Ás veces é bo ceder o mando.
-
0:00 - 0:03Vou comezar por relatar un momento triste
-
0:04 - 0:072007. Hai cinco anos
-
0:07 - 0:11á miña muller diagnosticáronlle
cancro de mama. -
0:11 - 0:12Estadio IIB
-
0:12 - 0:14[este non é un sitio agradable]
-
0:14 - 0:17Agora, botando a vista atrás,
dámonos conta de que o peor daquilo -
0:17 - 0:19non só foron as visitas ao hospital,
-
0:19 - 0:22coas que a miña muller sufría moito,
o que é comprensible. -
0:22 - 0:26Nin sequera o foi o duro golpe
de saber que padecía cancro -
0:26 - 0:27con tan só 39 anos
-
0:27 - 0:29e sen ningún antecedente na familia.
-
0:30 - 0:34A parte máis angustiosa e atroz
de toda esta experiencia -
0:34 - 0:38foi que tivemos que tomar decisión
tras decisión, tras decisión. -
0:38 - 0:40Deixábannos elixir.
-
0:40 - 0:43Deberíase realizar unha mastectomía?
Ou debería ser unha tumorectomía? -
0:43 - 0:46Deberíase aplicar
un tratamento máis agresivo -
0:46 - 0:47dado que se trataba dun estadio IIB?
-
0:47 - 0:49Con tódolos efectos secundarios?
-
0:49 - 0:51Ou debería aplicarse
un tratamento menos agresivo? -
0:52 - 0:55Os médicos deixábano na nosa man.
-
0:56 - 0:58Cabería preguntarse
-
0:58 - 1:00por qué fan isto os médicos.
-
1:00 - 1:01Unha resposta simplista sería
-
1:01 - 1:05que o fan porque queren
protexerse no ámbito legal. -
1:06 - 1:08Creo que iso é demasiado simplista.
-
1:08 - 1:09Son médicos ben intencionados;
-
1:09 - 1:12algúns mesmo chegaron
a converterse en moi bos amigos. -
1:12 - 1:14Probablemente só seguían esa sabedoría
-
1:14 - 1:16acumulada desde hai moito,
-
1:16 - 1:18esa máxima que di que,
á hora de tomar decisións, -
1:18 - 1:20sobre todo as importantes,
-
1:20 - 1:22é mellor estar ao mando, ter o temón,
-
1:22 - 1:24ter o control da situación.
-
1:25 - 1:27Dende logo que tiñamos o control,
-
1:27 - 1:28tomando tódalas decisións.
-
1:28 - 1:31Déixenme dicirlles que,
se algún de vostedes viviu isto, -
1:31 - 1:34foi a peor e máis tormentosa
das experiencias. -
1:34 - 1:36Todo isto fíxome pensar.
-
1:36 - 1:39Hai algunha validez no dito
-
1:39 - 1:41de que cando se toman decisións
-
1:41 - 1:43é mellor ter o control da situación,
-
1:43 - 1:45ter o mando, ter o temón?
-
1:45 - 1:48Ou hai situacións nas que é moito mellor
-
1:48 - 1:49apartarse para un lado
-
1:49 - 1:51e deixar que outros
tomen as decisións por nós? -
1:51 - 1:54Por exemplo,
un asesor financeiro en que confíen, -
1:54 - 1:55un médico de confianza, etc.
-
1:56 - 1:59Xa que estudo o xeito de tomar decisións,
-
1:59 - 2:01decidín levar a cabo novas investigacións
-
2:01 - 2:03para dar coas respostas.
-
2:03 - 2:05Hoxe vou compartir con vostedes
un destes estudos. -
2:06 - 2:10Imaxinen que todos participan nel.
-
2:10 - 2:12Vou dicirlles o que teñen que facer
para participar: -
2:13 - 2:15teñen que tomar un té.
-
2:16 - 2:19Estaranse preguntando o porqué,
e saberano nuns intres. -
2:19 - 2:22Teñen que resolver
unha serie de crebacabezas -
2:22 - 2:26que lles vou amosar en breve.
