De macht van het vooruitdenken in een roekeloze tijd

In een toekomstgerichte talk beantwoordt auteur Bina Venkataraman een centrale vraag van onze tijd: hoe kunnen we onze toekomst veilig stellen en het goed doen voor toekomstige generaties? Ze analyseert de fouten die we maken bij het ons indenken van de toekomst van onze levens, bedrijven en gemeenschappen en laat zien hoe we onze aangeboren vooruitziende blik kunnen terugwinnen. Het mondt uit in een verrassend argument voor hoop -- en een pad om de 'goede voorouders' te worden die we zo graag willen zijn.

In de winter van 2012

bezocht ik mijn grootmoeder

in het zuiden van India --

overigens een plaats

waar de muggen
een speciale voorkeur hebben

voor het bloed van in Amerika geborenen.

(Gelach)

Geen grapje.

Toen ik er was,
kreeg ik een onverwacht geschenk.

Het was dit antieke instrument,

meer dan een eeuw oud,

met de hand gesneden uit zeldzaam hout,

ingelegd met parels,

en met tientallen metalen snaren.

Het is een erfstuk,

een band tussen mijn verleden,

het land waar mijn ouders zijn geboren,

en de toekomst,

de onbekende plaatsen
waar ik het mee naartoe neem.

Ik besefte het toen nog niet,

maar het zou later uitgroeien
tot een krachtige metafoor voor mijn werk.

We kennen allemaal het gezegde:

"Er is geen tijd als het heden."

Maar tegenwoordig kan het aanvoelen
alsof er geen tijd is behalve het heden.

Het onmiddellijke en kortstondige
lijkt ons leven te domineren,

alsook onze economie en politiek.

Het is zo makkelijk om ons alleen
te bekommeren om de dag van vandaag

of om de laatste tweet
van een hooggeplaatst persoon.

Bedrijven gaan gemakkelijk
voor de onmiddellijke winst

met verwaarlozing van wat goed is
voor de toekomst.

Het is veel te gemakkelijk
voor de overheid om niets te doen

terwijl visbestanden
en landbouwgrond worden uitgeput,

in plaats van ze te behouden
om toekomstige generaties te voeden.

Ik heb het gevoel dat hierdoor

het voor onze generatie moeilijk zal zijn

om te worden herinnerd
als goede voorouders.

Als je erover nadenkt,

evolueerde onze soort
om vooruit te denken,

de sterren in kaart te brengen,

over het hiernamaals te dromen,

te zaaien voor latere oogst.

Sommige wetenschappers noemen
deze superkracht ‘mentaal tijdreizen’

en het is verantwoordelijk

voor vrijwel alles wat we
de menselijke beschaving noemen,

van landbouw tot de Magna Carta

tot het internet --

dat waren eerst allemaal ideeën
in de hoofden van mensen.

Maar laten we realistisch zijn.

Als we vandaag om ons heen kijken,

lijken we precies niet genoeg
gebruik te maken van deze superkracht.

En dat roept de vraag op: waarom niet?

Het probleem is dat onze gemeenschappen,
bedrijven en instellingen

verkeerd zijn ontworpen.

Ze zijn zo ontworpen dat ze
onze vooruitziende blik hinderen.

Ik wil met jullie praten
over de drie belangrijkste fouten

die ik denk dat we maken.

De eerste fout is wat we meten.

Als we naar de driemaandelijkse winst
van een bedrijf kijken

of naar de koers van het aandeel
op de korte termijn,

geeft ons dat niet echt een beeld

of dat bedrijf zijn marktaandeel
wil laten groeien

of inventief wil zijn op de lange termijn.

Als we alleen maar kijken
naar de testscores van kinderen op school,

is dat niet per se geweldig
voor hun kennis en nieuwsgierigheid

op de lange termijn.

We meten niet wat echt
belangrijk is voor de toekomst.

De tweede fout die slecht is
voor onze vooruitziende blik

is wat we belonen.

Wanneer we een politiek
of zakelijk leider eren

voor de ramp die ze net hebben opgeruimd

of voor een net gemaakte aankondiging,

motiveren we die leider niet

om te investeren in het überhaupt
voorkomen van die rampen,

of om te investeren in de toekomst

door gemeenschappen
te beschermen tegen overstromingen,

of om ongelijkheid te bevechten,

of om te investeren
in onderzoek en onderwijs.

