Daniel Kraft: Tıbbın geleceği? Bunun için bir uygulama var

TEDxMaastricht'de Daniel Kraft tanısal bilgiyi hastanın yanıbaşına kadar getiren, tıptaki yeni araçlar, testler ve uygulamalarla güçlendirilmiş yeniliklerin gelecek birkaç yılına hızlı bir bakış sunuyor.

Birkaç yıl önce

Long Beach'teki TED Konferansına katıldığımda

Harriet ile tanıştım.

Aslında daha önce internetten tanıştık--

-yok düşündüğünüz gibi değil.-

Aslında tanıştırıldık. Her ikimiz de ilk sanal

kişisel genomik şirketlerinden birinin kurucusu olan Linda Avey'i tanıyorduk.

Genetik bilgimizi Linda ile paylaştığımız için Linda,

Harriet ve benim çok ender görülen

bir mitokondriyal DNA haplotipi olan

K1a1b1 haplotipini paylaştığımızı gösterdi.

Bu da uzaktan akraba olduğumuzu gösteriyordu.

Aslında buz adam Ozzie ile aynı soydan geliyorduk.

Yani Ozzie, Harriet ve ben.

Günümüz insanı olarak tabiatıyla kendi Facebook grubumuzu kurduk.

Hepiniz katılabilirsiniz.

Harriet ile bir sonraki TED konferansında kişisel olarak tanıştığımda,

internetten mutlu haplotip tişörtlerimizi almıştı bile.

(Kahkahalar)

Şimdi bu hikayeyi size neden anlatıyorum,

ve bunun sağlığın geleceği ile ilgisi nedir?

Aslında Harriet ile tanışma şeklimiz

çapraz disiplinleri kapsayan ve

üssel hızda büyüyen teknolojilerin,

düşük maliyetli gen analizlerinden

güçlü biyoinformatik analizlerine ve

internet ve sosyal ağları birbirine bağlamasına kadar

sağlığımızı nasıl etkilediğinin bir örneği.

Bugün konuşmak istediğim şey

hızla büyüyen bu teknolojileri anlamaktır.

Genellikle doğrusal düşünüyoruz.

Ama eğer üzerine biraz düşünürseniz, bir nilüfer çiçeğiniz olsaydı

ve her gün ikiye bölünseydi--

2, 4, 8, 16--

15 günde elinizde 32.000 tane olurdu.

Bir ayda ne kadar olurdu dersiniz? Bir milyar.

Yani üssel olarak düşünmeye başlarsak

bunun tüm teknolojileri nasıl etkilemeye başlayacağını görebiliriz.

Bu teknolojilerin pek çoğu ile --bir doktor ve mucit olarak konuşuyorum--

gerçekten kendi sağlığımızın ve sağlık sistemimizin

geleceğini iyileştirmeye ve bugün sağlık sisteminde

karşılaştığımız temel zorluklardan bazılarına odaklanmaya başlayabiliriz.

Bu sorunlar, gerçekten hızla artan maliyetlerden

nüfusun yaşlanmasına,

bilgiyi günümüzde çok iyi kullanamayışımıza,

sağlık hizmetinin parçalı olarak verilmesine,

ve genellikle yeniliklere çok zor uyum sağlanmasına

kadar uzanıyor.

Yapmamız gereken temel şeylerden biri de bugün biraz konuştuğumuz gibi

eğriyi biraz sola kaydırmak.

Paramızın pek çoğunu, yaşamımızın son %20'lik kısmında harcıyoruz.

Paramızı, sağlık sistemimizi ve kendimizi iyileştirmek için,

eğriyi sola kaydırıp teknolojik gelişim ile birlikte

kendi sağlığımızı da iyileştirmek için harcayabilseydik

nasıl olurdu?

Şu an favori teknolojim, hızla büyüyen teknolojilerden biri,

cebimizdeki teknolojidir.

Farkındaysanız, bu teknolojiler gerçekten çarpıcı şekilde gelişiyorlar.

Yani, bu iPhone 4.

iPhone 8'in neler yapabileceğini hayal edin.

Şimdilerde bu konuyu biraz kavramaya başladım.

Silikon Vadisi'ndeki Singularity Üniversitesi

isimli yeni enstitünün tıp bölümünün

paylaşımını izledim.