-
2:26 - 2:28Cantos máis resolvan,
-
2:28 - 2:30máis posibilidades teñen
de gañar un premio. -
2:31 - 2:33Así que, por que deben tomar o té?
-
2:33 - 2:35Por que?
Ten moito sentido: -
2:35 - 2:38Se o pensan, para resolver os crebacabezas
dun xeito eficaz, -
2:38 - 2:42as súas cabezas precisan estar
simultaneamente en dous estados, non? -
2:42 - 2:44Precisan estar alerta,
-
2:44 - 2:46para o que a cafeína é moi boa.
-
2:47 - 2:49Pero ao mesmo tempo precisan
estar tranquilos, -
2:49 - 2:51non nerviosos, senón calmados,
-
2:51 - 2:53para o que a macela é moi boa.
-
2:55 - 2:58Agora vén a proba
entre diversos participantes: -
2:58 - 3:00o test AB, a proba AB.
-
3:00 - 3:03Vounos distribuír
aleatoriamente en dous grupos -
3:03 - 3:06Imaxinen unha liña imaxinaria por aquí
-
3:06 - 3:09de modo que esta parte será o grupo A
-
3:09 - 3:11e esta outra será o grupo B.
-
3:12 - 3:17Agora a vostedes vou amosarlles
estes dous tés -
3:17 - 3:20e preguntareilles cal deles prefiren.
-
3:20 - 3:22Poden escoller o que queiran.
-
3:22 - 3:24Poden decidir cal é o seu estado mental,
-
3:24 - 3:26é dicir, elixir o té con cafeína
-
3:26 - 3:27ou elixir a macela.
-
3:27 - 3:30Así que terán o temón, o control,
-
3:30 - 3:32poderán elixir o que prefiran.
-
3:33 - 3:36A vostedes, amigos, ensinareilles
estes dous tés, -
3:36 - 3:38pero vostedes non terán elección.
-
3:38 - 3:40Vou darlles un deles,
-
3:40 - 3:43e recorden que escollerei un destes dous
-
3:43 - 3:44aleatoriamente para vostedes.
-
3:44 - 3:46E sábeno.
-
3:46 - 3:49Así que se o pensan,
esta é unha situación extrema -
3:49 - 3:50porque no mundo real,
-
3:50 - 3:52cando un deixa a alguén tomar decisións,
-
3:52 - 3:54normalmente esa persoa
é alguén da súa confianza, -
3:54 - 3:56un experto, etc.
-
3:56 - 3:57Así que esta é unha situación extrema.
-
3:57 - 3:59[Grupo A: Escolle o té]
[Grupo B: Danllo] -
3:59 - 4:04Agora tomarán todos o té.
-
4:04 - 4:06Imaxinen que o están a tomar,
-
4:06 - 4:07esperaremos a que o rematen.
-
4:07 - 4:11Deixaremos outros cinco minutos
para que faga o efecto desexado. -
4:12 - 4:17Agora terán 30 minutos
para resolver 15 crebacabezas. -
4:17 - 4:20Este é un exemplo dos que terán que facer.
-
4:21 - 4:23Algún de vostedes quere probar?
-
4:23 - 4:25Moza: 'Púlpito'
Baba Shiv: Guau! Ben. -
4:25 - 4:26Iso estivo ben.
-
4:26 - 4:29O que fariamos con vostede,
que deu a resposta -
4:29 - 4:30como partícipe do estudo,
-
4:30 - 4:32sería calibrar o nivel de dificultade
-
4:32 - 4:35dos crebacabezas
con relación á súa experiencia. -
4:35 - 4:37Porque queremos que
os crebacabezas sexan difíciles. -
4:37 - 4:38Estes son complexos,
-
4:38 - 4:41porque o primeiro que nos vén á cabeza
é dicir 'tulipán'. -
4:41 - 4:44E logo hai que corrixirse, non?
