Her şeyi değiştirebilecek yeni bir politik hikâye
-
0:01 - 0:03Siz de kusurlu bir ekonomik modelde
-
0:03 - 0:05kendinizi sıkışmış hissediyor musunuz?
-
0:05 - 0:08Yaşayan dünyayı hiçe sayan
-
0:08 - 0:12ve bizden sonraki nesillerin hayatını
tehdit eden bir modelde? -
0:12 - 0:16Öyle bir model ki...
milyarlarca insanı bir kenarda bırakıp -
0:16 - 0:20avuç içi kadar insanı
inanılmaz zengin yapıyor. -
0:20 - 0:23Bizi kazananlar
ve kaybedenler olarak ayırıyor -
0:23 - 0:27ve sonra da şanssızlıkları için
kaybedenleri suçluyor. -
0:27 - 0:30Neoliberalizme hoş geldiniz;
-
0:30 - 0:33hiç ölmeyen zombi doktrin,
-
0:34 - 0:37ne kadar geniş çapta çürütülmüş olsa da.
-
0:37 - 0:432008 ekonomik krizinin
-
0:43 - 0:46neoliberalizmin çöküşüne yol açtığını
düşünebilirsiniz. -
0:46 - 0:50Ne de olsa en önemli
özelliklerini açığa çıkardı, -
0:50 - 0:54işletme ve finansın
kısıtlamalarını kaldırmak, -
0:54 - 0:57kamu korumalarını yok etmek,
-
0:57 - 1:00bizi birbirimizle
aşırı bir rekabet içine sokmak -
1:00 - 1:04elbette biraz kusurlu.
-
1:04 - 1:07Bu doktrin düşünsel olarak çöktü de.
-
1:08 - 1:12Ama hâlâ hayatımızı domine ediyor.
-
1:12 - 1:14Neden mi?
-
1:14 - 1:18Bence bunun yerini alacak
-
1:18 - 1:22yeni bir hikâye ortaya çıkaramadık.
-
1:23 - 1:27Hikâyeler dünyaya yön verdiğimiz araçlar.
-
1:27 - 1:32Karmaşık ve karşıt sinyalleri
yorumlamamızı sağlıyor. -
1:32 - 1:36Bir şeye anlam kazandırmaya çalıştığımızda
-
1:36 - 1:40aradığımız anlam bilimsel değil,
-
1:40 - 1:43anlatısal bir bağlılık.
-
1:43 - 1:46Duyduğumuz şeyler...
-
1:46 - 1:50insanlardan ve dünyadan beklediğimiz
davranışları yansıtıyor mu? -
1:50 - 1:52Parçalar birleşiyor mu?
-
1:52 - 1:54Bir hikâye edasıyla...
-
1:54 - 1:57...ilerleme kaydediyor mu?
-
1:58 - 2:02Biz de anlatı varlıklarıyız
-
2:02 - 2:07ve gerçekler ve istatistiklerden oluşan
bir bilgi ne kadar önemli olsa da -- -
2:07 - 2:11şunu söyleyeyim, ben deneyciyim,
gerçek ve istatistiklere inanırım -- -
2:11 - 2:17ama o gerçek ve istatistikler ikna edici
bir hikâyeyi yerinden etmede güçlü değil. -
2:18 - 2:21Bir hikâyeyi yenileyebileceğimiz tek şey
-
2:23 - 2:24başka bir hikâye.
-
2:24 - 2:27Onlara yeni bir tanesini vermeden
-
2:27 - 2:30insanların hikâyesini
ellerinden alamazsınız. -
2:30 - 2:34Bu sadece bağlı olduğumuz
hikâyeler için geçerli değil -
2:34 - 2:38belli anlatı yapıları için de geçerli.
-
2:38 - 2:43Tekrar tekrar kullandığımız
bir dizi basit anlatı var, -
2:43 - 2:48politikada ise tek bir basit anlatı var
-
2:48 - 2:52ve inanılmaz güçlü bir anlatı,
-
2:52 - 2:55ben buna ''restorasyon hikâyesi'' diyorum.
-
2:56 - 2:57Şöyle başlıyor:
-
2:59 - 3:02Kargaşa her yeri etkisi altına aldı,
-
3:02 - 3:05kudretli ve alçak güçler
-
3:05 - 3:08insanoğlunun çıkarlarına karşı faaliyette.
