Return to Video

Baba Shiv: Soms is het goed om niet zelf te beslissen

  • 0:01 - 0:04
    Ik wil beginnen met een wat sombere noot.
  • 0:04 - 0:07
    Vijf jaar geleden, in 2007
  • 0:07 - 0:10
    werd mijn vrouw gediagnostiseerd met borstkanker,
  • 0:10 - 0:14
    stadium IIB.
  • 0:14 - 0:16
    Nu ik er op terugkijk,
    was het lastigste
  • 0:16 - 0:17
    deel van die ervaring
  • 0:17 - 0:19
    niet enkel de ziekenhuisbezoeken,
  • 0:19 - 0:22
    die erg pijnlijk waren voor mijn vrouw.
  • 0:22 - 0:24
    Het was niet eens de eerste schok van het besef
  • 0:24 - 0:26
    dat ze borstkanker had,
    net 39 jaar oud en
  • 0:26 - 0:30
    absoluut geen voorgeschiedenis van kanker
    in haar familie.
  • 0:30 - 0:33
    Het meest verschrikkelijke en pijnlijke deel
  • 0:33 - 0:36
    van de hele ervaring was dat we
  • 0:36 - 0:38
    gedwongen werden beslissing na beslissing
  • 0:38 - 0:40
    na beslissing te maken.
  • 0:40 - 0:43
    Moet het een borstamputatie zijn? Of borstsparend?
  • 0:43 - 0:45
    Kiezen we een agressievere vorm van behandeling
  • 0:45 - 0:47
    -- het was stadium IIB --
  • 0:47 - 0:49
    met alle bijwerkingen?
  • 0:49 - 0:52
    Of een minder agressieve vorm van behandeling?
  • 0:52 - 0:54
    Het werd ons opgedrongen
  • 0:54 - 0:56
    door de artsen.
  • 0:56 - 0:58
    Je zou je kunnen afvragen
  • 0:58 - 0:59
    waarom de artsen dit deden?
  • 0:59 - 1:01
    Een simplistisch antwoord zou zijn
  • 1:01 - 1:05
    dat de artsen dit doen
    om zichzelf wettelijk te beschermen.
  • 1:05 - 1:07
    Ik denk dat dat te simplistisch is.
  • 1:07 - 1:09
    Dit zijn goedbedoelende artsen,
  • 1:09 - 1:11
    sommigen werden zeer goede vrienden.
  • 1:11 - 1:13
    Waarschijnlijk volgden ze gewoon een
  • 1:13 - 1:17
    eeuwenoude wijsheid:
    als je beslissingen neemt,
  • 1:17 - 1:19
    in het bijzonder belangrijke beslissingen,
  • 1:19 - 1:22
    is het best om de leiding
    en de controle te hebben.
  • 1:22 - 1:25
    De beste plaats is de bestuurderszetel.
  • 1:25 - 1:27
    En daar zaten we ook
  • 1:27 - 1:29
    en maakten al deze beslissingen.
    Ik kan je vertellen,
  • 1:29 - 1:30
    misschien herkennen sommigen dit,
  • 1:30 - 1:34
    het was een zeer pijnlijke
    en aangrijpende ervaring.
  • 1:34 - 1:36
    Het zette mij aan het denken.
  • 1:36 - 1:37
    Ik dacht: klopt deze overtuiging
  • 1:37 - 1:41
    dat als je zelf beslissingen maakt,
  • 1:41 - 1:43
    je het best zelf aan het stuur zit en
  • 1:43 - 1:45
    de volledige controle hebt?
  • 1:45 - 1:48
    Of zijn er situaties waar je beter af bent
  • 1:48 - 1:51
    als je iemand anders laat rijden?
  • 1:51 - 1:53
    Bijvoorbeeld, een betrouwbaar financieel adviseur,
  • 1:53 - 1:56
    misschien een vertrouwensarts, enz.
  • 1:56 - 1:58
    Omdat ik menselijke besluitvorming bestudeer,
  • 1:58 - 2:01
    besloot ik een aantal studies uit te voeren
  • 2:01 - 2:03
    om wat antwoorden te vinden.
  • 2:03 - 2:05
    Daarover ga ik het vandaag hebben.
  • 2:05 - 2:09
    Stel je voor dat jullie allemaal deelnemen
    aan het onderzoek.
  • 2:09 - 2:12
    In de studie
  • 2:12 - 2:15
    gaan jullie een kopje thee drinken.
