Return to Video

Dlaczego niektórzy z nas nie mają jednego, prawdziwego powołania?

  • 0:01 - 0:03
    Podnieście ręce, jeśli byliście
    kiedykolwiek pytani:
  • 0:03 - 0:06
    "Kim chcesz być jak dorośniesz?"
  • 0:07 - 0:08
    Jeśli mielibyście powiedzieć,
  • 0:08 - 0:12
    ile mieliście lat pierwszy raz
    słysząc to pytanie?
  • 0:12 - 0:13
    Możecie unieść palce.
  • 0:14 - 0:19
    Trzy. Pięć. Trzy.
    Pięć. Pięć. OK.
  • 0:19 - 0:23
    A teraz podnieście ręce, jeśli pytanie:
  • 0:23 - 0:25
    "Kim chcesz być jak dorośniesz?"
  • 0:25 - 0:28
    kiedykolwiek spowodowało u was lęk.
  • 0:28 - 0:30
    (Śmiech)
  • 0:30 - 0:32
    Jakikolwiek lęk.
  • 0:33 - 0:36
    Ja nigdy nie umiałam
    odpowiedzieć na pytanie:
  • 0:36 - 0:38
    "Kim chcesz być jak dorośniesz?"
  • 0:38 - 0:42
    Nie dlatego, że nie miałam
    żadnych zainteresowań,
  • 0:42 - 0:44
    ale dlatego, że miałam ich zbyt dużo.
  • 0:44 - 0:48
    W szkole średniej lubiłam Angielski,
    matmę, sztukę, robiłam strony w necie,
  • 0:48 - 0:53
    grałam na gitarze w zespole punkowym
    Frustrated Telephone Operator
  • 0:53 - 0:55
    Może słyszeliście o nas.
  • 0:55 - 0:57
    (Śmiech)
  • 0:57 - 0:59
    To trwało również po szkole średniej,
  • 0:59 - 1:04
    w pewnym momencie
    zauważyłam ten schemat u siebie,
  • 1:04 - 1:06
    kiedy zainteresowałam się daną dziedziną,
  • 1:06 - 1:09
    zabierałam się za to,
    bez reszty mnie to pochłaniało,
  • 1:09 - 1:13
    i stawałam się w tym całkiem dobra,
    cokolwiek by to było,
  • 1:13 - 1:18
    a potem dochodziłam do momentu,
    gdy zaczynałam się nudzić.
  • 1:18 - 1:21
    Zazwyczaj nie ustępowałam i
    próbowałam dalej,
  • 1:21 - 1:24
    bo już poświęciłam temu
    tak dużo czasu i energii,
  • 1:24 - 1:26
    a czasami pieniędzy.
  • 1:26 - 1:29
    Jednak w końcu to poczucie nudy,
  • 1:29 - 1:33
    wrażenie, że już to umiem,
    że to już nie stanowi wyzwania,
  • 1:33 - 1:35
    to byłoby zbyt wiele.
  • 1:36 - 1:37
    I musiałabym to zostawić.
  • 1:38 - 1:41
    Jednak potem zainteresowałabym się
    czymś innym,
  • 1:41 - 1:44
    czymś zupełnie niezwiązanym
    i to by mnie pochłonęło
  • 1:44 - 1:48
    całkowicie, czułabym,
    że tak, to jest właśnie to,
  • 1:48 - 1:53
    i potem znów doszłabym do momentu,
    kiedy zaczęłabym się nudzić.
  • 1:53 - 1:56
    W końcu bym to zostawiła.
  • 1:57 - 2:00
    Potem odkryłabym
    coś nowego i zupełnie innego
  • 2:00 - 2:02
    i to by mnie pochłonęło.
  • 2:03 - 2:07
    Ten schemat wywoływał u mnie dużo stresu
  • 2:07 - 2:08
    z dwóch powodów.
  • 2:08 - 2:11
    Po pierwsze, nie byłam pewna
  • 2:11 - 2:14
    jak przekształcić cokolwiek
    z tego w karierę.
  • 2:14 - 2:17
    Myślałam, że w końcu będę musiała
    wybrać jedną rzecz,
  • 2:17 - 2:19
    zaprzeczyć wszystkim pozostałym pasjom
  • 2:19 - 2:23
    i pogodzić się z nudą.
  • 2:24 - 2:26
    Inny powód wywołujący u mnie lęk
  • 2:26 - 2:28
    był odrobinę bardziej osobisty.
