Прыйшоў час балатавацца жанчынам

З цеплынёй і дасціпнасцю, Халла Томасдоццір расказвае, як яна пераадолела неаб'ектыўнасць СМІ, змяніла тон палітычных дыскусій і здзівіла ўсю нацыю тым, што балатавалася на пасаду прэзідэнта Ісландыі, разам з тым натхняючы новае пакаленне лідараў. «Мы можам дасягнуць усяго, што бачым», — сцвярджае яна. «Жанчыны павінны балатавацца».

Мне неверагодна пашанцавала

нарадзіцца ў краіне,

якая лічыцца
найлепшым месцам у свеце,

каб быць жанчынай.

У 1975 годзе, калі мне было сем год,

жанчыны ў Ісландыі выйшлі на забастоўку.

У той дзень яны не працавалі,

незалежна ад таго, ці мелі
працоўнае месца,

ці проста хатнія справы.

Яны прайшлі маршам у цэнтр Рэйк'явіка —

удзельнічалі 90 адсоткаў жанчын —

і мірна ды ў салідарнасці

папрасілі аб роўнасці.

Нічога не працавала ў Ісландыі
ў той дзень,

бо нічога не працуе, калі жанчын няма.

(Воплескі)

Праз пяць год ісландцы мелі мужнасць

стаць першай краінай ў свеце,

якая дэмакратычным шляхам
абрала жанчыну ў якасці прэзідэнта.

Я ніколі не забуду той дзень,

калі прэзідэнт Вігдзіс,
вядомая ў нас па імені,

выйшла на балкон свайго дома,

маці-адзіночка разам з дачкой,
пасля сваёй перамогі.

(Воплескі)

Яна стала неверагодным
узорам для пераймання

для мяне ды кожнага, хто рос у той час,

уключаючы хлопчыкаў.

Яна часта расказвала гісторыю
пра хлопчыка, які падышоў да яе

пасля некалькіх тэрмінаў на пасадзе

і спытаў: «А хлопчыкі таксама могуць
стаць прэзідэнтамі, калі вырастуць?»

(Смех)

Ролевыя мадэлі насамрэч маюць значэнне,

але нават з такімі моцнымі
ўзорамі для пераймання,

якім я вельмі ўдзячная,

калі мне прапанавалі
балатавацца на пасаду прэзідэнта,

маёй першай рэакцыяй было: «Хто я такая,
каб балатавацца на гэту пасаду?

Хто я такая, каб быць прэзідэнтам?»

Атрымоўваецца, што жанчыны

менш схільныя прэтэндаваць на пасаду,
чым мужчыны.

Даследванне, праведзенае ў ЗША
ў 2011 годзе,

паказала, что 62% мужчын разглядалі
сваю кандыдатуру на пасаду прэзідэнта,

але толькі 45% жанчын.

Мы бачым разрыў у 16 адсоткаў,

і гэта такі ж разрыў, што існаваў
дзесяцігоддзе таму.

Гэта сапраўдны сорам,

бо я ўпэўненая, што гэтаму свету
патрэбны жанчыны-лідаркі

і больш прынцыповае кіраўніцтва

наогул.

Таму маё рашэнне балатавацца

ўрэшце звялося да таго,

што я адчула

патрэбу зрабіць свой унёсак,

нават без аніякага палітычнага вопыту,

выйсці наперад і паспрабаваць прыняць
удзел у стварэнні таго свету,

які будзе мець сэнс ды трываць

для нашых дзяцей,

у якім мы сапраўды дазволім і хлопчыкам,
і дзяўчынкам

дасягнуць усяго, што яны хочуць.

Гэта было падарожжа ўсяго майго жыцця.

Гэта было цудоўна.

Падарожжа пачалося з 20
патэнцыйнымі кандыдатамі.

Пасля кваліфікацыі колькасць звялася
да дзевяці кандыдатаў,

і нарэшце гонка дайшла да нас чацвярох,

трох мужчын і мяне.

(Воплескі)

Але гэта яшчэ не ўся драма.

