Return to Video

Pri la tradukado de TED-prelegoj en la nederlandan

  • 0:01 - 0:03
    Ĉu vi tradukis la paroladon de
    Erin McKean?
  • 0:03 - 0:06
    Se ne, jen ero de ĝi.
  • 0:06 - 0:10
    "Lexicographical" estas konstruita
    same kiel "higgeldy piggeldy".
  • 0:10 - 0:12
    Estas amuza vorto,
    kiun mi povas uzi ree.
  • 0:12 - 0:14
    Mi aldonu,
  • 0:14 - 0:17
    ke "higgeldy-piggeldy" estas ankaŭ
    amuza traduki.
  • 0:17 - 0:21
    En la nederlanda, mi uzis "olleke bolleke", kiel por…
  • 0:21 - 0:24
    Olleke bolleke, rubisolleke,
  • 0:24 - 0:27
    olleke bolleke, rubisolleke, olleke bolleke, knol!
  • 0:27 - 0:30
    Bonŝance, oni konas tiun porinfanan rimaĵon
  • 0:30 - 0:33
    en ambaŭ nederlandlingvaj regionoj de Eŭropo.
  • 0:33 - 0:37
    La nederlanda estas la denaska lingvo de
    23 milionoj de homoj,
  • 0:37 - 0:40
    el kiuj 16 milionoj loĝas en Nederlando,
  • 0:40 - 0:44
    6 milionoj en la norda parto de Belgio, aŭ Flandrio,
  • 0:44 - 0:48
    kaj 400 000 en Surinamo, en Sud-Ameriko.
  • 0:48 - 0:51
    Ekzistas oficiala "Akademio de
    la nederlanda lingvo".
  • 0:51 - 0:53
    Do, kia la problemo?
  • 0:53 - 0:57
    La lingvo de Nerderlando kaj tiu de Flandrio
  • 0:57 - 0:58
    sonas ege malsame.
  • 0:58 - 1:01
    Se vi renkontas Johan Cruyff-n matene,
  • 1:01 - 1:06
    kaj se vi bonŝancas, li diros al vi "Goeiemorgen".
  • 1:06 - 1:09
    Siaflanke, Kim Clijsters diros "Goeiemorgen".
  • 1:09 - 1:12
    Rilate subtekston, kompreneble, tio negravas.
  • 1:12 - 1:15
    Do, ankoraŭfoje, kia la problemo?
  • 1:15 - 1:18
    Nu, ni ankaŭ uzas malsamajn vortojn.
  • 1:18 - 1:20
    Por Nederlandano, jen "klokkromme".
  • 1:20 - 1:23
    En Flandrio, ĝi estas "Gauss-curve".
  • 1:23 - 1:28
    Laste sed ne balaste, ĉiu grupo havas
    siajn "tipajn dubojn",
  • 1:28 - 1:30
    specifajn apartaĵojn el la laŭnorma nederlanda,
  • 1:30 - 1:33
    kiuj aŭdiĝas pliofte en unu regiono, ol en la alia.
  • 1:33 - 1:37
    Tra la jaroj, Nederlandanoj iom malkonsciis
  • 1:37 - 1:39
    pri la genro de nederlandaj substantivoj.
  • 1:39 - 1:42
    Tial, nur Nederlandano demandas sin,
  • 1:42 - 1:45
    ĉu bovino esta vira aŭ ina...
  • 1:45 - 1:47
    nu, laŭ tio, kion ni diras ŝerce en Flandrio.
  • 1:47 - 1:51
    En Belgio, aliflanke, vole-nevole, nia lingvo
  • 1:51 - 1:52
    ricevas influon
  • 1:52 - 1:55
    de niaj francparolantaj samlandanoj,
  • 1:55 - 1:59
    kio altrudas al ĝi strangajn
    parolturnojn francdevenajn.
