On translating TEDTalks into Dutch
-
0:01 - 0:03Heeft iemand van jullie
Erin McKean vertaald? -
0:03 - 0:06Voor wie het niet heeft gedaan,
volgt hier een fragmentje. -
0:06 - 0:08(Video) Erin McKean: 'Lexicographical'
-
0:08 - 0:10heeft hetzelfde patroon
als 'olleke bolleke'. -
0:10 - 0:13Een leuk woord om te zeggen
en ik mag het vaak zeggen. -
0:13 - 0:15Els De Keyser: Daar zou ik aan toevoegen
-
0:15 - 0:17dat higgeldy-piggeldy ook
een leuk woord is om te vertalen. -
0:17 - 0:21In het Nederlands heb ik
"olleke bolleke" gebruikt, zoals in ... -
0:21 - 0:24olleke bolleke rubisolleke
-
0:24 - 0:27olleke bolleke rubisolleke
olleke bolleke knol! -
0:28 - 0:30Gelukkig is dit rijmpje bekend
-
0:30 - 0:33in de twee grootste regio's
waar Nederlands wordt gesproken. -
0:34 - 0:38Het Nederlands is de moedertaal
van 23 miljoen mensen, -
0:38 - 0:40van wie er 16 miljoen in Nederland wonen,
-
0:40 - 0:456 miljoen in het Noorden van België,
ook bekend als Vlaanderen, -
0:45 - 0:48en 400.000 in Suriname, in Zuid-Amerika.
-
0:49 - 0:51We hebben een officiële
Nederlandse Taalunie. -
0:53 - 0:54Wat is dan het probleem?
-
0:54 - 0:57Nederlands uit Nederland
en Nederlands uit Vlaanderen -
0:57 - 0:59klinken erg verschillend.
-
0:59 - 1:02Als je Johan Cruijff 's ochtends ontmoet,
-
1:02 - 1:06en als je geluk hebt, zal hij
"Goeiemorgen!" tegen je zeggen. -
1:07 - 1:09Kim Clijsters zal "Goeiemorgen" zeggen.
-
1:09 - 1:12Bij het ondertitelen
maakt dat natuurlijk niets uit. -
1:12 - 1:15Dus nogmaals: wat is het probleem?
-
1:16 - 1:18We gebruiken ook andere woorden.
-
1:18 - 1:21Een Nederlander zal dit
een klokkromme noemen. -
1:21 - 1:24In Vlaanderen noemen we het
een Gauss-curve. -
1:24 - 1:28Tenslotte heeft elke groep
zijn eigen stel typische twijfelgevallen, -
1:28 - 1:31of afwijkingen van het Algemeen Nederlands
-
1:31 - 1:34die meer voorkomen
in de ene of de andere regio. -
1:35 - 1:37Door de jaren heen
zijn de Nederlanders hun gevoel -
1:37 - 1:40voor het geslacht
van de naamwoorden kwijtgeraakt. -
1:40 - 1:43En dus kan alleen
een Nederlander zich afvragen -
1:43 - 1:45of een koe mannelijk of vrouwelijk is --
-
1:45 - 1:48tenminste, dat zeggen wij
plagend in Vlaanderen. -
1:49 - 1:52Van de andere kant,
of we het nu leuk vinden of niet, -
1:52 - 1:56is onze taal in België beïnvloed door
onze Franstalige landgenoten, -
1:56 - 2:00wat leidt tot soms vreemde constructies
die aan het Frans zijn ontleend. -
2:01 - 2:03Dat is dus het probleem:
-
2:03 - 2:08als een reviewer uit Nederland het werk
van een Belgische collega nakijkt, -
2:08 - 2:10ziet ze misschien een tekst die zijzelf
-
2:10 - 2:12nooit zo zou hebben geschreven,
-
2:12 - 2:14en vice versa.
-
2:14 - 2:16Als ze die begint te verbeteren,
-
2:16 - 2:18zal ze al snel verstrikt raken
-
2:18 - 2:20in een eindeloos welles-nietes-spelletje.
-
2:20 - 2:23Het overkwam me
in mijn beginperiode bij TED. -
2:23 - 2:27Ik moet zelfs bekennen
dat ik er bij mijn eerste vertaling -
2:27 - 2:30voor zorgde dat ik een vertaler
uit mijn eigen land vroeg -
2:30 - 2:33om ze na te kijken,
omdat ik me onbehaaglijk voelde -
2:33 - 2:35bij een review van de "overkant".
-
2:35 - 2:40Maar ik leerde al snel dat als je
een beperkt aantal basisregels hanteert, -
2:40 - 2:42je deze moeilijkheid
gemakkelijk kan overwinnen. -
2:43 - 2:46Dat wil ik vandaag met jullie delen.
-
2:46 - 2:50De beste manier om een einde te maken
aan discussies over wie gelijk heeft, -
2:50 - 2:52is afspreken welke normen je hanteert.
-
2:52 - 2:54Voor het Nederlands is dat niet moeilijk.
-
2:54 - 2:57De officiële woordenlijst,
het belangrijkste woordenboek -
2:57 - 3:01en de standaardspraakkunst
zijn allemaal online toegankelijk. -
3:01 - 3:03Ze zijn alle drie
wijd verspreid en aanvaard -
3:03 - 3:06in Nederland en in België.