-
4:45 - 4:48Estes foron calibrados
tendo en conta o seu nivel -
4:48 - 4:50porque o que queremos
é que sexan difíciles. -
4:50 - 4:51Direilles por qué nuns intres.
-
4:52 - 4:53Este é outro exemplo.
-
4:54 - 4:56Alguén?
Este é moito máis difícil. -
4:56 - 4:58Mozo: 'Embarcar'
Baba: Si, guau! Ben -
4:58 - 5:00Si, este tamén é difícil.
-
5:00 - 5:03Dirán kamber, logo maker, e todo iso,
-
5:03 - 5:04E logo corrixiranse.
-
5:04 - 5:07Así que agora teñen 30 minutos
para resolver estes 15 crebacabezas. -
5:09 - 5:13Agora, o que nos preguntamos
é, en termos de resultados, -
5:13 - 5:16que veñen dados polo número
de crebacabezas resoltos, -
5:16 - 5:20é se os que tomaron a decisión do té
acabarán resolvendo máis -
5:20 - 5:23porque son os que teñen o control,
-
5:23 - 5:26ou se serán vostedes os que o fagan.
-
5:27 - 5:31Sistematicamente, o que demostraremos
con varios estudos -
5:31 - 5:34é que os que se deixaron levar,
-
5:34 - 5:37aínda tendo en conta que
o té se escollera ao azar, -
5:38 - 5:41resolverán máis crebacabezas
ca os que o elixiron. -
5:42 - 5:44Tamén puidemos observar outra cousa
-
5:44 - 5:47e é que vostedes, amigos,
non só resolveron un número menor, -
5:47 - 5:53senón que lle puxeron menos intención,
menor esforzo, foron menos persistentes... -
5:53 - 5:54Como o sabemos?
-
5:54 - 5:56Temos dúas formas obxectivas de medida.
-
5:56 - 6:01Unha é: Canto tempo de media se emprega
intentando resolvelos? -
6:02 - 6:04Vostedes empregarán menos
comparados con vostedes. -
6:04 - 6:07Outra é que vostedes teñen 30 minutos
para resolvelos todos pero: -
6:07 - 6:10Empregan os 30 minutos ou paran
antes de que se acabe o tempo? -
6:11 - 6:14Vostedes teñen máis probabilidades
de abandonar antes de que acabe o tempo -
6:14 - 6:16en comparación con vostedes.
-
6:16 - 6:17Así que están dando menos de si,
-
6:17 - 6:20polo que o resultado é
unha menor cantidade de enigmas resoltos. -
6:21 - 6:25Isto lévanos a pensar:
Por que pasa isto? -
6:25 - 6:30E baixo que circunstancias, ou cando,
se producirán estes patróns de resultados -
6:30 - 6:34nos que os que se deixan levar
obteñen mellores datos -
6:34 - 6:36en comparación cos que non?
-
6:37 - 6:41Todo está relacionado co enfrontamento
ao que eu chamo o INCA, -
6:42 - 6:46que é o acrónimo para a natureza
da retroalimentación que se obtén -
6:46 - 6:48unha vez que se toma unha decisión.
-
6:48 - 6:51Así que se o pensan,
neste estudo en concreto, -
6:51 - 6:53pero podería ser investindo na bolsa,
-
6:53 - 6:54que é moi volátil,
-
6:54 - 6:55ou nunha situación médica,
-
6:56 - 6:58a retroalimentación aquí é inmediata.
-
6:58 - 7:01Saben a repercusión,
se resolven ou non os enigmas. -
7:02 - 7:04Por outra banda, é negativo.
-
7:04 - 7:07Lembren que as cartas
estaban na súa contra -
7:07 - 7:09no tocante á dificultade dos crebacabezas.
-
7:09 - 7:11Isto mesmo pode ocorrer
no campo da medicina. -
7:11 - 7:14Por exemplo, nas primeiras
etapas do tratamento -
7:14 - 7:16as cousas van mal,
antes de chegar a ir ben. -
7:17 - 7:19Pódelle ocorrer ao mercado de valores.
