Deze oude rots verandert onze theorie over het ontstaan van het leven
-
0:01 - 0:06De Aarde is 4,6 miljard jaar oud,
-
0:06 - 0:11maar een mensenleven duurt vaak
minder dan 100 jaar. -
0:11 - 0:15Dus waarom die zorg over
de geschiedenis van onze planeet -
0:15 - 0:20als het verre verleden zo weinig invloed
lijkt te hebben op het leven van alledag? -
0:21 - 0:23Want, voor zover wij kunnen nagaan,
-
0:23 - 0:26is de Aarde de enige planeet
in ons zonnestelsel -
0:26 - 0:29waarvan bekend is dat er leven ontstond,
-
0:29 - 0:30en het enige systeem
-
0:30 - 0:35dat in het levensonderhoud
van de mens kan voorzien. -
0:35 - 0:36Waarom dan de Aarde?
-
0:37 - 0:40We weten dat de Aarde uniek is
door de platentektoniek, -
0:40 - 0:42vloeibaar water op het oppervlak
-
0:42 - 0:44en een zuurstofrijke atmosfeer.
-
0:44 - 0:47Maar dit is niet altijd zo geweest
-
0:47 - 0:52en we weten dit omdat oude gesteenten
de cruciale momenten hebben opgetekend -
0:52 - 0:54in de planetaire evolutie van de Aarde.
-
0:56 - 0:59Een van de beste plaatsen
om die oude gesteenten te observeren -
0:59 - 1:02is in de Pilbara van West-Australië.
-
1:03 - 1:08De rotsen zijn daar 3,5 miljard jaar oud
-
1:08 - 1:13en ze bevatten enkele van de oudste
bewijzen voor leven op de planeet. -
1:13 - 1:16Vaak, als we denken aan het vroege leven,
-
1:16 - 1:19stellen we ons soms een stegosaurus voor
-
1:19 - 1:22of misschien een vis
die het land opkruipt. -
1:23 - 1:25Maar het vroege leven
waar ik het over heb, -
1:25 - 1:29is eenvoudig microscopisch leven,
zoals bacteriën. -
1:30 - 1:34Hun fossielen worden vaak bewaard
als gelaagde rotsstructuren, -
1:34 - 1:36stromatolieten genaamd.
-
1:37 - 1:41Deze eenvoudige vorm van leven
is bijna alles wat we zien in de fossielen -
1:42 - 1:46voor de eerste drie miljard jaar
van het leven op Aarde. -
1:46 - 1:50Van onze soort worden
alleen fossielen gevonden -
1:50 - 1:52in de laatste paar honderdduizend jaar.
-
1:52 - 1:54We weten uit de fossielen
-
1:54 - 1:58dat bacteriën een sterke positie innamen
-
1:58 - 2:02van ongeveer
3,5 tot 4 miljard jaar geleden. -
2:02 - 2:06Rotsen ouder dan dit
werden ofwel vernietigd -
2:06 - 2:09of sterk vervormd door de platentektoniek.
-
2:10 - 2:12Een ontbrekend stukje van de puzzel
-
2:12 - 2:17is precies wanneer en hoe
het leven op Aarde begon. -
2:19 - 2:23Hier weer dat oude,
vulkanische landschap in de Pilbara. -
2:23 - 2:28Wist ik veel dat ons onderzoek hier
zou zorgen voor een andere aanwijzing -
2:28 - 2:30in de oorsprong-van-het-levenpuzzel.
-
2:31 - 2:33Het was op mijn eerste excursie hier,
-
2:33 - 2:37tegen het einde van een goedgevulde,
lange week van in kaart brengen, -
2:37 - 2:40dat ik iets nogal bijzonders
op het spoor kwam. -
2:41 - 2:45Wat er waarschijnlijk uitziet
als een stel rimpelige oude rotsen -
2:45 - 2:47zijn eigenlijk stromatolieten.
-
2:47 - 2:51Midden in deze massa
zat een kleine, eigenaardige steen, -
2:51 - 2:54ongeveer zo groot als een kinderhand.
-
2:54 - 2:59Het duurde zes maanden voordat we
deze steen onder een microscoop bekeken, -
2:59 - 3:02toen een van mijn toenmalige
mentoren, Malcolm Walter, -
3:02 - 3:06vond dat de rots leek op geiseriet.