Tüm dünyadan 100 yetenekli öğrenciyi

her yaz biraraya getiriyoruz.

Tıp, biyoteknoloji, yapay zeka, robotlar, nanoteknoloji, uzay gibi

hızla gelişen alanlardaki teknolojilere bakıyoruz ve

henüz gerçekleştirilememiş hedeflerde etkili olmak için

nasıl disiplinlerarası eğitim verebileceğimizi düşünüyoruz.

Ayrıca yedi günlük, uygulamalı programlarımız var.

Önümüzdeki ay "Gelecekte Tıp" (Future Med) programı geliyor.

Çapraz eğitim ile teknolojilerin tıbba yönelmesini sağlayacak bir program.

Az önce telefondan bahsettim.

Bu cep telefonları için 20.000'den fazla mobil uygulama mevcut--

Hatta İngiltere'de geliştirilen bir uygulama yardımıyla

iPhone'unuza bağlı ufak bir çip üzerine idrar dökerek

cinsel yolla bulaşan hastalığınız olup olmadığını kontrol edebiliyorsunuz.

Henüz bunu kendim dener miyim bilmiyorum ama, bu uygulama mevcut.

Telefonunuz ile tanı koymayı birleştiren

pek çok farklı uygulama var. Örneğin--

kan şekerinizi iPhone'la ölçüp

sonucu doktorunuza göndermek mümkün.

Böylelikle doktorunuz sizin kan şekerinizi çabuk öğrenebilir,

siz de diyabetli biri olarak kan şekerinizi daha iyi takip edebilirsiniz.

Peki o zaman hızla gelişen teknolojilerin sağlık hizmetlerini nasıl ele aldığına bakalım.

Hızlı olanla başlayalım.

Moore yasalarına göre bilgisayarların

gittikçe daha da hızlı çalışacak olması bir sır değil.

Artık onlarla daha güçlü şeyler yapabiliyoruz.

Gerçekten, çoğu durumda insan beyninin yeteneklerine yaklaşıyor,

hatta bazı durumlarda onu geçiyorlar.

Ancak bence hesaplama hızının en çok uygulanabildiği alan

görüntüleme.

Bugün, gerçek zamanlı olarak insan vücudunun içine

çok yüksek çözünürlükle bakıyor olmak gerçekten inanılmaz birşey.

Farklı seviyelerdeki birşeyleri arayıp bulmak için

PET taramaları, CT taramaları ve moleküler tanımlama gibi

teknolojileri katmanlar halinde kullanıyoruz.

Şimdi TEDMED küratörü Mark Hodosh tarafından yeniden oluşturulmuş olan ve

günümüzde yapılabilen en yüksek çözünürlüklü MRI taramasını göreceksiniz.

Ve şimdi beynin içini daha önce mümkün olmayan derecedeki

yüksek çözünürlükle ve yetenekle görebiliyoruz ve

özellikle beyni nasıl yeniden yapılandıracağımızı,

hatta hücrelerden yola çıkarak onu ne şekilde

baştan tasarlayabileceğimizi öğrenmeye çalışıyoruz.

Böylece, patoloji, hastalık ve tedavileri daha iyi anlayabilmemiz mümkün olacaktır.

Bir fMRI ile beynin içine gerçek zamanlı olarak bakabiliriz.

Ve bu tür süreçleri ve bağlantıları anlayarak,

ilaçların ya da meditasyonun etkilerini anlayıp

bunları kişiye özel hale getirmemiz mümkün olacak,

aynı psikoaktif ilaçlarda yaptığımız gibi.

Bunun için kullanılan tarayıcılar gittikçe küçülüyor, daha ucuz ve daha taşınabilir hale geliyor.

Ve bu gibi cihazlarla olası hale gelen veri patlamaları

gerçekten de gittikçe bir sorun haline geliyor.

Günümüzde bir tarama 800 kitap ya da 20 gigabayt yer tutuyor.

Birkaç yıl sonra bir tarama bir terabayt, ya da 800 bin kitaplık yer tutacak.

Bu bilgiyi nasıl idare edebilirsiniz?

