Wat langzaam lezen me heeft geleerd over schrijven
-
0:01 - 0:04Lang geleden was er eens een Reus,
-
0:04 - 0:09een Zelfzuchtige Reus, en zijn prachtige
tuin was de mooiste van het hele land. -
0:10 - 0:12Op een avond kwam de Reus thuis
-
0:12 - 0:15en hij vond allemaal
spelende kinderen in zijn tuin. -
0:15 - 0:16Hij werd woedend.
-
0:17 - 0:20"Mijn tuin is van mij!"
-
0:20 - 0:21zei de Reus.
-
0:22 - 0:25En hij bouwde er een hoge muur omheen.
-
0:26 - 0:31Oscar Wilde schreef het verhaal
van 'De Zelfzuchtige Reus' in 1888. -
0:32 - 0:37Bijna honderd jaar later verhuisde
die Reus naar mijn jeugd in Brooklyn -
0:37 - 0:38om nooit meer weg te gaan.
-
0:39 - 0:41Ik groeide op in een gelovig gezin
-
0:41 - 0:44en ik las in mijn jeugd
zowel de bijbel als de koran. -
0:44 - 0:48Ik bracht meer tijd door met het lezen
van religieuze en recreatieve boeken -
0:48 - 0:51dan met televisiekijken.
-
0:51 - 0:54Altijd kon je mijn broers en zussen en mij
-
0:54 - 0:57wel ergens in ons huis
vinden met een boek, -
0:57 - 0:59soms balend,
-
0:59 - 1:03omdat in New York City 's zomers
de brandkraan in het rond spoot, -
1:03 - 1:06en we jaloers naar onze vrienden
luisterden daar beneden -
1:06 - 1:08spelend in het gutsende water,
-
1:08 - 1:11terwijl hun gejoel door onze
openstaande ramen te horen was. -
1:12 - 1:15Maar ik merkte dat hoe dieper
ik opging in mijn boeken -
1:15 - 1:17en hoe meer tijd ik nam voor elke zin,
-
1:17 - 1:20hoe minder ik het lawaai
van de buitenwereld hoorde. -
1:20 - 1:23En terwijl mijn familieleden
door de boeken heen raceten, -
1:23 - 1:25las ik langzaam --
-
1:25 - 1:27heel erg langzaam.
-
1:28 - 1:31Ik was dat kind dat met haar vinger
langs de woorden gleed, -
1:31 - 1:36totdat me dat werd afgeleerd:
"Grote kinderen doen het zonder vinger." -
1:36 - 1:40In groep vijf moesten we onze handen
gevouwen op het bureau houden -
1:40 - 1:44en we mochten ze alleen gebruiken
om de bladzijde om te slaan. -
1:45 - 1:48De onderwijzer wilde niet wreed zijn.
-
1:48 - 1:49Het waren de jaren 70
-
1:49 - 1:52en ze wilde dat we niet alleen
op groepsniveau konden lezen, -
1:52 - 1:54maar ver daarboven.
-
1:54 - 1:57We werden altijd aangemoedigd
om sneller te lezen. -
1:58 - 2:01Maar in de stilte van mijn eigen huis,
waar de lerares me niet kon zien, -
2:01 - 2:04liet ik mijn vinger
langs de woorden glijden. -
2:04 - 2:07En die Zelfzuchtige Reus
vertelde zijn verhaal nog een keer, -
2:07 - 2:11hoe verraden hij zich had gevoeld
door de kinderen die zijn tuin inglipten, -
2:11 - 2:13hoe hij die hoge muur had gebouwd.
-
2:13 - 2:15En het hield de kinderen inderdaad buiten,
-
2:15 - 2:18maar toen kwam de donkere winter
-
2:18 - 2:20en die bleef maar duren.
-
2:21 - 2:23Elke keer dat ik het herlas,
ontdekte ik iets nieuws, -
2:23 - 2:27over de harde straatstenen
waarop de kinderen nu moesten spelen -
2:27 - 2:29toen ze uit de tuin waren weggestuurd,
-
2:29 - 2:32over de vriendelijke kleine jongen
die op een dag verscheen -
2:32 - 2:35en zelfs over de Reus zelf.
-
2:35 - 2:38Misschien waren zijn woorden
helemaal niet zo kwaad bedoeld. -
2:38 - 2:40Misschien vroeg hij
alleen een beetje medeleven, -
2:40 - 2:42een beetje begrip.
