Return to Video

Devletin kamu fonlarını nasıl harcayacağı kararına yardımcı olabilsek nasıl olur?

  • 0:01 - 0:03
    Benim adım Shari Davis
  • 0:03 - 0:04
    ve dürüst olmak gerekirse
  • 0:04 - 0:06
    ben iyileşen bir devlet memuruyum.
  • 0:07 - 0:11
    Ve bunu devlette çalışan
    ve sistem değiştiren
  • 0:11 - 0:12
    insanlara seslenerek söylüyorum.
  • 0:12 - 0:14
    Bu zor bir şey.
  • 0:14 - 0:16
    Sizi yalnızlaştırabiliyor.
  • 0:16 - 0:18
    İşler imkânsız hissettirebiliyor.
  • 0:19 - 0:22
    Ama devlet, meydana çıkan insanlardır.
  • 0:23 - 0:25
    Gerçekten, devlet meydana çıkabilen
  • 0:26 - 0:29
    ve kendini kamu hizmetinin vadettiklerine
    adayabilen insanlardır:
  • 0:29 - 0:31
    halka hizmet,
  • 0:31 - 0:32
    demokrasi
  • 0:32 - 0:36
    ve halkın karşılaştığı problemleri çözmek.
  • 0:37 - 0:38
    On yedi yıl önce,
  • 0:38 - 0:42
    ilk defa bir çalışan olarak
    belediye binasında yürüdüm
  • 0:43 - 0:45
    ve o yürüyüş bana bir şey gösterdi.
  • 0:46 - 0:48
    Ben bir tek boynuzlu attım.
  • 0:48 - 0:50
    Orada çalışan ve benim gibi görünen
  • 0:50 - 0:51
    pek insan yoktu.
  • 0:52 - 0:56
    Yine de kendini, yüzyıllardır süren
    ve pek çok insanı görmezden gelen,
  • 0:56 - 0:59
    bazılarını da geride bırakan
    sistemik eşitsizlikle uğraşmaya adamış
  • 0:59 - 1:01
    insanlar vardı.
  • 1:01 - 1:03
    Vaat olan bir yerde,
  • 1:03 - 1:05
    büyük bir sorun da vardı.
  • 1:05 - 1:08
    Yani, demokrasinin orijinal hâlinin
  • 1:08 - 1:10
    tehlikeli bir kusuru vardı.
  • 1:10 - 1:15
    Sadece zengin beyaz erkeklerin gelişmesi
    için fırsat veriyordu.
  • 1:15 - 1:19
    Akıllı, zengin ve beyaz bir erkekseniz
  • 1:19 - 1:22
    bunun neden bir sorun olduğunu
    anlıyorsunuzdur.
  • 1:23 - 1:26
    Çok fazla yetenek oyundan atıldı.
  • 1:26 - 1:30
    Manevi hayallerimiz soldu.
  • 1:30 - 1:34
    En yüksek devlet dairelerimiz
    yolsuzlukla istila edilmiş.
  • 1:34 - 1:38
    Bir tür duyarsız sona gelişin eşiğindeyiz
  • 1:38 - 1:41
    ve bu normal değil.
  • 1:41 - 1:43
    İnsanlar istedikleri gibi
    içeri girebilsin diye
  • 1:43 - 1:46
    okulların ve binaların kapılarını
  • 1:46 - 1:48
    genişçe açmalıyız.
  • 1:48 - 1:53
    Bizi felakete sürükleyen bu eski
    hiyerarşik süreçlerden kurtulmalı
  • 1:53 - 1:55
    ve yeniden başlamalıyız,
  • 1:55 - 1:57
    masada yeni yüzlerle,
  • 1:57 - 1:59
    karışımda yeni seslerle
  • 1:59 - 2:04
    ve bu yolun her adımında
    yeni bakış açılarına yer vermeliyiz.
  • 2:04 - 2:06
    Yapılması gereken bu olduğu için değil,
  • 2:06 - 2:08
    aslında öyle olsa da,
  • 2:08 - 2:12
    ama bu bizim hep beraber başarmamız
    için tek yol olduğu için.
  • 2:12 - 2:14
    Ve en iyi haber,
  • 2:15 - 2:17
    Bunu nasıl yapacağımızı biliyorum.
  • 2:17 - 2:19
    Cevap --
  • 2:19 - 2:21
    katılımcı bütçelendirme.
  • 2:22 - 2:23
    Doğru duydunuz
  • 2:23 - 2:27
    Katılımcı bütçelendirme
    ya da İngilizce kısaltılmışı "PB."
  • 2:27 - 2:31
    PB, halk ve devleti, somut önerileri
    tasarlamak ve geliştirmek için
  • 2:31 - 2:35
    ve halkın gerçek problemlerini çözen
    projeleri oylamak için
  • 2:35 - 2:39
    bir araya getiren bir işlem.