Şimdi olayı biraz kişisel hale getirelim. Burada kimlerin kolonoskopi yaptırdığını sormayacağım

ama 50 yaşından büyükseniz artık tarama amaçlı kolonoskopi yaptırma vaktiniz gelmiş demektir.

Kolonokopi cihazının hortumundan nasıl kurtulabilirsiniz?

Şimdi sanal kolonoskopi denen bir yöntem var.

Bu iki resmi karşılaştırın, şimdi bir radyolog olarak

hastanızın kalın bağırsağı boyunca hareket edebilir ve

bu görüntüyü yapay zekayla daha da geliştirebilir,

ve, burada görüldüğü gibi, kitleleri tespit edebilirsiniz.

Bunu atlayabilirdik, ama radyolojinin üzerine yapay zeka eklediğinizde

daha önce göremediğimiz kiteleleri bulma imkanımız doğuyor.

Belki de bu yöntem başka şekilde kolonoskopi yaptırmaya yanaşmayan

kişilerin taranmasını sağlayabilir.

Bu bir nevi bakış açısı değişimi.

Dijital tıp çağındayız ve biyo-tıp, bilgi işlem teknolojileri,

kablosuz iletişim ve hatta mobil teknolojilerin birleştiği noktaya gidiyoruz.

Artık steteskobum bile dijital.

Ve elbette bunun için bir uygulama da var.

Bariz olan şu ki, artık tarama-analiz-kayıt fonksiyonlarını aynı anda gerçekleştirebileceğimiz bir çağa (tricorder) giriyoruz.

Artık cep ultrasonu

Steteskobun yerini alıyor.

Eskiden 100.000€ ya da birkaç yüzbin dolar

olan bu cihazlar artık 5.000 $ civarında.

Bu miktara, inanılmaz derecede güçlü bir teşhis cihazının

bütün gücüne sahip olabiliyorum.

Ve bunu elektronik tıbbi kayıtlara entegre edebilidiğimiz halde,

Amerika Birleşik Devletlerinde elektronik kayıtlar hala %20'den az.

Burada, Hollanda'da sanırım %80 civarında.

Şimdi tıbbi verileri birleştirme yoluna gidiyoruz ve onları elektronik

hale getirdiğimizde

toplanan bu bilgileri paylaşabiliriz.

Artık bir doktor olarak, hastalarımın verilerine elimdeki mobil cihazlar sayesinde

nerede olursam olayım ulaşabiliyorum.

Elbette artık iPad hatta iPad2 çağına girdik.

Daha geçen ay FDA bir uygulamaya onay verdi.

Bu uygulama radyologların bu tip cihazları

kullanarak görüntü okumalarına olanak veriyor.

Kesinlikle şunu söyleyebiliriz ki bugün tüm doktorlar, ben de dahil,

tamamen bu cihazları güvenle kullanıyorlar.

Bir ay kadar önce IBM tarafından üretilen Watson'un

Riziko yarışması şampiyonlarını yendiğini izlediniz.

Bu nedenle şunu hayal etmenizi istiyorum, birkaç yıl içinde

bu bulut-tabanlı bilgiyi uygulamaya aldığımızı,

yapay zeka sahibi bir doktor yarattığımızı, ve beyinlerimizi

karar vermek ve tanı koymakta daha önce

hiç olmadığı kadar kullanmaya başladığımızı hayal edin.

Bugün bile, artık her sorununız olduğunda doktora gitmek zorunda değilsiniz.

Muayenelerin yaklaşık %20'sinde hastayı elle muayene etmeniz gerekiyor.

Artık sanal muayene çağındayız --

Skype benzeri bir sistem kullanarak sanal muayene yapan American Well'den

çok daha karmaşık bir sağlık uygulaması yapılandırmış olan Cisco'ya kadar pekçok uygulama var.

Size sağlık hizmeti sağlayanlarla etkileşime geçiş şekliniz artık daha farklı.

Bu uygulamalar, bugün cihazlarımızla daha da geliştiriliyor.

Bakın, bu arkadaşım Jessica'nın kafası yarıldığında

onu acil servise gitme zahmetinden kurtarmam için bana gönderdiği resim - buna bakarak tanı koyabilirim.

Ya da belki günümüzde kullanılan oyun teknolojilerini,

Microsoft Kinect gibi,

tanı koymamızı sağlayacak hale getirebiliriz.

