Showing Revision 6 created 10/10/2019 by Cihan Ekmekçi.

1. Title:
   Yavaş okumak bana yazmak hakkında ne öğretti
2. Description:

   Yavaş yavaş okumak -- kelimelerin altında parmağını gezdirerek hatta öyle yapmaması öğretildiğinde bile -- Jacqueline Woodson'ı tadının çıkarılması gereken kitapları yazdığı bir hayata sürükledi. Bu şiirsel konuşmada, bizi yavaşlamamız için ve gitmeyi hiç beklemediğimiz yerlere götüren, tanışmayı hiç beklemediğimiz insanlarla bizi tanıştıran hikâyeleri takdir etmemiz için davet ediyor. "Tüm mesele de bu değil mi -- günün sonunda bu dünyada yalnız hissetmemenin ve ayrılmadan önce dünyayı değiştirmişiz gibi hissetmenin bir yolunu bulmak?" diyor.

3. Speaker:
   Jacqueline Woodson
4. 1012 0:01 - 0:04
   Uzun zaman önce bir dev yaşardı,
5. 4353 0:04 - 0:09
   bencil bir dev, büyüleyici bahçesi
   tüm ülkede en güzeliydi.
6. 10072 0:10 - 0:12
   Bir akşam, bu dev eve geldi
7. 12077 0:12 - 0:15
   ve tüm bu çocukları
   bahçesinde oynarken buldu,
8. 14543 0:15 - 0:16
   çok kızmıştı.
9. 16773 0:17 - 0:20
   "Benim bahçem, benim bahçemdir!"
10. 20152 0:20 - 0:22
    dedi dev
11. 22359 0:22 - 0:25
    ve etrafına bu yüksek duvarı inşa etti.
12. 25886 0:26 - 0:31
    Yazar Oscar Wilde, "Bencil Dev"
    hikâyesini 1888'de yazdı.

    ¶

13. 31947 0:32 - 0:37
    Neredeyse 100 sene sonra, bu dev
    benim Brooklyn'deki çocukluğuma taşındı
14. 37084 0:37 - 0:38
    ve asla terk etmedi.
15. 39060 0:39 - 0:41
    Dindar bir ailede yetiştim
16. 41109 0:41 - 0:44
    ve hem İncil'i hem de Kur'an'ı
    okuyarak büyüdüm.
17. 44566 0:45 - 0:48
    Hem dinî hem de eğlence sebeplerle
    geçen saatlerce kitap okuma
18. 48014 0:48 - 0:51
    saatlerce televizyon izlemekten
    çok daha üstün geliyordu.
19. 51102 0:51 - 0:54
    Herhangi bir günde kardeşlerimi ve beni
20. 54319 0:54 - 0:57
    dairemizin bir köşesinde okuyorken
    kıvrılmış olarak bulabilirdiniz,
21. 57484 0:57 - 0:59
    bazense mutsuz bir şekilde
22. 59046 0:59 - 1:03
    çünkü New York'un sıcak günlerinde
    yangın musluğu patlardı
23. 62826 1:03 - 1:06
    ve çok büyük bir kıskançlıkla
    aşağıda, fışkıran suda oynayan
24. 66017 1:06 - 1:08
    arkadaşlarımızı duyabiliyorduk,
25. 67575 1:08 - 1:11
    saf neşeleri açık
    pencerelemizden içeri giriyordu.
26. 71588 1:12 - 1:15
    Ancak kitaplarıma daha derinden
    bakmayı öğrendikçe,
27. 74740 1:15 - 1:17
    her cümleye daha fazla zaman ayırdıkça
28. 76899 1:17 - 1:20
    dış dünydaki sesleri daha az duydum.
29. 79960 1:20 - 1:23
    Bu yüzden kitapları hızlıca
    okuyan kardeşlerimin aksine
30. 82976 1:23 - 1:25
    ben yavaş bir şekilde okudum --
31. 84589 1:25 - 1:27
    çok ama çok yavaş bir şekilde.
32. 87816 1:28 - 1:31
    Kelimelerin altında parmağını
    gezdiren o çocuklardandım