-
3:06 - 3:10Geiseriet is een gesteente
dat alleen ontstaat -
3:10 - 3:14in en rond de randen
van warmwaterbronpoelen. -
3:14 - 3:18Om de betekenis van geiseriet
te laten begrijpen, -
3:18 - 3:22moeten we een paar eeuwen teruggaan.
-
3:23 - 3:28In 1871, in een brief
aan zijn vriend Joseph Hooker, -
3:28 - 3:29stelde Charles Darwin voor:
-
3:30 - 3:34'Wat als het leven begon
in een warme kleine vijver -
3:34 - 3:36met allerlei chemicaliën
-
3:36 - 3:40klaar om nog complexere
veranderingen te ondergaan?' -
3:41 - 3:44We kennen warme kleine vijvers,
we noemen ze ‘warmwaterbronnen’. -
3:44 - 3:46In deze omgevingen heb je warm water
-
3:46 - 3:49dat mineralen oplost
uit de onderliggende rotsen. -
3:50 - 3:55Deze oplossing mengt
met organische verbindingen -
3:55 - 3:58en resulteert in een soort
chemische fabriek, -
3:58 - 4:04waarvan onderzoekers hebben aangetoond
dat ze simpele celstructuren kan maken -
4:04 - 4:07die de eerste stappen zijn
in de richting van leven. -
4:07 - 4:10Maar 100 jaar na de brief van Darwin,
-
4:10 - 4:13ontdekten we in de diepzee
hydrothermale bronnen, of ‘hot vents’. -
4:14 - 4:16Dat zijn ook chemische fabrieken.
-
4:16 - 4:20Deze ligt langs de Tonga vulkanische boog,
-
4:20 - 4:241.100 meter onder de zeespiegel
in de Stille Oceaan. -
4:26 - 4:29De zwarte rook die je ziet opwoelen
uit deze schoorsteenachtige structuren -
4:29 - 4:31is ook een mineraalrijke vloeistof,
-
4:31 - 4:34waar bacteriën van leven.
-
4:35 - 4:37Sinds de ontdekking
van deze diepzeebronnen -
4:37 - 4:39zijn zij het favoriete scenario
-
4:39 - 4:42voor een oorsprong
van het leven in de oceaan. -
4:42 - 4:44Daar is een goede reden voor:
-
4:45 - 4:48diepzeeopeningen zijn bekend
in de oude gesteenten, -
4:48 - 4:52en men denkt dat de vroege Aarde
was overdekt met een wereldwijde oceaan -
4:52 - 4:54en zeer weinig landoppervlak.
-
4:54 - 4:57Dus de waarschijnlijkheid
dat diepzeeopeningen -
4:57 - 4:59overvloedig aanwezig waren
op de zeer vroege Aarde -
4:59 - 5:02past goed bij een oorsprong van het leven
-
5:02 - 5:03in de oceaan.
-
5:04 - 5:05Maar ...
-
5:07 - 5:11ons onderzoek in de Pilbara
levert en ondersteunt -
5:11 - 5:13een alternatief standpunt.
-
5:14 - 5:19Na drie jaar konden we eindelijk aantonen
-
5:19 - 5:23dat onze kleine rots
in feite geiseriet was. -
5:23 - 5:27Deze conclusie suggereerde
niet alleen dat er warmwaterbronnen waren -
5:27 - 5:31in onze 3,5 miljard jaar oude
vulkaan in de Pilbara, -
5:31 - 5:37maar verschoof bewijs voor leven
op het land in warmwaterbronnen -
5:37 - 5:40in het geologisch archief van de Aarde
-
5:40 - 5:44drie miljard jaar terug in de tijd.
-
5:45 - 5:50Dus is vanuit geologisch perspectief
Darwins kleine warme vijver -
5:50 - 5:55een redelijke kandidaat
voor de oorsprong van het leven. -
5:57 - 6:01Natuurlijk is het nog steeds de vraag
hoe het leven begon op Aarde, -
6:01 - 6:03en dat zal het waarschijnlijk altijd zijn.
-
6:03 - 6:06Maar het is duidelijk dat het floreerde,
-
6:06 - 6:07diversifieerde
-
6:07 - 6:10en steeds complexer werd.
-
6:10 - 6:13Uiteindelijk bereikte het
het tijdperk van de mens, -
6:13 - 6:17een soort die vragen stelde
over haar eigen bestaan -
6:17 - 6:20en het bestaan van buitenaards leven:
-
6:20 - 6:24bestaat er een kosmische gemeenschap
die wacht om verbinding te maken met ons -
6:24 - 6:26of zijn wij alles wat er is?
