Ποιος είπε πως το να μιλάς Αραβικά δεν είναι κουλ;

Στην ομιλία της, η Σουζάν Ταλχούκ, απευθύνει έκκληση για πρωτοβουλίες που θα αναζωογονήσουν την αραβική γλώσσα μέσω του εκσυγχρονισμού της και της χρήσης της ως εργαλείου δημιουργικής έκφρασης. Το έργο της εστιάζει στην ανάκτηση της ταυτότητας του αραβόφωνου κόσμου και στην απαλλαγή του από το σύνδρομο της κατωτερότητας.

Καλημέρα σας!

Έχετε ξυπνήσει;

Μου πήραν το καρτελάκι με το όνομά μου,
αλλά ήθελα να σας ρωτήσω,

έγραψε κανείς σας το όνομά του
στα Αραβικά στο καρτελάκι;

Ουδείς;
Εντάξει, κανένα πρόβλημα.

Μια φορά κι έναν καιρό, πριν πολύ καιρό,

καθόμουν σ' ένα εστιατόριο με παρέα
και παραγγέλναμε.

Κοίταξα το σερβιτόρο και είπα,

«Έχετε έναν κατάλογο (Αραβικά);»

Με κοίταξε περίεργα,
σαν να μην είχε ακούσει καλά.

Είπε: «Συγγνώμη; (Αγγλικά)».

Είπα, «Τον κατάλογο (Αραβικά),
παρακαλώ».

Απάντησε, «Δεν ξέρεις πώς λέγεται;»

«Ξέρω».

Είπε, «΄Όχι! Λέγεται μενού (αγγλική προφορά)
ή μενού (γαλλική προφορά)».

Η γαλλική προφορά είναι σωστή;

«Έλα, έλα, εξυπηρέτησέ την!" είπε ο σερβιτόρος.

Του προκαλούσε απέχθεια να μου μιλά,
σαν να έλεγε στον εαυτό του,

«Αν αυτή ήταν η τελευταία γυναίκα στον πλανήτη,
ούτε που θα την κοιτούσα!»

Ποιος ο λόγος να πει κανείς «μενού» στα Αραβικά;

Δύο λέξεις έκαναν έναν νεαρό Λιβανέζο να θεωρήσει
μια κοπέλα οπισθοδρομική

και αδαή.

Πώς γίνεται να μιλάει έτσι η κοπέλα;

Και τότε άρχισα να σκέφτομαι.

Με εξόργιζε.

Οπωσδήποτε πονάει!

Δε δικαιούμαι να μιλώ τη γλώσσα μου
στην ίδια μου τη χώρα;

Πού συμβαίνουν αυτά;

Πώς φτάσαμε εδώ;

Λοιπόν, μιας και είμαστε εδώ,
υπάρχουν πολλοί σαν εμένα,

που φτάνουν σ' ένα στάδιο της ζωής τους
στο οποίο χωρίς να θέλουν εγκαταλείπουν

όλα όσα τους συνέβησαν στο παρελθόν,

μόνο και μόνο για να δείχνουν μοντέρνοι

και πολιτισμένοι.

Θα 'πρεπε να ξεχάσω όλη μου τον πολιτισμό,
τις σκέψεις,

το πνεύμα και όλες μου τις αναμνήσεις;

Οι ιστορίες της παιδικής μας ηλικίας είναι ίσως οι καλύτερες αναμνήσεις μας από τον πόλεμο!

Nα ξεχάσω όλα όσα έμαθα στα Αραβικά,
μόνο και μόνο για να ευθυγραμμιστώ;

Για να γίνω ένας από αυτούς;

Ποιο το νόημα;

Παρόλα αυτά,
προσπάθησα να τον καταλάβω.

Δεν ήθελα να τον κρίνω με την ίδια δριμύτητα
με την οποία με είχε κρίνει.

Η αραβική γλώσσα δεν ικανοποιεί
τις σύγχρονες ανάγκες.

