Γιατί κάποιοι βρίσκουν τη γυμναστική δυσκολότερη από άλλους

Γιατί μερικοί δυσκολεύονται περισσότερο από άλλους να μην πάρουν παραπανίσια κιλά; Η κοινωνική ψυχολόγος Έμιλι Βαλτσέτις παρουσιάζει έρευνες που εξετάζουν έναν από τους πολλούς παράγοντες που συνδράμουν σε αυτό: την όραση. Σε μια ενημερωτική συζήτηση, μας δείχνει πως όταν πρόκειται για την καλή φυσική κατάσταση, πολλοί άνθρωποι, σχεδόν κυριολεκτικά βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά από τους άλλους - και μας προσφέρει μια εκπληκτικά απλή λύση για να ξεπεραστούν αυτές οι διαφορές.

Η όραση είναι η σημαντικότερη
αίσθηση που έχουμε

και η πρώτη σε προτεραιότητα.

Κοιτάμε συνεχώς τον κόσμο γύρω μας,

και γρήγορα αναγνωρίζουμε
και αντιλαμβανόμαστε τι βλέπουμε.

Ας αρχίσουμε με ένα παράδειγμα
αυτού του γεγονότος.

Θα σας δείξω μια φωτογραφία ενός ατόμου
μόνο για ένα ή δύο δευτερόλεπτα

και θα ήθελα να προσδιορίσετε
ποιο συναίσθημα δείχνει το πρόσωπό του.

Έτοιμοι;

Ωραία. Ακολουθήστε το ένστικτό σας.

ΟΚ. Τι είδατε;

Λοιπόν, ρωτήσαμε πάνω από 120 άτομα

και τα αποτελέσματα ήταν ανομοιογενή.

Οι άνθρωποι δεν συμφωνούσαν

για το τι συναίσθημα
έβλεπαν στο πρόσωπό του.

Ίσως είδατε δυσφορία.

Αυτή ήταν η πιο κοινή απάντηση που λάβαμε.

Αλλά αν ρωτούσατε
τον διπλανό σας στα αριστερά,

ίσως να έλεγε λύπη ή περίσκεψη,

ή κάποιος στα δεξιά σας

ίσως να έλεγε κάτι εντελώς διαφορετικό,

όπως ελπίδα ή κατανόηση.

Οπότε όλοι μας βλέπουμε
το ίδιο ακριβώς πρόσωπο ξανά.

Ίσως να δούμε κάτι εντελώς διαφορετικό
γιατί η αντίληψη είναι υποκειμενική.

Αυτό που νομίζουμε ότι βλέπουμε

στην πραγματικότητα φιλτράρεται
από τα μάτια του μυαλού μας.

Φυσικά, υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα

για το πώς βλέπουμε
τον κόσμο στο μυαλό μας.

Θα σας δείξω μερικά.

Τα άτομα που κάνουν δίαιτα,
για παράδειγμα, βλέπουν τα μήλα μεγαλύτερα

από όσους δεν μετρούν θερμίδες.

Oι παίκτες του σόφτμπολ
βλέπουν την μπάλα μικρότερη

εάν δεν έπαιξαν καλά

σε σχέση με εκείνους που έπαιξαν
πολύ καλά στο τελευταίο παιχνίδι.

Στην πραγματικότητα,
οι πολιτικές μας πεποιθήσεις

μπορούν επίσης να επηρεάσουν
το πώς βλέπουμε τους άλλους,

μεταξύ αυτών, και τους πολιτικούς.

Έτσι, η ερευνητική μου ομάδα και εγώ
αποφασίσαμε να εξετάσουμε αυτό το ερώτημα.

Το 2008, ο Μπαράκ Ομπάμα
ήταν υποφήφιος για πρόεδρος

για πρώτη φορά,

κι εμείς ρωτήσαμε εκατοντάδες Αμερικάνων
έναν μήνα πριν από τις εκλογές.

Από το γκάλοπ ανακαλύψαμε

πως μερικοί Αμερικάνοι

πιστεύουν ότι φωτογραφίες σαν αυτές

δείχνουν καλύτερα το πώς είναι
ο Ομπάμα πραγματικά.

Το 75% από αυτούς
ψήφισαν τον Ομπάμα στις εκλογές.

Άλλοι όμως πίστευαν
πως φωτογραφίες σαν αυτές

δείχνουν καλύτερα το πώς είναι ο Ομπάμα.

Το 89% αυτών των ατόμων
ψήφισαν τον Μακέιν.