    ¶

33. 91080 1:31 - 1:33
    ta ki bunu yapmamam söylenene kadar;
34. 93000 1:33 - 1:36
    büyük çocukların parmaklarını
    kullanmadığı söylenmişti bana.
35. 95902 1:36 - 1:40
    Üçüncü sınıfta ellerimiz sıranın üzerinde
    birleştirilmiş bir şekilde oturtuluyorduk,
36. 99893 1:40 - 1:42
    ellerimizi sadece sayfaları
    çevirmek için bırakırdık,
37. 102413 1:42 - 1:44
    sonrasında o pozisyona geri dönerdik.
38. 105061 1:45 - 1:48
    Öğretmenimiz acımasız değildi.
39. 107576 1:48 - 1:49
    1970'lerdeydik
40. 109282 1:49 - 1:52
    ve amacı sadece sınıfımızın
    seviyesinde değil,
41. 112256 1:52 - 1:54
    daha üstünde okumamızı sağlamaktı
42. 114199 1:54 - 1:57
    ve her zaman daha hızlı
    okumamız için zorlanıyorduk.
43. 117769 1:58 - 2:01
    Ancak dairemizin sessizliğinde,
    öğretmenimin bakışlarının dışında
44. 121483 2:01 - 2:04
    kelimelerin altında parmağımı gezdirirdim
45. 123938 2:04 - 2:07
    ve bu bencil dev bana
    tekrardan hikâyesini anlatırdı;
46. 126828 2:07 - 2:11
    bahçesine gizlice giren çocuklardan dolayı
    nasıl ihanete uğramış hissettiğini,
47. 130728 2:11 - 2:13
    nasıl bu yüksek duvarı inşa ettiğini
48. 132771 2:13 - 2:15
    ve bu duvarın nasıl çocukları
    dışarıda tuttuğunu
49. 135286 2:15 - 2:18
    ancak gri bir kış, bahçesine düşmüş
50. 137684 2:18 - 2:20
    ve sadece durmuş ve durmaya devam etmiş.
51. 140784 2:21 - 2:23
    Her okuyuşumla birlikte
    yeni bir şey öğrendim,
52. 143362 2:23 - 2:27
    bahçeden kovulduklarında çocukların
    üzerinde oynamak zorunda bırakıldıkları
53. 146974 2:27 - 2:29
    yolun sert taşları hakkında,
54. 149108 2:29 - 2:32
    bir gün ortaya çıkan
    küçük bir çocuğun kibarlığı hakkında
55. 152520 2:33 - 2:35
    ve hatta devin kendisi hakkında bile.
56. 154686 2:35 - 2:38
    Belki de kelimeleri her şeye
    rağmen öfke dolu değildi.
57. 157756 2:38 - 2:42
    Belki de empati,
    anlayış için bir yalvarıştı.
58. 162438 2:42 - 2:46
    "Benim bahçem, benim bahçemdir."
59. 167566 2:48 - 2:50
    Yıllar sonra John Gardner
    adında bir yazarın

    ¶

60. 170244 2:50 - 2:53
    bunu "kurgusal rüya"
    veya "kurgunun rüyası" olarak
61. 172671 2:53 - 2:54
    tanımladığını öğrendim
62. 174369 2:54 - 2:58
    ve kitabın içinde tam da
    bu noktada olduğumu fark ettim,
63. 177580 2:58 - 2:59
    karakterle birlikte zaman geçiriyordum
64. 179401 2:59 - 3:03
    ve yazarın yarattığı dünya
    beni içine davet ediyordu.
65. 183005 3:03 - 3:06
    Bir çocuk olarak bu hikâyelerin
    tadının çıkarılmasının gerektiğini,
66. 186143 3:06 - 3:09
    hikâyelerin yavaş okunmasının gerektiğini
67. 188747 3:09 - 3:14
    ve bazı yazarların onları yazarken aylar,
    belki de yıllar harcadığını biliyordum.
68. 193576 3:14 - 3:15
    Bir okuyucu olarak görevim --
69. 194963 3:15 - 3:18
    özellikle de bir gün yazar olmak
    isteyen bir okuyucu olarak --
70. 198119 3:18 - 3:20
    hikâyeye saygı duymaktı.
71. 201445 3:21 - 3:27
    Kablo, internet veya hatta
    telefon olmadan çok önce

