Laten we de wereld weer wild maken
-
0:01 - 0:05Mijn zussen, broers en ik groeiden op
op de boerderij van onze overgrootvader -
0:05 - 0:06in Californië.
-
0:07 - 0:10Het was land van onze familie
en onze thuis. -
0:10 - 0:13Toen het duidelijk werd
dat niemand van onze generatie -
0:13 - 0:16de zware taak van het boeren
wilde overnemen, -
0:16 - 0:18werd de boerderij verkocht aan een buur.
-
0:19 - 0:22Het anker van onze levens werd weggesneden
-
0:22 - 0:26en we voelden ons verloren
zonder dat land. -
0:26 - 0:29Voor de eerste keer begreep ik
-
0:31 - 0:34dat iets waardevols
het best werd begrepen, -
0:34 - 0:37niet door de aanwezigheid,
-
0:37 - 0:39maar door de afwezigheid ervan.
-
0:40 - 0:42Toen kon ik nog niet weten
-
0:42 - 0:47hoe krachtig de afwezigheid
van de dingen waar we van houden -
0:47 - 0:51me ver in de toekomst zou beïnvloeden.
-
0:52 - 0:5623 jaar lang werkte ik
samen met Yvon Chouinard. -
0:56 - 0:59Ik begon er toen hij bezig was
met ontwerpen en maken -
0:59 - 1:01van uitrusting voor rots- en ijsklimmen
-
1:01 - 1:04in een werkplaats
bij de treinsporen in Ventura. -
1:04 - 1:07Toen Yvon besloot om pakken
voor klimmers te maken -
1:07 - 1:10en zijn zaak Patagonia te noemen,
-
1:10 - 1:13werd ik een van de eerste zes bedienden
-
1:13 - 1:15en later CEO.
-
1:15 - 1:18Ik hielp een bedrijf oprichten
-
1:18 - 1:22waar het creëren van de beste producten
en het maken van een betere wereld -
1:22 - 1:24geen loze woorden waren.
-
1:24 - 1:29Doug Tompkins, die later
mijn echtgenoot zou worden, -
1:29 - 1:33was een oude vriend en klimgezel van Yvon
-
1:33 - 1:35en tevens ondernemer.
-
1:36 - 1:39The North Face and Esprit company
richtten ze samen op. -
1:39 - 1:41Al deze drie zaken
-
1:41 - 1:45werden opgericht door mensen
die waren opgegroeid in de jaren 60 -
1:45 - 1:50en beïnvloed door de bewegingen
voor gelijke rechten, feminisme en vrede. -
1:50 - 1:54Die waarden werden in die jaren opgepikt
-
1:54 - 1:58en opgenomen in de waarden
van deze bedrijven. -
1:58 - 2:00Tegen het einde van de jaren 80
-
2:00 - 2:02besloot Doug het bedrijf te verlaten
-
2:02 - 2:06en het laatste derde van zijn leven
te wijden aan wat hij noemde -
2:06 - 2:08"zijn huur voor het wonen
op de planeet betalen." -
2:08 - 2:12Omstreeks die tijd werd ik 40
-
2:12 - 2:15en ook ik wilde iets totaal anders
gaan doen met mijn leven. -
2:16 - 2:19De dag na het verlaten
van de Patagoniagroep -
2:19 - 2:24vloog ik 10.000 km
naar Patagonië, de streek, -
2:24 - 2:30en vervoegde me bij Doug toen hij begon
aan zijn eerste natuurbehoudsproject -
2:30 - 2:32in dat derde deel van zijn leven.
-
2:32 - 2:36Daar zaten we dan,
vluchtelingen uit de bedrijfswereld, -
2:36 - 2:39schuilend in een hut
op de kust van zuidelijk Chili -
2:39 - 2:41omgeven door voorhistorisch regenwoud
-
2:41 - 2:44waar de alercebomen duizenden jaren
oud kunnen worden. -
2:44 - 2:47We bevonden ons
middenin een grote wildernis -
2:47 - 2:51die een van de twee onderbrekingen is
in de Pan-American highway -
2:51 - 2:54tussen Fairbanks in Alaska en Kaap Hoorn.
-
2:54 - 2:57Een radicale verandering
in ons leven van alledag -
2:57 - 2:59overkwam ons toen we inzagen
-
2:59 - 3:04hoe schoonheid en diversiteit
bijna overal venietigd werden. -
3:04 - 3:07De laatste wilde beschermde
plaatsen op aarde -
3:07 - 3:09waren nog wild
-
3:09 - 3:13alleen maar omdat
de onstuitbare ontwikkelingsdruk -
3:13 - 3:15nog niet zover was geraakt.