Mesela yüz dolar civarında maliyeti olan

basit hareket algılayıcıları ile felç tanısını koyabiliriz.

Artık hastalarımızı robotik olarak görebiliriz --

bu RP7; eğer bir hematolog olsam

bir başka kliniği ya da hastaneyi bu şekilde ziyaret edebilirim.

Bu teknolojiler yakın zamanda evde bulunan diğer cihazlarla daha da desteklenecek.

Kablosuz tartı cihazlarımız olduğunu düşünün.

Tartı cihazına çıkıyorsunuz.

Kilonuzu arkadaşlarınıza twitter aracılığı le gönderiyorsunuz ve onlar size çeki düzen veriyor.

Artık kablosuz tansiyon aletlerimiz var.

Bu şekilde bir grup teknoloji bir araya getiriliyor.

Böylece bu hantal cihazları takmak yerine, küçük bir bant yapıştırabileceğiz.

Bu gördüğünüz cihaz Stanford'daki meslektaşlarımız tarafından gelişitirildi. Adı iRitim.

Daha önce kullanılmakta olan teknolojinin yerini alıyor.

Hem de çok daha ucuz ve çok daha da etkili.

Artık aynı zamanda ölçümleme çağındayız da.

Tüketiciler yüz dolar vererek bazı cihazlar satın alıyorlar,

mesela bu cihaz gibi: FitBit.

Bununla attığım adım sayısını, harcadığım kalori miktarını ölçebilirim.

Her gün bunları izleyerek genel bir fikir edinebilirim.

Bu bilgileri arkadaşlarımla paylaşabilir, doktoruma verebilirim.

Artık kalp ritminizi kaydeden saatler, Zeo Uyku monitörleri,

veya sağlığınız hakkında daha detaylı bilgi edinmenize yarayacak

pekçok yeni cihaz mevcut.

Ve bizler, bu bilgiyi diğerleri ile birleştirirken,

bundan böyle bu bilgiyi nasıl kullanacağımızı ve kendi hastalıklarımız hakkında

nasıl daha çok bilgi sahibi olacağımızı da öğreniyor olacağız.

Artık günümüzde nabzınızı ölçebilen aynalar bile var.

Ve iddia ediyorum ki, yakın bir gelecekte, üzerimize giysi gibi giyerek kendimizi

7 gün 24 saat izlememizi sağlayacak cihazlar olacak.

Hani şu arabalardaki OnStar sistemi gibi,

kırmızı bir ışık yanacak -- ama elbette "motoru kontrol edin" demeyecektir.

Bu ışık "vücudunuzu kontrol edin" anlamına gelecek ve

siz de gidip muayene olacaksınız.

Muhtemelen birkaç yıl içinde, aynaya baktığınızda

aynanız size tanı koyabiliyor olacak.

(Gülüşmeler)

Evinde çocuğu olan dinleyiciler,

mesela size bilgi geçen kablosuz bir çocuk bezi olsa ...

Sanırım bu ihtiyacınız olandan çok fazla bir bilgi.

Ama bunların hepsi yaklaşıyor.

Şimdi, bugün yeni teknolojiler ve bağlantılar hakkında çok şey dinledik.

Bence bu teknolojilerin bir kısmı

bizim hastalarımıza daha yakın olmamızı sağlayacak ve

ve bu tip teknolojilerin yardımı ile

tıpta çok önemli olan insan faktörüne daha çok

zaman ayırabiliyor olacağız.

Şimdiye kadar genelde hastaya destek olmaktan bahsettik.

Peki ya doktorlar için ne yapabiliriz?

Artık, cerrahlara inanılmaz yetileri verebileceğimiz bir çağdayız.

Cerrahlar artık vücudun içine girebilir

ve robotik cerrahi ile

bundan daha beş yıl öncesine kadar

imkansız olan şeyleri yapabilirler.

Şimdi ise daha da ileri teknolojilerden bahsediliyor:

artırılmış gerçeklik gibi.

Yani cerrah bir lens kullanarak vücudun içine bakacak ve

tümörün yerini, kan damarlarının yerlerini tek tek görebilecek.

Bu bulgular karar destek sistemleri ile birleştirilebilir.