Магчыма, вы лічыце, што тут
у ЗША хапае драмы,

але я магу —

(Смех)

я магу сказаць, што і мы ў Ісландыі
ня горшыя.

Спачатку прэзідэнт,
дзейны апошнія 20 год,

аб'явіў, што не збіраецца балатавацца,

гэта, мабыць, і прывяло

да такой колькасці кандыдатаў.

Потым ён раздумаў,

калі наш прэм'ер-міністр падаў у адстаўку

з-за сумна вядомых Панамскіх дакументаў,

у якіх былі замяшаны ён і яго сям'я.

У Ісландыі адбыўся народны пратэст,

таму дзеючы прэзідэнт палічыў, што краіне
патрэбны прызнаны лідар.

А праз некалькі дзён сувязь з кампаніямі
яго жонкі ды яе сям'і

была таксама знойдзена
ў Панамскіх дакументах,

і ён зноў сышоў з гонкі.

Перад тым, як сысці,
ён патлумачыў, што робіць гэта,

бо цяпер ёсць два кваліфікаваныя мужчыны,

якія могуць стаць яго
годнымі пераемнікамі на пасадзе.

Такім чынам, 9 траўня,
за 45 дзён да выбараў,

справа выглядала для мяне
не надта добра.

Мне нават не хапіла месца
ў газетным графіку.

Згодна апытанням, у мяне быў 1%,

але ўсё адно,

гэта была найвышэйшая пазіцыя
сярод жанчын-кандыдатак.

Будзе пераменшваннем сказаць, што мне
давялося прыкласць усе намаганні,

каб атрымаць сваё месца за сталом

і трапіць на тэлебачанне,

таму што тэлесетка вырашыла ўключыць

толькі кандыдатаў з мінімумам 2,5 %
галасоў па апытаннях

у першыя тэледэбаты.

У дзень гэтых дэбатаў высветлілася,

што я буду прымаць там удзел
разам з трыма мужчынамі,

а падчас эфіру я даведалася,

што набрала акурат 2,5 %
у дзень першых дэбатаў.

(Воплескі)

І аб праблемах.

Асноўныя праблемы, з якімі давялося
сутыкнуцца і адолець на гэтым шляху,

былі звязаны з медыя, падтрымкай
і грашыма.

Пачнем з медыя.

Некаторыя сцвярджаюць, што пол
ня мае значэння

для медыя і палітыкі.

Не магу пагадзіцца.

Мне апынулася цяжэй атрымаць як доступ,
так і эфірны час у СМІ.

Уласна кажучы, вядучы кандыдат з'явіўся
ў вяшчальных СМІ

87 разоў за некалькі месяцаў
перад выбарамі,

у той час як я з'явілася там 31 раз.

І я не кажу, што медыя
робяць гэта свядома.

Мне падаецца, што прычына
ў несвядомай староннасці,

бо ў СМІ, па большай частцы, як і ўсюды,

ёсць свядомыя і несвядомыя староннасці,

і трэба мужнасць гаварыць аб гэтым,
калі мы хочам змен.

Калі я ўрэшце атрымала доступ на ТБ,

першае пытанне гучала так:
«Вы плануеце зняць сваю кандыдатуру?»

Гэта было цяжкае пытанне.

Канешне, з вынікам ад 1
да 2,5 % галасоў па апытаннях

яго можна зразумець.

Але СМІ насамрэч маюць значэнне,
і кожны раз, што я з'яўлялася на ТБ,

мы бачылі і адчувалі павышэнне
ў апытаннях,

таму я ведаю не па чутках, наколькі
гэта важна,

і чаму мы павінны гаварыць аб гэтым.

У мяне адзінай з чатырох
фінальных кандыдатаў

ніколі не было інтэрв'ю на першай паласе.

Часам я была пакінута па-за пытаннямі,
якія тычыліся ўсіх астатніх кандыдатаў,

і па-за асвятленнем выбараў.

Я сутыкнулася з гэтым,

але скажу камплімент ісландскім СМІ.

