ကျုပ်တို့ဟာ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိစိတ်ကို အပ်လုဒ်လုပ်ဖို့ ဘယ်လောက် နီးစပ်နေကြပြီလဲ - Michael S.A. Graziano
-
0:07 - 0:10ဘယ်သူမှမသေတဲ့ အနာဂတ်မျိုးကို
မြင်ယောင်ကြည့်ပါ— -
0:10 - 0:14အဲဒီအစား ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိစိတ်တွေကို
ဒီဂျစ်တယ်ကမ္ဘာဆီကို အပ်လုပ်လုပ်ကြတယ်။ -
0:14 - 0:18သူတို့ဟာ လက်တွေ့ ကိုယ်ပွားတွေ နေထိုင်ကြတဲ့
ပတ်ဝန်းကျင် အတုထဲမှာ နေထိုင်လျက် -
0:18 - 0:23ဇီဝဗေဒကမ္ဘာဆီကို ခေါ်ဆိုနိုင်ပြီး
ပံ့ပိုးပေးချင် ပေးနိုင်ကြဦးမှာပါ။ -
0:23 - 0:26အသိစိတ်ကို အပ်လုဒ်လုပ်ခြင်းဟာ အားတက်ဖွယ်
ကောင်းတယ်လို့ ထင်ရပေမဲ့— -
0:26 - 0:32လူရဲ့ ဦးနှောက်ကို စကင်ဖတ်ပြီး ထိုသူရဲ့ အသိ
စိတ်ကို ဘယ်လိုများ အပ်လုဒ် လုပ်နိုင်မလဲ။ -
0:32 - 0:36အဓိကစိန်ခေါ်မှုက အသိစိတ်ကို လုံလောက်စွာ
အသေးစိတ် စကင်ဖတ်ပြီး အသိစိတ်ကို ဖမ်းယူပြီး -
0:36 - 0:41အဲဒီ အသေးစိတ်တွေကို ပြန်ပြီး အတုအဖြစ်
ပြည့်စုံစွာ ဖန်တီးပေးဖို့ပါပဲ။ -
0:41 - 0:44ပထမအချက်အနေနဲ့ ဘာတွေကို စကင်
လုပ်ရမှာကို သိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ -
0:44 - 0:46လူ့ဦးနှောက်ထဲတွင် အာရုံခံဆဲလ်
၈၆ ဘီလီယံခန့် ရှိပါတယ်၊ -
0:46 - 0:50၎င်းတို့ဟာ အနည်းဆုံးအားဖြင့် synapse တွေ
အနည်းဆုံး ထရီလီယံ တစ်ရာနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတယ်။ -
0:50 - 0:53ဦးနှောက်ထဲက အာရုံခံဆဲလ်များ အကြားက
ဆက်သွယ်မှုကို၊ တနည်းအားဖြင့် -
0:53 - 0:57၎င်းတို့ အချင်းအချင်း
အကြားက ဆက်သွယ်မှု ပုံစံကို -
0:57 - 0:59connectome လို့ ခေါ်ဝေါ်ကြပါတယ်။
-
0:59 - 1:02ကျုပ်တို့ဟာ connectome ရဲ့ မြေပုံကို
ရေးဆွဲနိုင်စွမ်း မရှိကြတဲ့ အပြင်၊ -
1:02 - 1:05အာရုံကြောတွေရဲ့ အချက်ပြမှုကိုလည်း
အတော်လေ့လာဖို့ လိုအပ်ပါသေးတယ်။ -
1:05 - 1:08အခု ကြည့်ရတဲ့ အတိုင်းဆိုရင်၊ ဆက်သွယ်ရေး
အမျိုအစားတွေ ဒါမှမဟုတ် -
1:08 - 1:11synapse တွေဟာ ထောင်ပေါင်းများစွာ
ရှိနိုင်ကြပါတယ်။ -
1:11 - 1:13တစ်ခုချင်းစီ လုပ်ကိုင်ပုံ
မသိမသာ ကွဲပြားကြပါတယ်။ -
1:13 - 1:15တချို့က မြန်ပြီ၊ တချို့က နှေးကြတယ်။
-
1:15 - 1:19အချို့က သင်ယူရေး ဖြစ်စဉ်အတွင်း တမဟုတ်ချင်း
ကြီးထွား ဒါမှမဟုတ် ကျုံ့သွားနိုင်တယ်၊ -
1:19 - 1:21အချို့ကျတော့ အချိန်အတော်ကြာ
တည်ငြိမ်စွာ ရှိတတ်ကြတယ်။ -
1:21 - 1:26ပြီးတော့ အာရုံခံဆဲလ်တွေအကြား ၁ ခုနဲ့ ၁ ခု
ဆက်သွယ်မှုတွေ ရှိကြတဲ့ အပြင် -
1:26 - 1:29အချို့သော အာရုံခံဆဲလ်တွေဟာ အခြား
အာရုံခံဆဲလ်တွေ တစ်ပုံကြီး တချိန်တည်း -
1:29 - 1:32သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ အာရုံထုတ်လွှင့်မှုကို
