Βαν Τζόουνς: Η οικονομική αδικία του πλαστικού

Ο Βάν Τζόουνς παρουσιάζει μία θέση ενάντια στην πλαστική μόλυνση από την οπτική της κοινωνικής δικαιοσύνης. Γιατί, όπως μας δείχνει, η πλαστική ρύπανση χτυπάει τους φτωχούς ανθρώπους και τις φτωχές χώρες "πρώτα και με τον χειρότερο τρόπο", με συνέπειες που όλοι μοιραζόμαστε όπου και να ζούμε και όσα λεφτά και να βγάζουμε. Μιλώντας στο TEDxGPGP, παρουσιάζει μερικές δυναμικές ιδέες που μπορούν να μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε τον μίας-χρήσης πλανήτη μας.

Ειναι τιμή μου να βρίσκομαι εδώ,

και είναι τιμή μου να μιλήσω για αυτό το θέμα,

το οποίο πιστεύω είναι μείζονος σημασίας.

Έχουμε μιλήσει πολύ για

τις τρομακτικές συνέπειες του πλαστικού

για τον πλανήτη και τα άλλα είδη,

αλλά το πλαστικό κάνει ζημιά και στους ανθρώπους,

ειδικά τους φτωχούς ανθρώπους.

Tόσο στην παραγωγή του πλαστικού,

όσο και στη χρήση και τη διάθεση του πλαστικού

οι άνθρωπου που βρίσκονται δίπλα στα κέντρα της ρύπανσης

είναι φτωχοί άνθρωποι.

Ολοι ενοχλήθηκαν πολύ

με την πετρελαιοκηλίδα της BP

και πολύ καλά έκαναν.

Οι άνθρωποι σκεφτόντουσαν "Ω, Θεέ μου.

Είναι τρομερό, αυτό το πετρέλεαιο. Είναι μέσα στο νερό.

Θα καταστρέψει

όλα τα ζωντανά συστήματα εκεί.

Οι άνθωρποι θα πληγούν.

Είναι τρομερό πράγμα αυτό,

το οτι το πετρέλαιο θα πλήξει τους ανθρώπους στον Κόλπο."

Αυτό που δεν σκέφτονται οι άνθρωποι

είναι τι θα γινόταν αν το πετρέλαιο αυτό έφτανε με ασφάλεια στην ακτή.

Τι θα γινόταν αν το πετρέλαιο έφτανε πραγματικά εκεί που προσπαθούσε να πάει;

Όχι μόνο θα καιγόταν σε μηχανές

και θα συντελούσε στην υπερθέρμανση του πλανήτη,

αλλά υπάρχει και ενα μέρος που λέγεται "ο δρόμος του καρκίνου",

και ο λόγος που λέγεται "ο δρόμος του καρκίνου"

είναι γιατί η πετροχημική βιομηχανία

παίρνει το πετρέλαιο και το μετατρέπει σε πλαστικό

και, κατα τη διαδικασία αυτή, σκοτώνει ανθρώπους.

Μειώνει τη διάρκεια ζωής των ανθρώπων που ζουν εκεί στον Κόλπο.

Οπότε, το πετρέλαιο και τα πετροχημικά δεν είναι πρόβλημα μόνο όταν υπάρχει πετρελαιοκηλίδα

είναι πρόβλημα και όταν δεν υπάρχει.

Και αυτό που συχνά δεν εκτιμούμε

είναι το τίμημα που πληρώνουν οι φτωχοί άνθρωποι

για να έχουμε εμείς αυτά τα προιόντα μίας χρήσης.

Ένα ακόμα πράγμα που συχνά δεν εκτιμούμε

είναι ότι οι φτωχοί άνθρωποι δεν υποφέρουν μόνο στο σημείο παραγωγής.

Φτωχοί άνθρωποι υποφέρουν επίσης

στο σημείο της χρήσης.

Όσοι από εμάς βρίσκονται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο εισοδήματος,

έχουμε κάτι που λέγεται επιλογή.

Ο λόγος για τον οποίο θέλεις να δουλέψεις σκληρά και να έχεις μία δουλειά

και να μην είσαι φτωχός και χρεωκοπημένος

είναι για να μπορείς να έχεις επιλογές, οικονομικές επιλογές.

Έχουμε πραγματικά την δυνατότητα να επιλέγουμε

να μην χρησιμοποιούμε προιόντα

που έχουν επικίνδυνα, δηλητηριώδη πλαστικά μέσα τους.

Άλλοι άνθρωποι που είναι φτωχοί δεν έχουν αυτές τις επιλογές.