Παρουσιάσαμε πολλές φωτογραφίες
του Ομπάμα, μία-μία,

έτσι ώστε οι άνθρωποι να μην
καταλάβουν ότι αυτό που αλλάζαμε

από τη μία φωτογραφία στην άλλη

ήταν ότι είχαμε φωτίσει ή σκουρύνει
τεχνητά το χρώμα του δέρματός του.

Πώς είναι δυνατόν αυτό;

Πώς γίνεται όταν βλέπω ένα άτομο,
ένα αντικείμενο ή ένα γεγονός,

να βλέπω κάτι τόσο διαφορετικό
από κάποιον άλλον;

Λοιπόν, οι λόγοι είναι πολλοί
όμως ένας λόγος απαιτεί

να καταλάβουμε λίγα παραπάνω
για τη λειτουργία των ματιών μας.

Οι οφθαλμίατροι ξέρουν
ότι ο όγκος πληροφοριών

που μπορούμε να δούμε
σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή,

το πού μπορούμε να εστιάσουμε,
είναι σχετικά περιορισμένο.

Αυτό που μπορούμε να δούμε με σαφήνεια,
και καθαρότητα και ακρίβεια,

αντιστοιχεί στην επιφάνεια
που καταλαμβάνει ο αντίχειράς μας

στο τεντωμένο μας χέρι.

Όλα τα υπόλοιπα είναι θολά,

και καθιστούν ασαφή πολλά από όσα
παρουσιάζονται μπροστά στα μάτια μας.

Αλλά πρέπει να αποσαφηνίσουμε όσα βλέπουμε
και να τα κατανοήσουμε,

και το μυαλό μας βοηθάει
να γεμίσουμε τα κενά.

Σαν αποτέλεσμα, η αντίληψη
αποτελεί υποκειμενική εμπειρία,

και έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε
με τα μάτια του μυαλού μας.

Είμαι κοινωνική ψυχολόγος,

και ερωτήσεις σαν κι αυτές
πραγματικά με συναρπάζουν.

Με γοητεύουν οι περιπτώσεις
που οι άνθρωποι δεν συμφωνούν.

Γιατί κάποιος κυριολεκτικά
βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο

ενώ κάποιος άλλος κυριολεκτικά
το βλέπει μισοάδειο;

Τι είναι αυτό που σκέφτεται
και αισθάνεται κάποιος

που τον κάνει να βλέπει τον κόσμο
με εντελώς διαφορετικό τρόπο;

Και έχει τελικά σημασία αυτό;

Για να αρχίσω να προσεγγίζω
αυτά τα ερωτήματα,

η ομάδα μου και εγώ
αποφασίσαμε να ψάξουμε καλά

ένα θέμα που έχει λάβει διεθνή προσοχή:

την υγεία και τη φυσική μας κατάσταση.

Σε όλον τον κόσμο,

πολλοί δυσκολεύονται
να διαχειριστούν το βάρος τους,

και έχουμε διάφορες στρατηγικές

που μας βοηθούν
να ξεφορτωθούμε τα κιλά μας.

Για παράδειγμα, αποφασίζουμε
με τις καλύτερες προθέσεις

να κάνουμε γυμναστική μετά τις διακοπές.

Όμως η πλειοψηφία των Αμερικάνων

αθετούν τις αποφάσεις
που πήραν την Πρωτοχρονιά

μέχρι την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Μιλάμε στον εαυτό μας πολύ ενθαρρυντικά,

λέγοντας ότι αυτή είναι η χρονιά
που θα ξαναβρούμε τη φόρμα μας

αλλά αυτό δεν φτάνει για να μας επαναφέρει
στο ιδανικό μας βάρος.

Γιατί;

Φυσικά δεν υπάρχει απλή απάντηση

αλλά πιστεύω πως ένας λόγος είναι

πως τα μάτια του μυαλού μας
μπορεί να δουλεύουν εναντίον μας.

Μερικοί μπορεί κυριολεκτικά
να βλέπουν τη γυμναστική πιο δύσκολη,

και μερικοί μπορεί κυριολεκτικά
να βλέπουν την άσκηση πιο εύκολη.

Σαν πρώτο βήμα για να ελέγξουμε
αυτά τα ερωτήματα,

συλλέξαμε αντικειμενικές μετρήσεις
της φυσικής κατάστασης κάποιων ατόμων.

Μετρήσαμε την περίμετρο της μέσης τους
σε σχέση με την περιφέρεια των γοφών τους.