Не было амаль ніводнага каментара
з нагоды маіх валасоў або касцюму.

(Воплескі)

Хай будзе ім пашана.

Але ёсць яшчэ адзін вельмі важны досвед.

Я балатавалася як незалежны кандыдат,

без аніякай палітычнай партыі
або падтрымкі.

Гэты недахоп досведу

і доступу да рэсурсаў,

магчыма, дорага абышоўся нашай кампаніі,

але таксама дазволіў уводзіць новае
і рабіць палітыку па-іншаму.

Наша кампанія была пазітыўнай,

і так мы, магчыма, змянілі
тон выбараў для іншых.

Мо ў гэтым прычына меншай
колькасці часу на ТБ,

таму што я хацела
паказаць павагу іншым прэтэндэнтам.

Калі доступ у медыя апынуўся
надзвычай складаным,

мы запусцілі ўласныя сродкі інфармацыі.

Я ладзіла анлайн-сустрэчы ў Facebook,

падчас якіх адказвала
на любыя пытанні выбаршчыкаў.

Усе атрыманыя пытанні разам з адказамі
мы выклалі ў адкрыты доступ на Facebook,

бо мы верылі ў важнасць празрыстасці,

калі жадаеш усталяваць давер.

Калі апынулася праблематычным
дабіцца ўвагі маладых выбаршчыкаў,

я пачала карыстацца Snapchat.

Моладзь паказала мне, як гэта рабіць,

і я выкарыстала кожны фільтр у Snapchat
падчас апошняй часткі кампаніі.

Мне насамрэч спатрэбілася шмат
гумару ды пакоры, бо тут я прафан.

Але, дзякуючы гэтаму, у нас вырасла
колькасць прыхільнікаў сярод моладзі.

Атрымоўваецца, што магчыма весці
кампанію і іншым чынам.

На жаль, нельга гаварыць пра палітыку
і не згадаць пра грошы.

Сумна, што ўсё менавіта так,
але гэта праўда,

і ў нас было менш фінансавых рэсурсаў,
чым у іншых кандыдатаў.

Магчыма, прычына часткова была ў тым,

што, на мой погляд, час быў нязручны,
каб прасіць аб фінансавай падтрымцы.

І, магчыма, я імкнулася зрабіць больш
з меншымі выдаткамі.

Некаторыя скажуць, што гэта
вельмі па-жаночы.

Але нават з трацінай СМІ
ды фінансавых сродкаў,

і толькі з прадпрымальніцкай,
але цудоўнай камандай,

у нас атрымалася здзівіць усіх
у дзень выбараў,

калі прыйшлі першыя лічбы.

Я здзівіла сама сябе, як вы можаце
ўбачыць на фота.

(Смех)

Паводле першых дадзеных,

я шла ўсутыч з вядучым кандыдатам.

(Ухваляльныя воклікі)

Ну, занадта рана, бо я
не здолела перамагчы,

але заняла другое месца,

і мы прайшлі даўгі шлях ад аднаго адсотка

да амаль трэцяй часткі галасоў,

мы апярэдзілі апытанні
беспрэцэдэнтным адрывам,

вынік быў на 10 адсоткаў большы
за апошняе апытанне.

З-за гэтага некаторыя завуць мяне
сапраўднай пераможцай выбараў,

і шмат людзей заклікалі мяне
балатавацца ізноў.

Але на самой справе мяне
прымушае ганарыцца веданне,

што я зарабіла

прапарцыйна больш высокі
адсотак падтрымкі з боку моладзі,

і вялікая колькасць людзей заахвочвала
маю дачку балатавацца ў 2040 годзе.

(Воплескі)

Зараз ёй 13,

і яна ніколі дагэтуль не была на ТБ.

Але ў дзень выбараў я неаднойчы
бачыла яе на ТБ,

яна была разумнай, упэўненай,

яна была шчырай і падтрымлівала сваю маці.

Магчыма, гэта было найярчэйшым момантам
маёй кампаніі.

(Воплескі)

Але быў яшчэ адзін.