  • 1:59 - 2:02
    Do, jen la problemo:
  • 2:02 - 2:04
    se Nederlandanoj volas revizii
  • 2:04 - 2:07
    tradukaĵojn fare de samlingvanoj belgiaj,
  • 2:07 - 2:10
    ili eble vidos parolturnojn, kiujn ili mem
  • 2:10 - 2:12
    neniam estus uzintaj tiele,
  • 2:12 - 2:13
    kaj same inverse.
  • 2:13 - 2:15
    Korektante tiujn, antaŭ nelonge,
  • 2:15 - 2:17
    ili trovos sin kaptitaj
  • 2:17 - 2:19
    de senfina debato pro-aŭ-kontra.
  • 2:19 - 2:22
    Ĝi okazis al mi tuj post mia aniĝo al TED.
  • 2:22 - 2:26
    Mi eĉ konfesas, ke por mia unua traduko
  • 2:26 - 2:29
    mi insistis pri samlanda revizionto,
  • 2:29 - 2:32
    tiom anksieta sentigis min
  • 2:32 - 2:34
    eventuala revizio fare de la "alia flanko".
  • 2:34 - 2:37
    Tamen, mi rapide lernis, ke obeante
  • 2:37 - 2:39
    etan aron de bazaj reguloj,
  • 2:39 - 2:42
    oni povas facile venki tian malfacilaĵon.
  • 2:42 - 2:45
    Kaj ĝuste tion mi volas priparoli hodiaŭ.
  • 2:45 - 2:49
    La plej bona maniero eviti debatojn pri "kiu pravas"
  • 2:49 - 2:51
    estas akordi pri la normoj uzendaj.
  • 2:51 - 2:53
    Pri la nederlanda, ĝi tre facilas.
  • 2:53 - 2:56
    La oficiala tezaŭro, la ĉefa vortaro
  • 2:56 - 3:00
    kaj la laŭnorma gramatiko konsulteblas rete.
  • 3:00 - 3:03
    Tiu triopo estas ĝenerale uzita kaj akceptita
  • 3:03 - 3:05
    en Nederlando kaj Belgio.
  • 3:05 - 3:07
    Indiku dekomence,
  • 3:07 - 3:09
    ke ĝi estas viaj normoj,
  • 3:09 - 3:12
    kaj vi evitos senfruktajn diskutadojn.
  • 3:12 - 3:14
    Sed eĉ kiam vorto "ekzistas", ĝi eble estas
  • 3:14 - 3:16
    ege malkutima en unu el la du regionoj.
  • 3:16 - 3:19
    "Klokkromme", ekzemple.
  • 3:19 - 3:22
    Jen vorto, kiun preskaŭ neniu Belgo uzus.
  • 3:22 - 3:24
    Aliflanke, ĝi facile kompreneblas
  • 3:24 - 3:27
    -- specife enkuntekste,
  • 3:27 - 3:29
    kiel por TED-prelegoj.
  • 3:29 - 3:31
    Ĝi do estas ja ne anstataŭigenda
  • 3:31 - 3:34
    per vorto, kiun Nederlandano neniam uzus.
  • 3:34 - 3:36
    Mi vere preferas trakti ĝin
  • 3:36 - 3:38
    kiel "vorto disvastiginda".
  • 3:38 - 3:41
    Evidente, se la malkutima vorto malfacile
  • 3:41 - 3:43
    kompreneblas, oni lasu ĝin en la vortaro.
  • 3:43 - 3:44
    Sed eĉ tiam,
  • 3:44 - 3:47
    anstataŭ "flandrigi" la vorton,
  • 3:47 - 3:50
    mi petas mian tradukpartneron
  • 3:50 - 3:53
    serĉi alian solvon akcepteblan
    de ambaŭ flankoj.
  • 3:53 - 3:55
    Mi ŝatus konkludi per kelkaj vortoj
  • 3:55 - 3:57
    pri tio, kion mi ĉiam strebas neforgesi
  • 3:57 - 3:59
    kiam mi revizias aŭ tradukas en la nederlandan.