-
6:27 - 6:31Een aanwijzing voor deze puzzel
komt weer uit het oude rotsarchief. -
6:32 - 6:35Van ongeveer 2,5 miljard jaar geleden
-
6:35 - 6:39zijn er aanwijzingen dat bacteriën
zuurstof begonnen te produceren, -
6:39 - 6:42zoals vandaag planten dat doen.
-
6:42 - 6:44Geologen noemen
de periode die daarop volgde -
6:44 - 6:47de Grote Oxidatie.
-
6:47 - 6:52Het wordt afgeleid uit rotsen
die we ‘banded iron formations’ noemen -
6:52 - 6:57waarvan vele worden waargenomen
als honderden meters dikke plakken rots -
6:57 - 6:59zichtbaar gemaakt in kloven
-
6:59 - 7:03die hun weg uitkerven
doorheen het Karijini Nationaal Park -
7:03 - 7:05in Westelijk Australië.
-
7:05 - 7:07De komst van vrije zuurstof
-
7:07 - 7:10maakte twee grote veranderingen
mogelijk op onze planeet. -
7:10 - 7:13Ten eerste kon complex leven evolueren.
-
7:13 - 7:17Want leven heeft zuurstof nodig
om groot en complex te worden. -
7:18 - 7:21Ook produceerde het de ozonlaag
die het moderne leven beschermt -
7:21 - 7:24tegen de schadelijke effecten
van de UVB-straling van de zon. -
7:25 - 7:28Ironisch genoeg
maakte het microbiële leven -
7:28 - 7:30plaats voor complexe levensvormen
-
7:30 - 7:33en verloor zo in wezen
de drie miljard jaar oude heerschappij -
7:33 - 7:35over de planeet.
-
7:35 - 7:39Vandaag graven wij mensen
gefossiliseerde complexe levensvormen op -
7:39 - 7:40en verbranden ze als brandstof.
-
7:41 - 7:43Door deze praktijk pompen we
-
7:43 - 7:46enorme hoeveelheden
kooldioxide in de atmosfeer -
7:46 - 7:48en net als onze microbiële voorgangers
-
7:48 - 7:51veroorzaken we substantiële
veranderingen op onze planeet. -
7:53 - 7:57De effecten daarvan omvatten
de opwarming van de Aarde. -
7:59 - 8:04Helaas kan deze ironische wending
de ondergang van de mensheid betekenen. -
8:04 - 8:08Wellicht kunnen we geen
verbinding maken met leven elders, -
8:08 - 8:10met intelligent leven elders,
-
8:10 - 8:15omdat dit zichzelf weer spoedig
uitdooft, nadat het is ontstaan. -
8:16 - 8:18Als de rotsen konden praten,
-
8:18 - 8:21vermoed ik dat ze dit zouden zeggen:
-
8:22 - 8:25het leven op Aarde is kostbaar.
-
8:27 - 8:31Het is het product van
ongeveer vier miljard jaar -
8:31 - 8:36delicate en complexe co-evolutie
-
8:36 - 8:38tussen leven en Aarde,
-
8:38 - 8:40waarvan de mens slechts
-
8:40 - 8:44de laatste splinter tijd vertegenwoordigt.
-
8:45 - 8:50Jullie kunnen deze informatie gebruiken
als een gids of een prognose -- -
8:50 - 8:52of een verklaring voor het feit
-
8:52 - 8:55dat het zo eenzaam lijkt
in dit deel van de melkweg. -
8:57 - 9:00Maar gebruik het
om wat perspectief te krijgen -
9:01 - 9:06over de erfenis die jij wil nalaten
-
9:06 - 9:09op de planeet die je kent als:
-
9:10 - 9:11thuis.
-
9:12 - 9:13Dank je.
-
9:13 - 9:16(Applaus)
- Title:
- Deze oude rots verandert onze theorie over het ontstaan van het leven
- Speaker:
- Tara Djokic
- Description:
-
Precies wanneer en waar begon het leven op Aarde? Wetenschappers hebben lang gedacht dat het drie miljard jaar geleden in de oceaan ontstond -- totdat astrobioloog Tara Djokic en haar team een onverwachte ontdekking deden in de West-Australische woestijn.
Leer hoe een oude rots gevonden in de buurt van een warme vulkanische poel ons begrip van de puzzel van de oorsprong van het leven verandert. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:30
Axel Saffran approved Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Axel Saffran accepted Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Axel Saffran edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for This ancient rock is changing our theory on the origin of life |