-
3:15 - 3:16Doug en ik bevonden ons
-
3:16 - 3:18op een van de meest
afgelegen gebieden op aarde -
3:18 - 3:21en aan de randen van Pumalin Park,
-
3:21 - 3:24ons eerste beschermingsproject,
-
3:24 - 3:28groeide de industriële aquacultuur
als een kankergezwel. -
3:28 - 3:32Algauw doken nog andere bedreigingen op
in het Patagonisch gebied. -
3:32 - 3:36Goudmijnbouw,
dammen op ongerepte rivieren -
3:36 - 3:38en andere aangroeiende conflicten.
-
3:38 - 3:44Het gerommel van de aanstormende
wereldwijde economische groei -
3:44 - 3:48kon je tot zelfs tot op de hoogste
breedtegraden van de Zuidkegel horen. -
3:49 - 3:54Ik weet dat vooruitgang over het algemeen
als positief wordt beschouwd, -
3:54 - 3:57als een soort hoopvolle evolutie.
-
3:58 - 4:00Maar waar wij zaten,
-
4:00 - 4:03zagen we de donkere keerzijde
van industriële groei. -
4:03 - 4:08Als je de industriële kijk op de wereld
toepast op de natuurlijke systemen -
4:08 - 4:11die al het leven onderhouden,
-
4:11 - 4:13gaan we de aarde behandelen
-
4:13 - 4:15als een fabriek
die alle dingen produceert -
4:15 - 4:18die we denken nodig te hebben.
-
4:19 - 4:22Zoals we ons allemaal
pijnlijk bewust zijn, -
4:22 - 4:27zijn de gevolgen van die wereldvisie
nefast voor het menselijk welbevinden, -
4:27 - 4:30ons klimaatsysteem en de fauna.
-
4:31 - 4:34Doug noemde het
de prijs van de vooruitgang. -
4:34 - 4:36Zo zagen we de dingen
-
4:36 - 4:39en wij wilden deelnemen aan het verzet
-
4:39 - 4:42dat opkwam tegen al die trends.
-
4:42 - 4:45Het idee om eigendom op te kopen
en het te doneren -
4:45 - 4:47om nationale parken te maken,
-
4:47 - 4:48is niet echt nieuw.
-
4:48 - 4:51Iedereen die ooit
genoten heeft van het uitzicht -
4:51 - 4:54van het Teton National Park in Wyoming
-
4:54 - 4:57of gekampeerd heeft
in het Acadia National Park in Maine -
4:57 - 5:00heeft van dat geweldige idee geprofiteerd.
-
5:00 - 5:02Met behulp van onze familiale stichting
-
5:02 - 5:06begonnen we natuurgebied
aan te kopen in Chili en Argentinië. -
5:07 - 5:10Als gelovers in natuurbehoudsbiologie
-
5:10 - 5:13streefden we naar groot,
wild en verbonden. -
5:14 - 5:17Sommige gebieden waren ongerept
-
5:17 - 5:19en andere hadden tijd nodig om te helen,
-
5:20 - 5:22moesten 'herwilderd' worden.
-
5:22 - 5:25Uiteindelijk kochten we
meer dan 8000 vierkante kilometer -
5:25 - 5:27van bereidwillige verkopers
-
5:27 - 5:31en namen ze op in privaat
beheerde beschermde gebieden, -
5:31 - 5:36terwijl we park-infrastructuur
ontwikkelden tot kampeergebieden en trails -
5:36 - 5:39voor toekomstig gebruik door het publiek.
-
5:39 - 5:41Iedereen was welkom.
-
5:41 - 5:46Ons doel was om al dit land te doneren
als nieuwe nationale parken. -
5:46 - 5:52Je zou het kunnen omschrijven
als een kapitalistische jiujitsu-worp. -
5:53 - 5:57We gebruikten privé fortuin
van ons zakenleven -
5:59 - 6:02om de natuur te beschermen
-
6:02 - 6:08tegen de vraatzucht
van de mondiale economie. -
6:08 - 6:09Dat klonk goed,
-
6:09 - 6:12maar in de vroege jaren 90 in Chili,
-
6:12 - 6:15waar filantropie voor natuurbescherming,
zoals we het noemden, -
6:15 - 6:17volledig onbekend was,
-
6:17 - 6:21werden we geconfronteerd
met enorme verdenking -
6:21 - 6:24en vanuit verschillende hoeken
met openlijke vijandigheid. -
6:24 - 6:28Geleidelijk aan, vooral
door uit te leggen wat we deden, -
6:28 - 6:30begonnen we de mensen te overtuigen.