-
3:08 - 3:12Ama kahraman bu kargaşaya karşı koyacak,
-
3:12 - 3:14o kudretli güçlerle savaşacak,
-
3:14 - 3:17tüm ihtimallere karşın onları devirecek
-
3:17 - 3:20ve her yere yeniden uyum getirecek.
-
3:21 - 3:23Bu hikâyeyi daha önce de duydunuz.
-
3:24 - 3:25Bu İncil hikâyesi.
-
3:25 - 3:27''Harry Potter'' hikâyesi.
-
3:28 - 3:30''Yüzüklerin Efendisi'' hikâyesi.
-
3:30 - 3:32''Narnia'' hikâyesi.
-
3:33 - 3:35Ama aynı zamanda...
-
3:35 - 3:38bin yıllar öncesine dayanan
-
3:38 - 3:42her siyasi ve dini dönüşüme
eşlik etmiş hikâye. -
3:42 - 3:45Hatta şunu da söyleyebiliriz,
-
3:45 - 3:50yeni güçlü bir restorasyon
hikâyesi olmadan -
3:50 - 3:55siyasi ve dini bir dönüşüm
gerçekleşmeyebilir. -
3:56 - 3:57Bu kadar önemli.
-
3:58 - 4:03Büyük Buhran'a hareket veren
serbest bırakma ekonomisi sonrası -
4:03 - 4:09John Maynard Keynes
yeni bir iktisat modeli yazmaya koyuldu -
4:09 - 4:13ve yaptığı şey
yeni bir restorasyon hikâyesi yazmaktı. -
4:13 - 4:14Şöyle bir şeydi:
-
4:16 - 4:18Kargaşa her yeri etkisi altına aldı.
-
4:18 - 4:19(Gülme sesleri)
-
4:20 - 4:24Ekonomik elitin kudretli ve alçak güçleri
-
4:24 - 4:27dünyanın varlıklarını ellerine geçirdi.
-
4:28 - 4:30Ama hikâyenin kahramanı,
-
4:30 - 4:36çalışan ve orta sınıfın
desteklediği devlet -
4:36 - 4:38bu kargaşaya meydan okuyacak,
-
4:38 - 4:43zenginliği dağıtarak
o kudretli güçlerle savaşacak -
4:43 - 4:46ve kamu parasını kamu mallarına harcayarak
-
4:46 - 4:49gelir ve istihdam yaratacak
-
4:49 - 4:53ve her yere yeniden uyum getirecek.
-
4:53 - 4:55Tüm iyi restorasyon hikâyeleri gibi
-
4:56 - 4:59bu da politik spektrum
boyunca benzerlik gösterdi. -
4:59 - 5:03Demokratlar ve Cumhuriyetçiler,
işçi sınıfı ve muhafazakârlar, -
5:03 - 5:07sol ve sağ hepsi Keynesçi oldu.
-
5:08 - 5:10Sonra Keynesçiler başlarını belaya soktu,
-
5:10 - 5:121970'lerde,
-
5:12 - 5:17Friedrich Hayek ve Milton Friedman
gibi neoliberaller -
5:17 - 5:20yeni restorasyon hikâyeleri sundular.
-
5:20 - 5:22O da şöyle bir şeydi.
-
5:23 - 5:25Ne olduğunu asla bilemezsiniz.
-
5:25 - 5:26(Kahkahalar)
-
5:26 - 5:29Kargaşa her yeri etkisi altına aldı!
-
5:29 - 5:35İnanılmaz güçlü devletin
kudretli ve alçak güçleri -
5:36 - 5:41bağımsızlık, bireysellik ve fırsat
konseptlerine eğilimi kolektifleştiriyor. -
5:42 - 5:46Ama hikayenin kahramanı girişimci,
-
5:46 - 5:49bu güçlerle savaşacak,
-
5:49 - 5:50devleti eski hâline getirecek
-
5:50 - 5:54ve bu şekilde
zenginlik ve fırsat yaratarak -
5:54 - 5:57her yere yeniden uyum getirecek.
-
5:57 - 6:02Bu hikâye de politik spektrumu yansıttı.
-
6:02 - 6:05Cumhuriyetçiler ve Demokratlar,
muhafazakârlar ve işçi sınıfı -
6:05 - 6:08hepsi neoliberal oldu.