ပြုလုပ်နိုင်သေးတယ်။ -
1:32 - 1:34လူတစ်ယောက်ရဲ့ အသိစိတ်ကို
ကူးယူနိုင်ဖို့အတွက် -
1:34 - 1:38အဲဒီလို ပြန်လှန်တုံ့ပြန်မှုများကို
မြေပုံဖေါ်ထုတ်ပေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။ -
1:38 - 1:41ပြီးတော့ ကျုပ်တို့ သိရှိတာ အားနည်း
ဒါမှမဟုတ် ရှာမတွေ့ရသေးတဲ့ -
1:41 - 1:44အာရုံကြော အချက်ပြမှု အပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ
အများအအများ ရှိကြပါသေးတယ်။ -
1:44 - 1:46ဥပမာတစ်ခုတည်းကို ဖေါ်ပြပေးပါရစေ။
-
1:46 - 1:48အာရုံခံဆဲလ်တွေအကြား
လှုပ်ရှားမှုပုံစံများကို -
1:48 - 1:52glia လို့ခေါ်တဲ့ ဆဲလ်အမျိုးအစားက
လွှမ်းမိုးပုံရတယ်။ -
1:52 - 1:56သိပ္ပံပညာရှင်တချို့တို့က Glia ဟာ အာရုံခံ
ဆဲလ်ကို ဝန်းရံထားပြီး အရေအတွက်အရ -
1:56 - 1:59၎င်းတို့ထက် အရေအတွက် ဆယ်ဆ
ပိုများတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။ -
1:59 - 2:03တစ်ချိန်တုန်းက Glia တွေဟာ ဖွဲ့စည်းမှုကို
ပံ့ပိုးဖို့ သက်သက်လို့ ထင်ခဲ့ကြပေမဲ့၊ -
2:03 - 2:06၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ပုံ ကောင်းကောင်း
နားလည် မရသေးပေမဲ့၊ -
2:06 - 2:09၎င်းတို့ထဲက တချို့က ကိုယ်ပိုင်
အချက်ပြမှုများကို ထုတ်လွှင့်နိုင်ပြီး -
2:09 - 2:12အချက်အလက်များ စီမံဆောင်ရွက်ပုံ
အကျိုးအသက်ရောက်နိုင်ကြတယ်။ -
2:12 - 2:15ဦးနှောက်ကို ကျွန်ုပ်တို့ သိရှိကြတာ
မလုံလောက်သေးလို့ -
2:15 - 2:18အသိစိတ်ကို ပွားယူရန် ဘာတွေ စကင်ဖတ်ဖို့
လိုအပ်တာ ကျုပ်တို့ မသေချာပေမဲ့၊ -
2:18 - 2:21ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိပညာက အဲဒီလိုအဆင့်ကို
ရောက်ရှိသွားပြီလို့ ယူဆရင် -
2:21 - 2:23အဲဒါ ကျုပ်တို့ ဘယ်လို စကင်ဖတ်ကြမလဲ။
-
2:23 - 2:26လောလောဆယ်မှာ ကျုပ်တို့ဟာ သက်ရှိလူသားရဲ့
ဦးနှောက်ကို -
2:26 - 2:28မီလီမီတာဝက် တိကျမှုဖြင့် ကျုပ်တို့ရဲ့
-
2:28 - 2:32ထိုးဖောက်ရန် မလိုအပ်တဲ့ စကင်ဖတ်နည်း MRI
ကို သုံးပြီး ပြုလုပ်နိုင်ကြတယ်။ -
2:32 - 2:38synapse တစ်ခုကို တိုင်းကြည့်ရန် ကျုပ်တို့
တစ် micron တိကျမှုဖြင့် စကင်ဖတ်ရန် လိုတယ်။ -
2:38 - 2:40တစ်မီလီမီတာရဲ့ ထောင်ပုံတစ်ပုံ တိကျမှုပါ။
-
2:40 - 2:45synapse ရဲ့ အမျိုးအစားကို ပြီးတော့ synaps
တစ်ခုချင်းရဲ့ စွမ်းအားကို ခွဲခြားသိရှိရန် -
2:45 - 2:47ကျုပ်တို့ဟာ ပိုပြီး တိကျစွ
တိုင်းထွာဖို့ လိုပါမယ်။ -
2:47 - 2:50MRI ဟာ အစွမ်းထက်တဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေကို
အားကိုးရပါတယ်။ -
2:50 - 2:53synapse တစ်ခုချင်း အသေးစိတ်
စကင်ဖတ်ဖို့ လိုတဲ့ တိကျမှုအတွက် -
2:53 - 2:55လိုအပ်မယ့် စက်ကွင်း စွမ်းအားဟာဖြင့်
-