-
2:42 - 2:46"Mijn tuin is van mij."
-
2:48 - 2:50Jaren later ontdekte ik
de schrijver John Gardner, -
2:50 - 2:53die dit de 'fictionele droom' noemde,
-
2:53 - 2:54of de 'ononderbroken droom'.
-
2:54 - 2:58Ik realiseerde me
dat ik me hier ín het boek bevond, -
2:58 - 3:01in het gezelschap van de personages
in de wereld die de auteur had gecreëerd -
3:01 - 3:03en waarin hij me had uitgenodigd.
-
3:03 - 3:06Als kind wist ik al dat je van verhalen
langzaam moest genieten, -
3:06 - 3:09dat verhalen traag wílden zijn
-
3:09 - 3:14en dat er ergens een auteur maanden
of misschien wel jaren over had gedaan. -
3:14 - 3:15Aan mij de taak, als lezer --
-
3:15 - 3:18vooral omdat deze lezer
ooit zelf schrijver wilde worden -- -
3:18 - 3:20om dat verhaal te respecteren.
-
3:21 - 3:27Lang voordat kabeltelevisie bestond,
of internet, of zelfs de telefoon, -
3:27 - 3:31deelden mensen ideeën, informatie
en herinneringen met verhalen. -
3:32 - 3:35Het is één van de oudste vormen
van verbindingstechnologie. -
3:36 - 3:38Het was het verhaal
dat er stroomafwaarts iets was -
3:38 - 3:41dat de Egyptenaren langs de Nijl stuurde,
-
3:41 - 3:43het verhaal dat mummificeren beter kon,
-
3:43 - 3:46dat de stoffelijke resten van koning Tut
tot de 21e eeuw bewaarde. -
3:46 - 3:48Meer dan twee miljoen jaar geleden,
-
3:48 - 3:52toen de eerste mensen
instrumenten van steen begonnen te maken, -
3:52 - 3:54moet iemand gezegd hebben: "Wat als?"
-
3:54 - 3:57En iemand anders
herinnerde zich het verhaal. -
3:57 - 4:01En of ze het nou vertelden
met woorden of gebaren of tekeningen, -
4:01 - 4:04het werd doorgegeven, onthouden:
-
4:04 - 4:06sla met een hamer
en luister naar zijn verhaal. -
4:08 - 4:09De wereld wordt lawaaiiger.
-
4:09 - 4:11We gingen van boomboxes
-
4:12 - 4:16naar walkmans en draagbare cd-spelers
-
4:16 - 4:17naar iPods
-
4:18 - 4:20naar elk nummer dat we willen
wanneer we maar willen. -
4:21 - 4:24We gingen van de vier televisiekanalen
uit mijn kindertijd -
4:24 - 4:27naar de schijnbare oneindigheid
van kabel en streaming. -
4:27 - 4:31Terwijl technologie ons steeds sneller
door tijd en ruimte laat bewegen, -
4:32 - 4:35lijkt het alsof het verhaal
helemaal wordt weggeduwd, -
4:35 - 4:38ik bedoel, letterlijk
uit de vertelling wordt geduwd. -
4:39 - 4:42Maar zelfs als onze relatie
tot verhalen verandert -
4:42 - 4:48en alles eromheen transformeert van boek
naar audio naar Instagram naar Snapchat, -
4:48 - 4:50moeten we onze vinger
onder de woorden niet vergeten. -
4:50 - 4:53Vergeet niet dat verhalen,
in welke vorm dan ook, -
4:53 - 4:56ons altijd hebben meegenomen
naar onverwachte plekken, -
4:56 - 4:59en naar mensen die we
nooit dachten te ontmoeten -
4:59 - 5:03en ons werelden hebben laten zien
die we anders misschien hadden gemist. -
5:03 - 5:07Dus terwijl de techniek
steeds sneller en sneller gaat, -
5:07 - 5:09ben ik tevreden met iets langzamers.
-
5:10 - 5:13Mijn vinger langs de woorden
bracht me tot een leven van schrijven -
5:13 - 5:15voor mensen van alle leeftijden,
-
5:16 - 5:18boeken die langzaam
gelezen moeten worden -
5:18 - 5:19en waar je van moet genieten.