-
6:11 - 6:17karşıt hikâyeler de
aynı anlatı yapısına sahipti. -
6:18 - 6:21Sonra 2008'de
-
6:21 - 6:23neoliberal hikâye parçalarına ayrıldı
-
6:23 - 6:26ve karşıt görüşlüler...
-
6:29 - 6:31yeni bir şey sunamadı.
-
6:31 - 6:33Yeni bir restorasyon hikâyesi yoktu!
-
6:33 - 6:37Sunabilecekleri en iyi şey de
suyla inceltilmiş neoliberalizmdi -
6:37 - 6:40veya mikrodalgada ısınmış Keynesçilik.
-
6:41 - 6:45İşte bu yüzden sıkışıp kalmışız.
-
6:45 - 6:47Yeni restorasyon hikâyesi olmadan
-
6:47 - 6:52başarısız olmaya devam eden
o eski hikâyeyle sıkışmış durumdayız. -
6:53 - 6:56Hayal gücümüz başarısız olduğunda
-
6:56 - 6:59umutsuzluk içine sürükleniyoruz.
-
7:00 - 7:04Şu anki durumu açıklayan
ve geleceği tanımlayan -
7:04 - 7:06bir hikâyemiz olmadığı zaman,
-
7:06 - 7:09umut uçup gidiyor.
-
7:09 - 7:12Siyasi başarısızlığın temelinde
-
7:12 - 7:15hayalgücü başarısızlığı var.
-
7:16 - 7:19Bize hangi yöne gideceğimizi söyleyen
-
7:19 - 7:22bir restorasyon hikâyesi olmadan
-
7:22 - 7:24hiçbir şey değişmeyecek.
-
7:24 - 7:27Ama böyle bir hikâyemiz varsa
-
7:27 - 7:30neredeyse her şey değişebilir.
-
7:31 - 7:34Anlatmamız gereken hikâye
-
7:34 - 7:37mümkün olan en geniş çapta insanın
hoşuna gidebilmeli, -
7:37 - 7:40politik fay hatlarını geçebilmeli.
-
7:40 - 7:43Derinden gelen gereksinim
ve isteklere hitap edebilmeli. -
7:43 - 7:47Basit ve anlaşılır olmalı
-
7:47 - 7:49ve gerçekliğe bağlı olmalı.
-
7:49 - 7:54Tüm bunları yapmak
zor görünüyor, biliyorum. -
7:55 - 7:56Ancak inanıyorum ki Batı ülkelerinde
-
7:56 - 8:01anlatılmayı bekleyen böyle bir hikâye var.
-
8:03 - 8:04Son birkaç yıl içinde,
-
8:04 - 8:09birkaç farklı bilim dalına ait bulgularda
ortak noktada inanılmaz bir birleşme var; -
8:09 - 8:14psikoloji, antropoloji
ve nörobilim ve evrimsel biyoloji. -
8:14 - 8:18Hepsi bize harika bir şey söylüyor:
-
8:18 - 8:23İnsanların fedakârlığa dair
devasa bir kapasitesi var. -
8:23 - 8:27Elbette hepimizin içinde bir miktar
bencillik ve açgözlülük var -
8:27 - 8:32ama çoğu insanda,
bunlar baskın değerler. -
8:32 - 8:37Ayrıca üstün düzeyde
ortak çalışabiliyoruz. -
8:37 - 8:39Afrika savanlarından sağ çıktık,
-
8:39 - 8:44avcılarımızdan ve avlarımızdan çoğundan
daha zayıf ve yavaş olduğumuz hâlde, -
8:44 - 8:50karşılıklı yardımla
harika bir yeti gösterdik -
8:50 - 8:55ve bu ortak çalışma güdüsü
doğal seçilim aracılığıyla -
8:55 - 8:57akıllarımıza kazınmış durumda.
-
8:57 - 9:02Bunlar insan türüne ait
en önemli ve merkezi gerçekler: -
9:02 - 9:06inanılmaz fedakârlığımız
ve ortak çalışmamız. -
9:07 - 9:10Ancak bir şey korkunç şekilde ters gitti.
-
9:10 - 9:13Kargaşa her yeri etkisi altına aldı.
