Μέσα στη μυστική βιομηχανία της ναυτιλίας

Σχεδόν οτιδήποτε έχουμε και χρησιμοποιούμε, σε κάποια φάση, ταξίδεψε σε μας σε ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, μέσα από ένα τεράστιο δίκτυο θαλάσσιων διαδρομών και λιμανιών που οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουν τίποτα γι'αυτά. Η δημοσιογράφος Ρόουζ Τζωρτζ μας περιηγείται στον κόσμο της ναυτιλίας, το θεμέλιο της καταναλωτικής κοινωνίας.

Πριν από μερικά χρόνια,

η σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων
του Χάρβαρντ

επέλεξε το καλύτερο επιχειρηματικό
μοντέλο εκείνου του έτους.

Επέλεξε την πειρατεία από Σομαλούς.

Περίπου τον ίδιο καιρό,

ανακάλυψα ότι υπήρχαν 544 ναυτικοί

που ήταν όμηροι σε καράβια,

συχνά αγκυροβολημένα έξω
από την ακτή της Σομαλίας

σε κοινή θέα.

Και έμαθα αυτά τα δύο γεγονότα,
και σκέφτηκα,

τι γίνεται με τη ναυτιλία;

Και σκέφτηκα, θα γινόταν αυτο
σε οποιαδήποτε άλλη βιομηχανία;

Θα βλέπαμε 544 πιλότους αεροπλάνων

να κρατούνται όμηροι
στα τζάμπο τζετ τους

σε ένα διάδρομο απογειώσεων
για μήνες, ή ένα χρόνο;

Θα βλέπαμε 544 οδηγούς ΚΤΕΛ;

Δεν θα γινόταν αυτό.

Μου κίνησε την περιέργεια.

Και ανακάλυψα ακόμη ένα δεδομένο,

που για μένα ήταν πιο εκπληκτικό

σχεδόν επειδή δεν το ήξερα πιο πριν

στην ηλικία των 42, 43.

Δηλαδή το πόσο ουσιαστικά συνεχίζουμε
να εξαρτόμαστε από τη ναυτιλία.

Επειδή ίσως το ευρύ κοινό

θεωρεί τη ναυτιλία ως
μία παλιομοδίτικη βιομηχανία,

κάτι που οφείλεται στα ιστιοπλοϊκά

με τους Μόμπι Ντικ
και τους Τζακ Σπάροου.

Αλλά η ναυτιλία δεν είναι αυτό.

Η ναυτιλία είναι ζωτικής σημασίας,
όπως ήταν πάντα.

Η ναυτιλία μας φέρνει το 90 τοις εκατό
του παγκόσμιου εμπορίου.

Η ναυτιλία έχει τετραπλασιαστεί
σε μέγεθος από το 1970.

Εξαρτώμαστε από αυτή
τώρα περισσότερο από ποτέ.

Και όμως, για μια τόσο τεράστια βιομηχανία -

υπάρχουν 100.000 πλοία
εν λειτουργία στην θάλασσα -

έχει γίνει λίγο-πολύ αόρατη.

Βέβαια αν το πεις αυτό στη Σιγκαπούρη
ακούγεται παράλογο,

επειδή η ναυτιλία
είναι τόσο παρούσα εδώ

που έχετε βάλει ένα καράβι
πάνω σε ένα ξενοδοχείο.

(Γέλια)

Αλλά οπουδήποτε αλλού στον κόσμο,

αν ρωτήσετε το ευρύ κοινό τι γνωρίζουν

για τη ναυτιλία και πόσο εμπόριο
γίνεται μέσω θαλάσσης,

δεν θα ξέρουν τι να σας πουν.

Ρωτήστε κάποιον στο δρόμο

αν έχουν ακουστά την Microsoft.

Νομίζω ότι θα πουν ναι,

επειδή γνωρίζουν ότι
φτιάχνουν λογισμικό

που πάει στους υπολογιστές,

και καμιά φορά δουλεύει.

Αλλά αν τους ρωτήσετε
αν έχουν ακουστά την Μερσκ,

αμφιβάλλω αν θα πάρετε
την ίδια απάντηση,

αν και η Μερσκ,

η οποία είναι απλώς μία ναυτιλιακή εταιρία
ανάμεσα σε πολλές,

έχει τζίρο περίπου
ανάλογο με τη Microsoft.