2:55 - 2:59လူသားရဲ့ တစ်ရှူးများကို ချက်ပြုတ်နိုင်
လောက်အောင်ကို အားကောင်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ -
2:59 - 3:02ဒါကြောင့်မို့လို့ တိကျမှုကို
ဒီလိုမြင့်မားစွာ လိုအပ်ချက်က -
3:02 - 3:05အခြေခံအားဖြင့် လုံးဝအသစ်ဖြစ်တဲ့
စကင်ဖတ်နည်းကို တောင်းဆိုပါလိမ့်မယ်။ -
3:05 - 3:10အီလက်ထရွန်နစ် အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းဖြင့်
လူသေရဲ့ ဦးနှောက်ကို စကင်ဖတ်ရနိုင်ပေမဲ့၊ -
3:10 - 3:13အဲဒီနည်းပညာဟာ သိပ်အသုံးမဝင်တဲ့အပြင်
-
3:13 - 3:17လေ့လာမယ့်သူကို အရင်သတ်ပစ်ရန် လိုပါသေးတယ်။
-
3:17 - 3:21ကျုပ်တို့ နောက်ဆုံးမှာ ဘာတွေ စကင်ဖတ်ဖို့
လိုအပ်ကြောင်း ဦးနှောက်ကို နားလည်ကြလို့ -
3:21 - 3:24အဲဒီလိုပြတ်သားမှုဖြင့် ဘေးကင်းစွာ
စကင်ဒီလုပ်တတ်လာကြပြီ ဆိုတောင် -
3:24 - 3:29နောက် စိန်ခေါ်မှုက အဲဒီအချက်အလက်တွေကို
ဒီဂျစ်တယ်နည်းဖြင် ပြန်လည်ဖန်တီးဖို့ပါပဲ။ -
3:29 - 3:33အဲဒါ ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ အဓိက အတားအဆီးက ကွန်
ပျူတာရဲ့ တွက်စွမ်းနဲ့ သိုလှောင်ထားဖို့ပါ၊ -
3:33 - 3:36အဲဒီ နှစ်ခုစလုံး နှစ်တိုင်း ပိုပိုတိုးတက်
လာနေကြတာ အမှန်ပါပဲ။ -
3:36 - 3:40တကယ်တော့ ကျုပ်တို့ဟာ အဲဒီလို နည်းပညာတွေကို
ရယူဖို့ နီးစပ်နိုင်ပေမဲ့၊ -
3:40 - 3:44ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိစိတ်ကို နားလည်ဖို့နဲ့ စကင်
ဖတ်ဖို့ကတော့ ဝေးနေတုန်းပါပဲ။ -
3:44 - 3:48အာရုံကြောကွန်ယက် အတုတွေဟာ အင်တာနက်
ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်တွေကို စီစဉ်ပေးလျက် -
3:48 - 3:52ဒီဂျီတယ် ကူညီပေးသူ၊ ယာဉ်မောင်းမဲ့ ကားတွေ၊
Wall Street ကုန်သွယ်ရေး စက်တွေ၊ -
3:52 - 3:54နှင့် စမတ်ဖုန်းတွေကို သုံးနေကြပါပြီ။
-
3:54 - 3:58ဘယ်သူမှာမှ အာရုံခံဆဲလ် ၈၆ ဘီလီယံပါတဲ့
ကွန်ယက်အတုကို မဆောက်လုပ်နိုင်သေးပေမဲ့၊ -
3:58 - 4:00ကွန်ပျူတာနည်းပညာတွေ တိုးတက်လာနေတာနဲ့အမျှ
-
4:00 - 4:05အဲဒီလို ကြီးမလားလှတဲ့ ဒေတာတွေကို
ခြေရာခံ သိမ်းဆည်းရနိုင်ဖွယ် ရှိပါတယ်။ -
4:05 - 4:08စကင်ဖတ်ခြင်းနဲ့ အပ်လုဒ် လုပ်ပေးတဲ့
အဆင့်တိုင်းတွင် -
4:08 - 4:13ကျုပ်တို့ဟာ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်အားလုံးကို
တိကျစွာ ဖမ်းယူနိုင်တာ သေချာရပါမယ်— -
4:13 - 4:18အဲဒီလိုသာမဟုတ်ရင် ပျက်စီးနေတဲ့ အသိစိတ်ကို
ရရှိလာကြမှာ စိုးရိမ်ရပါတယ်။ -
4:18 - 4:20အသိစိတ်ကို အပ်လုဒ် လုပ်ရေးကို
သီအိုရီအရ လုပ်လို့ ရနိုင်ပေမဲ့၊ -
4:20 - 4:23အုဒီလို လုပ်ကိုင်ဖို့ ကျုပ်တို့
လက်တွေ့ လုပ်ကိုင်နိုင်ကြမယ့် -
4:23 - 4:26နည်းပညာတွေနဲ့ သိပ္ပံနည်းကျ
နားလည်ဖို့ကို ကျတော့ -
4:26 - 4:28နှစ်ပေါင်း ရာနဲ့ချီ