Δεν είναι γλώσσα των επιστημών,

της έρευνας,

γλώσσα που είθισται να χρησιμοποιούμε
στα πανεπιστήμια,

γλώσσα που χρησιμοποιούμε στο χώρο εργασίας,

γλώσσα για την εκτέλεση
προηγμένων ερευνητικών προγραμμάτων,

και σίγουρα δεν είναι η γλώσσα
που χρησιμοποιούμε στο αεροδρόμιο.

Αν το κάναμε,
θα μας αφαιρούσαν όλα μας τα ρούχα.

Πού μπορώ να την χρησιμοποιήσω, τότε;
Όλοι θα μπορούσαμε να διερωτηθούμε!

Εντάξει, θέλετε να χρησιμοποιούμε τα Αραβικά.
Πού να το κάνουμε αυτό;

Αυτή είναι μία πραγματικότητα.

Υπάρχει και μία σημαντικότερη πραγματικότητα
που πρέπει να αναλογιστούμε.

Τα Αραβικά είναι η μητρική γλώσσα.

Σύμφωνα με έρευνες,
η καλή γνώση άλλων γλωσσών

απαιτεί να κατέχεις τη μητρική σου γλώσσα.

Και αυτό αποτελεί προϋπόθεση
για τη δημιουργική έκφραση σε άλλες γλώσσες.

Πώς;

Ο Γκιμπράν Χαλίλ Γκιμπράν,

όταν άρχισε να γράφει,
χρησιμοποιούσε τα Αραβικά.

Όλες του τις ιδέες, τη φαντασία και τη φιλοσοφία του

του τα ενέπνευσε ένα αγόρι στο χωριό

όπου μεγάλωσε,
όπου μύριζε συγκεκριμένες μυρωδιές,

άκουγε συγκεκριμένες φωνές,

και έκανε συγκεκριμένες σκέψεις.

Έτσι, όταν άρχισε να γράφει στα Αγγλικά,
είχε αρκετά αποθέματα.

Ακόμα και όταν έγραφε στα Αγγλικά,

όταν διαβάζει κανείς τα κείμενά του στα Αγγλικά,
αναδύονται οι ίδιες μυρωδιές,

αισθάνεται κανείς τα ίδια πράγματα.

Μπορεί κανείς να φανταστεί
πως εκείνος γράφει στα Αγγλικά,

Το ίδιο αγόρι που ήρθε από το βουνό.
Από ένα χωριό στο Βουνό του Λιβάνου.

Επομένως, αυτό είναι
ένα αδιαμφισβήτητο παράδειγμα.

Δεύτερον, λέγεται συχνά
πως αν θέλεις να σκοτώσεις ένα έθνος,

ο μόνος τρόπος να σκοτώσεις ένα έθνος,

είναι να σκοτώσεις τη γλώσσα του.

Είναι μια πραγματικότητα την οποία
συνειδητοποιούν οι ανεπτυγμένες κοινωνίες.

Οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ιάπωνες και οι Κινέζοι,
όλα αυτά τα έθνη το γνωρίζουν αυτό.

Γι'΄αυτό και νομοθετούν υπέρ της προστασίας
της γλώσσας τους.

Την καθιστούν ιερή.

Γι' αυτό την χρησιμοποιούν στην παραγωγή,
πληρώνουν πολλά χρήματα για να την αναπτύξουν.

Εμείς είμαστε καλύτεροι από αυτούς;

Ωραία, λοιπόν,

δεν προερχόμαστε από τον ανεπτυγμένο κόσμο,

αυτή η προηγμένη αντίληψη
δεν έχει φτάσει ακόμη σε μας

και θα θέλαμε να φτάσουμε τον πολιτισμένο κόσμο.

Χώρες που ήταν κάποτε σαν εμάς,
αλλά αποφάσισαν να επιδιώξουν την ανάπτυξη,

να επενδύσουν στην έρευνα,

και να φτάσουν τις χώρες εκείνες,

για παράδειγμα η Τουρκία, η Μαλαισία κι άλλες,

έφεραν μαζί τους τη γλώσσα
καθώς ανέβαιναν την κλίμακα,

την προστάτευσαν σα διαμάντι.