  • 2:28 - 2:31
    Martwiłam się, że było w tym
    coś niewłaściwego,
  • 2:31 - 2:34
    coś nie tak ze mną, że nie potrafię
    skupić się na jednej rzeczy.
  • 2:36 - 2:38
    Martwiłam się, że bałam się zaangażować,
  • 2:38 - 2:42
    że byłam rozproszona,
    że sabotowałam samą siebie,
  • 2:42 - 2:43
    obawiając się własnego sukcesu.
  • 2:45 - 2:49
    Jeśli możecie się odnieść
    do mojej historii i moich uczuć,
  • 2:49 - 2:51
    chciałabym, żebyście zadali sobie pytanie,
  • 2:51 - 2:54
    które powinnam sobie wtedy zadać.
  • 2:55 - 3:00
    Zapytajcie siebie, kiedy nauczyliście się
    wiązać słowo zły, nienormalny
  • 3:00 - 3:02
    z robieniem wielu rzeczy.
  • 3:04 - 3:05
    Powiem, gdzie się tego nauczyliście,
  • 3:06 - 3:08
    nauczyła was tego cywilizacja.
  • 3:10 - 3:14
    Po raz pierwszy jesteśmy pytani:
    "Kim chcesz być jak dorośniesz?"
  • 3:14 - 3:15
    kiedy mamy około pięciu lat.
  • 3:15 - 3:19
    Nikogo tak naprawdę nie obchodzi,
    co mówisz w tym wieku.
  • 3:19 - 3:20
    (Śmiech)
  • 3:20 - 3:23
    Jest to uważane za nieszkodliwe pytanie,
  • 3:23 - 3:25
    zadawane małym dzieciom,
    żeby dostać fajne odpowiedzi, jak:
  • 3:25 - 3:29
    "Chcę być astronautą",
    "Chcę być baletnicą",
  • 3:29 - 3:31
    "Chcę być piratem".
  • 3:31 - 3:33
    Wstaw kostium na Halloween tutaj.
  • 3:33 - 3:34
    (Śmiech)
  • 3:34 - 3:39
    To pytanie towarzyszy nam wciąż i wciąż
    jak dorastamy,
  • 3:39 - 3:42
    w różnych formach, np. uczniowie
    szkół średnich są pytani,
  • 3:42 - 3:45
    jaki kierunek wybiorą na studiach
  • 3:45 - 3:47
    i w pewnym momencie
  • 3:47 - 3:49
    "Kim chcesz być jak dorośniesz?"
  • 3:49 - 3:52
    przechodzi od słodkiej zabawy,
    jaką kiedyś było
  • 3:52 - 3:55
    do myśli, która nie pozwala nam zasnąć.
  • 3:55 - 3:56
    Dlaczego?
  • 3:57 - 4:02
    Widzicie, podczas gdy to pytanie inspiruje
    dzieciaki do marzeń o tym kim mogliby być,
  • 4:03 - 4:06
    nie inspiruje ich do marzeń
    o tym wszystkim czym mogliby się stać.
  • 4:06 - 4:08
    W rzeczywistości działa
    zupełnie odwrotnie,
  • 4:08 - 4:11
    kiedy ktoś pyta, kim chcesz być,
  • 4:11 - 4:14
    nie odpowiadasz wymieniając
    20 różnych rzeczy,
  • 4:14 - 4:17
    dorośli mający dobre chęci,
    pewnie by się zaśmiali i dodali:
  • 4:17 - 4:21
    "jak mądrze, ale nie możesz
    robić skrzypiec, a także być psychologiem,
  • 4:21 - 4:23
    musisz wybrać."
  • 4:24 - 4:26
    To jest dr Bob Childs
  • 4:26 - 4:29
    (Śmiech)
  • 4:29 - 4:32
    on wykonuje lutnie i jest psychoterapeutą.
  • 4:33 - 4:37
    To jest Amy Ng, redaktor magazynu,
    ale również ilustratorka i przedsiębiorca,
  • 4:37 - 4:39
    nauczycielka i dyrektor kreatywny.
  • 4:39 - 4:42
    Większość dzieci nie słyszy
    o takich ludziach.
  • 4:42 - 4:44
    Wszystko co słyszą,
  • 4:44 - 4:46
    to to, że będą musiały wybierać.
  • 4:47 - 4:49
    Ale jest coś jeszcze.