-
6:31 - 6:33In de laatste 27 jaar
-
6:33 - 6:34beschermden we blijvend
-
6:34 - 6:39bijna 60.000 vierkante kilometer
gematigd regenwoud, -
6:39 - 6:42Patagonische steppe,
-
6:42 - 6:43kustgebieden,
-
6:43 - 6:45moerasgebieden
-
6:45 - 6:48en stichtten we
dertien nieuwe nationale parken. -
6:48 - 6:51Allemaal van onze landschenkingen
-
6:51 - 6:55en staatsgronden naast onze gebieden.
-
6:55 - 6:59Na de dood van Doug door een kajakongeval
-
6:59 - 7:00vier jaar geleden
-
7:00 - 7:04was ik weer alleen.
-
7:04 - 7:09Maar bij Tompkins Conservation
overwonnen we ons verlies -
7:09 - 7:11en dreven we onze inspanningen op.
-
7:11 - 7:14Zo ook, in 2018,
-
7:14 - 7:20stichtten we nieuwe nationale parken
van ruwweg 100.000 vierkante kilometer -
7:20 - 7:22in de zuidelijke Atlantische Oceaan.
-
7:22 - 7:25Geen commerciële visserij
of enige soort extractie. -
7:26 - 7:31In 2019 voltooiden we de grootste
private landgift in de geschiedenis -
7:31 - 7:35toen we onze laatste 4.000
vierkante kilometer natuurpark in Chili -
7:35 - 7:37overdroegen aan de regering.
-
7:37 - 7:40Een publiek-privaat partnerschap
-
7:40 - 7:44dat vijf nieuwe nationale parken stichtte
en drie andere uitbreidden. -
7:44 - 7:48Dat was een gebied groter dan Zwitserland.
-
7:48 - 7:52Al onze projecten zijn
het resultaat van partnerschappen. -
7:52 - 7:56Eerst en vooral met de regeringen
van Chili en Argentinië. -
7:57 - 7:59Dat vereist leiderschap
-
7:59 - 8:03dat begrijpt hoe belangrijk het is
om de schatten van je land te beschermen, -
8:03 - 8:06niet alleen voor vandaag,
maar ook ver in de toekomst. -
8:08 - 8:12Partnerschappen met gelijkgestemde
filantropisten voor natuurbescherming -
8:12 - 8:15speelden een rol in alles wat we deden.
-
8:15 - 8:16Vijftien jaar geleden
-
8:16 - 8:18vroegen we ons af:
-
8:18 - 8:20wat, behalve landschapsbescherming,
-
8:20 - 8:26staat ons echt te doen om compleet
functionerende ecosystemen aan te leggen? -
8:26 - 8:30We begonnen ons af te vragen,
overal waar we bezig waren: -
8:30 - 8:31wie mankeert hier,
-
8:32 - 8:34welke soort is hier verdwenen,
-
8:35 - 8:39of van wie zijn
de aantallen laag en fragiel? -
8:39 - 8:41We moesten ons ook de vraag stellen:
-
8:41 - 8:43"Hoe elimineren we de reden
-
8:43 - 8:46dat deze soorten hier
in de eerste plaats uitstierven?" -
8:46 - 8:49Wat nu zo duidelijk is
-
8:49 - 8:53was toen voor ons
een donderslag bij heldere hemel. -
8:54 - 8:59En het veranderde onze manier van werken
-
9:00 - 9:01helemaal.
-
9:01 - 9:04Als niet alle leden van een gemeenschap
-
9:04 - 9:06erbij betrokken zijn
en er baat bij hebben, -
9:06 - 9:11kunnen we geen volledig functionerend
ecosysteem tot stand brengen. -
9:11 - 9:16Vanaf toe hebben we
verschillende oorspronkelijke soorten -
9:16 - 9:18geherintroduceerd in de Iberá Wetlands:
-
9:18 - 9:19reuzenmiereneters,
-
9:19 - 9:21pampaherten,
-
9:21 - 9:22pekari's,
-
9:22 - 9:28en uiteindelijk, een van de moeilijkste,
de groenvleugelara's, -
9:28 - 9:33die al meer dan honderd jaar geleden
verdwenen waren uit dat ecosysteem. -
9:33 - 9:37Vandaag zijn ze terug,
vliegen er rond, verspreiden zaden, -
9:37 - 9:40en leiden hun levens zoals het hoort.
-
9:40 - 9:43Het sluitstuk van deze
inspanningen in Iberà -
9:43 - 9:45bestaat in het herintroduceren
van de top-carnivoren -
9:45 - 9:47op hun rechtmatige plaats.