Μια υψηλότερη αναλογία μέσης-γοφών
δείχνει χειρότερη φυσική κατάσταση

σε σχέση με μια χαμηλότερη
αναλογία μέσης-γοφών.

Μετά την συλλογή αυτών των μετρήσεων,

είπαμε στους συμμετέχοντες
ότι θα περπατούσαν μέχρι το τέρμα

κουβαλώντας πρόσθετο βάρος
σε έναν υποτυπώδη αγώνα.

Αλλά προτού το κάνουν,

τους ζητήσαμε να εκτιμήσουν την απόσταση
μέχρι τη γραμμή τερματισμού.

Νομίζαμε πως η φυσική κατάσταση
των σωμάτων τους

ίσως να άλλαζε το πώς
αντιλαμβάνονταν την απόσταση.

Τι βρήκαμε λοιπόν;

Η αναλογία μέσης-γοφών
προέβλεψε τις αντιλήψεις της απόστασης.

Όσοι δεν ήταν σε φόρμα και ήταν αγύμναστοι

θεώρησαν σημαντικά μεγαλύτερη
την απόσταση έως τη γραμμή τερματισμού

από αυτούς που ήταν σε καλύτερη φόρμα.

Η κατάσταση των σωμάτων των ανθρώπων

άλλαζε το πώς αντιλαμβάνονταν
το περιβάλλον.

Αλλά μπορεί να το κάνει και το μυαλό μας.

Στην πραγματικότητα,
το σώμα μας και το μυαλό μας

λειτουργούν παράλληλα

και αλλάζουν το πώς
βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας.

Αυτό μας έκανε να σκεφτούμε πως
οι άνθρωποι με ισχυρά κίνητρα

και δυνατούς στόχους εκγύμνασης

ίσως βλέπουν τη γραμμή
τερματισμού πιο κοντά

από αυτούς που έχουν λιγότερα κίνητρα.

Για να εξετάσουμε αν τα κίνητρα

επηρεάζουν την αντίληψή μας
με αυτόν τον τρόπο,

πραγματοποιήσαμε μια δεύτερη μελέτη.

Ξανασυλλέξαμε αντικειμενικές μετρήσεις
της φυσικής κατάστασης κάποιων ατόμων,

μετρώντας την περιφέρεια
της μέσης και των γοφών τους,

και τους βάλαμε να κάνουν
μερικά ακόμα τεστ φυσικής κατάστασης.

Βασισμένοι στα σχόλια που τους δώσαμε,

μερικοί συμμετέχοντες μας είπαν

ότι πλέον δεν έχουν
κίνητρο για να γυμναστούν.

Αισθάνονταν πως είχαν ήδη
εκπληρώσει τους στόχους τους

και πως δεν θα έκαναν τίποτα παραπάνω.

Αυτοί δεν είχαν κίνητρο.

Άλλοι όμως, βασισμένοι στα σχόλιά μας,

μας είπαν πως είχαν μεγάλο
κίνητρο για να γυμναστούν.

Ήταν αποφασισμένοι να φτάσουν
στη γραμμή τερματισμού.

Πάλι πριν αρχίσουν να περπατούν
έως τη γραμμή τερματισμού,

τους ζητήσαμε να υπολογίσουν
πόσο μακριά ήταν η γραμμή τερματισμού;

Ξανά, όπως στην προηγούμενη μελέτη,

βρήκαμε πως η αναλογία μέσης-γοφών
προέβλεψε τις αντιλήψεις της απόστασης.

Οι αγύμναστοι θεώρησαν
την απόσταση μεγαλύτερη,

είδαν τη γραμμή τερματισμού πιο μακριά
σε σχέση με όσους ήταν σε καλύτερη φόρμα.

Το πιο σημαντικό είναι πως αυτό έγινε

με ανθρώπους που δεν είχαν
το κίνητρο για να γυμναστούν.

Από την άλλη,

οι άνθρωποι με το κίνητρο να γυμναστούν

είδαν την απόσταση ως μικρή.

Ακόμα και τα πιο εκτός φόρμας άτομα

είδαν τη γραμμή τερματισμού το ίδιο κοντά
-αν όχι λίγο πιο κοντά-

σε σχέση με αυτούς
που ήταν σε καλύτερη φόρμα.

Οπότε, το σώμα μας μπορεί να αλλάξει
το πόσο μακριά φαίνεται το τέρμα

αλλά αυτοί που δεσμεύτηκαν
σε έναν διαχειρίσιμο στόχο,

που μπορούσαν να τον φτάσουν
στο κοντινό μέλλον,

και που πίστευαν ότι μπορούν
να ικανοποιήσουν αυτόν τον στόχο,

είδαν την άσκηση ευκολότερη.

