Return to Video

Jak na nowo rozbudzić w sobie aktywistę

  • 0:01 - 0:04
    Latem 2017 roku
  • 0:04 - 0:08
    kobieta została zamordowana
    przez swojego partnera w Sofii.
  • 0:09 - 0:12
    Kobieta ta, mówmy na nią „V”,
  • 0:12 - 0:15
    była bita przez 50 minut,
  • 0:15 - 0:16
    zanim zmarła.
  • 0:17 - 0:19
    Następnego ranka
  • 0:19 - 0:23
    sąsiedzi powiedzieli mediom,
    że słyszeli jej krzyki,
  • 0:23 - 0:25
    ale nie zareagowali.
  • 0:26 - 0:30
    W Bułgarii, jak i w wielu
    innych społeczeństwach,
  • 0:30 - 0:33
    przemoc domowa zwykle uchodzi
    za prywatną sprawę.
  • 0:34 - 0:39
    Za to na każdy inny hałas
    sąsiedzi reagują bardzo szybko.
  • 0:40 - 0:44
    Chcieliśmy pokazać,
    jak bardzo jest to niedorzeczne.
  • 0:45 - 0:47
    W tym celu przeprowadziliśmy eksperyment.
  • 0:48 - 0:52
    Na jedną noc wynajęliśmy mieszkanie
    piętro niżej od mieszkania V.
  • 0:53 - 0:55
    O 22:00
  • 0:55 - 0:57
    Maksim, artysta w naszej grupie,
  • 0:57 - 1:01
    usiadł przy perkusji,
    którą rozłożyliśmy w salonie
  • 1:02 - 1:04
    i zaczął na niej grać.
  • 1:05 - 1:07
    Dziesięć sekund.
  • 1:08 - 1:09
    Trzydzieści sekund.
  • 1:10 - 1:12
    Pięćdziesiąt sekund.
  • 1:13 - 1:14
    Minuta.
  • 1:15 - 1:17
    W korytarzu zapaliło się światło.
  • 1:18 - 1:20
    Minuta i 20 sekund.
  • 1:21 - 1:25
    Mężczyzna stał przy drzwiach,
    ale wahał się, czy nacisnąć dzwonek.
  • 1:26 - 1:29
    Minuta i 52 sekundy.
  • 1:29 - 1:31
    Zadzwonił dzwonek;
  • 1:32 - 1:35
    dzwonek, który mógł uratować życie.
  • 1:36 - 1:40
    "Uderzenie." jest projektem, który bada
    przerażające milczenie
  • 1:40 - 1:42
    na temat przemocy domowej.
  • 1:42 - 1:46
    Nagranie naszego eksperymentu
    niemal od razu obiegło świat.
  • 1:46 - 1:48
    Nasza kampania dała siłę tym,
    którzy przetrwali przemoc
  • 1:48 - 1:50
    i podzielili się podobnymi historiami.
  • 1:51 - 1:53
    Sąsiedzi otrzymali konkretne porady
  • 1:53 - 1:55
    i wielu z nich zobowiązało się reagować.
  • 1:56 - 1:58
    W kraju, w którym niemal co tydzień
  • 1:58 - 2:01
    ziemia pochłania ciało kobiety
  • 2:01 - 2:04
    zamordowanej przez partnera albo krewnego,
  • 2:04 - 2:06
    byliśmy głośni
  • 2:06 - 2:07
    i zostaliśmy usłyszani.
  • 2:11 - 2:13
    Jestem aktywistką
  • 2:13 - 2:15
    zafascynowaną rozwojem praw człowieka.
  • 2:16 - 2:20
    Kieruję światową organizacją poświęconą
    kreatywnym rozwiązaniom społecznym.
  • 2:20 - 2:25
    W pracy zastanawiam się, jak wzbudzić
    w ludziach troskę i chęć do działania.
  • 2:26 - 2:31
    Jestem tu po to, aby powiedzieć wam,
    że twórcze rozwiązania mogą ocalić świat.
  • 2:31 - 2:34
    Kreatywne rozwiązania i zabawa.
  • 2:35 - 2:40
    Wiem, że zabawa i prawa człowieka
    śmiesznie brzmią w jednym zdaniu,
  • 2:40 - 2:42
    ale już mówię, dlaczego jest to ważne.
  • 2:43 - 2:47
    Coraz bardziej boimy się, że nie wygramy.
  • 2:47 - 2:49