  • 2:39 - 2:42
    İnsanların kamu bütçesi dediğimde
  • 2:42 - 2:45
    kalkıp dans etmediklerini fark ediyorum.
  • 2:45 - 2:47
    Ama katılımcı bütçeleme,
  • 2:47 - 2:52
    aslında, kolektif ve köklü bir
    hayal gücü ile alakalı.
  • 2:52 - 2:55
    Herkesin PB'de bir rolü var
  • 2:55 - 2:56
    ve bu işe yarıyor
  • 2:56 - 3:01
    çünkü halkın gerçek sorunlara
    gerçek çözümler üretmesine
  • 3:01 - 3:03
    imkân sağlıyor.
  • 3:03 - 3:07
    Ve devletin vaadi için altyapı sağlıyor.
  • 3:07 - 3:08
    Dürüst olmak gerekirse
  • 3:08 - 3:13
    demokrasinin işe yaradığını
    ilk kez böyle gördüm.
  • 3:13 - 3:15
    Dün gibi hatırlıyorum.
  • 3:15 - 3:18
    2014'te Boston, Massachusetts'teydi
  • 3:18 - 3:20
    ve belediye başkanı Manino
  • 3:20 - 3:23
    benden bir milyon dolar sermaye ile
  • 3:23 - 3:26
    ülkenin ilk genç odaklı
    PB girişimini başlatmamı istedi.
  • 3:26 - 3:31
    Satır öğeleriyle ve sınırlarla
    ya da formüller ve tablolarla başlamadık.
  • 3:31 - 3:33
    İnsanlarla başladık.
  • 3:33 - 3:37
    Herkesin dinlendiğinden
    emin olmak istedik.
  • 3:37 - 3:40
    Bu yüzden, tarihi ve geleneksel olarak
    dışlanmış bölgelerden
  • 3:40 - 3:42
    genç insanlar getirdik,
  • 3:42 - 3:44
    queer topluluğu üyeleri
  • 3:44 - 3:46
    ve daha önce hapsedilmiş olan gençler
  • 3:46 - 3:50
    ve beraber, çoğu zaman pizza
    ve şekersiz bir içecekle
  • 3:50 - 3:53
    Boston'u nasıl
    iyileştirebileceğimizi konuştuk.
  • 3:53 - 3:57
    Ve "Gençlik Değişimi Başlatıyor"
    dediğimiz bir süreç tasarladık.
  • 3:57 - 3:59
    Genç insanların başarılı olmaları için
  • 3:59 - 4:02
    gerekli bilgilere ulaşabildiği
  • 4:02 - 4:04
    bir Boston hayal ettik.
  • 4:04 - 4:08
    Topluluklarında güvende hissedebildikleri
  • 4:08 - 4:13
    ve halka açık alanları gerçek yaşam
    merkezlerine çevirebilecekleri,
  • 4:13 - 4:14
    herkes için bir Boston.
  • 4:14 - 4:16
    Tam olarak bunu yaptılar.
  • 4:16 - 4:19
    İlk yılda gençler,
  • 4:19 - 4:23
    Boston devlet liseleri öğrencilerinin
  • 4:23 - 4:26
    teknoloji erişimini artırmak için
    90.000 dolar ayırdı.
  • 4:26 - 4:29
    Öğrenciler hem sınıfta hem de dışarda
    başarılı olabilsinler diye,
  • 4:29 - 4:34
    Boston devlet liselerine
    dizüstü bilgisayarlar yollandı.
  • 4:34 - 4:37
    Kamusal alanları, gerçek ve mecazi
    anlamda aydınlatan
  • 4:37 - 4:42
    sanat duvarları yaratmak için
    60.000 dolar ayırdılar.
  • 4:42 - 4:45
    Ama daha önemli bir probleme yöneldiler.
  • 4:45 - 4:49
    Genç insanlar duvarlara
    sanat yaptıkları için
  • 4:49 - 4:52
    suçlu oldular
    ve adalet sistemine sokuldular.
  • 4:52 - 4:56
    Bu yüzden, bu onlara sanatlarını icra
    etmeleri için güvenli bir ortam verdi.
  • 4:56 - 5:00
    Parkları yenilemek ve bunları
    tüm insanlara daha ulaşılır kılmak için
  • 5:00 - 5:05
    400.000 dolar ayırdılar.
  • 5:05 - 5:07
    İtiraf edeyim,
  • 5:07 - 5:10
    bu planladığımız kadar kolay olmadı.
  • 5:11 - 5:13
    Parka temel atmadan hemen önce,
  • 5:13 - 5:16
    oranın bir sit alanının üzerinde
    olduğunu öğrendik
  • 5:16 - 5:18
    ve inşaatı durdurmak zorunda kaldık.