  • 2:15 - 2:19
    Ik vertel jullie dadelijk waarom.
  • 2:19 - 2:22
    Je gaat een serie puzzels oplossen.
  • 2:22 - 2:26
    Ik laat zo meteen voorbeelden zien van deze puzzels.
  • 2:26 - 2:27
    Hoe meer puzzels je oplost,
  • 2:27 - 2:31
    hoe groter de kans om prijzen te winnen.
  • 2:31 - 2:33
    Waarom moet je thee drinken?
  • 2:33 - 2:34
    Waarom?
    Het heeft zo zijn nut.
  • 2:34 - 2:37
    Om deze puzzels te kunnen oplossen,
  • 2:37 - 2:41
    moet je geest gelijktijdig in twee staten zijn.
  • 2:41 - 2:44
    Hij moet alert zijn,
  • 2:44 - 2:47
    waarvoor cafeïne zeer goed is.
  • 2:47 - 2:50
    Tegelijkertijd moet hij kalm blijven.
  • 2:50 - 2:55
    Niet opgewonden, kalm.
    Daarvoor is kamille zeer goed.
  • 2:55 - 2:58
    Nu volgt de opzet van het onderzoek:
  • 2:58 - 3:00
    het AB-ontwerp, de AB-testen.
  • 3:00 - 3:01
    Ik verdeel jullie willekeurig
  • 3:01 - 3:03
    in twee groepen.
  • 3:03 - 3:06
    Stel je hier een denkbeeldige lijn voor.
  • 3:06 - 3:09
    Iedereen hier is groep A,
  • 3:09 - 3:12
    iedereen daar is groep B.
  • 3:12 - 3:15
    Ik toon jullie nu
  • 3:15 - 3:17
    de twee soorten thee.
  • 3:17 - 3:19
    Ik vraag jullie vervolgens
  • 3:19 - 3:22
    om je thee te kiezen.
  • 3:22 - 3:24
    Je kan zelf beslissen wat je mentale toestand is:
  • 3:24 - 3:26
    je kiest de cafeïnehoudende thee,
  • 3:26 - 3:27
    of je kiest de kamillethee.
  • 3:27 - 3:29
    Je bent zelf verantwoordelijk,
  • 3:29 - 3:33
    je hebt de controle,
    je zit in de bestuurderszetel.
  • 3:33 - 3:36
    Aan jullie laat ik de twee soorten thee zien,
  • 3:36 - 3:38
    maar je hebt geen keuze.
  • 3:38 - 3:40
    Ik geef jullie één van deze twee soorten thee.
  • 3:40 - 3:42
    Onthoud: ik kies willekeurig
  • 3:42 - 3:44
    een van deze twee soorten thee.
  • 3:44 - 3:46
    Je weet dat.
  • 3:46 - 3:49
    Bedenk even:
    dit is een extreem scenario,
  • 3:49 - 3:50
    want in de echte wereld
  • 3:50 - 3:52
    zal de chauffeur
  • 3:52 - 3:55
    heel vaak iemand zijn die je vertrouwt,
  • 3:55 - 3:59
    een expert, enz.
    Dit is dus een extreem scenario.
  • 3:59 - 4:04
    Jullie zijn nu klaar om de thee te drinken.
  • 4:04 - 4:05
    Stel je voor dat je de thee nu drinkt,
  • 4:05 - 4:07
    we wachten tot je de thee uit hebt.
  • 4:07 - 4:11
    We wachten nog vijf minuten,
    zodat de ingrediënten beginnen te werken.
  • 4:11 - 4:17
    Dan krijg je 30 minuten
    om 15 puzzels op te lossen.
  • 4:17 - 4:20
    Hier is een voorbeeld van een puzzel.
  • 4:20 - 4:22
    Wil iemand in het publiek een poging doen?
  • 4:22 - 4:24
    (Publiek: Pulpit) Baba Shiv: Whoa!
  • 4:24 - 4:26
    Oké, goed zo.
  • 4:26 - 4:28
    Op basis van jouw antwoord
  • 4:28 - 4:33
    kunnen we de moeilijkheidsgraad bepalen,
  • 4:33 - 4:35
    de puzzels ijken aan jouw expertise.
  • 4:35 - 4:37
    We willen dat deze puzzels moeilijk zijn.
  • 4:37 - 4:39
    Het zijn lastige puzzels,
    omdat je bijna automatisch
  • 4:39 - 4:44
    'tulip' wil zeggen.