Падчас прагулкі, дзяўчынкі
дашкольнага ўзросту

ўбачылі мой постэр на аўтобусным прыпынку

і палічылі неабходным пацалаваць яго.

Аўдыторыя: Оо!

Гэты здымак для мяне ўжо перамога.

Мы можам дасягнуць усяго, што бачым.

Да чорта страх і праблемы.

(Воплескі)

Жанчыны ў кіраванні патрэбны,

і прыйшоў час жанчынам балатавацца,

няхай гэта будзе пасада гендырэктара
ці прэзідэнта.

Мне таксама ўдалося ўразіць ваш родны
часопіс "New Yorker".

У мяне з'явіўся новы тытул:
«Рэальны смайлік шчырасці».

(Ухваляльныя воклікі)

Магчыма, гэта мой самы ганаровы тытул,

бо жанчын занадта часта караюць

за карыстанне эмацыйным капіталам,
як я яго клічу,

але ведаю з уласнага вопыту, што мы
толькі выйграём,

калі так робім.

(Воплескі)

І нам трэба больш карыстацца гэтым.

У дзень выбараў мы святкавалі,
быццам перамаглі,

таму што так мы адчувалі сябе.

Неабавязкова дабіцца гэтай пасады.

Трэба толькі пайсці на гэта,

і вы, ваша сям'я і сябры, усе, хто
будуць працаваць з вамі,

калі вы папрацуеце добра, то вырасцеце
вышэй за ўсё, што перажывалі дагэтуль.

Мы добра правялі час,

і я багата чаму навучылася
падчас гэтага падарожжа,

больш, чым я магу распавесці вам

на сённяшняй сустрэчы.

Але будзьце ўпэўненыя,
гэта была цяжкая праца.

Напрацягу тых месяцоў я няшмат спала.

Спатрэбіліся трываласць і ўпартасць,
каб не сысці,

ды я канчаткова зразумела тое, што ведала
яшчэ ў дзень аднаго адсотка:

ты здолееш толькі ў тым выпадку,

калі па-сапраўднаму слухаеш сябе

і дзейнічаеш у згодзе з гэтым
унутраным голасам.

Як гаворыць мая добрая сястра,

ты можаш падмануць сваю інтуіцыю,

але інтуіцыя ніколі не падмане цябе.

Я хачу таксама падкрэсліць,
і вы ўсе гэта ведаеце,

у любым вашым падарожжы

галоўнае — гэта ваша каманда.

Людзі навокал, якія падзяляюць вашыя
каштоўнасці і бачанне,

але адрозніваюцца ў іншым.

Для мяне гэта формула поспеху,

я бласлаўлёная цудоўным мужам,

які сёння тут,

неверагоднай сям'ёй...

(Воплескі)

і выдатнымі сябрамі,

мы выйшлі як прадпрымальнікі
на палітычную арэну

і здзейснілі нешта, па словах людзей,
немагчымае.

Уласна кажучы, галоўны спецыяліст
па сувязям з грамадскасцю сказаў

да таго, як я прыняла рашэнне,

што будзе добра, калі я атрымаю 7 %.

Я ацаніла яго пункт гледжання, бо мабыць,
ён меў рацыю,

і засноўваў сваю думку
на каштоўным вопыце.

Але ў дзень аднаго адсотка

я вырашыла паказаць, што ён памыляецца.

Вельмі важна пазначыць гэта,
бо я насамрэч вельмі мала спала

і ўпарта працавала,
як і людзі побач са мной.

Мы ніколі не здолеем дасягнуць шмат,
калі будзем забывацца на клопат пра сябе.

На маю думку, у гэтай справе
вельмі важныя два пункты:

атачаць сябе людзьмі і справамі,
якія насычаюць вас,

але не менш важна, калі не больш,

мець мужнасць пазбаўляцца ад людзей
і справаў,

якія забіраюць вашу энэргію,

уключаючы цудоўных блогераў
і каментатараў.