  • 4:49 - 4:52
    Pogląd o wąsko wyspecjalizowanym życiu
  • 4:52 - 4:55
    jest bardzo wyidealizowany w naszej kulturze.
  • 4:55 - 4:59
    Idea przeznaczenia, jedynego
    prawdziwego powołania,
  • 4:59 - 5:02
    idea, że wszyscy mamy jedną wielką rzecz
  • 5:02 - 5:05
    do zrobienia podczas naszego życia.
  • 5:05 - 5:07
    Musimy tą rzecz odkryć
  • 5:07 - 5:10
    i poświęcić jej życie.
  • 5:11 - 5:14
    Co jeśli nie jesteś kimś
    zaprogramowanym w ten sposób?
  • 5:15 - 5:18
    Co jeśli jest dużo różnych przedmiotów,
    które cię ciekawią,
  • 5:18 - 5:20
    dużo różnych rzeczy, które chcesz robić?
  • 5:21 - 5:25
    Cóż, nie ma miejsca dla kogoś jak ty
    w tej strukturze.
  • 5:26 - 5:28
    Więc możesz czuć się samotny.
  • 5:28 - 5:31
    Możesz czuć, że nie masz celu.
  • 5:31 - 5:34
    Możesz mieć poczucie, że coś z tobą
    jest nie tak.
  • 5:35 - 5:36
    Z tobą jest wszystko w porządku.
  • 5:37 - 5:41
    Jesteś osobą multipotencjalną.
  • 5:41 - 5:43
    (Śmiech)
  • 5:43 - 5:50
    (Oklaski)
  • 5:50 - 5:55
    Osoba multipotencjalna to ktoś
    z wieloma zainteresowaniami i aspiracjami.
  • 5:56 - 5:58
    Trudne słowo.
  • 5:58 - 6:01
    Może pomóc, jeśli rozłożycie to
    na trzy części:
  • 6:01 - 6:05
    multi, potencjal i na
  • 6:05 - 6:08
    Możecie również używać innych terminów
    o podobnym znaczeniu,
  • 6:08 - 6:11
    jak polimat, człowiek Renesansu.
  • 6:11 - 6:13
    Właściwie w epoce Renesansu
  • 6:13 - 6:17
    za ideał uważana była osoba
    wszechstronna w wielu dyscyplinach.
  • 6:17 - 6:20
    Barbara Sher mówi o nas "skanery."
  • 6:20 - 6:23
    Użyj jakiegokolwiek pojęcia
    albo wymyśl swoje.
  • 6:23 - 6:27
    Muszę przyznać, że to mi odpowiada,
    że jako społeczność
  • 6:27 - 6:29
    nie możemy się zgodzić na jedną tożsamość.
  • 6:29 - 6:31
    (Śmiech)
  • 6:33 - 6:35
    Łatwo zobaczyć własną multipotencjalność
  • 6:35 - 6:39
    jako ograniczenie, przypadłość,
    którą musisz pokonać.
  • 6:39 - 6:42
    To czego się nauczyłam
    rozmawiając z ludźmi,
  • 6:42 - 6:44
    pisząc o tych pomysłach na moich stronach
  • 6:44 - 6:49
    to to, że bycie taką osobą ma
    swoje niesamowicie mocne strony.
  • 6:50 - 6:52
    Tutaj są trzy
  • 6:52 - 6:55
    super moce multipotencjalności.
  • 6:55 - 6:59
    Jedna: synteza pomysłów.
  • 6:59 - 7:01
    Kombinacja dwóch lub więcej dziedzin
  • 7:01 - 7:04
    i tworzenie czegoś nowego
    z ich połączenia.
  • 7:06 - 7:09
    Sha Hwang i Rachel Binx korzystali
    ze wspólnych zainteresowań
  • 7:09 - 7:14
    w kartografii, wizualizacji danych,
    podróży, matmy i projektowania,
  • 7:14 - 7:16
    kiedy założyli Meshu.
  • 7:17 - 7:23
    Meshu to firma tworząca
    geograficznie inspirowaną biżuterię.
  • 7:23 - 7:26
    Sha i Rachel wpadli na ten pomysł
  • 7:26 - 7:32
    nie pomimo, ale z powodu eklektycznego
    połączenia umiejętności i doświadczenia.
  • 7:33 - 7:36
    Innowacja pojawia się na skrzyżowaniu dziedzin.