Την κράτησαν κοντά τους.

Αν αγοράσεις οποιοδήποτε προϊόν
από την Τουρκία ή αλλού

και δεν έχει ετικέτα στην Τουρκική γλώσσα,

τότε δεν είναι ντόπιο προϊόν.

Δε θα πιστέψεις πως είναι ντόπιο προϊόν.

Θα γίνονταν και πάλι καταναλωτές,

αφελείς καταναλωτές, όπως είμαστε εμείς
τον περισσότερο καιρό.

Προκειμένου να καινοτομήσουν και να παράγουν,
έπρεπε να προστατέψουν τη γλώσσα τους.

Αν εγώ πω, «Ελευθερία, κυριαρχία,
ανεξαρτησία (Αραβικά)»,

τι σας θυμίζει αυτό;

Δε σας θυμίζει τίποτα, σωστά;

Ανεξάρτητα από το ποιος, το πώς και το γιατί.

Η γλώσσα δεν είναι μόνο για να συζητάμε,
για να βγάζουμε λέξεις απ' το στόμα.

Η γλώσσα εκφράζει συγκεκριμένες
περιόδους της ζωής μας,

και η ορολογία συνδέεται
με τα συναισθήματά μας.

Επομένως, όταν λέμε «Ελευθερία, κυριαρχία.
ανεξαρτησία»,

ο καθένας μας δημιουργεί
μία συγκεκριμένη εικόνα στο μυαλό του,

έχει μια συγκεκριμένη αίσθηση

που συνδέεται με μια συγκεκριμένη μέρα
σε μία συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.

Η γλώσσα δεν είναι μία, δύο ή τρεις λέξεις,
η μια μαζί με την άλλη.

Πρόκειται για μία ιδέα που συνδέεται
με το πώς σκεφτόμαστε,

και πώς βλέπουμε ο ένας τον άλλο
και πώς οι άλλοι βλέπουν εμάς.

Ποια είναι η νοημοσύνη μας;

Πώς ξεχωρίζεις αν κάποιος καταλαβαίνει ή όχι;

Επομένως, αν πω, «Ελευθερία, κυριαρχία, ανεξαρτησία (Αγγλικά)»,

ή αν ο γιός σας σάς έλεγε,

«Μπαμπά, έζησες την περίοδο
που έλεγαν στα Αγγλικά για ελευθερία;»

Πώς θα νιώθατε;

Αν δεν εντοπίζετε το πρόβλημα εδώ,

τότε καλύτερα να φύγω,
να μη μιλάω μάταια.

Η ιδέα είναι πως οι εκφράσεις αυτές
μας θυμίζουν κάτι συγκεκριμένο.

Έχω μια γαλλόφωνη φίλη,
παντρεμένη με Γάλλο.

Τη ρώτησα κάποτε πώς πάνε τα πράγματα.

Μου είπε, «Όλα καλά,

αλλά μια φορά, προσπαθούσα
όλη νύχτα να του μεταφράσω

την έννοια της λέξης «τοκμπόρνι».

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Η κακομοίρα του είπε κατα λάθος «τοκμπόρνι»

και μετά προσπαθούσε όλη νύχτα
να του εξηγήσει τη σημασία.

Τον απασχολούσε μία σκέψη:
«Πώς μπορεί κανείς να είναι τόσο σκληρός;

Θέλει να αυτοκτονήσει;

Να με θάψει; (Αγγλικά)»

Είναι ένα από τα παραδείγματα που υπάρχουν.

Nιώθουμε, λοιπόν, πως δεν είναι σε θέση
να πει τη λέξη στο σύζυγό της,

καθότι εκείνος δε θα καταλάβει

και είναι λογικό να συμβαίνει αυτό.
Έχει διαφορετικό τρόπο σκέψης.