Örneğin New York'taki bir cerrah Amsterdam'daki bir cerraha yardım edebilir.

Artık gerçekten de neştersiz cerrahi çağına giriyoruz.

NOTES denen yeni bir cerrahi yöntemle

robotik endoskop mideden geçerek

hiç bir yeri kesip biçmeden

safra kesesini çekip çıkarabiliyor.

Bu tekniğe NOTES deniyor ve bu --

aslında neştersiz bir cerrahi yöntem,

robotik cerrahi aracılığıyla yapılıyor.

Peki başka neleri kontrol edebiliriz?

Engelli hastalar için -- örneğin kuadriplejik (kol ve bacakları felçli)

hastalar için bir beyin-bilgisayar arayüzü mevcut, BCI diye biliniyor.

Beyindeki motor korteks üzerine çipler yerleştiriliyor

ve boyundan aşağısı tutmayan hastalar

böylelikle bir tekerlekli sandalye kullanabiliyor ya da robotik bir kola hükmedebiliyorlar.

Bu cihazların boyu gittikçe küçülüyor ve

her geçen gün daha çok sayıda hastaya takılıyorlar.

Hala klinik deney aşamasındalar ama, bunları rutin olarak kullandığınızı hayal edin,

mesela bu müthiş biyonik kol gibi,

bu DEKA Kol, Dean Kamen ve meslektaşları tarafından tasarlandı.

Toplamda 17 derecelik bir hareket özgürlüğü var

ve kolunu kaybetmiş bir hastaya

eskiden yapabildiğimizden çok daha yüksek hassasiyette

bir kontrol imkanı sağlıyor.

Yani, aslında bir bakıma giyilebilir robotik çağına geliyoruz.

Eğer bir uzvunuzu kaybetmediyseniz --mesela sadece felç geçirdiniz --

bu desteklenmiş uzuvları giyebilirsiniz.

Ya da belden aşağı felçseniz -- Berkley Bionics'teki kişileri ziyaret ettim --

eLEGS diye bir şey geliştirmişler.

Bu videoyu geçen hafta çektim. Burada belden aşağısı felç olan bir hastanın

bu dış iskelet yardımı ile gerçek anlamda yürüdüğünü görebilirsiniz.

Bu cihazları kullanmadığı zaman tamamen tekerlekli sandalyeye bağlı bir hasta bu.

Bu gördüğünüz giyilebilir robotik çağının henüz başlangıcı.

Bence bu tip teknolojileri destekleyip güçlendirdikçe

engelli kelimesinin tanımını bazı durumlarda

süper-yeti anlamına gelecek şekilde değiştireceğiz.

Bu Aimee Mullins, çocukken bacaklarını kaybetmiş,

yanındaki de Hugh Herr, kendisi MIT'de bir profesör ve

bacaklarını bir tırmanma kazasında kaybetmiş.

Şimdi bu iki kişi de sahip oldukları protezler sayesinde

normal insanlardan daha hızlı hareket edebiliyor, daha iyi tırmanabiliyor ve daha farklı yüzebiliyorlar.

Hızlı biçimde gelişen diğer şeylere bakalım bir de.

Şişmanlığın gidişatı kesinlikle istenmeyen yöne doğru artış şeklinde

ve beraberinde inanılmaz yüksek maliyetler de getiriyor.

Tıp'taki gidişat ise, tersine gittikçe küçülme yönünde.

Size birkaç örnek: artık "Muhteşem Seyahat" filminin

geçtiği çağdayız, bu iPill.

Bu entegre cihazı yutuyorsunuz.

Sindirim yolunuzda ilerlerken tüm sindirim sisteminizin

fotoğraflarını çekerek size tanı koymaya ve tedaviye yardımcı oluyor.

Artık daha da küçük mikro-robotlar yapabiliriz,

ki bunlar sisteminizde kendi başlarına dolanarak

cerrahların yapamadıkları girişimleri

çok daha az hasarla yapabilirler.

Bazen bu cihazlar sindirim sisteminde şekil değiştirip

o ortama uyum sağlayacak biçimde gelişebilirler.

Kalp ile ilgili olarak, kalp pilleri

her geçen gün daha kolay takılır hale geliyor.