  • 7:37 - 7:39
    Stąd pochodzą nowe idee.
  • 7:40 - 7:43
    Osoby multipotencjalne z całym
    swoim zapleczem
  • 7:43 - 7:46
    mają dostęp do wielu punktów
    tego skrzyżowania.
  • 7:48 - 7:51
    Drugą potęgą multipotencjalności
  • 7:51 - 7:53
    jest błyskawiczne uczenie się.
  • 7:53 - 7:56
    Kiedy osoby multipotencjalne się czymś
    zainteresują,
  • 7:56 - 7:58
    bardzo się angażują.
  • 7:58 - 8:01
    Obserwujemy wszystko,
    co tylko wpadnie nam w ręce.
  • 8:01 - 8:03
    Przyzwyczailiśmy się do początków,
  • 8:03 - 8:06
    bo byliśmy początkującymi już wiele razy,
  • 8:06 - 8:09
    więc nie boimy się zaczynać nowych rzeczy,
  • 8:09 - 8:12
    i wykraczania poza sferę komfortu.
  • 8:12 - 8:16
    Ponadto, wiele umiejętności jest
    użytecznych w różnych dziedzinach,
  • 8:16 - 8:20
    a my wszystko co umiemy przenosimy
    do nowych dziedzin,
  • 8:20 - 8:22
    dlatego rzadko zaczynamy od zera.
  • 8:23 - 8:27
    Nora Dunn jest pełnoetatowym podróżnikiem
    i niezależnym pisarzem.
  • 8:27 - 8:31
    Jako dziecięca pianistka doskonaliła
    niewiarygodną zdolność
  • 8:31 - 8:33
    rozwijania pamięci mięśniowej.
  • 8:33 - 8:36
    Jest najszybszą maszynistką, którą zna.
  • 8:36 - 8:37
    (Śmiech)
  • 8:37 - 8:41
    Przed zostaniem pisarką,
    Nora była finansową planistką.
  • 8:41 - 8:43
    Musiała się nauczyć mechanizmów sprzedaży,
  • 8:43 - 8:45
    kiedy zaczynała praktykę,
  • 8:45 - 8:49
    i ta umiejętność pomaga jej teraz pisać
    przekonujące artykuły do gazet.
  • 8:50 - 8:54
    Rzadko realizacja czegoś,
    co cię pociąga, jest stratą czasu
  • 8:54 - 8:55
    nawet jeśli w końcu zrezygnujesz.
  • 8:55 - 8:59
    Możesz zastosować tę wiedzę
    w całkowicie różnych dziedzinach,
  • 8:59 - 9:01
    w sposób, którego nie mogłeś przewidzieć.
  • 9:03 - 9:05
    Trzecią potęgą multipotencjalności
  • 9:05 - 9:07
    jest elastyczność,
  • 9:07 - 9:11
    to jest zdolność do przekształcenia się
    w cokolwiek potrzebujesz
  • 9:11 - 9:13
    w danej sytuacji.
  • 9:14 - 9:19
    Abe Cajudo jest czasami reżyserem,
    czasami projektantem stron internetowych,
  • 9:19 - 9:23
    czasami konsultantem Kickstarter,
    czasami nauczycielem,
  • 9:23 - 9:25
    a czasami, najwyraźniej, Jamesem Bondem.
  • 9:25 - 9:27
    (Śmiech)
  • 9:27 - 9:30
    Jest wartościowy, bo robi dobrą robotę.
  • 9:30 - 9:33
    Jest nawet bardziej wartościowy,
    bo może przyjąć różne role
  • 9:33 - 9:35
    w zależności od potrzeb klientów.
  • 9:36 - 9:39
    Magazyn Fast Company wyróżnił elastyczność
  • 9:39 - 9:42
    jako najważniejszą umiejętność
    niezbędną, żeby osiągnąć sukces
  • 9:42 - 9:44
    w XXI wieku.
  • 9:45 - 9:48
    Świat ekonomiczny zmienia
    się szybko i nieprzewidywalnie,
  • 9:48 - 9:52
    że to jednostki i organizacje,
    które umieją się dostosować,
  • 9:52 - 9:56
    żeby zaspokoić potrzeby rynku,
    osiągną prawdziwy sukces.