У гэтым мяне цалкам падтрымлівалі іншыя,

і я вырашыла не звяртаць увагу на абразы,

часткова таму маёй энэргіі хапіла
на ўвесь той час.

Калі я страчвала энэргію на нейкі момант —

а гэта адбывалася час ад часу,
бо было нялёгка —

я звярталася думкамі да сваіх
прычын балатавацца,

ды не проста так, а па сваіх правілах.

Я назвала нашу кампанію 4G,

дзе літара G азначае ісладскія словы.

Першае з іх — «Gagn».

Я балатавалася, каб рабіць дабро,

быць карыснай,

я хацела, каб канцэпцыя
кіраўніцтва як служэння

была цэнтрам нашай працы падчас
перадвыбарчай кампаніі.

Другое слова — «Gleði», ці радасць.

Я вырашыла радавацца гэтаму падарожжу.

З яго можна было ўзяць шмат,

нягледзячы на тое, ці быў
дасягнуты пункт прызначэння.

І я рабіла ўсе намаганні,
каб натхніць на гэта іншых.

Трэццяе слова — «Gagnsæi».

Я была адкрытая для ўсіх пытанняў.

У мяне не было сакрэтаў,

пра ўсё можна было даведацца на Facebook
ці на нашых сайтах.

На маю думку, абіраючы прэзыдэнта,

вы заслугоўваеце адказы на свае пытанні.

Ня менш важнае слова напрыканцы,

якое ў гэтай зале не трэба тлумачыць,

мы вялі кампанію паводле
прынцыпу Girlpower — жаночай сілы.

(Ухваляльныя воклікі)

Я неверагодна рада,

што знайшла мужнасць, каб балатавацца,

каб рызыкаваць праваліцца,
але атрымаць поспех

на шматлікіх узроўнях.

Не магу сказаць, што было проста,

але я ўпэўненая,

і лічу, уся мая каманда пагодзіцца,

яно было вартае таго.

Дзякуй.

(Воплескі)

Дзякуй.

Дзякуй.

(Воплескі)

Пэт Мітчэл: Я яшчэ не адпускаю цябе.

Халла Томасдоцір: Якія добрыя слухачы.

ПМ: Я не магу адпусціць цябе,
не адзначыўшы,

што, магчыма, усе ў гэтай зале гатовыя
паехаць у Ісландыю

ды прагаласаваць за цябе.

Мы наўрад ці будзем мець
права голаса там,

але ёсць нешта, што мы можам
узяць у Ісландыі,

як і раней, гэта натхненне.

Я маю на ўвазе, што дастаткова старая,
каб памятаць 1975 год,

калі жанчыны Ісландыі выйшлі на вуліцы,

і гэта сапраўды стала вялікім фактарам
пры запуску жаночага руху.

Ты спасылалася на гэтую падзею раней.
Давайце вернем фота,

каб нагадаць сабе, як выглядала краіна,
якая зайшла ў тупік.

І вы можаце ня ведаць,

бо амерыканскія СМІ не паведамлялі
аб гэтым,

але ў панядзелак ісладскія жанчыны зноў
выйшлі на вуліцы. Так?

ХТ: Так.
ПМ: Можаш нам расказаць аб гэтым?

ХТ: 41 год з моманту той забастоўкі,

мы можам лічыцца лепшым месцам у свеце,
каб быць жанчынай,

але наша праца ня скончылася.

Такім чынам, у панядзелак, у 14.38,

жанчыны ў Ісландыі пакінулі працу,

бо менавіта за гэты час яны зарабілі
свой дзённы заробак.

(Воплескі)

Сапраўды здорава было тое,

што маладыя дзяўчаты і хлопцы
прымалі ўдзел

у большай колькасці, чым раней,

таму што надышоў час
ліквідаваць разрыў у аплаце.

ПМ: Я не буду зараз запытваць Халлу

аб яе будучых планах,

але я скажу, што ў цябе будзе
вялікая добраахвотніцкая армія,

калі ты вырашыш зрабіць гэта зноў.

Дзякуй, Халла.

ХТ: Дзякуй вам усім.

(Воплескі)