[€43.8 δισεκατομμύρια]

Και γιατί συμβαίνει αυτό;

Πριν από μερικά χρόνια,

ο Πρώτος Λόρδος της Θάλασσας
του Βρετανικού ναυαρχείου -

ονομάζεται ο Πρώτος Λόρδος της Θάλασσας,

αν και ο αρχηγός του στρατού
δεν ονομάζεται λόρδος της στεριάς -

είπε ότι εμείς, και εννοούσε

στις βιομηχανοποιημένες
χώρες της Δύσης,

υποφέρουμε από θαλασσοτυφλία.

Δεν βλέπουμε τη θάλασσα

ως βιομηχανικό ή εργασιακό χώρο.

Είναι απλώς κάτι που πετάμε πάνω του,

ένα γαλάζιο κομμάτι
στον αεροπορικό χάρτη.

Δεν έχει τίποτα να δείτε, προχωρήστε.

Έτσι ήθελα να ανοίξω τα δικά μου μάτια

στη δική μου θαλασσοτυφλία,

έτσι πήγα στη θάλασσα.

Πριν από μερικά χρόνια,
έκανα ένα πέρασμα

στο Μερσκ Κένταλ,

ενός πλοίου μεταφοράς
εμπορευματοκιβωτίων μεσαίου μεγέθους

που μεταφέρει περίπου 7.000 κουτιά,

και αναχώρησα από στο Φελιξστόου,

στη νότια ακτή της Αγγλίας,

και κατέληξα εδώ, στη Σιγκαπούρη

μετά από πέντε εβδομάδες,

με σημαντικά λιγότερο
τζετ-λαγκ απ'ότι τώρα.

Και ήταν μία αποκάλυψη.

Ταξιδέψαμε σε πέντε θάλασσες,

δύο ωκεανούς, εννέα λιμάνια,

και έμαθα πολλά για τη ναυτιλία.

Και ένα από τα πρώτα πράγματα
που με εξέπληξε

όταν επιβιβάστηκα στο Κένταλ ήταν,

που ήταν ο κόσμος;

Έχω φίλους στο Ναυτικό
που μου λένε

ότι ταξιδεύουν με 1.000 ναύτες κάθε φορά,

αλλά στο Κένταλ είχαν
μόνο 21 άτομα πλήρωμα.

Αυτό επειδή η ναυτιλία
είναι πολύ αποτελεσματική.

Η κατασκευή περιεκτών
την έχει κάνει πολύ αποτελεσματική.

Τα πλοία έχουν τώρα αυτοματισμό.

Μπορούν να λειτουργήσουν
με μικρά πληρώματα.

Αλλά επίσης σημαίνει ότι,
χρησιμοποιώντας τα λόγια

ενός ιερέα λιμανιού
που γνώρισα κάποτε,

ο μέσος ναυτικός που θα βρείτε

σε ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων
είναι είτε κουρασμένος ή εξαντλημένος,

επειδή ο ρυθμός της μοντέρνας ναυτιλίας

είναι μεγάλη τιμωρία γι'αυτό
που η ναυτιλία αποκαλεί

τον ανθρώπινό της παράγοντα,

μία περίεργη φράση, που φαίνεται
πως δεν συνειδητοποιούν

ότι ακούγεται κάπως απάνθρωπη.

Οι περισσότεροι ναυτικοί που δουλεύουν
σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων,

συχνά έχουν λιγότερο από δύο ώρες
στο λιμάνι κάθε φορά.

Δεν έχουν χρόνο να ξεκουραστούν.

Είναι στην θάλασσα για μήνες κάθε φορά,

και ακόμη και όταν είναι στο πλοίο,

δεν έχουν πρόσβαση

σε κάτι που ένας πεντάχρονος
θεωρεί δεδομένο, το Διαδίκτυο.

Και το άλλο πράγμα που με εξέπληξε
όταν πήγα στο Κένταλ

ήταν ότι καθόμουν δίπλα από -

Όχι τη βασίλισσα - δεν μπορώ να φανταστώ
γιατί με έβαλαν κάτω από το πορτραίτο της -

αλλά στην τραπεζαρία των αξιωματικών,
γύρω από τραπέζι,

καθόμουν δίπλα
σε έναν τύπο από τη Βιρμανία,

απέναντι από έναν Ρουμάνο,
έναν Μολδαβό, έναν Ινδό.

Στο διπλανό τραπέζι
ήταν ένας Κινέζος,

και στην τραπεζαρία του πληρώματος,
ήταν μόνο Φιλιππινέζοι.

Αυτό ήταν ένα τυπικό λειτουργικό καράβι.