    Kampanie wydają się być nijakie,
  • 2:49 - 2:51
    przekaz zanika,
  • 2:51 - 2:53
    a ludzie nie wytrzymują.
  • 2:54 - 2:58
    Liczne badania, w tym ostatnie
    opublikowane przez Uniwersytet Columbia,
  • 2:58 - 3:02
    pokazują, że wypalenie i depresja
    są częste wśród aktywistów.
  • 3:02 - 3:05
    Wiele lat temu sama czułam się wypalona.
  • 3:05 - 3:10
    W świecie nieskończonych możliwości
    czułam, że moja droga dobiegła końca.
  • 3:11 - 3:15
    Jak więc pokonać strach, monotonię,
    czy smutek?
  • 3:16 - 3:17
    Zabawą.
  • 3:17 - 3:22
    Na tej scenie psychiatra i badacz zabawy
    dr Stuart Brown powiedział,
  • 3:22 - 3:25
    że nic nie pobudza mózgu tak jak zabawa,
  • 3:26 - 3:28
    i że przeciwieństwem
    zabawy nie jest praca,
  • 3:28 - 3:29
    a depresja.
  • 3:30 - 3:32
    Aby wyciągnąć się
    z własnego stanu wypalenia,
  • 3:32 - 3:38
    postanowiłam ukierunkować swój aktywizm
    na coś co nazywam „zabawizmem”.
  • 3:38 - 3:40
    (Śmiech)
  • 3:40 - 3:44
    Gdy się bawimy, inni chcą do nas dołączyć.
  • 3:44 - 3:47
    Dziś mój plac zabaw jest pełen artystów,
  • 3:47 - 3:48
    informatyków i naukowców.
  • 3:49 - 3:52
    Łączymy dziedziny
    w niesamowitej współpracy.
  • 3:53 - 3:56
    Razem szukamy nowych sposobów
    wzmocnienia pozycji aktywizmu.
  • 3:56 - 3:59
    Rezultaty nie mają być zabawne,
  • 3:59 - 4:01
    ale sam proces jest.
  • 4:02 - 4:05
    Dla nas zabawa oznacza sprzeciw.
  • 4:06 - 4:11
    Na przykład „Uderzenie.”, projekt,
    o którym mówiłam wcześniej,
  • 4:11 - 4:15
    jest koncepcją opracowaną
    przez perkusistę i informatyka,
  • 4:15 - 4:18
    którzy dwa dni wcześniej
    jeszcze się nie znali.
  • 4:19 - 4:22
    „Uderzenie.” jest pierwszą wygraną
    w naszej serii badań,
  • 4:22 - 4:26
    w których artyści i technologowie
    współpracują nad kwestiami praw człowieka.
  • 4:27 - 4:30
    Pozostałe przodujące rozwiązania to,
    na przykład, tymczasowa cukiernia,
  • 4:30 - 4:35
    która uczy o fake newsach za pomocą
    pięknych, ale ohydnych babeczek...
  • 4:35 - 4:37
    (Śmiech)
  • 4:37 - 4:41
    albo gra planszowa,
    w której przyjmujesz rolę dyktatora,
  • 4:41 - 4:46
    aby dobrze poznać różne narzędzia
    i taktyki prześladowania.
  • 4:47 - 4:51
    Pierwsze badanie przeprowadziliśmy,
    żeby przetestować ten pomysł
  • 4:51 - 4:53
    i sprawdzić, co i jak
    można jeszcze poprawić.
  • 4:53 - 4:57
    Format tak się nam spodobał,
    że opublikowaliśmy wszystko w Internecie,
  • 4:57 - 4:59
    aby każdy mógł wdrożyć to w życie.
  • 4:59 - 5:03
    Wartość eksperymentowania
    w aktywizmie jest nieoceniona.
  • 5:03 - 5:07
    Wygramy tylko wtedy,
    gdy nie będziemy się bali porażki.
  • 5:08 - 5:11
    Uczymy się przez zabawę.
  • 5:12 - 5:15
    Ostatnie badanie opublikowane
    przez Uniwersytet Stanford
  • 5:15 - 5:17
    mówiące o tym, co sprawia,
    że ludziom zależy,
  • 5:17 - 5:20
