Як працуе фондавы рынак? - Олівер Эльфенбаум

Паглядзець поўны ўрок: https://ed.ted.com/lessons/how-does-the-stock-market-work-oliver-elfenbaum

У 1600-х гадах Галандская Ост-Індская кампанія наняла сотні караблёў, каб гандляваць таварамі па ўсім свеце. Для таго каб прафінансаваць свае падарожжы, кампанія звярнулася да прыватных асоб, каб яны падтрымалі паездкі у абмен на частку прыбытку. Робячы так, кампанія неўсвядомлена вынайшла першы ў свеце фондавы рынак. Дык як жа кампаніі ды інвестары выкарыстоўваюць рынак сёння? Тлумачыць Олівер Эльфенбаум.

Урок Oliver Elfenbaum, пад кіраўніцтвам Tom Gran & Madeleine Grossi.

У пачатку 17-га стагоддзя

Галандская Ост-Індская кампанія
наняла сотні караблёў,

каб гандляваць золатам, парцэлянай,
спецыямі і шоўкам па ўсім свеце.

Але функцыянаванне гэтай шырокамаштабнай
дзейнасці каштавала нятанна.

Для таго каб прафінансаваць свае
затратныя падарожжы,

кампанія звярнулася да прыватных асоб ‒

людзей, якія маглі б укласці грошы ў
падтрымку вандроўкі

ў абмен на частку прыбытку судна.

Такая практыка дазволіла кампаніі
здзяйсняць яшчэ

больш грандыёзныя падарожжы,

павялічваючы прыбытак як для сябе, так і
для сваіх мудрых інвестараў.

Прадаючы гэтыя акцыі ў кавярнях
і суднаходных гаванях па ўсім кантыненце,

Галандская Ост-Індская кампанія
неўсвядомлена вынайшла

першы ў свеце фондавы рынак.

З тых часоў кампаніі збіраюць сродкі з
інвестараў, якія жадаюць

падтрымліваць розныя віды бізнэсу.

І на сённяшні дзень,

школы, спецыяльнасці,
і нават цэлыя тэлевізійныя каналы

прысвечаны разуменню працы
фондавага рынку.

Але сучасны фондавы рынак
значна складанейшы,

чым яго першапачатковае ўвасабленне.

Дык як жа кампаніі ды інвестары
выкарыстоўваюць рынак сёння?

Давайце ўявім сабе новую кававую
кампанію, якая вырашае выйсці на рынак.

Перш за ўсё, кампанія будзе рэкламаваць
сябе буйным інвестарам.

Калі тыя палічаць, што кампанія
перспектыўная,

яна атрымае пачатковае фінансаванне,

і інвестары праспансуюць першасную
публічную прапанову акцый кампаніі ці IPO.

Гэта забяспечыць запуск кампаніі на
афіцыйным адкрытым рынку,

дзе любая кампанія ці прыватная асоба,
якія лічаць,

што бізнэс можа быць прыбытковым,
могуць купіць яе акцыі.

Купля акцый робіць гэтых інвестараў
частковымі ўладальнікамі бізнэсу.

Іх інвестыцыі дапамагаюць
кампаніі расці,

і, як толькі яна становіцца
больш паспяховай,

больш пакупнікоў могуць убачыць
патэнцыял і пачаць купляць акцыі.

Па меры росту попыту на акцыі,

расце і іх кошт, павялічваючы вартасць
для патэнцыйных пакупнікоў,

і падвышаючы коштоўнасць акцый,
якімі людзі ўжо валодаюць.

Для кампаніі

павышаная цікавасць садзейнічае
фінансаванню новых ініцыятыў,

і таксама спрыяе росту яе агульнай
рынкавай вартасці,

паказваючы, колькі людзей гатовыя
інвеставаць у ідэю.

Аднак, калі па нейкай прычыне кампанія
пачынае здавацца менш прыбытковай,

можа адбыцца і адваротнае.

Калі інвестары думаюць, што вартасць іх
акцый будзе зніжацца,

яны пачнуць прадаваць свае акцыі ў надзеі
атрымаць прыбытак,

перш чым кампанія страціць яшчэ
больш у кошце.

У той час, калі акцыі прадаюцца і попыт
на акцыі ідзе ўніз,

кошт акцый падае,

а разам з гэтым і рынкавы кошт кампаніі.

Гэта можа пакінуць інвестараў
з вялікімі стратамі ‒

калі толькі кампанія не пачне
зноў выглядаць прыбытковай.

Такія "арэлі" попыту і прапановы
залежаць ад многіх фактараў.

Кампаніі знаходзяцца пад непазбежным
уплывам рынкавых сілаў,

такіх як змены ў коштах матэрыялаў,

перамены ў тэхналогіі вытворчасці

і зменлівыя выдаткі на аплату працы.

Інвестары могуць быць занепакоеныя
пераменамі ў кіраўніцтве,

дрэннай рэкламай або больш буйнымі
фактарамі, такімі як новыя законы

і гандлёвая палітыка.

І вядома ж,

мноства інвестараў папросту гатовыя
прадаваць каштоўныя акцыі

і пераследваць асабістыя інтарэсы.

Усе гэтыя фактары выклікаюць
штодзённы шум на рынку,

які можа стварыць уражанне
большага ці меншага поспеху кампаніі.

І на фондавым рынку,

уяўная страта каштоўнасці
часта вядзе да страты інвестараў,

што, у сваю чаргу, прыводзіць да падзення
рэальнага кошту кампаніі.

Чалавечая саманадзейнасць на рынку
мае такую сілу, каб справакаваць

усё ‒  ад эканамічных бумаў да
фінансавых крызісаў.

З-за гэтай цяжка прагназуемай зменнай

большасць спецыялістаў заахвочваюць
надзейныя доўгатэрміновыя інвестыцыі,

а не спробу хутка зарабіць грошы.

Тым не менш, спецыялісты пастаянна
ствараюць інструменты

ў спробах павялічыць свае
шанцы на поспех

у гэтай вельмі непрадказальнай сістэме.

Але фондавы рынак існуе не толькі
для багатых і ўплывовых.

Па меры развіцця інтэрнэту,

звычайныя інвестары могуць
купляць акцыі

шмат у чым дакладна гэтак жа,
як і буйны інвестар.

І чым больш людзей даведваецца
аб гэтай складанай сістэме,

тым больш яны могуць гандляваць акцыямі,

падтрымліваць бізнэсы, у якія яны вераць,

і пераследваць свае фінансавыя мэты.

Першы крок ‒  гэта пачаць інвеставаць.