    ¶

72. 207203 3:27 - 3:29
    hikâye aracılığıyla
73. 208588 3:29 - 3:32
    düşüncelerini, bilgilerini ve anılarını
    paylaşan insanlar vardı.
74. 211788 3:32 - 3:35
    Birleştirici teknolojinin
    en eski biçimlerinden biriydi.
75. 215953 3:36 - 3:39
    Mısırlıları Nil Nehri boyunca
    ilerlemeleri için gönderen
76. 218857 3:39 - 3:41
    daha iyi bir şeyin hikâyesiydi,
77. 220857 3:41 - 3:44
    Tutankhamun'un kalıntılarını
    21. yüzyıla taşıyan
78. 223621 3:44 - 3:46
    ölüyü muhafaza etmenin
    daha iyi bir yolunun hikâyesi.
79. 226486 3:46 - 3:48
    İki milyonu aşkın yıl önce
80. 228455 3:48 - 3:52
    ilk insanlar taştan aletler
    yapmaya başladıklarında
81. 232108 3:52 - 3:54
    birisi "Ya olursa?" demiş
82. 234203 3:54 - 3:57
    ve başka birisi de
    hikâyeyi hatırlamış olmalı.
83. 237227 3:57 - 4:01
    İster kelimelerle ister el kol hareketi
    veya çizimlerle söylesinler
84. 240789 4:01 - 4:04
    nesilden nesile aktarıldı, hatırlandı:
85. 243778 4:04 - 4:07
    Çekice vurun ve hikâyesini dinleyin.
86. 247536 4:08 - 4:11
    Taşınabilir kasetçalardan

    ¶

87. 251521 4:12 - 4:16
    Walkman'e, taşınabilir CD çalara,
88. 255863 4:16 - 4:18
    iPod'lara,
89. 257731 4:18 - 4:21
    istediğimiz herhangi bir şarkıya
    ne zaman istersek ulaştık.
90. 260559 4:21 - 4:24
    Çocukluğumdaki dört kanallı televizyondan
91. 263887 4:24 - 4:27
    görünüşte sonsuz kablo
    ve veri akışına ulaştık.
92. 267440 4:27 - 4:32
    Teknoloji zaman ve uzay boyunca
    daha hızlı ilerlememizi sağladıkça
93. 272216 4:32 - 4:35
    hikâyeler yoldan
    çıkarılıyor gibi görünüyor.
94. 275476 4:35 - 4:38
    Kelimenin tam anlamıyla
    anlatıdan çıkarılıyor demek istiyorum.
95. 278640 4:39 - 4:42
    Ama hikâyelerle olan
    meşguliyetimiz değişse bile
96. 282280 4:42 - 4:48
    ya da kitaptan sese,
    Instagram'dan Snapchat'e değişse bile
97. 287871 4:48 - 4:50
    kelimelerin altındaki
    parmağımızı hatırlamalıyız.
98. 290440 4:50 - 4:53
    Hikâyenin, formatı ne olursa olsun,
99. 293059 4:53 - 4:56
    asla gidemeyeceğimizi düşündüğümüz
    yerlere bizi her zaman götürdüğünü,
100. 296410 4:56 - 4:59
     asla tanışmayı beklemediğimiz
     insanlarla bizi tanıştırdığını
101. 299279 4:59 - 5:02
     ve kaçırmış olabileceğimiz dünyaları
     bize gösterdiğini hatırlayın.
102. 303043 5:03 - 5:07
     Bu yüzden teknoloji çok daha hızlı
     ilerlemeye devam etse de
103. 306980 5:07 - 5:09
     ben daha yavaş bir şeyle iyiyim.
104. 309562 5:10 - 5:11
     Kelimelerin altındaki parmağım
105. 311160 5:11 - 5:16
     her yaştan insan için
     kitap yazdığım bir hayata götürdü,
106. 315660 5:16 - 5:18
     kitaplar yavaş yavaş okunmak içindir,
107. 317524 5:18 - 5:19
     tadını çıkarmak içindir.
108. 319805 5:20 - 5:24
     Dünyaya derinden
     ve yakından bakma arzumun,