Πώς ήταν δυνατόν;

Επειδή η μεγαλύτερη δραματική αλλαγή

στη ναυτιλία τα τελευταία 60 χρόνια,

όταν οι περισσότεροι από το ευρύ κοινό
σταμάτησαν να την προσέχουν,

ήταν κάτι που ονομάζεται ανοιχτό νηολόγιο,

ή σημαία ευκαιρίας.

Τα πλοία τώρα πια μπορούν να υψώσουν
τη σημαία οποιουδήποτε κράτους

που παρέχει νηολόγιο.

Μπορείτε να πάρετε σημαία
από την περίκλειστη χώρα

της Βολιβίας ή της Μογγολίας,

ή της Βόρειας Κορέας, αν και αυτό
δεν είναι και τόσο δημοφιλές.

(Γέλια)

Έτσι έχουμε αυτά τα πολυεθνικά,

παγκόσμια, κινητά πληρώματα στα πλοία.

Και αυτό με εξέπληξε.

Και όταν φτάσαμε σε νερά με πειρατές,

στα στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ
και στον Ινδικό Ωκεανό,

το πλοίο άλλαξε.

Και αυτό ήταν σοκαριστικό,
επειδή ξαφνικά,

συνειδητοποίησα, όπως
μου είπε ο καπετάνιος,

ότι ήμουν τρελή που επέλεξα να περάσω

μέσα από νερά με πειρατές σε ένα
πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Δεν επιτρεπόταν πλέον
να πάμε στο κατάστρωμα.

Υπήρχαν διπλές επιφυλακές για πειρατές.

Κι εκείνο τον καιρό, ήταν αυτοί
οι 544 ναυτικοί που ήταν όμηροι,

και μερικοί από αυτούς
ήταν όμηροι για χρόνια

λόγω της φύσης της ναυτιλίας
και της σημαίας ευκαιρίας.

Όχι όλοι τους, αλλά
μερικοί από αυτούς ήταν,

λόγω της μειονότητας
των αδίστακτων εφοπλιστών,

μπορεί να είναι εύκολο να κρυφτείς πίσω

από την ανωνυμία που προσφέρουν
μερικές σημαίες ευκαιρίας.

Τι άλλο καλύπτει η θαλασσοτυφλία μας;

Λοιπόν, αν ταξιδέψετε με ένα καράβι

ή πάτε σε ένα κρουαζιερόπλοιο,
και κοιτάξετε το φουγάρο,

θα δείτε πολύ μαύρο καπνό.

Και αυτό είναι επειδή η ναυτιλία

έχει πολύ στενά περιθώρια
και θέλουν φτηνά καύσιμα,

έτσι χρησιμοποιούν κάτι
που λέγεται καύσιμα πλοίου,

που κάποιος στη βιομηχανία
των πετρελαιοφόρων μου περιέγραψε

ως τα κατακάθια του διυλιστηρίου,

ή απλώς ένα σκαλί
πάνω από την άσφαλτο.

Και η ναυτιλία είναι
η πιο πράσινη μέθοδος μεταφοράς.

Από την άποψη των εκπομπών διοξειδίου
του άνθρακα ανά τόνο και ανά μίλι,

εκπέμπει περίπου το ένα χιλιοστό
από τις αερομεταφορές

και περίπου το ένα δέκατο
από τα φορτηγά.

Αλλά δεν είναι άκακο,
επειδή υπάρχει τόσο πολύ.

Έτσι οι εκπομπές από τα πλοία
είναι περίπου τρία με τέσσερα τοις εκατό,

σχεδόν το ίδιο με τις αερομεταφορές.

Και αν βάλετε τις εκπομπές από τα πλοία

σε μία λίστα με τις χώρες
με τις εκπομπές άνθρακα,

θα ήταν περίπου έκτη,

κάπου κοντά στη Γερμανία.

Υπολογίστηκε ότι το 2009
τα 15 μεγαλύτερα καράβια

ρυπαίνουν από την άποψη
των σωματιδίων και αιθάλης

και επιβλαβών αερίων

τόσο όσο όλα τα αμάξια στον κόσμο.

Και τα καλά νέα είναι ότι

ο κόσμος τώρα μιλά
για βιώσιμη ναυτιλία.

Γίνονται ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες.

Αλλά γιατί άργησε τόσο πολύ;

Πότε θα αρχίσουμε να μιλάμε
και να σκεφτόμαστε

τα ναυτιλιακά μίλια
καθώς και τα αεροπορικά μίλια;

Ταξίδεψα και στο ακροτήρι Κοντ για να δω

την δυσχερή θέση της μαύρης φάλαινας,

επειδή για μένα αυτό ήταν από αυτά
που με εξέπληξαν περισσότερο

σχετικά με τον χρόνο μου στη θάλασσα,

και τι με έκανε να σκεφτώ.