-
5:20 - 5:23Mijn liefde voor intensief en aandachtig
naar de wereld kijken, -
5:23 - 5:26voor mijn hele wezen er in leggen
-
5:26 - 5:30en daarmee de vele mogelijkheden
te zien van een verhaal, -
5:30 - 5:32bleek een gave te zijn,
-
5:32 - 5:34want door alle tijd te nemen
-
5:34 - 5:37heb ik alles geleerd
wat ik moest weten over schrijven. -
5:37 - 5:41En schrijven heeft me alles geleerd
over het creëren van werelden -
5:41 - 5:44waar mensen konden
worden gezien en gehoord, -
5:44 - 5:48waar hun ervaringen
konden worden gelegitimeerd -
5:48 - 5:51en waar mijn verhaal,
gelezen of gehoord door een ander persoon, -
5:51 - 5:54iets in hen inspireerde
dat een connectie werd tussen ons, -
5:54 - 5:56een gesprek.
-
5:56 - 5:59En is dat niet waar
het allemaal over gaat? -
5:59 - 6:04Om uiteindelijk een manier te vinden
om je niet alleen op de wereld te voelen, -
6:04 - 6:08een manier om het gevoel te hebben
dat je iets hebt bijgedragen? -
6:08 - 6:11Van steen naar hamer,
van mens naar mummie, -
6:11 - 6:15van idee naar verhaal --
en allemaal, bewaard. -
6:17 - 6:20Soms lezen we om de toekomst te begrijpen.
-
6:20 - 6:23Soms lezen we om
het verleden te begrijpen. -
6:23 - 6:27We lezen om te ontsnappen,
de zware tijden in het leven te vergeten, -
6:27 - 6:30we lezen om onze voorouders
niet te vergeten, -
6:30 - 6:32die zwaardere tijden hebben overleefd.
-
6:33 - 6:35Ik schrijf om diezelfde redenen.
-
6:36 - 6:40Voordat mijn familie naar Brooklyn kwam,
woonden we in Greenville, South Carolina, -
6:40 - 6:43in een gesegregeerde buurt
met de naam Nicholtown. -
6:44 - 6:46We waren allemaal
afstammelingen van een volk -
6:46 - 6:49dat niet mocht leren lezen of schrijven.
-
6:50 - 6:51Stel je voor:
-
6:51 - 6:55het gevaar van begrijpen
hoe letters woorden vormen, -
6:55 - 6:57het gevaar van woorden zelf,
-
6:58 - 7:02het gevaar van geletterde mensen
en hun verhalen. -
7:04 - 7:07Maar tegen deze achtergrond
van bedreigd worden met de dood -
7:07 - 7:09voor het vasthouden aan een verhaallijn,
-
7:09 - 7:11overleefden onze verhalen,
-
7:11 - 7:15want er is weer
een ander verhaal daaronder. -
7:15 - 7:17En zo ging dat altijd.
-
7:17 - 7:19Al zo lang als we communiceren,
-
7:19 - 7:21zitten er lagen in verhalen,
-
7:21 - 7:25de verhalen onder de verhalen
en die daar weer onder. -
7:25 - 7:29Dat is hoe verhalen hebben overleefd
en dat altijd zullen blijven doen. -
7:29 - 7:34Toen ik het verband begon te zien
tussen hoe ik leerde schrijven -
7:34 - 7:35en hoe ik leerde lezen
-
7:35 - 7:38en een vrijwel monddood gemaakt volk,
-
7:38 - 7:43besefte ik dat mijn verhaal
groter was en ouder en diepzinniger -
7:43 - 7:45dan ik ooit zou zijn.
-
7:45 - 7:48En om die reden
zal het blijven voortbestaan. -
7:49 - 7:51In dit vrijwel monddood gemaakte volk
-
7:51 - 7:54waren er die nooit leerde lezen.
-
7:55 - 7:59Hun nakomelingen, al generaties lang
van de slavernij bevrijd, -
8:00 - 8:04gingen indien rijk genoeg
naar het hbo, de universiteit en verder. -
8:05 - 8:08Sommigen, zoals mijn oma, broers
en zussen, leken lezend te zijn geboren, -
8:08 - 8:11alsof de geschiedenis
voor hen een stapje opzij deed. -
8:12 - 8:15Sommigen, zoals mijn moeder,
sprongen op de 'Great Migration'-wagen -- -
8:15 - 8:18wat niet echt een wagen was --
-
8:18 - 8:20en kusten het Zuiden vaarwel.