စောင့်စားကြရဖို့ ရှိပါတယ်။ -
4:28 - 4:31ပြီးတော့ အဲဒီလိုအရှိတရားနဲ့အတူ
လူ့ကျင့်ဝတ်နှင့် ဒသနိက စဉ်းစားစရာတွေ၊ -
4:31 - 4:34အဲဒီလို အသိစိတ် အပ်လုဒ်လုပ်ရေးကို
ဘယ်သူတွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့် ရှိကြမှာလဲ။ -
4:34 - 4:37အပ်လုဒ် လုပ်ပေးတဲ့ အသိစိတ်ထံမှာ
ဘယ်လို လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ ရှိကြမလဲ။ -
4:37 - 4:40ဒီလိုနည်းပညာကို တစ်ဦးဦးက
အလွဲသုံးစားလုပ်နိုင်မှာလား။ -
4:40 - 4:44ကျုပ်တို့က နောက်ဆုံးမှာ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိ
စိတ်တွေကို အပ်လုဒ် လုပ်နိုင်တောင်မှ၊ -
4:44 - 4:46ကျုပ်တို့ ဆက်ပြီး ရှိနေသင့်လား
ဆိုတာ မေးစရာ ဖြစ်ပါတယ်။
- Title:
- ကျုပ်တို့ဟာ ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိစိတ်ကို အပ်လုဒ်လုပ်ဖို့ ဘယ်လောက် နီးစပ်နေကြပြီလဲ - Michael S.A. Graziano
- Speaker:
- Michael S.A. Graziano
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို ကြည့်ရှုရန်- https://ed.ted.com/lessons/how-close-are-we-to-uploading-our-minds-michael-s-a-graziano
ဘယ်သူမှမသေနိုင်တဲ့ အနာဂတ်မျိုးကို မြင်ယောင်ကြည့်ပါ— အဲဒီအစား ကျုပ်တို့ရဲ့ အသိစိတ်တွေကို ဒီဂျစ်တယ်ကမ္ဘာဆီကို အပ်လုဒါလုပ်ကြမယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့ဟာ လက်တွေ့ကျပြီး ကိုယ်ပွားတွေ နေထိုင်ကြတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အတုထဲမှာ နေထိုင်လျက် ဇီဝဗေဒကမ္ဘာဆီကို ခေါ်ဆိုနိုင်ပြီး ပံ့ပိုးပေးချင် ပေးနိုင်ကြဦးမှာပါ။ အသိစိတ်ကို အပ်လုဒ် လုပ်နိုင်မှုဟာ တကယ့်ကို အားကျစရာ ကကောင်းနိုင်ပေမဲ့ — လူသား တစ်ဦးရဲ့ အသိစိတ်ကို စကင်ဖတ်ဖို့အတွက် လက်တွေ့မှာ ဘယ်လိုများ လုပ်ကိုင်နိုင်ကြမလဲ။ Michael S. A. Graziano က ရင်ဆိုင်ရမယ့် စိန်ခေါ်မှုတွေကို လေ့လာတင်ဆက်ထားပါတယ်။
Michael S. A. Graziano ရဲ့ သင်ခန်းစာကို Lobster Studio မှ ရိုက်ကူးတင်ပြထားပါတယ်။ - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:46
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for How close are we to uploading our minds? | |
|
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How close are we to uploading our minds? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How close are we to uploading our minds? | |
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How close are we to uploading our minds? | |
|
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How close are we to uploading our minds? |