    Dat zet je op het verkeerde been.
  • 4:44 - 4:47
    Deze zijn dus gekalibreerd
    aan jouw deskundigheidsniveau.
  • 4:47 - 4:51
    Ik vertel dadelijk
    waarom we het moeilijk willen houden.
  • 4:51 - 4:54
    Hier is een ander voorbeeld.
  • 4:54 - 4:56
    Iemand? Het is veel moeilijker.
  • 4:56 - 4:58
    (Publiek. Embark) BS: Ja, wow. Oké.
  • 4:58 - 5:00
    Deze is weer moeilijk.
  • 5:00 - 5:02
    Je zult zeggen: '
    kambar' en dan: 'maker'
  • 5:02 - 5:04
    Je moet je ervan losmaken.
  • 5:04 - 5:08
    Oké, je hebt 30 min.
    om 15 puzzels op te lossen.
  • 5:08 - 5:11
    De vraag die we stellen,
  • 5:11 - 5:13
    gaat over het resultaat
  • 5:13 - 5:15
    over het aantal opgeloste puzzels.
  • 5:15 - 5:18
    Zal je in de bestuurderszetel
  • 5:18 - 5:19
    meer puzzels oplossen,
  • 5:19 - 5:22
    omdat je de controle hebt?
    Jij koos zelf de thee.
  • 5:22 - 5:25
    Of lossen de anderen
    die niet mochten kiezen meer puzzels op?
  • 5:25 - 5:27
    Of lossen de anderen
    die niet mochten kiezen meer puzzels op?
  • 5:27 - 5:30
    We laten systematisch zien,
  • 5:30 - 5:31
    over een reeks van studies,
  • 5:31 - 5:34
    dat jullie, de passagiers,
  • 5:34 - 5:37
    ook al was de thee voor jullie
    in willekeurige volgorde gekozen,
  • 5:37 - 5:41
    meer puzzels oplossen dan jullie,
    de bestuurders.
  • 5:41 - 5:45
    We zien ook nog iets anders.
  • 5:45 - 5:47
    Jullie lossen niet alleen minder puzzels op,
  • 5:47 - 5:50
    jullie doen ook minder moeite.
  • 5:50 - 5:53
    Minder inspanning, minder volharding, enz.
  • 5:53 - 5:54
    Hoe weten we dat?
  • 5:54 - 5:56
    We hebben twee objectieve metingen.
  • 5:56 - 5:59
    Eén: wat is de gemiddelde tijd die iemand neemt
  • 5:59 - 6:01
    bij een poging om deze puzzels op te lossen?
  • 6:01 - 6:05
    Jullie besteden minder tijd dan jullie.
  • 6:05 - 6:07
    Ten tweede: je hebt 30 minuten.
  • 6:07 - 6:09
    Gebruik je de volledige 30 minuten,
    of geef je op
  • 6:09 - 6:10
    voor de tijd verstreken is?
  • 6:10 - 6:15
    Jullie zijn meer geneigd op te geven
    vóór de tijd verstreken is dan jullie.
  • 6:15 - 6:18
    Minder inspanning met als resultaat,
  • 6:18 - 6:22
    minder opgeloste puzzels.
  • 6:22 - 6:26
    Waarom gebeurt dit?
  • 6:26 - 6:30
    In welke omstandigheden zien we dat
  • 6:30 - 6:34
    de passagier het beter doet
  • 6:34 - 6:37
    dan de bestuurder?
  • 6:37 - 6:42
    Het heeft alles te maken met wat ik INCA noem.
  • 6:42 - 6:44
    Het is een acroniem dat staat voor
  • 6:44 - 6:48
    de aard van de feedback nadat je beslist hebt.
  • 6:48 - 6:51
    Deze puzzelopdracht
  • 6:51 - 6:53
    kan ook gaan
    over investeren in aandelen,
  • 6:53 - 6:55
    zeer volatiel op dit moment,
    of een medische situatie -
  • 6:55 - 6:58
    de feedback komt onmiddellijk,
  • 6:58 - 7:01
    of je de puzzels al dan niet oplost.
  • 7:01 - 7:04
    Ten tweede: het is negatief.
  • 7:04 - 7:06
    Vergeet niet: de kansen waren tegen je door de
  • 7:06 - 7:09
    hoge moeilijkheidsgraad van de puzzels.