-
9:47 - 9:50Jaguars op het land,
reuzenotters in het water. -
9:50 - 9:55Enkele jaren van gissen en missen
produceerden jonge welpen -
9:55 - 9:58die we zullen loslaten
-
9:58 - 10:01voor de eerste keer
in meer dan een halve eeuw -
10:01 - 10:02in de Iberá wetlands,
-
10:02 - 10:08en nu zal het Iberá Park van 7.000
vierkante kilometer genoeg plaats bieden -
10:08 - 10:13om jaguarpopulaties te herstellen
met minimale kans op conflict -
10:13 - 10:15met naburige boeren.
-
10:15 - 10:18Onze herwilderingsprojecten in Chili
-
10:18 - 10:21herstellen de lage aantallen
van verschillende sleutelsoorten -
10:21 - 10:23in het Patagonisch gebied.
-
10:23 - 10:27De Chileense huemul,
die bijna uitgestorven is, -
10:27 - 10:28Darwins nandoe's
-
10:28 - 10:33en we bouwen de populaties
van poema's en vossen terug op. -
10:34 - 10:38Weet je, de kracht
van het afwezige helpt ons niet, -
10:40 - 10:43als het alleen maar leidt
tot nostalgie of wanhoop. -
10:45 - 10:46Integendeel,
-
10:47 - 10:50ze is alleen maar nuttig
als ze ons motiveert -
10:50 - 10:55om terug te brengen wat verdween.
-
10:55 - 10:58Natuurlijk is de eerste stap
van het herwilderen -
10:58 - 11:02jezelf kunnen indenken
dat het eerst en vooral mogelijk is. -
11:02 - 11:06De overvloed aan dierenleven
zoals beschreven in de tijdschriften -
11:06 - 11:10bestaat niet alleen maar in de verhalen
in wat oude stoffige boeken. -
11:12 - 11:13Kan je je dat indenken?
-
11:15 - 11:20Kan je geloven dat de wereld mooier
-
11:20 - 11:22en eerlijker zou kunnen zijn?
-
11:23 - 11:25Ik wel.
-
11:25 - 11:26Omdat ik het gezien heb.
-
11:27 - 11:28Hier is een voorbeeld.
-
11:28 - 11:31Toen we een van de grootste
boerderijen kochten -
11:31 - 11:34in Chili en Patagonië in 2004,
-
11:34 - 11:35zag het er zo uit.
-
11:35 - 11:39Een eeuw lang was dit gebied
overbegraasd geweest door vee -
11:39 - 11:42zoals de meeste graslanden ter wereld.
-
11:42 - 11:44Overal zag je bodemerosie,
-
11:44 - 11:47honderden kilometers hekken
-
11:47 - 11:53hielden de wilde dieren
en de trek ervan afgescheiden. -
11:53 - 11:56En dat met het beetje
wildbestand dat nog overbleef. -
11:56 - 12:00De plaatselijke bergleeuwen en vossen
waren al tientallen jaren lang vervolgd, -
12:00 - 12:02waardoor hun aantallen
erg geslonken waren. -
12:02 - 12:04Vandaag is dat
-
12:04 - 12:08het 3.000 vierkante kilometer-grote
Patagonian National Park, -
12:08 - 12:09en zo ziet het er nu uit.
-
12:09 - 12:12En Arcelio, de vroegere gaucho,
-
12:12 - 12:18wiens vroegere taak het was
om bergleeuwen op te sporen en te doden, -
12:18 - 12:23is vandaag hoofdspoorzoeker
voor het wildedierenteam van het park -
12:23 - 12:28en zijn verhaal spreekt
mensen in de hele wereld aan. -
12:28 - 12:30Dat kan.
-
12:30 - 12:33Ik deel deze gedachten
en beelden met jullie, -
12:33 - 12:36niet om mezelf in het zonnetje te zetten,
-
12:36 - 12:38maar om een eenvoudige reden
-
12:38 - 12:40en een dringende oproep.
-
12:41 - 12:43Als het gaat om overleven,
-
12:43 - 12:46het overleven van
de diversiteit van het leven, -
12:46 - 12:48menselijke waardigheid
-
12:48 - 12:51en gezonde mensensamenlevingen,
-
12:51 - 12:54dan moet het antwoord
het herwilderen van de aarde insluiten. -
12:56 - 12:59Zo veel en zo snel mogelijk.
-
13:00 - 13:03Iedereen heeft hier een rol in te spelen,
-
13:04 - 13:08maar vooral degenen
onder ons met privilege, -
13:08 - 13:12met politieke macht,
-
13:12 - 13:13weelde,
-
13:14 - 13:18waar -- laten we eerlijk zijn,
of je het leuk vindt of niet -- -
13:19 - 13:22het schaakspel van onze
toekomst wordt gespeeld. -
13:24 - 13:26Dat gaat naar de kern van de zaak.