  • 9:58 - 10:02
    Synteza pomysłów, błyskawiczne uczenie się
    i elastyczność:
  • 10:02 - 10:06
    trzy zdolności, w których osoby
    multipotencjalne się specjalizują,
  • 10:06 - 10:10
    trzy zdolności, które mogą stracić, gdy
    będą zmuszeni ograniczyć zainteresowania.
  • 10:13 - 10:18
    Jako społeczeństwo mamy osobisty interes
    w zachęcaniu osób multipotencjalnych
  • 10:18 - 10:19
    do bycia sobą.
  • 10:20 - 10:24
    Mamy wiele złożonych, wielowymiarowych
    problemów obecnie na świecie
  • 10:24 - 10:28
    i potrzebujemy kreatywnych, oryginalnych
    myślicieli do ich rozwiązania.
  • 10:30 - 10:34
    Powiedzmy, że jesteś w głębi serca
    specjalistą.
  • 10:34 - 10:39
    Urodziłeś się wiedząc, że chcesz być
    dziecięcym neurochirurgiem.
  • 10:40 - 10:43
    Nie martw się, z Tobą też
    nie ma nic nie tak.
  • 10:43 - 10:44
    (Śmiech)
  • 10:44 - 10:47
    W rzeczywistości najlepsze drużyny
    składają się ze specjalistów
  • 10:47 - 10:49
    i osób multipotencjalnych
    pracujących razem.
  • 10:49 - 10:53
    Specjaliści zgłębiają
    i wprowadzają w życie pomysły,
  • 10:53 - 10:56
    gdy osoby multipotencjalne wnoszą
    do projektu duży zakres wiedzy.
  • 10:56 - 10:58
    To jest piękne partnerstwo.
  • 10:59 - 11:02
    Wszyscy powinniśmy projektować
    nasze życie i karierę
  • 11:02 - 11:04
    zgodnie z tym jak jesteśmy zaprogramowani.
  • 11:04 - 11:09
    Niestety, osoby multipotencjalne
    w dużej mierze są zachęcane
  • 11:09 - 11:12
    do bycia bardziej jaki ich
    rówieśnicy będący specjalistami.
  • 11:13 - 11:15
    Dlatego też,
  • 11:15 - 11:18
    jeśli jest jedna rzecz, którą
    zabierzecie z tej prelekcji
  • 11:18 - 11:21
    mam nadzieję, że to będzie to:
  • 11:21 - 11:25
    Przyjmij swoje wewnętrzne oprogramowanie
    jakiekolwiek ono jest.
  • 11:26 - 11:28
    Jeśli w głębi duszy jesteś specjalistą,
  • 11:28 - 11:30
    to bez wahania specjalizuj się.
  • 11:30 - 11:32
    To w ten sposób zrobisz
    najlepsze rzeczy.
  • 11:33 - 11:36
    Ale osoby multipotencjalne w tym pokoju,
  • 11:36 - 11:38
    łącznie z tymi, którzy
    zdali sobie sprawę
  • 11:38 - 11:40
    w ciągu ostatnich 12 minut, że nimi są.
  • 11:40 - 11:42
    (Śmiech)
  • 11:42 - 11:44
    Do was mówię:
  • 11:44 - 11:46
    Przyjmijcie swoje różne pasje.
  • 11:47 - 11:50
    Podążajcie za swoją ciekawością
    w dół króliczej nory.
  • 11:51 - 11:53
    Zgłębiajcie połączenia swoich pasji.
  • 11:54 - 11:59
    Wspieranie swojego sposobu myślenia
    prowadzi do szczęśliwszego życia.
  • 12:00 - 12:03
    I być może co ważniejsze,
  • 12:03 - 12:07
    osoby multipotencjalne, świat
    nas potrzebuje.
  • 12:08 - 12:09
    Dziękuję.
  • 12:09 - 12:12
    (Oklaski)
Title:
Dlaczego niektórzy z nas nie mają jednego, prawdziwego powołania?
Speaker:
Emilie Wapnick
Description:

Kim chcesz być jak dorośniesz? Jeśli nie jesteś pewien, czy chcesz robić tylko jedną rzecz do końca swojego życia, nie jesteś sam. W tej pouczającej prelekcji, pisarka i artystka Emilie Wapnick opisuje typ ludzi, których nazywa "multipotencjalnymi" - ludzi, którzy mają wachlarz zainteresowań i wykonują różne zawody w ciągu swojego życia. Jesteś jednym z nich?

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:26

Polish subtitles

Revisions