Ξέρουμε για την επίδραση
του ανθρώπου στον ωκεανό

όσον αφορά την αλιεία
και την υπεραλίευση,

αλλά δεν ξέρουμε και τόσα

για το τι γίνεται κάτω από το νερό.

Και στην πραγματικότητα,
η ναυτιλία έχει να παίξει ένα ρόλο εδώ,

επειδή ο θόρυβος της ναυτιλίας
έχει συμβάλλει

στην καταστροφή των ηχητικών οικότοπων
των πλασμάτων του ωκεανού.

Το φως δεν διεισδύει κάτω
από την επιφάνεια του νερού,

έτσι τα πλάσματα του ωκεανού
όπως οι φάλαινες και τα δελφίνια

και ακόμη 800 είδη ψαριών

επικοινωνούν με τον ήχο.

Και η μαύρη φάλαινα

μπορεί να μεταδώσει
σε εκατοντάδες χιλιόμετρα.

Μία μεγαπτεροφάλαινα
μπορεί να μεταδώσει ήχο

κατά μήκος ενός ολόκληρου ωκεανού.

Αλλά κι ένα υπερδεξαμενόπλοιο
μπορεί να ακουστεί

να έρχεται κατά μήκος
ενός ολόκληρου ωκεανού,

κι επειδή ο θόρυβος που κάνουν
οι προπέλες κάτω από το νερό

καμιά φορά είναι στην ίδια συχνότητα
που χρησιμοποιούν οι φάλαινες,

μπορεί να καταστρέψει
τον ηχητικό τους οικότοπο

και το χρειάζονται για αναπαραγωγή,

για να βρίσκουν μέρη για τροφή,

και για να βρίσκουν συντρόφους.

Και ο ηχητικός οικότοπος
της μαύρης φάλαινας

έχει μειωθεί κατά 90 τοις εκατό.

Αλλά δεν υπάρχουν ακόμη νόμοι
για την ηχορύπανση.

Και όταν έφτασα στη Σιγκαπούρη,

και θέλω να απολογηθώ γι'αυτό,
αλλά δεν ήθελα να κατέβω από το καράβι.

Πραγματικά μου άρεσε
που ήμουν πάνω στο Κένταλ.

Το πλήρωμα μου φέρθηκε καλά,

είχα έναν φλύαρο και
διασκεδαστικό καπετάνιο,

και θα υπέγραφα ευχαρίστως
για ακόμη πέντε εβδομάδες,

κάτι που και ο καπετάνιος είπε

ότι ήμουν τρελή που το σκέφτηκα.

Αλλά δεν ήμουν εκεί
για εννέα μήνες τη φορά

όπως οι Φιλιππινέζοι ναυτικοί,

ο οποίοι, όταν τους ζήτησα
να μου περιγράψουν τη δουλειά τους,

την αποκάλεσαν «Δολάρια νοσταλγίας».

Είχαν καλούς μισθούς,

αλλά η ζωή τους συνεχίζει να είναι
απομονωμένη και δύσκολη

σε ένα επικίνδυνο
και συχνά δύσκολο στοιχείο.

Αλλά όταν φτάνω σε αυτό το σημείο,
δεν μπορώ να αποφασίσω,

επειδή θέλω να χαιρετίσω
αυτούς τους ναυτικούς

που μας φέρνουν
το 90 τοις εκατό των πάντων

και λαμβάνουν ελάχιστα ευχαριστώ
ή αναγνώριση γι'αυτό.

Θέλω να χαιρετίσω τα 100.000 πλοία

που είναι στη θάλασσα

και κάνουν αυτή τη δουλειά,
μπαινοβγαίνοντας

καθημερινά, φέρνοντας ό,τι χρειαζόμαστε.

Αλλά επίσης θέλω να δω τη ναυτιλία,

κι εμάς, το ευρύ κοινό,
που ξέρει τόσα λίγα γι'αυτήν

να έχουν λίγο πιο ενδελεχή έλεγχο,

να είναι λίγο περισσότερο διαφανείς,

να έχουν 90 τοις εκατό διαφάνεια.

Επειδή πιστεύω ότι όλοι
μπορούμε να επωφεληθούμε

κάνοντας κάτι τόσο απλό,

το οποίο είναι να μάθουμε
να βλέπουμε τη θάλασσα.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)