-
3:06 - 3:08Als je van bij het begin aangeeft
-
3:08 - 3:10dat je ze als norm zal hanteren,
-
3:10 - 3:12dan kan je een hoop spanning
en discussie vermijden. -
3:12 - 3:14Maar zelfs als een woord 'bestaat',
-
3:14 - 3:18kan het erg ongewoon zijn
in één van de twee regio's. -
3:18 - 3:19Neem de klokkromme.
-
3:19 - 3:22Je vindt nauwelijks een Belg
die dat woord gebruikt, -
3:22 - 3:25maar van de andere kant
is het niet moeilijk te begrijpen, -
3:25 - 3:27zeker niet binnen z'n context,
-
3:27 - 3:29zoals het geval is in TED Talks.
-
3:29 - 3:31Het heeft echt geen zin het te vervangen
-
3:31 - 3:34door een woord dat geen
enkele Nederlander gebruikt. -
3:34 - 3:36Ik behandel het liever
-
3:36 - 3:38als een "woord dat het verdient
om te worden verspreid". -
3:38 - 3:40Natuurlijk, als het ongewone woord
-
3:40 - 3:44moeilijk te begrijpen is,
dan is het een ander verhaal. -
3:44 - 3:45Maar ook dan zal ik,
-
3:45 - 3:48eerder dan het woord
door een Vlaams woord te vervangen, -
3:48 - 3:50mijn vertaalpartner uitnodigen
-
3:50 - 3:51om een alternatief te zoeken
-
3:51 - 3:53dat voor beiden aanvaardbaar is.
-
3:53 - 3:56Ik wil eindigen met een paar woorden
-
3:56 - 3:58over wat ik voor ogen probeer te houden
-
3:58 - 4:00als ik review of vertaal
naar het Nederlands. -
4:01 - 4:03Eerst en vooral hou ik
mijn publiek voor ogen. -
4:03 - 4:06Ik schrijf voor mensen
uit verschillende regio's. -
4:06 - 4:08Ik kan maar beter proberen
in hun schoenen te gaan staan -
4:08 - 4:10en woorden of uitdrukkingen vermijden
-
4:10 - 4:12waarvan ik weet dat ze verwarrend zijn.
-
4:12 - 4:15Ten tweede hou ik
mijn vertaalpartner voor ogen, -
4:15 - 4:17vooral als ik een review doe.
-
4:17 - 4:19In één van mijn eerste reviews
-
4:19 - 4:22maakte ik de fout dat ik
de vertaling als af aanmerkte -
4:22 - 4:25zonder dat ik mijn partner
had gecontacteerd. -
4:25 - 4:27Ik had immers, zo dacht ik zelf,
-
4:27 - 4:29alleen een paar
evidente fouten verbeterd ... -
4:29 - 4:32Sindsdien contacteer ik
de vertaler steeds, -
4:32 - 4:34en nodig ik ze uit om me te laten weten
-
4:34 - 4:36of ze akkoord gaan met mijn voorstellen.
-
4:36 - 4:39Ten derde hou ik voor ogen
dat ik vertaal voor TED -
4:39 - 4:41om mee te helpen aan de verspreiding
-
4:41 - 4:43van de interessante
ideeën van de sprekers. -
4:43 - 4:45Het gaat er niet om
dat je de discussie wint -
4:45 - 4:47met een andere vertaler,
-
4:47 - 4:49het gaat erom dat je samenwerkt
-
4:49 - 4:50om toegang tot TED te geven
-
4:50 - 4:53aan een zo breed mogelijk publiek.
-
4:53 - 4:57Vorig jaar vroeg
een TED-vertaler uit Nederland mij -
4:57 - 5:00of ik vond dat we aparte vertalingen
zouden moeten hebben -
5:00 - 5:03voor Nederlands
uit Nederland en uit België. -
5:03 - 5:06Ik zei hem dat dat volgens mij
geen enkele zin had, -
5:06 - 5:09omdat dat alleen twee keer
zoveel moeite zou betekenen -
5:09 - 5:10om de ideeën te verspreiden.
-
5:10 - 5:12Het zette me wel aan om beter te worden
-
5:12 - 5:15in het vinden van
overeenstemming tussen de regio's. -
5:15 - 5:17Om af te sluiten kan ik je zeggen
-
5:17 - 5:19dat vertalen voor TED
-
5:19 - 5:22een ongelooflijk verrijkende
ervaring is geweest voor mij. -
5:22 - 5:23Daarom besluit ik met een gedachte
-
5:23 - 5:25voor mijn mede-TED-vertalers.
-
5:25 - 5:30Ik had graag een soort
'Hans Rosling'-grafiekje gemaakt, -
5:30 - 5:32maar je zal het moeten stellen
met een wordle -
5:32 - 5:34waarin de grootte van de naam
-
5:34 - 5:38het aantal keren voorstelt
dat ik met de persoon heb samengewerkt. -
5:38 - 5:41Ik wens jullie allen
een geweldige workshop -
5:41 - 5:44en een spannend TED Global 2011.
- Title:
- On translating TEDTalks into Dutch
- Description:
-
Els De Keyser's contribution to the TED Global 2011 Translators Workshop.
Subtitles:
Dutch:
Translator: Els De KeyserEnglish:
Transcript: Els De Keyser
Review: Krystian ApartaFrench:
Translator: Hugo WagnerGreek:
Translator: Dimitra PapageorgiouItalian:
Translator: Elelena MontrasioPolish:
Translator: Krystian Aparta - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Translator Resources
- Duration:
- 05:47
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Dimitra Papageorgiou edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Amara Bot added a translation |