Jak to jest dorastać w Chinach pod presją polityki jednego dziecka

"Chiński program posiadania jednego dziecka zakończył się w 2015 roku. Jednak dopiero teraz odkrywamy uroki życia pod presją propagandy", mówi Nanfu Wang, stypendystka TED oraz twórca filmów dokumentalnych. Pokazując materiały ze swojego filmu "One Child Nation", Nanfu dzieli się nieopowiedzianymi wcześniej historiami, które przedstawiają konsekwencje złożonej polityki i demaskują okropną siłę propagandy.

Nazywam się Nanfu.

Po chińsku "nan" to "mężczyzna",

a "fu" oznacza "filar".

Moja rodzina liczyła na chłopca,

który, gdy urośnie,
będzie filarem rodziny.

Kiedy okazało się, że jestem dziewczynką,

nazwali mnie Nanfu, tak czy siak.

(Śmiech)

Urodziłam się w 1985 roku,

sześć lat po wprowadzeniu przez Chiny
polityki jednego dziecka.

Tuż po moim narodzeniu

lokalne władze nakazały
mojej mamie sterylizację.

Dziadek sprzeciwił się władzom,

bo chciał mieć wnuka,
który utrzymałby nazwisko rodowe.

Ostatecznie rodzice dostali
pozwolenie na drugie dziecko,

ale musieli z tym poczekać pięć lat

i zapłacić pokaźną grzywnę.

Razem z bratem dorastaliśmy

w otoczeniu dzieci
z rodzin jednodzietnych.

Pamiętam uczucie wstydu

z powodu posiadania młodszego brata.

Czułam, że decydując się na dwójkę dzieci,
nasza rodzina zrobiła coś złego.

Wówczas nie zastanawiałam się,

skąd brały się wstyd i wyrzuty sumienia.

Półtora roku temu
urodziłam pierwsze dziecko.

To najlepsze, co mogło mi się
przydarzyć w życiu.

Bycie matką

dało mi zupełnie nowe spojrzenie
na własne dzieciństwo

i przywróciło wspomnienia
z młodości w Chinach.

Przez ostatnie trzydzieści lat

wszyscy członkowie mojej rodziny
musieli składać wnioski o pozwolenie rządu

na posiadanie dziecka.

Zastanawiałam się,

jak żyło się ludziom pod presją
polityki posiadania jednego dziecka.

Postanowiłam zrobić o tym dokument.

Jedną z osób, z którą rozmawiałam,

była położna, która odbierała
wszystkie porody w mojej wiosce,

włączając w to moje narodziny.

Miała 84 lata,
kiedy prowadziłam z nią wywiad.

Zapytałam ją:

"Czy pamięta pani liczbę
odebranych porodów?".

Nie liczyła porodów.

Powiedziała mi, że przeprowadziła

60 tysięcy przymusowych
aborcji i sterylizacji.

Mówiła, że rozwinięty płód
czasem przeżywał aborcję,

więc musiała zabić dziecko tuż po zabiegu.

Do dziś pamięta
drżenie swych rąk, gdy to robiła.

Jej historia mnie zszokowała.

Gdy postanowiłam nagrać film,

spodziewałam się prostej historii
o oprawcach i ofiarach,

o ludziach, którzy wprowadzili tę politykę

oraz tych, którzy muszą żyć
z jej konsekwencjami.

Ale nie do końca tak było.

Kiedy kończyłam wywiad z położną,

zauważyłam, że w jej domu jest miejsce

ozdobione wyszukanymi,
ręcznie robionymi flagami.

Do każdej flagi
było przypięte zdjęcie dziecka.

To były flagi wysłane przez rodziny,

którym pomogła zwalczyć
problem niepłodności.

Powiedziała, że miała dosyć

przeprowadzania aborcji i sterylizacji

i zaczęła pomagać rodzinom,
żeby mogły mieć dzieci.

Dodała, że ma poczucie winy

za promowanie polityki jednego dziecka

i ma nadzieję, że taka pomoc rodzinom

może odkupić błędy z przeszłości.

Zrozumiałam, że ona też
jest ofiarą tej polityki.

Każdy wmawiał jej,

że to, co robi jest właściwe
i niezbędne dla przetrwania Chin.

Robiła to, co uważała
za słuszne dla kraju.

Wiem, jak silna była ta polityka.

Była wszędzie, gdy dorastałam.

Drukowano ją na zapałkach,

kartach do gry,

w podręcznikach, na plakatach.

Propaganda promująca
politykę jednego dziecka

była wszechobecna.

[Każdy, kto odmówi sterylizacji,
będzie aresztowany]

Były też groźby w razie sprzeciwu.

Propaganda przesiąknęła
nasze umysły do tego stopnia,

że dorastając, czułam wstyd

z powodu posiadania młodszego brata.

Widziałam, jaki wpływ miała propaganda

na umysł i serce każdej osoby,
którą filmowałam

oraz jak gotowość do poświęcenia
dla wyższego dobra

była przekręcana w coś
bardzo mrocznego i tragicznego.

Chiny to nie jedyny kraj,
w którym to się dzieje.

Nie ma kraju na świecie,
w którym nie byłoby propagandy.

W społeczeństwach uważanych
za bardziej otwarte i wolne niż Chiny

może być o wiele trudniej
rozpoznać propagandę.

Skrywa się w widocznych przekazach
w wiadomościach,

reklamach telewizyjnych,
kampaniach politycznych

i mediach społecznościowych.

Ma za zadanie wpłynąć
na nasze umysły bez naszej wiedzy.

Każde społeczeństwo jest podatne
na zaakceptowanie propagandy jako prawdy.

Żadne społeczeństwo,
w którym propaganda zastępuje prawdę,

nie może być naprawdę wolne.

Dziękuję.

(Brawa)