Böylece bunları takmak için girişimsel bir kardiyologa ihtiyacınız kalmıyor.

Bunlar, kablosuz olarak taşınabilir cihazlarınıza bilgi aktaracak,

ve böylece istediğiniz yere gidip aynı zamanda uzaktan takip edilebileceksiniz.

Boyları gittikçe daha da küçülüyor.

Bu gördüğünüz Medtronic tarafından yapılan ve boyutu bir peniden daha ufak bir prototip.

Yapay retinalar, bu dizileri göz küresinin arkasına yerleştirerek

körlerin görebilmesini sağlamak mümkün.

Bu da henüz deneme aşamasında, ama geleceğe doğru hızla gidiyor.

Bu uygulamalar oyunun kurallarını değiştirecek.

Peki, gözleri görenler için,

bu destekleyici kontakt lenslere ne dersiniz?

Bluetooth ya da WiFi olarak, gözünüzün arkasına bir görüntü yansıtıyorlar.

Eğer diyetinize uymakta zorlanıyorsanız,

size ilave görseller sunarak

yiyeceğiniz şeyin kalorisinin ne olduğunu anımsatabilir.

Ya patoloji doktorunun cep telefonunu kullanarak

mikroskopik bir inceleme yapması ve

bu veriyi tekrar buluta yükleyerek daha iyi bir tanı koymasına ne dersiniz?

Aslına bakacak olursanız, tanısal tıbba ait bu dönem

tamamıyla değişiyor.

Artık mikroakışkanlara geçebiliriz.

Mesela Stanford'da Steve Wuae tarafından yapılan bu çip.

Mikroakışkanlar uygulamaları bir laboratuvar dolusu teknisyenin yerini alabilir.

Bir çipe koyun, dünyanın neresinde olursanız olun

hastanın olduğu noktada tetkik yapın.

Bu gerçekten de teknolojinin gidiş yönünü değiştirerek

kırsal ve gelişmemiş bölgelerde

daha önce binlerce dolar değerindeki testleri birkaç peni harcayarak

hastanın ayağına götürmeyi sağlayacak.

Küçük yolda biraz daha ilerleyecek olursak

artık nanotıp çağına girişimizi,

çok ama çok ufak cihazlar imal etme yeteneğimizi görüyoruz.

Alyuvarlar tasarlayabileceğimiz,

hatta dolaşım ve bağışıklık sistemimizi izleyen

veya damarlarımızda pıhtılar oluştuğunda temizleyen robotlar yapabileceğimiz noktaya gidiyoruz.

Peki ya gittikçe ucuzlama nerede?

Genelde tıp alanında pek rastladığımız bir şey değil bu.

Ancak eskiden 10 MB sabit diskler 3.400 $ iken, şimdi ciddi anlamda daha ucuz.

Genomik biliminde,

10 yıl önce ilk defa ortaya çıktığında bir genom haritası

yaklaşık bir milyon dolara mal oluyordu.

Şimdi neredeyse bin dolar seviyesinde.

Önümüzdeki birkaç yıl içinde de muhtemelen yüz dolar seviyesine inecek.

Yüz dolara yaptırılabilen gen haritalarıyla ne yapacağız?

Yakında bu tip testlerden milyonlarcası ortaya çıkacak.

Bu durum esasen bu bilgiyi toparlamaya ve paylaşmaya başladığımızda daha ilginç hale gelecek.

Artık kişisel tıp çağına tam anlamda giriyoruz --

doğru zamanda, doğru kişi için doğru ilaç sağlayabilmek--

Bugün yaptığımızın tersine, yani herkese aynı ilacı

bir nevi çok satan fakat size iyi gelmeyen ilacı vermek yerine

kişiye mahsus ilaç verilecek.

Bu yaklaşımı gerçekleştirmek için çalışan pek çok firma var.

Size 23and Me 'den bir başka örnek göstermek istiyorum.

Benim buradaki verilerime göre, bende orta derecede

maküler dejenerasyon -bir nevi körlük- ortaya çıkma riski var.

Ama aynı veriyi alır da deCODEme uygulamasına yüklersem

Tip 2 Diyabet hastalığına yakalanma riskimi de görebilirim.

Tip 2 Diyabet hastası olma riskim normal insanların iki katı.