  • 5:19 - 5:21
    PB'yi bitirdiğimi sandım.
  • 5:21 - 5:25
    Ama şehir bu projeye
    o kadar kendini adamıştı ki
  • 5:25 - 5:27
    böyle olmadı.
  • 5:27 - 5:30
    Halkı kazıya çağırdılar,
  • 5:30 - 5:32
    sit alanını korudular,
  • 5:32 - 5:33
    tarihi eserler buldular,
  • 5:33 - 5:36
    Boston'ın tarihini genişlettiler
  • 5:36 - 5:38
    ve daha sonra yenilemeye geçtiler.
  • 5:39 - 5:43
    Eğer bu devlette radikal bir
    hayal gücünün yansıması değilse
  • 5:43 - 5:45
    nedir bilmiyorum.
  • 5:45 - 5:49
    Kulağa basit gelen şey aslında
    dahil olan insanlar
  • 5:49 - 5:52
    ve topluluk için dönüşümsel bir şey.
  • 5:52 - 5:56
    Toplum üyelerinin ulaşıma erişimi
    şekillendirdiklerini,
  • 5:57 - 5:58
    okullarını geliştirdiklerini
  • 5:58 - 6:01
    ve hatta belediye binalarını
    dönüştürdüklerini görüyorum.
  • 6:01 - 6:04
    Bu sayede, kendileri için oralarda
    alan yaratıyorlar.
  • 6:04 - 6:06
    PB'den önce,
  • 6:06 - 6:07
    bana benzeyen
  • 6:07 - 6:10
    ve benimle aynı yerden gelen insanların
  • 6:10 - 6:13
    bu yeni girişim
    ya da yeni çalışma grubu için
  • 6:13 - 6:15
    belediye binalarına geldiklerini görürdüm
  • 6:15 - 6:17
    ve hemen geri çıkmalarını izlerdim.
  • 6:18 - 6:20
    Bazen onları tekrar görmezdim
  • 6:20 - 6:24
    çünkü uzmanlıklarına az değer biçiliyordu.
  • 6:25 - 6:28
    Gerçekten sürece dahil edilmiyorlardı.
  • 6:28 - 6:30
    Ama PB farklı.
  • 6:31 - 6:33
    PB'yi yapmaya başladığımızda
  • 6:33 - 6:35
    şehrin her yanından
    muhteşem genç liderlerle tanıştım.
  • 6:36 - 6:40
    Özellikle biri, bir rock yıldızı
    Malachi Hernandez,
  • 6:40 - 6:41
    15 yaşında,
  • 6:42 - 6:43
    bir toplantıya geldi --
  • 6:43 - 6:46
    utangaç, meraklı, biraz sessiz.
  • 6:46 - 6:48
    Takılmaya devam etti
  • 6:48 - 6:51
    ve projeye önderlik etmeyi uman
    genç insanlardan biri oldu.
  • 6:51 - 6:53
    Şimdi birkaç yıl ileri saralım.
  • 6:54 - 6:58
    Malachi, ailesinde
    üniversiteye ilk gidendi.
  • 6:58 - 6:59
    İki hafta önce,
  • 6:59 - 7:02
    ailesinde mezun olan ilk kişi oldu.
  • 7:03 - 7:05
    Malachi, Obama Beyaz Sarayı'nda birkaç kez
  • 7:05 - 7:10
    My Brother's Keeper
    girişiminin parçası olarak çalıştı.
  • 7:10 - 7:14
    Başkan Obama, röportajlarında
    ondan alıntı bile yapar.
  • 7:14 - 7:17
    Bu doğru, araştırabilirsiniz.
  • 7:17 - 7:20
    Malachi, dahil oldu ve olmaya devam etti
  • 7:20 - 7:24
    ve toplum liderliği ve potansiyeli
    hakkında düşüncelerimizi
  • 7:24 - 7:26
    değiştirmeye devam ediyor.
  • 7:26 - 7:28
    Ya da arkadaşım Maria Hadden,
  • 7:28 - 7:31
    Chicago'daki ilk PB sürecine dahil olan
  • 7:32 - 7:36
    ve daha sonra kurucu katılımcı
    bütçeleme proje kurulu üyesi olan,
  • 7:36 - 7:38
    sonunda bir personel olan,
  • 7:38 - 7:42
    daha sonra da 28 yaşında
    bir memuru yerinden edip
  • 7:42 - 7:44
    Chicago'nun tarihindeki
  • 7:44 - 7:47
    ilk queer siyahi
    meclis üyesi olan arkadaşım.
  • 7:48 - 7:50
    Bu gerçek katılımdır.
  • 7:50 - 7:52
    Bu ciddiye alınmaktır.
  • 7:53 - 7:56
    Bu toplum liderliğini inşa etmektir.