  • 3:59 - 4:03
    Unue, mi strebas neforgesi miajn legontojn.
  • 4:03 - 4:05
    Mi verkas por homoj el apartaj regionoj.
  • 4:05 - 4:08
    Kiom eble plej, mi provu pensi kiel ili
  • 4:08 - 4:10
    kaj eviti vortojn kaj esprimojn,
  • 4:10 - 4:12
    kiuj, mi ja scias, estas konfuzigaj.
  • 4:12 - 4:15
    Due, mi pensas pri mia tradukpartnero,
  • 4:15 - 4:17
    specife kiam mi revizias.
  • 4:17 - 4:18
    Por unu el miaj unuaj revizioj,
  • 4:18 - 4:21
    mi faris la eraron marki "Reviziite"
  • 4:21 - 4:24
    sen konsulti mian partneron.
  • 4:24 - 4:27
    "Nu", pensis mi, "mi nur korektis
  • 4:27 - 4:29
    kelkajn okulfrapajn erarojn."
  • 4:29 - 4:32
    Nun, mi ĉiam skribas al la tradukinto
  • 4:32 - 4:34
    kaj petas, ke li diru al mi
  • 4:34 - 4:35
    ĉu li akordas pri miaj proponoj.
  • 4:35 - 4:39
    Trie, mi neniam forgesas, ke mi tradukas por TED
  • 4:39 - 4:43
    cele al kontribui pri la disvastigo
    de la interesaj ideoj de la prelegantoj.
  • 4:43 - 4:46
    Ne temas pri venko en debatoj
    kontraŭ aliaj tradukintoj,
  • 4:46 - 4:48
    Temas pri komuna laboro
  • 4:48 - 4:50
    disdoni aliron al TED
  • 4:50 - 4:52
    por tiom da homoj kiom eblas.
  • 4:52 - 4:56
    Pasintjare, nederlanda TED-tradukanto
  • 4:56 - 4:58
    demandis, ĉu laŭ mi estus bona ideo
  • 4:58 - 5:00
    havi du tradukaĵarojn nederlandlingvajn,
  • 5:00 - 5:02
    unu por Nederlando, kaj unu por Belgio.
  • 5:02 - 5:04
    Mi respondis, ke miaopinie
  • 5:04 - 5:06
    estus tute sensence,
  • 5:06 - 5:08
    kaj nur ripetus la strebon
  • 5:08 - 5:10
    disvastigi ideojn.
  • 5:10 - 5:12
    Ĝi ja pelis min esti pli bone je la trovo
  • 5:12 - 5:15
    de komunaĵoj inter la du regionoj.
  • 5:15 - 5:17
    Tutfine, mi povas diri al vi,
  • 5:17 - 5:19
    ke traduki por TED estis
  • 5:19 - 5:21
    ege riĉiganta sperto por mi.
  • 5:21 - 5:23
    Miaj lastaj bondeziroj, do,
  • 5:23 - 5:25
    iru al miaj kolegoj TED-tradukantoj.
  • 5:25 - 5:27
    Mi estus ŝatinta krei
  • 5:27 - 5:29
    ian "Hans Rosling"-an grafikaĵon,
  • 5:29 - 5:31
    sed vi devos kontentiĝi
    pri vortgrafaĵo en kiu
  • 5:31 - 5:33
    la grando de la nomoj respondas al la nombro
  • 5:33 - 5:36
    de fojoj kiam mi laboris kun ĉiu
    el ties posedantoj.
  • 5:36 - 5:40
    Al ĉiuj, bonan kurson
  • 5:40 - 5:46
    kaj interesegan TED Global 2011.
Title:
Pri la tradukado de TED-prelegoj en la nederlandan
Description:

Kontribuo de Els De Keyser al la renkontiĝo de tradukistoj TED Global 2011.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Translator Resources
Duration:
05:47

Esperanto subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.