Mesela öğlen yemeğimde ne kadar tatlı yediğime dikkat etmeye başlayabilirim böylece.

Bu bilgi, benim davranışımı değiştirebilir.

Farmakogenomik ile ilgili bilgimi artırmak --

genlerimin nasıl çalıştığını, ilaçların bana ne yaptığını ve hangi doza

ihtiyacım olduğunu bilmek gittikçe daha önemli olacak.

Bireyler ve hastalar bu bilgiye sahip olduklarında

daha iyi ilaç seçimi ve doz ayarlaması mümkün olacak.

Tekrar belirtmek istiyorum, sadece genler değil, pekçok farklı detay --

alışkanlıklarımız, çevrede maruz kaldığımız şeyler etkilenecek.

Doktorunuz size en son ne zaman nerede yaşadığınızı sordu?

Jeo-Tıp'a göre yaşadığınız yer, maruz kaldığınız çevresel etkenler

sağlığınızı önemli ölçüde etkileyebilir.

Bu bilgiyi alabiliriz.

Yani genomik, proteomik ve çevre ile ilgili

bütün bu veriler teker teker biz çaresiz doktorlara akıyor.

Bunu nasıl idare edebiliriz?

Artık, bu bilgileri birleştirmeye başlayabileceğimiz

tıp sistemleri ya da sistem biyolojisi çağına giriyoruz.

Ve paternlere bakarak, örneğin kanımızdaki

10.000 biyolojik işareti tek bir testle ölçerek,

bu küçük paternlere bakabilir ve

hastalıkları çok daha erken evrelerinde yakalayabiliriz.

Bu alanın kurucusu olan Lee Hood bu kavrama

P4 Tıbbı adını veriyor.

Öngörülebilir olacak, başınıza ne gelebileceğini biliyor olacağız.

Önlenebilir olacak; koruyucu tıp kişisel hale gelecek.

Daha da önemlisi artan bir şekilde katılımcı olacak.

"Patients Like Me" benzeri internet siteleri ile

ya da kendi verinizi Microsoft Health Vault ya da Google Health'da yöneterek

katılımcılığı birlikte gittikçe artıracağız.

Bu gittikçe daha önemli hale gelecek.

En son olarak hızla artan kaliteden bahsetmek istiyorum.

Daha iyi ve daha etkin tedaviler uygulamak istiyoruz.

Bugün, yüksek tansiyonu genelde haplarla tedavi ediyoruz.

Ama yeni bir cihaz olsa ve

kan basıncını düzenleyen sinirleri etkisizleştirse

ve tek bir seanslık tedavi ile hipertansiyonu tedavi etse?

Bunu yapan bir cihaz var.

Birkaç yıl içinde piyasaya sürülecek.

Ya kanseri direkt olarak hedef alan diğer tedaviler?

Evet, ben bir onkoloğum (kanser uzmanı)

ve genelde hastalara ilaç olarak verdiğimiz şeylerin çoğunun zehir olduğunu söyleyebilirim.

Stanford ve diğer yerlerde şunu öğrendik ki

hastalığın nüksetmesinden sorumlu olan

kanser kök hücrelerini ortaya çıkarabiliriz.

Kanseri bir nevi zararlı ot gibi düşünün,

onu söküp atabilirsiniz.

Gitmiş gibi görünür ama genelde geri gelir.

Yani aslında yanlış hedefe saldırıyoruz.

Kanserin kök hücreleri orada kalıyor,

böylece tümör aylar hatta yıllar sonra geri gelebiliyor.

Artık kanser kök hücrelerini tanımlamayı

ve onları hedef olarak belirleyerek uzun vadeli tedavi etmeyi öğreniyoruz.

Artık kişiselleşmiş onkoloji çağına girmekteyiz.

Bu dönemde tüm bu verileri bir araya getirip,

tümörü iyice analiz edip, her bir hasta için

kişiye özel bir kokteyl hazırlayabileceğiz.

Konuşmamı rejeneratif tıp konusu ile bitirmek istiyorum.

Kök hücreleri konusunda epey araştırma yaptım --

özellikle embriyonik kök hücreleri çok güçlüler.

Ama vücudumuzun hemen her yerinde yetişkin kök hücreler var.