    potwierdza to, co słyszymy od lat:
  • 5:20 - 5:23
    opinie zmieniają się
    nie dzięki nowym informacjom,
  • 5:23 - 5:26
    a dzięki doświadczeniom
    wywołującym poczucie empatii.
  • 5:26 - 5:29
    Czerpiąc wiedzę z nauki i sztuki
  • 5:29 - 5:34
    można na przykład mówić o konflikcie
    zbrojnym na świecie za pomocą żarówek,
  • 5:34 - 5:37
    o nierówności na tle rasowym
  • 5:37 - 5:38
    za pomocą pocztówek,
  • 5:39 - 5:44
    a problem braku choć jednego
    pomnika kobiety w Sofii rozwiązać
  • 5:44 - 5:46
    przez wypełnienie nimi miasta aż po brzegi
  • 5:47 - 5:49
    i dzięki tym działaniom
  • 5:49 - 5:52
    pobudzić dialog, zrozumienie i działanie.
  • 5:55 - 5:59
    Czasem, gdy mówię o podejmowaniu ryzyka,
    wzlotach i upadkach
  • 5:59 - 6:01
    w kontekście praw człowieka,
  • 6:01 - 6:03
    patrzą na mnie zdziwieniem
  • 6:04 - 6:07
    wzrokiem, który mówi:
    "ależ to nieodpowiedzialne"
  • 6:07 - 6:09
    albo "co za brak wrażliwości".
  • 6:10 - 6:13
    Ludzie często mylą zabawę z lekceważeniem.
  • 6:13 - 6:15
    A wcale tak nie jest.
  • 6:16 - 6:21
    Zabawa nie tylko dodaje nam sił,
    a pomysłom blasku.
  • 6:22 - 6:24
    W czasach bolesnej niesprawiedliwości
  • 6:24 - 6:27
    zabawa daje nam chwilę
    beztroski i wytchnienia.
  • 6:28 - 6:30
    Gdy się bawimy, żyjemy.
  • 6:34 - 6:36
    Dorastałam w czasach,
  • 6:36 - 6:38
    gdy nie wolno było się bawić.
  • 6:39 - 6:43
    Życie mojej rodziny zniszczyła
    komunistyczna dyktatura.
  • 6:44 - 6:48
    Dla mojej cioci, dziadka i ojca
  • 6:48 - 6:50
    wyprawialiśmy dwa pogrzeby:
  • 6:50 - 6:52
    jeden dla ich ciał,
  • 6:52 - 6:53
    a lata wcześniej
  • 6:53 - 6:55
    - dla ich marzeń.
  • 6:56 - 6:59
    Niektóre z moich największych marzeń
    są koszmarami.
  • 7:01 - 7:05
    Boję się, że pewnego dnia
    cała przeszłość zostanie zapomniana,
  • 7:05 - 7:08
    a nowe ubrania spłyną krwią
    błędów przeszłości.
  • 7:10 - 7:12
    Boję się,
  • 7:12 - 7:15
    że światełko ludzkości w końcu zgaśnie,
  • 7:15 - 7:17
    stłumione toksycznymi falami nienawiści.
  • 7:18 - 7:20
    Ale ponad wszystko
  • 7:21 - 7:22
    mam nadzieję.
  • 7:23 - 7:25
    W naszej walce o sprawiedliwość i wolność
  • 7:26 - 7:27
    mam nadzieję, że będziemy się bawić
  • 7:28 - 7:33
    i że dostrzeżemy radość
    oraz piękno wspólnej zabawy.
  • 7:34 - 7:35
    Tak możemy wygrać.
  • 7:36 - 7:37
    Dziękuję.
  • 7:37 - 7:39
    (Brawa)
Title:
Jak na nowo rozbudzić w sobie aktywistę
Speaker:
Yana Buhrer Tavanier
Description:

Jak stanąć na nogi, gdy dopadnie cię aktywistyczne wypalenie? Stypendystka TED Yana Buhrer Tavanier mówi o sile „zabawizmu” - włączenia zabawy i kreatywności do działań mających wpływ na zmiany społeczne. Zobacz, jak to wszechstronne podejście może pobudzić wenę twórczą, napędzać działania i pomóc pokonać strach.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:56

Polish subtitles

Revisions Compare revisions