     ¶

109. 323532 5:24 - 5:26
     tüm benliğimi buna adamanın
110. 325893 5:26 - 5:30
     ve böyle yaparak bir hikâyenin
     birçok olasılığını görmenin
111. 330307 5:30 - 5:32
     aslında bir hediye olduğu ortaya çıktı
112. 332116 5:32 - 5:34
     çünkü acele etmemek
113. 334227 5:34 - 5:37
     bana yazmak hakkında bilmem
     gereken her şeyi öğretti
114. 337086 5:37 - 5:41
     ve yazmak bana dünyalar yaratmak hakkında
     bilmem gereken her şeyi öğretti,
115. 340762 5:41 - 5:44
     insanların görülebildiği
     ve duyulabildiği dünyalar,
116. 344271 5:44 - 5:48
     deneyimlerinin onaylandığı dünyalar
117. 347648 5:48 - 5:51
     ve hikâyemin başka biri tarafından
     okunduğu ve duyulduğu dünyalar,
118. 351089 5:51 - 5:54
     aramızda bir bağ yaratan
     bir şeye ilham veren,
119. 354164 5:54 - 5:56
     bir sohbete ilham veren dünyalar.
120. 356352 5:56 - 5:59
     Tüm mesele de bu değil mi --
121. 359028 5:59 - 6:04
     günün sonunda bu dünyada
     yalnız hissetmemenin bir yolunu bulmak
122. 363749 6:04 - 6:08
     ve ayrılmadan önce dünyayı değiştirmiş
     gibi hissetmenin bir yolunu bulmak.
123. 368242 6:08 - 6:11
     Taştan çekice, insandan mumyaya,
124. 371388 6:11 - 6:15
     fikirden hikâyeye --
     ve hepsinin hatırlanması.
125. 376641 6:17 - 6:20
     Bazen geleceği anlamak için okuruz.

     ¶

126. 380211 6:20 - 6:23
     Bazense geçmişi anlamak için.
127. 383156 6:23 - 6:27
     Kaybolmak, yaşadığımız
     zor zamanları unutmak
128. 387152 6:27 - 6:32
     ve daha zor şeyleri görüp geçiren bizden
     önce gelenleri hatırlamak için okuruz.
129. 392643 6:33 - 6:35
     Ben de aynı nedenlerden dolayı yazıyorum.
130. 395893 6:36 - 6:40
     Brooklyn'e gelmeden önce ailem
     Nicholtown denen dışlanmış bir semtte

     ¶

131. 400030 6:40 - 6:43
     Greenville, Güney Carolina'da yaşardı.
132. 403749 6:44 - 6:49
     Hepimiz okuma yazmayı öğrenmesine
     izin verilmemiş bir kişinin torunlarıydık.
133. 409651 6:50 - 6:51
     Hayal edin:
134. 411105 6:51 - 6:55
     Harflerin kelimeleri nasıl
     oluşturduğunu anlamanın tehlikesi,
135. 415100 6:55 - 6:58
     kelimenin kendisinin tehlikesi,
136. 418248 6:58 - 7:02
     ümmi insanların
     ve hikâyelerinin tehlikesi.
137. 423666 7:04 - 7:09
     Ancak bir hikâyeye tutunduğumuzdan dolayı
     ölümle tehdit edilmenin bu temeline karşı
138. 429175 7:09 - 7:11
     hikâyelerimiz ölmedi
139. 431494 7:11 - 7:15
     çünkü onun altında
     başka bir hikâye daha var
140. 434564 7:15 - 7:17
     ve bu, her zaman böyleydi.
141. 436699 7:17 - 7:19
     İletişim kurduğumuz sürece
142. 438802 7:19 - 7:21
     anlatılar arasında katmanlar var,
143. 440927 7:21 - 7:25
     hikâyelerin altındaki hikâyeler
     ve onların altındakiler.
144. 444617 7:25 - 7:29
     Bu şekilde hikâyeler hep hayatta kaldı
     ve hayatta kalmaya da devam edecek.
145. 449263 7:29 - 7:35
     Yazmayı ve okumayı öğrenme şeklimle
     neredeyse susturulmuş insanlar arasında

     ¶

146. 454683 7:35 - 7:38
     bağlantı kurmaya başladıkça
147. 458336 7:38 - 7:45
     hikâyemin benim olduğumdan daha büyük,
     yaşlı ve derin olduğun fark ettim.
148. 465277 7:45 - 7:48
     Bu yüzden devam edecek.
149. 468722 7:49 - 7:51
     Bu neredeyse susturulmuş insanlar arasında