De derde fout
die ons vooruitzicht hindert,

is gebrek aan verbeelding.

Als we aan de toekomst denken,

willen we ze graag
precies gaan voorspellen,

of we dat nu met horoscopen
of met algoritmen doen.

Maar we besteden veel minder tijd

aan het ons indenken
van alle toekomstmogelijkheden.

Toen in 2014 ebola uitbrak in West-Afrika,

hadden volksgezondheidsambtenaren
in de hele wereld

vroege waarschuwingssignalen
en voorspellende instrumenten

die lieten zien hoe
die uitbraak kon overslaan,

maar ze dachten niet dat het zou gebeuren

en lieten na om op tijd in te grijpen.

De epidemie breidde uit tot meer
dan 11.000 mensen eraan stierven.

Mensen met veel middelen
en goede voorspellingen

bereiden zich vaak niet voor
op dodelijke orkanen,

omdat ze zich niet voorstellen
hoe gevaarlijk ze kunnen zijn.

Geen van de fouten die ik heb beschreven,

hoe onheilspellend ze ook mogen klinken,

zijn onvermijdelijk.

In feite zijn ze allemaal te vermijden.

Om betere beslissingen
te nemen over de toekomst

behoeven we instrumenten
die ons vooruitzicht kunnen helpen,

die ons vooruit helpen denken.

Denk aan iets als de verrekijkers

waarmee de kapiteins van weleer
de horizon afzochten.

Maar in plaats van ver
over de oceaan te kunnen kijken,

dienen deze instrumenten
om naar de toekomst kijken.

Ik wil wat vertellen
over enkele instrumenten

die ik tegenkwam tijdens mijn onderzoek,

waarvan ik denk dat ze ons
helpen om vooruit te kijken.

Het eerste waarover ik het wil hebben,

is dat iets dat op de lange termijn werkt
nu al voordelen moet bieden.

Dit is Wes Jackson, een boer
waar ik wat tijd mee doorbracht in Kansas.

Jackson weet

dat de manier waarop de meeste gewassen
nu over de hele wereld worden geteeld,

de aarde berooft
van de vruchtbare bovengrond

die we nodig hebben
om toekomstige generaties te voeden.

Hij bracht een groep wetenschappers samen

en ze kweekten meerjarige graangewassen

met diepe wortels die de vruchtbare
toplaag van een akker vasthouden,

erosie voorkomen
en komende oogsten veiligstellen.

Maar ze wisten ook

dat om boeren zover te krijgen dat ze
deze gewassen verbouwen op korte termijn,

ze de jaarlijkse opbrengsten
van de gewassen moesten opdrijven

en bedrijven moesten vinden
om graan en bier van de granen te maken,

zodat de boeren nu winst konden maken
door te doen wat goed is voor morgen.

Dit is een beproefde strategie.

In feite werd ze al gebruikt
door George Washington Carver

in het zuiden van de Verenigde Staten
na de Burgeroorlog

in het begin van de 20e eeuw.

Veel mensen hoorden waarschijnlijk
van Carvers 300 toepassingen voor pinda’s,

de producten en recepten die hij verzon

en die de pinda zo populair maakten.

Maar niet iedereen weet
waarom Carver dat deed.

Hij probeerde de arme pachters
van Alabama te helpen

omdat hun katoenopbrengsten daalden.

Hij wist dat het planten
van pinda's op hun velden

die gronden zouden verrijken,

wat hun katoenopbrengsten
een paar jaar later zou verhogen.

Maar hij wist ook dat het
op de korte termijn lucratief moest zijn.

Nog een ander hulpmiddel
voor vooruitzicht.

Dit zie ik als de herinnering
aan het verleden levend houden

om ons te helpen
de toekomst voor te stellen.

Ik ging naar Fukushima in Japan

op de zesde verjaardag
van de kernreactorramp

na de Tohoku-aardbeving
en tsunami van 2011.

Toen ik er was, hoorde ik
van de Onagawa-kerncentrale,

die nog dichter bij het epicentrum
van die aardbeving lag

dan de beruchte Fukushima Daiichi
die we allemaal kennen.

In Onagawa vluchtten de mensen in de stad

naar de kerncentrale als schuilplaats.

Zo veilig was ze.

Ze werd gespaard door de tsunami.