-
8:20 - 8:23Maar dit is het verhaal ìn dat verhaal:
-
8:23 - 8:26degenen die vertrokken
en degenen die bleven -
8:26 - 8:28droegen de geschiedenis
van een verhaal bij zich, -
8:28 - 8:33terdege beseffend dat opschrijven niet
de enige manier was om het vast te houden, -
8:33 - 8:37en ze wisten dat ze op hun veranda of
hun stoepje konden zitten na een lange dag -
8:37 - 8:40en een traag verhaal
konden verzinnen voor hun kinderen. -
8:40 - 8:45Ze wisten dat ze hun verhaal konden zingen
in de verstikkende hitte van de katoenpluk -
8:45 - 8:46en de tabaksoogst;
-
8:46 - 8:50ze wisten dat ze hun verhalen
konden prediken en in quilts konden naaien -
8:50 - 8:54en de pijnlijkste in iets grappigs
konden veranderen, -
8:54 - 8:57en met het lachen de geschiedenis
uitademen van een land -
8:57 - 8:59dat steeds maar weer probeerde
-
8:59 - 9:01hun lichaam te stelen
-
9:01 - 9:03en hun ziel
-
9:03 - 9:04en hun verhaal.
-
9:06 - 9:10Dus leerde ik als kind om me
de onzichtbare vinger voor te stellen -
9:10 - 9:13die me meenam van woord naar woord,
-
9:13 - 9:15van zin naar zin,
-
9:15 - 9:18van onwetendheid naar begrip.
-
9:19 - 9:22Terwijl de techniek verder vooruitsnelt,
-
9:22 - 9:24ga ik door met langzaam lezen,
-
9:26 - 9:30wetende dat ik het werk
van de schrijver respecteer -
9:30 - 9:32en ook de blijvende kracht
van het verhaal. -
9:32 - 9:36En ik lees langzaam
om het lawaai te overstemmen -
9:36 - 9:39en ik denk aan degenen
die voor mij kwamen, -
9:39 - 9:45die waarschijnlijk als eerste
eindelijk vuur onder controle kregen -
9:46 - 9:48en zich verzamelden
rondom hun nieuwe bron -
9:49 - 9:53van vlammen en licht en warmte.
-
9:54 - 9:57Ik lees langzaam om terug
te kunnen denken aan de Zelfzuchtige Reus, -
9:58 - 10:00hoe hij uiteindelijk
de muur heeft afgebroken -
10:00 - 10:02en de kinderen vrij
door zijn tuin liet rennen. -
10:03 - 10:07Ik lees langzaam om mijn voorouders
een eer te bewijzen, -
10:07 - 10:09die helemaal niet mochten lezen.
-
10:10 - 10:13Ook zij moeten rondom
een vuur hebben gezeten, -
10:13 - 10:16terwijl ze zachtjes
praatten over hun dromen, -
10:16 - 10:19hun hoop, hun toekomst.
-
10:20 - 10:25Elke keer als we een verhaal
lezen, schrijven of vertellen -
10:25 - 10:27stappen we in hun cirkel
-
10:28 - 10:31en blijft het ononderbroken.
-
10:32 - 10:35De kracht van het verhaal leeft voort.
-
10:36 - 10:37Dankjewel.
-
10:37 - 10:38(Applaus)
- Title:
- Wat langzaam lezen me heeft geleerd over schrijven
- Speaker:
- Jacqueline Woodson
- Description:
-
Langzaam lezen -- met haar vinger langs de woorden glijdend, ook al was haar geleerd om dat niet te doen -- zette Jacqueline Woodson aan tot het schrijven van boeken om langzaam van te genieten. Op een lyrische manier nodigt ze ons uit om te vertragen en verhalen te waarderen die ons op onverwachte plekken brengt en waarin we kennis maken met mensen die we anders nooit hadden ontmoet. "Is dat niet waar het uiteindelijk allemaal om draait? Een manier vinden om je niet alleen te voelen en het gevoel te hebben dat je iets hebt bijgedragen voordat je deze wereld verlaat?" vraagt ze.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:54
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Marja de Reuver edited Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Peter van de Ven declined Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Marja de Reuver edited Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Marja de Reuver edited Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing | ||
Marja de Reuver edited Dutch subtitles for What reading slowly taught me about writing |