  • 7:57 - 7:59
    Bu sistemi değiştirmektir.
  • 7:59 - 8:01
    Ve bu yalnızca ABD'de de değil.
  • 8:01 - 8:04
    Brezilya'da 30 yıl önce başladıktan sonra,
  • 8:04 - 8:08
    PB, dünyada 7.000'den fazla şehre yayıldı.
  • 8:08 - 8:09
    Fransa, Paris'te
  • 8:10 - 8:12
    belediye başkanı, bütçesinin yüzde 5'ini,
  • 8:12 - 8:15
    100 milyon euro'dan fazla,
  • 8:15 - 8:19
    toplum üyelerinin karar verip şehirlerini
    şekillendirmeleri için ayırıyor.
  • 8:19 - 8:24
    Dünyaca, KB'nin
    toplum sağlığını arttırdığı,
  • 8:24 - 8:26
    yozlaşmayı azalttığı
  • 8:26 - 8:28
    ve devlete güveni arttırdığı görüldü.
  • 8:28 - 8:32
    Artık bugünün toplumunda
    karşılaştığımız zorlukları biliyoruz.
  • 8:33 - 8:38
    İnsanlar devletin onlar için
    çalıştığına güvenmezlerse
  • 8:38 - 8:43
    motivasyonlu olmalarını ve oy vermeye
    gelmelerini nasıl bekleyebiliriz ki?
  • 8:43 - 8:46
    Gerçek katılımcı demokrasiyi,
  • 8:46 - 8:49
    Amerika Birleşik Devletleri'nde
  • 8:49 - 8:52
    henüz deneyimlemediğimizi düşünüyorum
  • 8:52 - 8:55
    Ama demokrasi yaşayan
    ve nefes alan bir şey.
  • 8:55 - 8:58
    Ve hâlâ bizim doğuştan hakkımız.
  • 8:59 - 9:02
    Güveni yenileme zamanı
    ve bu kolay olmayacak.
  • 9:02 - 9:05
    Yeni düşünme yolları inşa etmeliyiz,
  • 9:05 - 9:08
    konuşma yolları, çalışma yolları,
  • 9:08 - 9:10
    hayal etme ve planlama yolları.
  • 9:10 - 9:15
    Amerika, herkesin masada bir yeri olsa
    nasıl görünürdü?
  • 9:15 - 9:19
    Neyin mümkün olduğunu hayal etmek için
    zaman ayırsaydık
  • 9:19 - 9:22
    ve "Oraya nasıl ulaşırız?" diye sorsaydık.
  • 9:23 - 9:27
    En sevdiğim yazar,
    Octavia Butler, en iyisini söylüyor.
  • 9:27 - 9:31
    Benim incilim olan "Parable of the Sower"
    kitabında diyor ki,
  • 9:31 - 9:34
    "Dokunduğun her şeyi değiştirirsin.
  • 9:35 - 9:38
    Değiştirdiğin her şey seni değiştirir.
  • 9:38 - 9:42
    Geriye kalan tek gerçek değişimdir.
  • 9:42 - 9:44
    Tanrı değişimdir."
  • 9:44 - 9:48
    Bu 50 eyaletin değişme zamanı.
  • 9:48 - 9:52
    Bizi buraya getiren şey
    kesinlikle oraya götürmeyecek.
  • 9:53 - 9:55
    Güç duvarlarını yıkmalıyız
  • 9:55 - 9:59
    ve yerlerine gerçek demokrasinin
    bahçelerini dikmeliyiz.
  • 10:00 - 10:02
    Sistemleri böyle değiştiriyoruz.
  • 10:02 - 10:05
    Kapıları o kadar geniş açıyoruz ki
  • 10:05 - 10:07
    insanlar ister istemez içeri giriyorlar.
  • 10:07 - 10:12
    Peki toplumuna katılımcı
    bütçelemeyi getirmek için
  • 10:12 - 10:14
    seni durduran ne?
Title:
Devletin kamu fonlarını nasıl harcayacağı kararına yardımcı olabilsek nasıl olur?
Speaker:
Shari Davis
Description:

Ya devletin kamu fonlarını nasıl harcayacağına karar vermeye yardımcı olabilseydiniz? Katılımcı bütçelemenin arkasındaki fikir bu. Hükûmetleri ve yerel sakinleri problemlere somut çözümler bulmak için bir araya getiren bir süreç. Bu ilham veren eylem çağrısında, toplum lideri Shari Davis, katılımcı bütçelemenin demokrasiyi nasıl güçlendirebildiğini, şehirleri ve mahalleleri nasıl dönüştürdüğünü ve herkese masada bir yer verdiğini anlatıyor. "Belediye binalarının ve okulların kapılarını o kadar geniş açmalıyız ki insanlar kendilerine hakim olamayıp içeri girsinler." diyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:28

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.