24 - 1:26şanslı olmayanlara göre daha iyi bir şans veriyor,
-
1:26 - 1:28bu da bizi şuraya getiriyor:
-
1:28 - 1:31"güçlü olanın hayatta kalması".
-
1:31 - 1:34Bu da sanki evrimin her zaman en büyük, en güçlü
-
1:34 - 1:35ve en hızlı
-
1:35 - 1:36yaratıkları
-
1:36 - 1:38seçtiği gibi bir anlam çıkarıyor,
-
1:38 - 1:40ki bu gerçekten doğru değil.
-
1:40 - 1:43Birincisi, evrimsel sağlık, sadece mevcut çevrelerine
-
1:43 - 1:47ne kadar uyum sağladıklarıne dair bir mesele.
-
1:47 - 1:49Eğer tüm uzun ağaçlar birdenbire ölürse
-
1:49 - 1:51ve geriye sadece kısa çimler kalırsa,
-
1:51 - 1:52tüm bu uzun boyunlu zürafalar
-
1:52 - 1:55dezavantaja sahip olurlar.
-
1:55 - 1:59İkincisi, evrim hayatta kalma ike gerçekleşmez,
-
1:59 - 2:01çoğalma ile gerçekleşir.
-
2:01 - 2:02Ve dünya, doğumda hayatta kalmak için
-
2:02 - 2:04çok küçük ve uygun olmayan
-
2:04 - 2:07bu nedenle ölmeden önce hızlı bir şekilde bir eş bulmak
-
2:07 - 2:11zorunda olan erkek fener balığı gibi yaratıklarla dolu.
-
2:11 - 2:12Ama en azından, bir organizma
-
2:12 - 2:14çoğalmadan ölürse, evrimsel olarak işe yaramaz olur
-
2:14 - 2:17diyebiliriz, değil mi?
-
2:17 - 2:18Yanlış!
-
2:18 - 2:20Hatırlayın, doğal seleksiyon
-
2:20 - 2:22organizma seviyesinde değil,
-
2:22 - 2:23ama genetik seviyede olur,
-
2:23 - 2:26ve bir organizmada var olan aynı gen ayrıca
-
2:26 - 2:28akrabalarında da var olacaktır.
-
2:28 - 2:31Yani, kardeş ve kuzenlerinin hayatta kalma ve gelecek çoğalmalarına
-
2:31 - 2:34yardım etmek için kendisini feda etmesini
-
2:34 - 2:36sağlayan bir gen
-
2:36 - 2:37sadece kendisini korumakla
-
2:37 - 2:41ilgilenen bir genden daha yaygın hale gelebilir.
-
2:41 - 2:43Genin daha fazla kopyasını, bir sonraki nesle
-
2:43 - 2:45devretmesini sağlayan herşey
-
2:45 - 2:47amacını yerine getirecektir,
-
2:47 - 2:49tabii,
-
2:49 - 2:52'evrimsel amaç' dışında.
-
2:52 - 2:55Evrim hakkında akılda tutulması en zor şeylerden biri
-
2:55 - 2:57şöyle şeyler söylediğimiz zaman,
-
2:57 - 3:01"Genler kendilerinin daha çok kopyasını yapmak ister,"
-
3:01 - 3:01ya da hatta,
-
3:01 - 3:03"doğal seleksiyon,"
-
3:03 - 3:06aslında mecaz kullanıyor olduğumuzdur.
-
3:06 - 3:08Bir gen hiçbirşey istemez,
-
3:08 - 3:10ve korumak için hangi genlerin
-
3:10 - 3:14daha iyi olduğunu seçen bir dış mekanizma yok.
-
3:14 - 3:17Bütün olan şey; rastgele genetik mutasyonların,
-
3:17 - 3:19onları taşıyan organizmaların farklı yönlerde
-
3:19 - 3:21davranması ve gelişmesine sebep olmasıdır.
-
3:21 - 3:23Bu yönlerin bazıları, mutasyona uğramış
-
3:23 - 3:25daha fazla kopyanın devredilmesi ile
-
3:25 - 3:26sonuçlanır.
-
3:26 - 3:27İdeal bir forma doğru ilerleyen
-
3:27 - 3:31önceden belirlenmiş bir plan da yoktur.
-
3:31 - 3:33İnsan gözünün optik sinirin retinadan çıktığı yerde
-
3:33 - 3:35kör bir noktaya sahip olması ideal değildir,
-
3:35 - 3:38ama böyle gelişmiştir,
-
3:38 - 3:40basit bir fotoreseptör hücreden başlarayak.
-
3:40 - 3:42Geçmişe bakıldığında, insanların
-
3:42 - 3:44sadece kalori yerine besin ve vitaminleri istemesi
-
3:44 - 3:45çok daha avantajlı
-
3:45 - 3:47bir durum olurdu.
-
3:47 - 3:48Ama bin yıllık dönem boyunca,
-
3:48 - 3:50atalarımızın evrim geçirdikleri esnada,
-
3:50 - 3:51kaloriler nadir bulunurdu,
-
3:51 - 3:53ve daha sonra bu durumun hızlı bir şekilde
-
3:53 - 3:56değişeceğini düşündürecek hiçbirşey yoktu.
-
3:56 - 3:59Yani, evrim körü körüne ilerler,
-
3:59 - 4:00adım-
-
4:00 - 4:02adım
-
4:02 - 4:03ilerler,
-
4:03 - 4:07ve doğada gördüğümüz tüm çeşitliliği yaratır.
- Title:
- Evrim hakkında efsaneler ve yanlış kanılar - Alex Gendler
- Speaker:
- Alex Gendler
- Description:
-
Dersin tümünü izleyin: http://ed.ted.com/lessons/myths-and-misconceptions-about-evolution-alex-gendler
Evrim gerçekten nasıl işliyor? Aslında yaygın evrimsel metaforlarımızın bazılarının bizi inandırdığı gibi değil. Örneğin, evrimi üretmek için uyum sağlayan türler değil ama bireysel organizmalar, ve genler devredilmek istemiyorlar -- bir gen hiçbirşey isteyemez! Alex Gendler evrimin ince noktalarını açıklığa kavuşturuyor. Ders - Alex Gendler, animasyon - Giant Animation Studios - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:23
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Myths and misconceptions about evolution | ||
Emre Kocahan accepted Turkish subtitles for Myths and misconceptions about evolution | ||
Emre Kocahan edited Turkish subtitles for Myths and misconceptions about evolution | ||
Emre Kocahan edited Turkish subtitles for Myths and misconceptions about evolution | ||
Zeynep Tamer edited Turkish subtitles for Myths and misconceptions about evolution |