  • 7:09 - 7:11
    Het komt ook voor in de medische wereld.
  • 7:11 - 7:13
    Bijvoorbeeld: heel vroeg in de behandeling
  • 7:13 - 7:16
    ziet het er niet goed uit,
    later wordt het positiever.
  • 7:16 - 7:18
    Het komt voor in de aandelenmarkt:
  • 7:18 - 7:22
    volatiele aandelenmarkt:
    onmiddellijk negatieve feedback.
  • 7:22 - 7:25
    In al deze gevallen
    is de feedback concreet en
  • 7:25 - 7:28
    ondubbelzinnig:
    heb je de puzzels al dan niet opgelost?
  • 7:28 - 7:32
    Dus bovenop de directheid,
  • 7:32 - 7:35
    ook concreetheid.
  • 7:35 - 7:39
    Je hebt het gevoel dat je invloed had.
  • 7:39 - 7:42
    Je was verantwoordelijk voor je beslissing.
  • 7:42 - 7:43
    Wat doe je dan?
  • 7:43 - 7:46
    Je focust op het verleden.
  • 7:46 - 7:50
    Je zegt:
    "Ik had moeten kiezen voor de andere thee."
  • 7:50 - 7:53
    (Gelach)
  • 7:53 - 7:56
    Dat brengt je aan het twijfelen,
  • 7:56 - 7:58
    vermindert het vertrouwen in je besluit,
  • 7:58 - 8:01
    vermindert het vertrouwen in de prestatie,
  • 8:01 - 8:02
    je vermogen om de puzzels op te lossen.
  • 8:02 - 8:05
    Bijgevolg: minder inspanning,
  • 8:05 - 8:10
    minder opgeloste puzzels,
    minder gunstig verloop dan jullie.
  • 8:10 - 8:12
    Het gebeurt ook in de medische wereld.
  • 8:12 - 8:14
    Bijvoorbeeld: een patiënt als bestuurder:
  • 8:14 - 8:18
    minder inspanning betekent
  • 8:18 - 8:22
    minder fysieke fitheid
    die het herstelproces kan versnellen.
  • 8:22 - 8:26
    Dat is mijn punt.
    Het geldt waarschijnlijk niet voor jullie.
  • 8:26 - 8:31
    Daarom,
    als je met INCA geconfronteerd wordt,
  • 8:31 - 8:35
    als de feedback onmiddellijk zal zijn,
    negatief en
  • 8:35 - 8:37
    concreet, zal je
  • 8:37 - 8:40
    veel beter af zijn in de passagierszetel
  • 8:40 - 8:44
    met iemand anders als bestuurder.
  • 8:44 - 8:45
    Ik begon met een sombere noot.
  • 8:45 - 8:47
    Ik begon met een sombere noot.
  • 8:47 - 8:48
    Ik wil positief eindigen.
  • 8:48 - 8:52
    Het is nu iets meer dan vijf jaar.
  • 8:52 - 8:54
    Het goede nieuws is gelukkig dat
  • 8:54 - 8:58
    de kanker nog in remissie is.
  • 8:58 - 9:01
    Het eindigt allemaal goed,
  • 9:01 - 9:03
    maar een ding dat ik niet vermeldde:
  • 9:03 - 9:07
    al heel vroeg in de behandeling,
  • 9:07 - 9:11
    besloten mijn vrouw en ik
    dat we de passagierszetel zouden nemen.
  • 9:11 - 9:13
    Dat maakte heel veel verschil
  • 9:13 - 9:16
    voor onze gemoedsrust.
  • 9:16 - 9:17
    We konden focussen op haar herstel.
  • 9:17 - 9:20
    We lieten de artsen alle beslissingen nemen,
  • 9:20 - 9:23
    zij namen de bestuurderszetel.
  • 9:23 - 9:24
    Dank je.
  • 9:24 - 9:27
    (Applaus)
Title:
Baba Shiv: Soms is het goed om niet zelf te beslissen
Speaker:
Baba Shiv
Description:

Door de jaren heen heeft onderzoek een contra-intuïtief feit over de menselijke natuur aangetoond: soms maakt teveel keuze ons ongelukkig. Ook als het gaat om medische behandeling. Baba Shiv deelt een fascinerende studie die meet waarom keuze de deur opent naar twijfel en suggereert dat de controle opgeven -- vooral bij leven-of-dood-besluiten -- het beste kan zijn voor ons.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:47

Dutch subtitles

Revisions