Αυτό μας οδήγησε στο να αναρωτηθούμε:

υπάρχει μια στρατηγική που θα μπορούσαμε
να διδάξουμε στους ανθρώπους

που θα τους βοηθούσε να αλλάξει
η αντίληψή τους για την απόσταση,

να τους βοηθήσει να δουν
την άσκηση ευκολότερη;

Στραφήκαμε προς τη λογοτεχνία
της επιστήμης της όρασης

για να βρούμε τι πρέπει να κάνουμε

και βασισμένοι σε όσα διαβάσαμε,

σκεφτήκαμε μια στρατηγική που ονομάσαμε:
«Κράτα τα μάτια σου στο βραβείο».

Αυτό δεν είναι το σλόγκαν
από μια εμψυχωτική αφίσα.

Είναι μια πραγματική οδηγία
για το πώς να κοιτάς γύρω σου.

Αυτούς που εκπαιδεύσαμε
σε αυτή τη στρατηγική,

τους είπαμε να εστιάσουν
στη γραμμή τερματισμού,

να αποφύγουν να κοιτούν γύρω τους,

να φαντάζονται ότι ένας προβολέας
φωτίζει τον στόχο τους

και πως ότι υπάρχει τριγύρω είναι θολό
και ίσως δυσδιάκριτο.

Νομίζαμε πως αυτή η στρατηγική

θα βοηθούσε να κάνει την άσκηση
να φαίνεται ευκολότερη.

Συγκρίναμε αυτή την ομάδα
με μια ομάδα αναφοράς.

Σε αυτή την ομάδα είπαμε κοιτάξτε
το περιβάλλον σας όπως θα κάνατε κανονικά.

Θα δείτε τη γραμμή τερματισμού,

αλλά ίσως να δείτε
και τον κάδο σκουπιδιών στα δεξιά,

ή τους ανθρώπους
και τον φανοστάτη στα αριστερά.

Νομίζαμε πως οι άνθρωποι
που υιοθέτησαν αυτή τη στρατηγική

θα έβλεπαν την απόσταση μεγαλύτερη.

Τι βρήκαμε λοιπόν;

Όταν τους βάλαμε
να υπολογίσουν την απόσταση,

ήταν αυτή η στρατηγική επιτυχής
για να αλλάξει την αντίληψή τους;

Ναι.

Οι άνθρωποι που επικεντρώθηκαν στο βραβείο
είδαν τη γραμμή τερματισμού 30% πιο κοντά

από αυτούς που έβλεπαν τριγύρω
όπως θα έκαναν κανονικά.

Αυτό ήταν υπέροχο.

Ενθουσιαστήκαμε γιατί σήμαινε

ότι αυτή η στρατηγική βοήθησε
στο να φανεί η άσκηση ευκολότερη

αλλά το μεγάλο ερώτημα ήταν:

θα μπορούσε αυτό να κάνει
την άσκηση πραγματικά καλύτερη;

Θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει
την ποιότητα της άσκησης;

Έτσι, είπαμε στους συμμετέχοντες:

θα περπατήσετε έως τη γραμμή τερματισμού
φορώντας παραπανίσιο βάρος.

Προσθέσαμε βάρος στους αστραγάλους τους

που ανέρχονταν σε 15%
του σωματικού τους βάρους.

Τους είπαμε να σηκώνουν ψηλά τα γόνατα

και να περπατήσουν γρήγορα
προς τον τερματισμό.

Σχεδιάσαμε ειδικά αυτή την άσκηση

για να είναι μια μέτρια πρόκληση
αλλά όχι αδύνατη,

όπως οι περισσότερες ασκήσεις
που καλυτερεύουν την φυσική μας κατάσταση.

Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν:

Κρατώντας τα μάτια στο βραβείο
και εστιάζοντας στη γραμμή τερματισμού

άλλαξε την εμπειρία της άσκησης;

Την άλλαξε.

Αυτοί που είχαν τα μάτια τους
στο βραβείο μας είπαν κατόπιν

ότι χρειάστηκε 17% λιγότερη προσπάθεια
για να κάνουν αυτή την άσκηση

σε σχέση με αυτούς που έβλεπαν
κανονικά γύρω τους.

Άλλαξε την υποκειμενική εμπειρία τους
για την άσκηση.

Άλλαξε επίσης την αντικειμενική φύση
της άσκησής τους.