-
13:27 - 13:29Zijn we bereid het nodige te doen
-
13:29 - 13:31om het einde van dit verhaal
te veranderen? -
13:31 - 13:35De veranderingen die de aarde
in de laatste paar maanden heeft gemaakt -
13:35 - 13:37om de verspreiding
van COVID-19 tegen te gaan, -
13:37 - 13:39zijn voor mij zo veelbelovend
-
13:39 - 13:40omdat ze aantonen
-
13:40 - 13:44dat we onze krachten kunnen verenigen
onder wanhopige omstandigheden. -
13:45 - 13:49Waar we nu doorheen moeten,
kan de voorloper zijn -
13:50 - 13:55van een grotere mogelijke schade
door de klimaatkrisis. -
13:57 - 13:58Maar zonder waarschuwing
-
13:58 - 14:01leerden we over de hele wereld
samenwerken op manieren -
14:01 - 14:03die we nooit voor mogelijk hielden.
-
14:04 - 14:06De jongeren die over de hele wereld
-
14:06 - 14:09opstaan en de straat opgaan
-
14:09 - 14:15om ons te herinneren aan onze schuld
en ons te straffen voor ons laten begaan -
14:15 - 14:17zijn het die me echt inspireren.
-
14:17 - 14:20Ik weet dat jullie
dit allemaal al hoorden. -
14:20 - 14:24Maar als er ooit een moment was
om te ontwaken in het besef -
14:24 - 14:28dat alles met elkaar verbonden is,
-
14:29 - 14:30is het nu wel.
-
14:30 - 14:33Elk menselijk leven
wordt beïnvloed door de acties -
14:33 - 14:37van elk ander menselijk leven
op de aardbol. -
14:37 - 14:41En het lot van de mensheid is verbonden
met de gezondheid van de planeet. -
14:43 - 14:45We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.
-
14:45 - 14:47We kunnen floreren
-
14:47 - 14:48of we kunnen lijden ...
-
14:50 - 14:52Maar we gaan het samen moeten doen.
-
14:52 - 14:54Hier is de waarheid.
-
14:54 - 14:59We zijn ver voorbij het punt
waar individuele actie een keuze is. -
15:00 - 15:03Naar mijn mening
is het een moreel imperatief -
15:03 - 15:06dat iedereen van ons
-
15:06 - 15:10zijn eigen plaats in de cirkel
van het leven heruitvindt. -
15:10 - 15:13Niet in het centrum,
maar als deel van het geheel. -
15:14 - 15:15We moeten ons herinneren
-
15:15 - 15:18dat wat we doen
weergeeft wie we willen zijn. -
15:19 - 15:21Laten we een beschaving creëren
-
15:21 - 15:25die de intrinsieke waarde
van alle leven erkent. -
15:26 - 15:28Wie je ook bent,
-
15:28 - 15:31met wat je ook werkt,
-
15:31 - 15:34sta elke morgen op
-
15:34 - 15:38en doe iets dat niet voor jezelf is,
-
15:38 - 15:44maar alles vandoen heeft
met de dingen waar je van houdt. -
15:44 - 15:47Met de dingen waarvan
je weet dat ze waar zijn. -
15:47 - 15:51Beschouw menselijke vooruitgang
-
15:51 - 15:54als iets dat ons naar heelheid brengt,
-
15:55 - 15:56naar gezondheid,
-
15:56 - 15:58naar menselijke waardigheid.
-
15:59 - 16:01En altijd,
-
16:01 - 16:03en voor altijd,
-
16:03 - 16:05wilde schoonheid.
-
16:06 - 16:08Bedankt.
- Title:
- Laten we de wereld weer wild maken
- Speaker:
- Kristine Tompkins
- Description:
-
De aarde, de mensheid en de natuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om ons allemaal weer gezond te krijgen, moeten we de wereld 'herwilderen', zegt milieu-activiste Kristine Tompkins. Haar leven van Patagonia CEO tot gepassioneerde natuurbeschermster overlopend, deelt ze hoe ze heeft meegeholpen in het stichten van nationale parken over miljoenen hectaren land (en zee) in Zuid-Amerika -- en bespreekt ze de cruciale rol die we allen te spelen hebben om de planeet te helen. "We hebben een gemeenschappelijke lotsbestemming", zegt ze, "We kunnen floreren of lijden, maar we gaan het samen doen."
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:22
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again | ||
Rik Delaet edited Dutch subtitles for Let's make the world wild again |