Εκείνη μου είπε,
«Ακούμε τη Φαϊρούζ (τραγουδίστρια) μαζί

και ένα βράδυ,
προσπάθησα να του κάνω μετάφραση

έτσι ώστε να νιώσει αυτό που νιώθω
όταν ακούω τη Φαϊρούζ».

Η δύσμοιρη γυναίκα προσπάθησε
να του μεταφράσει το εξής:

«Από εκείνους άπλωσα τα χέρια μου
και σε έκλεψα --»

(Γέλια)

Και ιδού το καλύτερο:

«Και επειδή ανήκεις σε εκείνους,
επέστρεψα τα χέρια μου και σε άφησα.»

(Γέλια)

Για μεταφράστε το μου αυτό.

(Χειροκρότημα)

Τι έχουμε κάνει, λοιπόν, για να προστατεύσουμε
την αραβική γλώσσα;

Το μετατρέψαμε αυτό σε ανησυχία
της Κοινωνίας των Πολιτών

και ξεκινήσαμε εκστρατεία
για τη διατήρηση της Αραβικής γλώσσας.

Αν και πολλοί μου είπαν,
«Τι θέλεις κι ασχολείσαι;

Ξέχνα αυτόν τον πονοκέφαλο
και πήγαινε να διασκεδάσεις».

Κανένα πρόβλημα!

Η εκστρατεία για τη διατήρηση της Αραβικής
χρησιμοποιεί σύνθημα που λέει,

«Εγώ σου μιλώ από την Ανατολή,
αλλά εσύ μου απαντάς από τη Δύση».

Δεν είπαμε,
«Όχι! Δεν δεχόμαστε το ένα ή το άλλο.»

Δεν υιοθετήσαμε αυτήν την προσέγγιση,
καθότι έτσι δε θα μας καταλάβαιναν.

Και όταν κάποιος μου μιλάει έτσι,
μισώ την αραβική γλώσσα.

Λέμε --

(Χειροκρότημα)

Θέλουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητά μας

και να πεισθούμε με έναν τρόπο που εκφράζει
τα όνειρά, τις φιλοδοξίες και την καθημερινότητά μας.

Με έναν τρόπο που ντύνεται σαν εμάς
και σκέφτεται όπως εμείς.

Επομένως, το «Σου μιλάω από την Ανατολή,
αλλά μου απαντάς από τη Δύση»

έχει πέσει διάνα.

Κάτι πολύ απλό,
ωστόσο, δημιουργικό και πειστικό.

Έπειτα προχωρήσαμε και σ' άλλη εκστρατεία

με σκηνές που απεικονίζουν γράμματα στο έδαφος.

Είδατε ένα τέτοιο παράδειγμα έξω,

ένα γράμμα περικυκλωμένο
με μαύρη και κίτρινη ταινία

όπου έγραφε «Μη σκοτώνεις τη γλώσσα σου!».

Γιατί;
Σοβαρά, μη σκοτώνετε τη γλώσσα σας.

Δε θά 'πρεπε να σκοτώνουμε τη γλώσσα μας.

Αν σκοτώσουμε τη γλώσσα,
θα πρέπει να βρούμε άλλη ταυτότητα.

Θα πρέπει να βρούμε άλλη ύπαρξη.

Θα πρέπει να ξεκινήσουμε απ' την αρχή.

Αλλιώς δε θα μπορέσουμε να εκσυγχρονιστούμε
και να γίνουμε πολιτισμένοι.

Έπειτα δημοσιεύσαμε φωτογραφίες
με νέους και νέες να φορούν αραβικά γράμματα.

Φωτογραφίες με «κουλ» νέους και νέες.

Είμαστε πολύ κουλ!

Και σε όποιον ίσως πει,
«Να είδες; Χρησιμοποίησες αγγλική λέξη!»

απαντώ,
«Όχι! Υιοθετώ τη λέξη 'κουλ'».

Ας διαφωνήσουν όσο θέλουν,
αλλά βρείτε μου μια πιο ωραία λέξη

που να ταιριάζει καλύτερα με την πραγματικότητα.