Αυτοί που κρατούσαν
τα μάτια τους στο βραβείο

κινήθηκαν 23% γρηγορότερα
από όσους κοίταζαν κανονικά γύρω τους.

Για να το θέσουμε αλλιώς,
μια αύξηση του 23% είναι

είναι σαν να αλλάζεις
ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης

για με ένα σπορ διθέσιο αυτοκίνητο.

Είμασταν τόσο ενθουσιασμένοι από αυτό

γιατί σήμαινε ότι μια στρατηγική
που δεν κοστίζει τίποτα,

που είναι εύκολη στη χρήση,

ασχέτως αν κάποιος είναι ήδη σε φόρμα
ή προσπαθεί να μπει σε φόρμα,

είχε μια μεγάλη επίδραση.

Κρατώντας τα μάτια στο βραβείο

έκανε την άσκηση να φαίνεται ευκολότερη

ακόμα και όταν οι άνθρωποι
δούλευαν πιο πολύ

γιατί κινούνταν πιο γρήγορα.

Τώρα, ξέρω πως υπάρχει κάτι περισσότερο
πίσω από την καλή υγεία

από το να περπατάω λίγο πιο γρήγορα

αλλά το να κρατάς τα μάτια σου στο βραβείο

ίσως είναι μια επιπλέον στρατηγική

που μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για έναν υγιή τρόπο ζωής.

Αν δεν είστε ακόμα πεπεισμένοι

ότι όλοι βλέπουμε τον κόσμο
μέσω των ματιών του μυαλού μας,

θα σας δώσω ένα τελευταίο παράδειγμα.

Μια φωτογραφία από έναν όμορφο
δρόμο στη Στοκχόλμη με δύο αυτοκίνητα.

Το πίσω αυτοκίνητο δείχνει πολύ μεγαλύτερο
από το αυτοκίνητο μπροστά.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα
αυτά τα αυτοκίνητα έχουν το ίδιο μέγεθος

αλλά δεν τα βλέπουμε έτσι.

Αυτό σημαίνει ότι κάτι έπαθαν τα μάτια μας
και το μυαλό μας χάνει;

Όχι, δεν σημαίνει κάθολου αυτό.

Είναι ο τρόπος που δουλεύουν τα μάτια μας.

Μπορεί να δούμε τον κόσμο με άλλο τρόπο

και μερικές φορές αυτό μπορεί
να μην συμφωνεί με την πραγματικότητα

αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο ένας μας
είναι σωστός και ο άλλος είναι λάθος.

Όλοι βλέπουμε τον κόσμο
με τα μάτια του μυαλού μας

αλλά μπορούμε να μάθουμε
να τον βλέπουμε αλλιώς.

Έτσι μπορώ να σκεφτώ κάποιες μέρες

που τα πράγματα πήγαν στραβά για εμένα.

Βαρέθηκα, γκρινιάζω, κουράστηκα,
έχω μείνει τόσο πίσω,

και υπάρχει ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο
πάνω από το κεφάλι μου.

Και τέτοιες μέρες μου φαίνεται
πως όλοι γύρω μου είναι σε κακά κέφια.

Ο συνάδελφος στη δουλειά ενοχλείται
όταν ζητάω παράταση για μια προθεσμία,

και η φίλη μου δυσαρεστείται
όταν καθυστερώ για μεσημεριανό

λόγω μιας συνεδρίασης που άργησε,

και στο τέλος της ημέρας
ο σύζυγός μου απογοητεύεται

γιατί προτιμώ να πάω για ύπνο
αντί στο σινεμά.

Σε μέρες σαν κι αυτές,

όταν όλοι φαίνονται σε μένα
αναστατωμένοι και θυμωμένοι,

προσπαθώ να θυμάμαι ότι υπάρχουν
κι άλλοι τρόποι για να τους δω.

Ίσως ο συνάδελφός μου ήταν μπερδεμένος,

ίσως η φίλη μου ανησυχούσε

και ίσως ο σύζυγός μου
απλώς να έδειχνε κατανόηση.

Έτσι, όλοι μας βλέπουμε τον κόσμο
μέσω των ματιών του μυαλού μας,

και κάποιες μέρες μπορεί να φαίνεται

πως ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο,
και προκλητικό και ανυπέρβλητο μέρος,

αλλά δεν χρειάζεται
να φαίνεται έτσι πάντα.

Μπορούμε να μάθουμε
να τον βλέπουμε διαφορετικά

και όταν βρούμε τρόπο
να φαίνεται καλύτερος και ευκολότερος,

ίσως πραγματικά να γίνει έτσι.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)