-
9:13 - 9:15(Gülme sesleri)
-
9:15 - 9:18İyi huylu doğamız
bazı güçler tarafından engellendi -
9:18 - 9:24ama bence bunların en güçlüsü
kendi zamanımızın baskın siyasi anlatımı, -
9:24 - 9:31bize aşırı bireysellik içinde
ve birbirimizle rekabet içinde -
9:31 - 9:33yaşamamızı söylüyor.
-
9:33 - 9:39Bizi birbirimizle savaşmaya itiyor,
birbirimizden korkmaya ve güvensizliğe. -
9:39 - 9:41Toplum konseptini yok ediyor.
-
9:41 - 9:46Hayatımızı yaşamaya değer kılmak adına
sosyal bağları zayıflaştırıyor. -
9:46 - 9:49Böyle bir vakum içinde de
-
9:49 - 9:54şiddetli, toleranssız güçler büyüyecektir.
-
9:54 - 9:56Biz fedakâr bir toplumuz
-
9:58 - 10:00ama psikopatlar tarafından yönetiliyoruz.
-
10:00 - 10:05(Alkışlar)
-
10:09 - 10:11Ancak böyle olmak zorunda değil.
-
10:11 - 10:12Gerçekten değil
-
10:12 - 10:17çünkü birliktelik ve aitlik için
inanılmaz bir kapasitemiz var -
10:17 - 10:19ve bu kapasiteyi kullanarak
-
10:19 - 10:24insanlığımızın o harika bileşenlerini
yeniden hayata döndürebiliriz: -
10:24 - 10:27fedakârlığımız ve ortak çalışma.
-
10:27 - 10:32Bir yok etme çabası olduğunda
çok güçlü bir sivil hayat inşa edebiliriz, -
10:32 - 10:35zengin bir katılım kültürüyle.
-
10:35 - 10:39Pazar ve devlet arasında kendimizi
ezilmiş hissettiğimiz zaman -
10:39 - 10:45hem insanlara hem de gezegene
saygı duyan bir iktisat geliştirebiliriz. -
10:45 - 10:51O göz ardı edilmiş küre çevresinde
bu ekonomik modeli yaratabiliriz, -
10:51 - 10:52yani ortak varlıklar.
-
10:52 - 10:56Ortak varlıklar pazar da değil devlet de.
Kapitalizm de değil komünizm de. -
10:56 - 10:59Üç ana elementten oluşuyor:
-
10:59 - 11:01Belli bir kaynak;
-
11:01 - 11:04o kaynağı idare eden belli bir topluluk
-
11:04 - 11:09ve topluluğun idare edebilmesi için
kurallar ve müzakareler. -
11:09 - 11:13Community Broadband veya
topluluk enerji kooperatiflerini düşünün -
11:13 - 11:17veya sebze meyve yetiştiriciliği için
paylaşılan araziyi, -
11:17 - 11:19Birleşik Krallık'ta buna tahsis diyoruz.
-
11:19 - 11:22Ortak varlık satılamaz,
başkasına verilemez -
11:22 - 11:27ve faydaları topluluğun üyeleri arasında
eşit olarak paylaşılır. -
11:28 - 11:32Göz ardı edildiğimiz
ve istismar edildiğimiz zaman -
11:32 - 11:34politikamızı hayata döndürebiliriz.
-
11:34 - 11:38Onu ellerine alan insanlardan
demokrasiyi kurtarabiliriz. -
11:38 - 11:42Yeni seçim kural
ve yöntemleri kullanabiliriz, -
11:42 - 11:48böylece finansal gücün bir daha asla
demokratik gücü alt etmemesini sağlarız. -
11:48 - 11:51(Alkışlar)
-
11:54 - 11:59Temsili demokrasi
katılımlı demokrasi ile yürütülmeli, -
11:59 - 12:02böylece kendi politik
seçimlerimizi sadeleştirebiliriz -
12:02 - 12:07ve o seçim mümkün olduğu kadar
yerel düzeyde uygulanmalı. -
12:07 - 12:13Bir şeye yerel olarak karar verilirse
o şeye ulusal düzeyde karar kılınmamalı. -
12:14 - 12:19Ben buna aitlik politikası diyorum.
-
12:19 - 12:23Bence bunun geniş çapta insanın
-
12:23 - 12:26hoşuna gitme potansiyeli var.