Biz bunları, benim alanımda kemik iliği naklinde kullanıyoruz.

Geron, daha geçen yıl insan embriyonik kök hücrelerini

kullanarak omurilik yaralanmalarını

tedavi etmeye başladı.

Hala denemenin birinci aşamasındalar ama yavaş yavaş gelişiyor.

Aslında yetişkin kök hücrelerini son 15 yıldır

başta kalp ve damar sistemi hastalıkları olmak üzere

çok çeşitli klinik denemelerde kullanıyoruz.

Kendi kemik iliği hücrelerimizi alıp,

kalp krizi geçirmiş olan hastaları tedavi ediyoruz.

Kalp krizini takiben kendi kemik iliği hücreleri ile tedavi edilen kişilerin

kalp fonksiyonlarında iyileşme ve yaşam sürelerinde uzama görüyoruz.

Ben, çok daha az hasarla hastadan kemik iliği almaya yarayan

MarrowMiner diye bir cihaz icat ettim.

Şu anda FDA onayı verildi

ve umuyorum ki seneye veya yakın bir zamanda piyasaya sunulacak.

Bakın, hastaya 200 defa iğne batırarak kemik iliğini almaya çalıştığımız

eski yöntemin aksine, lokal anestezi altında yapılan tek bir girişimle

hastanın vücudunun kıvrımlarını takip ederek kemik iliği topluyor.

Peki, kök hücre tedavisi nereye gidiyor dersiniz?

Eğer düşünecek olursanız, vücudunuzdaki her hücrenin DNA'sı aynı,

aynen sizin embriyo halinizde olduğu gibi.

Artık deri hücrelerinizi yeniden programlayabilir,

onları pluripotent özelliğe sahip embriyonik kök hücreleri haline dönüştürebilir

ve bu yeni hücreleri aynı hastanın pekçok organlarını tedavide kullanabiliriz --

yani kişiye özel kök hücresi üretebiliriz.

Bence artık kök hücre bankaları ile ilgili yeni bir döneme giriyoruz.

Dondurucularda kendi kalp hücrelerinizi,

kas hücrelerinizi ve sinir hücrelerinizi saklayacaksınız

ve gelecekte ihtiyacınız olduğunda kullanabileceksiniz.

Artık bu gelişmeleri hücre mühendisliği dönemi ile birleştiriyoruz.

Gittikçe hızlı gelişen teknolojileri birleştirerek

3 boyutlu organ şekillerini oluşturabiliyoruz.

Bunu mürekkep yerine hücreleri kullanarak yapıyoruz

ve aslında 3 boyutlu yeni bir organı tasarlayıp yeniden yaratıyoruz.

Bu teknolojilerin varacağı nokta burası, fakat hala başlangıç aşamasındayız.

Ama bana göre hızlı gelişen teknolojilerin

birleştirilmesine ilişkin iyi bir örnek.

Sonuçta, teknolojik akımların sağlık ve tıp alanında

ne gibi etkileri olduğunu düşünecek olursanız

artık minyatürleşme, ademi merkezileşme

ve kişiselleşme çağına girdiğimizi görürsünüz.

Bence bütün bunları bir araya getirdiğimizde,

bütün bunları anlamaya çalışmaya ve kullanabilmeye başladığımızda,

hastalara güç doktorlara ilave yetiler vermiş olacağız,

sağlıklı yaşamı desteklemiş ve

hastalık ortaya çıkmadan tedavi etmiş olacağız.

Çünkü bir doktor olarak şunu biliyorum, eğer birisi bana Evre 1 hasta olarak gelirse

çok heyecanlanıyorum çünkü onları genelde tedavi edebiliyoruz.

Ama genelde bana geldiklerinde üçüncü ya da dördüncü evre olup kanser gelişmiş oluyor.

Bu nedenle, bu teknolojileri hep birlikte geliştirirsek

bence yeni bir çağa gireceğiz.

Bu çağa ben Evre Sıfır Tıp adını veriyorum.

Ve bir kanser uzmanı olarak, işsiz kalacağım günleri dört gözle bekliyorum.

Çok çok teşekkürler.

Sunucu: Biz teşekkür ederiz.

(Alkışlar)

Teşekkürlerimizi kabul edin.