Θα συνεχίσω να λέω «ίντερνετ»,

δε θα έλεγα ποτέ:
«πάω να μπω στο παγκόσμιο διαδίκτυο».

(Γέλια)

Επειδή δεν ταιριάζει!
Δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες.

Αλλά για να φτάσουμε στο σημείο αυτό,
θα πρέπει όλοι να έχουμε πειστεί

πως δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κανέναν
που είναι μεγαλύτερος

ή θεωρεί πως ασκεί δύναμη επάνω μας
σε γλωσσικά θέματα,

να μας ελέγξει ή να μας κάνει να αισθανόμαστε
αυτό που εκείνος θέλει.

Το θέμα είναι η δημιουργικότητα.

Επομένως, αν δεν μπορούμε να πάμε στο διάστημα
ή να κατασκευάσουμε πύραυλο κ.ο.κ.,

μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί.

Αυτή τη στιγμή, ο καθένας από εσάς
είναι ένα δημιουργικό έργο.

Η δημιουργικότητα στη μητρική σας γλώσσα
είναι ο δρόμος.

Ας ξεκινήσουμε από αυτή τη στιγμή.

Ας γράψουμε ένα μυθιστόρημα
ή ας γυρίσουμε μια ταινία μικρού μήκους.

Ένα μυθιστόρημα και μόνο θα μπορούσε να μας καταστήσει και πάλι διεθνείς.

Θα μπορούσε να φέρει την αραβική γλώσσα
και πάλι στο νούμερο ένα.

Άρα δεν ισχύει πως δεν υπάρχει λύση.
Υπάρχει λύση!

Αλλά πρέπει να το γνωρίζουμε
και να πιστεύουμε πως υπάρχει λύση

και πως οφείλουμε
να είμαστε κομμάτι της λύσης.

Συνοψίζοντας, τι μπορείτε να κάνετε σήμερα;

Τώρα, τα τουίτ, ποιος τουιτάρει;

Σας παρακαλώ, κάντε μου τη χάρη,
παρότι έχει τελειώσει ο χρόνος μου,

είτε Αραβικά, Αγγλικά, Γαλλικά ή Κινεζικά.

Αλλά μη γράφετε Αραβικά
με λατινικούς χαρακτήρες και αριθμούς!

(Χειροκρότημα)

Φρίκη!
Δεν είναι γλώσσα αυτό.

Είναι σαν να μπαίνετε σ' έναν εικονικό κόσμο
με μία εικονική γλώσσα.

Δεν είναι εύκολο να γυρίσεις από ένα τέτοιο μέρος
και να ξανασηκωθείς.

Αυτό είναι το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε.

Δεύτερον, πολλά ακόμη μπορούμε να κάνουμε.

Δεν είμαστε εδώ σήμερα
για να πείσουμε ο ένας τον άλλο.

Αλλά για να εστιάσουμε στην ανάγκη διατήρησης
αυτής της γλώσσας.

Και τώρα θα σας πω ένα μυστικό.

Τα μωρά αναγνωρίζουν τον πατέρα τους

μέσα από τη γλώσσα.

Όταν γεννηθεί η κόρη μου, θα της πω,
«Ιδού ο πατέρας σου, γλυκιά μου (Αραβικά)».

Δε θα πω,
«Ιδού ο πατέρας σου, γλυκιά μου (Αγγλικά)».

Και στο σούπερ μάρκετ,
υπόσχομαι στην κόρη μου Νουρ,

πως αν μου πει,
«Ευχαριστώ (Αραβικά)»,

δε θα πω, «Πες, 'Ευχαριστώ, Μαμά (Γαλλικά),'»
ελπίζοντας πως δεν την άκουσε κανείς.

(Χειροκρότημα)

Ας απαλλαγούμε από αυτό το σύνδρομο
πολιτιστικής κατωτερότητας.

(Χειροκρότημα)