     ¶

150. 471310 7:51 - 7:54
     hiç okumayı öğrenmemiş insanlar vardı.
151. 475433 7:55 - 7:59
     Onların torunları, esaretin nesilleri
152. 479438 7:59 - 8:01
     yeteri kadar varlıklı olsalardı
153. 480990 8:01 - 8:04
     üniversiteye gidebilirler,
     lisansüstü eğitimi alabilirlerdi.
154. 484758 8:05 - 8:08
     Büyükannem ve kardeşlerim gibi bazıları
     okumak için doğmuş gibi görünüyorlar,
155. 488487 8:08 - 8:11
     sanki tarihleri yollarından çekilmiş gibi.
156. 491546 8:12 - 8:15
     Annem gibi bazıları da
     Büyük Göç vagonuna bindi --
157. 495291 8:15 - 8:18
     aslında bir vagon da değildi --
158. 497796 8:18 - 8:20
     ve Güney'e veda etti.
159. 500362 8:20 - 8:23
     İşte hikâyenin içinde hikâye:

     ¶

160. 503296 8:23 - 8:28
     Kalanlar ve gidenler bir hikâyenin
     tarihini yanlarında taşıdılar,
161. 508305 8:28 - 8:33
     yazıya geçirmenin ona tutunmanın tek yolu
     olmadığını içten içe biliyorlardı,
162. 512800 8:33 - 8:37
     uzun bir günün sonunda verandada oturup
163. 516762 8:37 - 8:40
     çocuklarına bir hikâye
     anlatabileceklerini biliyorlardı.
164. 520330 8:40 - 8:43
     Pamuk toplarken veya tütün biçerken
165. 522998 8:43 - 8:46
     bunaltıcı bir sıcakta hikâyelerini
     anlatabileceklerini biliyorlardı,
166. 526326 8:46 - 8:50
     hikâyelerinden öğüt verebileceklerini
     ve onları yorganlara işleyebileceklerini,
167. 530298 8:50 - 8:54
     en acı dolu olanları komik bir şeye
     dönüştürebileceklerini
168. 534152 8:54 - 8:55
     ve o kahkahalar ile
169. 535270 8:55 - 9:00
     vücutlarını, ruhlarını ve hikâyelerini
170. 539540 9:00 - 9:04
     tekrar tekrar çalmaya çalışan bir ülkenin
     tarihini aktarabileceklerini biliyorlardı.
171. 545954 9:06 - 9:08
     Bu yüzden bir çocuk olarak

     ¶

172. 547790 9:08 - 9:13
     beni dünyadan dünyaya, cümleden cümleye,
173. 553030 9:13 - 9:18
     cahillikten bilgiye taşıyan görünmez
     bir parmak hayal etmeyi öğrendim.
174. 558742 9:19 - 9:22
     Bu yüzden teknoloji hızla
     ilerlemeye devam ederken

     ¶

175. 562346 9:22 - 9:24
     ben yavaş yavaş okumaya devam ettim,
176. 566054 9:26 - 9:32
     yazarın eserine ve hikâyenin kalıcı gücüne
     saygı gösterdiğimi biliyordum.
177. 572446 9:32 - 9:37
     Sesi bastırmak ve benden önce gelenleri,
178. 577383 9:37 - 9:45
     ateşi kontrol etmeyi ve alevin, ışığın,
     ısının yeni gücünü elde etmeyi
179. 585682 9:46 - 9:52
     en sonunda öğrenen ilk insanları
     hatırlamak için yavaşça okuyorum.
180. 593853 9:54 - 9:58
     Bencil devi, duvarı nasıl
     en sonunda yıktığını
181. 597570 9:58 - 10:01
     ve çocukların bahçesinde
     özgürce koşuşturmasına izin vermesini
182. 600522 10:01 - 10:03
     hatırlamak için yavaşça okuyorum.
183. 603325 10:03 - 10:10
     Okumasına hiç de izin verilmeyen atalarıma
     saygı göstermek için yavaşça okuyorum.
184. 610171 10:10 - 10:13
     Onlar da ateşi kuşatmış,
185. 612784 10:13 - 10:16
     hayallerinden,
     umutlarından, geleceklerinden
186. 616178 10:16 - 10:19
     aheste aheste bahsetmiş olmalı.
187. 620417 10:20 - 10:25
     Okuduğumuz, yazdığımız
     veya bir hikâye anlattığımız her seferinde
188. 625025 10:25 - 10:27
     onların çemberinin içine giriyoruz,
189. 628339 10:28 - 10:31
     çember bozulmamış kalıyor
190. 631515 10:32 - 10:35
     ve hikâyenin gücü yaşamaya devam ediyor.
191. 636047 10:36 - 10:37
     Teşekkür ederim.

     ¶

192. 637224 10:37 - 10:40
     (Alkış)

     ¶