-
12:26 - 12:32Bunun sebebi de sol ve sağın paylaştığı
o çok az değerin arasında -
12:32 - 12:36aitlik ve topluluk olgusu var.
-
12:36 - 12:38Bunlara tanımlama şeklimiz
biraz farklı olabilir -
12:38 - 12:41ama en azından
ortak bir dille yola koyuluyoruz. -
12:41 - 12:46Hatta politikayı pek çok yönden
bir aitlik arayışı olarak görebilirsiniz. -
12:46 - 12:50Faşistler bile topluluk arayışında,
-
12:50 - 12:53korkutucu derecede
homojen bir topluluk olsa da -
12:53 - 12:55herkes aynı görünüyor
ve aynı üniformayı giyiyor -
12:55 - 12:58ve aynı sloganları söylüyorlar.
-
12:58 - 13:02Yaratmamız gereken şey
köprülere dayalı bir topluluk, -
13:02 - 13:04bağlanan gruplar değil.
-
13:04 - 13:08Bağlanan bir grup, homojen bir grubu
bir araya getiriyor -
13:08 - 13:13ama köprülü grup farklı gruplardan
insanları bir araya getiriyor. -
13:13 - 13:15Ben şu kanıdayım ki
-
13:15 - 13:20yeterince zengin ve canlı
köprülü topluluklar yaratırsak -
13:20 - 13:27insanların homojen bir topluluğun
güvenliğine sığınma güdüsünü, -
13:27 - 13:30birbirine dayanma güdüsünü
ortadan kaldırabiliriz. -
13:32 - 13:34Yani özetle...
-
13:34 - 13:37Yeni hikâyemiz şöyle olabilir.
-
13:39 - 13:41Kargaşa her yeri etkisi altına aldı!
-
13:41 - 13:42(Kahkahalar)
-
13:42 - 13:44Kudretli ve alçak güçler
-
13:44 - 13:49topluluk diye bir şey olmadığını söylüyor,
-
13:49 - 13:52hayattaki en büyük amacımızın
-
13:52 - 13:55sokak köpekleri gibi bir çöp tenekesi
yüzünden kavga etmemiz olduğunu. -
13:57 - 14:00Ama bu hikâyenin kahramanları biz,
-
14:00 - 14:02bu kargaşaya meydan okuyacağız.
-
14:02 - 14:08Zengin, katılımlı,
cömert topluluklar inşa ederek -
14:08 - 14:11o alçak güçlerle savaşacağız
-
14:11 - 14:12ve bunu yaparak da
-
14:12 - 14:15her yere yeniden uyum getireceğiz.
-
14:15 - 14:19(Alkışlar)
-
14:23 - 14:26Bu hikâye size doğru gelsin
ya da gelmesin, -
14:26 - 14:29umarım bir tanesine
gerek olduğuna katılırsınız. -
14:29 - 14:31Yeni bir restorasyon
hikâyesine ihtiyacımız var, -
14:31 - 14:35içinde bulunduğumuz karmaşadan
çıkış yolu gösterecek, -
14:35 - 14:40neden bunun içinde olduğumuzu ve nasıl
çıkacağımızı bize söyleyecek bir hikâye. -
14:41 - 14:44Ve doğru söylediğimiz takdirde bu hikâye,
-
14:44 - 14:48politik spektrum boyunca
insanların aklına yer edecek. -
14:49 - 14:54Bizim görevimiz daha iyi bir dünya için
hikâyeye giden yolu ışıklandırmak. -
14:54 - 14:56Teşekkürler.
-
14:56 - 14:59(Alkışlar)
- Title:
- Her şeyi değiştirebilecek yeni bir politik hikâye
- Speaker:
- George Monbiot
- Description:
-
Yazar George Monbiot'a göre, içinde bulunduğumuz karmaşadan çıkmak için şu anki durumu açıklayan ve geleceğe yön veren yeni bir hikâyeye ihtiyacımız var. Psikoloji, Nöro bilim ve evrimsel biyolojiden bulgularla, fedakârlık ve ortak çalışma temel kapasitemiz çevresinde inşa edilmiş yeni bir toplum modeli sunuyor. Bu herkesi etkileyecek iyimser konuşma, paylaştığımız geleceğe dair imkânları yeniden düşündürüyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:15
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The new political story that could change everything |