Het was de vooruitziende blik
van slechts één ingenieur,

Yanosuke Hirai,

die daarvoor nodig was.

In de jaren 60 vocht hij ervoor
om die energiecentrale

verder weg van de kust te bouwen,

op een hoger gelegen plaats
en met een hogere zeewering.

Hij kende het verhaal
van het heiligdom in zijn geboortestad,

die in 869 overstroomd was na een tsunami.

Zijn kennis van de geschiedenis
stelde hem in staat om te doen

wat anderen niet konden.

OK, nog één extra
instrument van vooruitzicht.

Dit gaat over het maken
van gedeelde erfstukken.

Dit zijn kreeftvissers
aan de Pacifische kust van Mexico,

en zij hebben mij dit geleerd.

Ze beschermden er hun kreeftenvangst

voor bijna een eeuw,

en ze deden dat door ze
te behandelen als een gedeelde bron

die ze doorgeven aan hun gezamenlijke
kinderen en kleinkinderen.

Ze houden zorgvuldig bij wat ze vangen,

zodat ze de drachtige kreeften
niet wegvangen uit de zee.

In Noord-Amerika
zijn er meer dan 30 visserijen

die ongeveer hetzelfde doen.

Ze creëren lange-termijn belangen
in de visserij, gekend als vangstaandelen,

waardoor vissers gemotiveerd worden

om vandaag niet alles
uit de zee te willen halen,

maar ook denken aan hun
voortbestaan op lange termijn.

Er zijn nog veel meer
instrumenten voor vooruitzicht

waarover ik graag zou vertellen,

en ze komen van allerlei plaatsen:

beleggingsfirma's die verder kijken
dan aandelenkoersen op korte termijn,

staten die hun verkiezingen hebben bevrijd

van de onmiddellijke belangen
van de campagnefinanciers.

En we gaan zoveel van deze instrumenten
moeten verzamelen als we kunnen,

als we willen nadenken over wat we meten,

veranderen wat we belonen,

en dapper genoeg zijn om ons
voor te stellen wat ons te wachten staat.

Dit zal niet allemaal gemakkelijk zijn,
zoals je je wel kunt voorstellen.

Sommige van deze instrumenten
kunnen we toepassen in ons eigen leven,

andere gaan we moeten gebruiken
in het bedrijfsleven of in gemeenschappen,

en sommige gaan we
moeten doen als samenleving.

De toekomst is deze inspanning waard.

Mijn eigen inspiratie
om dit vol te houden,

is het instrument dat ik jullie toonde.

Het heet een dilruba,

en werd op maat gemaakt
voor mijn overgrootvader.

Hij was een bekende
muziek- en kunstcriticus in India

in het begin van de 20e eeuw.

Mijn overgrootvader
had de vooruitziende blik

om dit instrument te beschermen

toen mijn overgrootmoeder
al hun bezittingen verpandde,

maar dat is een ander verhaal.

Hij deed dat door het door te geven
aan de volgende generatie,

door het te geven aan mijn grootmoeder,

en zij gaf het aan mij.

Toen ik voor het eerst
het geluid van dit instrument hoorde,

betoverde het me.

Het voelde als het horen van een zwerver
in de mist van de Himalaya.

Het voelde als het horen
van een stem uit het verleden.

(Muziek)

(Muziek stopt)

Mijn vriend Simran Singh
bespeelde de dilruba.

Als ik ze bespeel,
klinkt het als een stervende kat.

Het zij zo.

(Gelach)

Dit instrument is vandaag bij mij thuis,

maar het is niet echt van mij.

Het is mijn taak om het
doorheen de tijd te leiden,

en dat voelt betekenisvoller voor me
dan alleen het bezit ervan vandaag.

Dit instrument maakt van mij
zowel een afstammeling als een voorouder.

Het geeft me het gevoel deel uit te maken
van een verhaal groter dan mezelf.

En dit, denk ik,

is de meest krachtige manier om
die vooruitziende blik terug te krijgen:

door onszelf te zien als
de goede voorouders die we willen zijn,

niet alleen voorouders
van onze eigen kinderen

maar van de hele mensheid.

Wat jouw erfdeel ook is,

hoe groot of hoe klein,

bescherm het

en weet dat zijn muziek
generaties lang kan resoneren.

Dank je.

(Applaus)