-
7:19 - 7:22Un mercado volátil con resultados
negativos tamén é inmediato. -
7:22 - 7:26E a retroalimentación nestes casos
é concreta, inequívoca, -
7:26 - 7:28saben se resolveron
os crebacabezas ou non. -
7:28 - 7:35Ademais, á parte do resultado inmediato,
negativo e concreto, -
7:35 - 7:38teñen conciencia de control.
-
7:39 - 7:41Eran responsables da súa decisión.
-
7:42 - 7:43Así que que fan?
-
7:43 - 7:46Céntranse na opción que non elixiron.
-
7:46 - 7:50Pensan:
Sabes? Debín escoller o outro té. -
7:50 - 7:52(Risas)
-
7:53 - 7:56Isto fai que poñan en dúbida
a súa decisión, -
7:56 - 7:58que non confíen nela,
-
7:58 - 8:01nin no seu rendemento,
-
8:01 - 8:03no rendemento en relación
a resolver crebacabezas. -
8:03 - 8:05Por iso, esfórzanse menos na tarefa,
-
8:05 - 8:07resolven menos enigmas
-
8:07 - 8:10e obteñen peores resultados
en comparación cos seus compañeiros. -
8:10 - 8:12E isto pode ocorrer no ámbito médico.
-
8:12 - 8:14O paciente é o que decide, por exemplo.
-
8:14 - 8:18Menos esforzo, o que significa manterse
-
8:18 - 8:22menos en forma, menos activo como para
acelerar o proceso de recuperación, -
8:22 - 8:23que é o que se recomenda normalmente.
-
8:23 - 8:25Probablemente non o farían.
-
8:26 - 8:30Polo tanto, ás veces,
cando se enfrontan ao INCA, -
8:31 - 8:35cando o resultado vai ser inmediato,
negativo, concreto -
8:35 - 8:37e teñen conciencia de control,
-
8:37 - 8:42onde están mellor é a un lado,
deixándose guiar por outra persoa. -
8:43 - 8:47Comecei cun momento triste.
-
8:47 - 8:48Quero rematar cun máis alegre.
-
8:48 - 8:52Pasaron xa cinco anos,
algo máis de cinco anos, -
8:52 - 8:57e a boa nova, grazas a Deus,
é que o cancro segue remitindo. -
8:59 - 9:01Así que todo acaba ben.
-
9:01 - 9:07Unha cousa que non mencionei foi
que dende o principio do seu tratamento, -
9:07 - 9:10a miña muller e mais eu
decidimos deixarnos levar. -
9:11 - 9:13E iso marcou moito a diferenza
-
9:13 - 9:16en termos da tranquilidade
que nos fixo sentir. -
9:16 - 9:18Puidemos centrarnos na súa recuperación.
-
9:18 - 9:20Deixamos que fosen os médicos
os que tomasen as decisións -
9:20 - 9:22e cedémoslles o mando.
-
9:23 - 9:23Grazas.
-
9:24 - 9:27(Aplausos)
- Title:
- Ás veces é bo ceder o mando.
- Speaker:
- Baba Shiv
- Description:
-
Ao longo dos anos, as investigacións revelaron unha característica ilóxica sobre a natureza humana: ás veces, ter demasiadas opcións fainos sentir peor. Isto incluso pode aplicarse no tocante a tratamentos médicos. Baba Shiv fala sobre un estudo que mide como as eleccións nos levan á dúbida, e suxire que ceder o mando é a mellor opción, especialmente en cuestións de vida ou morte.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:47
Xusto Rodriguez approved Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Xusto Rodriguez edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Xusto Rodriguez edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Xusto Rodriguez edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Mario Cal accepted Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Mario Cal edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Mario Cal edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat | ||
Mario Cal edited Galician subtitles for Sometimes it's good to give up the driver's seat |