Συνεπώς οι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα ειναι συχνά αυτοί

που αγοράζουν τα προιόντα

που περιέχουν αυτά τα δηλητηριώδη χημικά μέσα τους και τα οποία χρησιμοποιούν τα παιδιά τους.

Αυτοί είναι οι άνθρωποι που καταλήγουν

να καταναλώνουν ένα δυσανάλογο ποσό

από αυτό το δηλητηριώδες πλαστικό και να το χρησιμοποιούν.

Και λένε οι άνθρωποι, "Ε, θα έπρεπε απλά να αγοράζουν ένα άλλο προιόν"

Μα το πρόβλημα με το να είσαι φτωχός είναι ότι δεν έχεις αυτές τις επιλογές.

Συχνά αναγκάζεσαι να αγοράζεις τα φτηνότερα προιόντα.

Τα φτηνότερα προιόντα είναι συνήθως αυτά που είναι και τα πιο επικίνδυνα.

Και σαν να μην ήταν αρκετά κακό αυτό,

σαν να μη έφτανε η παραγωγή του πλαστικού

που προκαλεί καρκίνο στους ανθρώπους σε μέρη όπως "ο δρόμος του καρκίνου" και που μειώνει τη διάρκεια ζωής

και πληγώνει φτωχά παιδιά με τη χρήση του,

ακόμα και κατά την διάθεση,

και πάλι, είναι οι φτωχοί άνθρωποι

που φέρουν το βάρος.

Συχνά, σκεφτόμαστε ότι κάνουμε ένα καλό πράγμα.

Είσαι στο γραφείο σου,

και πίνεις νερό απο το πλαστικό σου μπουκάλι, η ότιδήποτε είναι αυτό,

και σκέφτεσαι μέσα σου, "Ε, θα το πετάξω τώρα αυτό.

Όχι, θα κάνω το σωστό.

Θα το βάλω στον κάδο ανακύκλωσης."

Σκέφτεσαι, "Το έβαλα στον κάδο ανακύκλωσης."

Και μετά θα κοιτάς τους συναδέλφους σου και θα λες,

"Κρετίνε εσύ

Εσύ πέταξες το δικό σου στον κάδο για τα σκουπίδια."

Και το χρησιμοποιούμε αυτό σαν ένα γαργαλητό ηθικής

Και νιώθουμε τόσο καλά με τους εαυτούς μας.

Ίσως θα συγχωρέσω τον εαυτό μου.

Όχι εσείς, αλλα εγώ νιώθω έτσι.

Και έτσι έχουμε αυτές τις στιγμές ηθικής που μας κάνουν να νιώθουμε καλά.

Αλλά αν μπορούσαμε να ακολουθήσουμε αυτό το μικρό μπουκάλι

στο ταξίδι του,

θα τρομάζαμε να ανακαλύψουμε ότι, πολύ συχνά,

αυτό το μπουκάλι θα μπεί σε μία βάρκα.

Θα περάσει όλο τον ωκεανό

με κάποιο κόστος.

Και θα καταλήξει σε ένα απο τα αναπτυσσόμενα κράτη -- συνήθως την Κίνα.

Νομίζω στο μυαλό μας φανταζόμαστε κάποιον ο οποίος θα πάρει αυτό το μικρό μπουκάλι,

και θα πει, "Ω, μικρό μπουκάλι.

Είμαστε τόσο χαρούμενοι που σε βλέπουμε μικρό μπουκάλι."

(Γέλια)

"¨Εκανες τόσο καλά τη δουλειά σου."

Θα του κάνει ένα μικρό μασάζ,

ένα μικρό μετάλειο για μπουκάλια.

Και θα του πει, "Τι θα ήθελες να κάνεις τώρα;"

Το μικρό μπουκάλι θα πεί, "Εεε, δε ξέρω."

Αλλά δεν ειναι αυτό που πραγματικά συμβαίνει.

Αυτό το μπουκάλι

καταλήγει να καίγεται.

Η ανακύκλωση του πλαστικού σε πολλά αναπτυσόμενα κράτη

σημαίνει αποτέφρωση του πλαστικού,

κάψιμο του πλαστικού,

το οποίο απελευθερώνει απίστευτα τοξικά χημικά

και, για μία ακόμα φορά, σκοτώνει ανθρώπους.

Και έτσι είναι οι φτωχοί άνθρωποι

αυτοί που φτιάχνουν αυτά τα προιόντα

στα κέντρα της πετροχημικής βιομηχανίας όπως "τον δρόμο του καρκίνου"

οι φτωχοί άνθρωποι που καταναλώνουν αυτά τα προιόντα σε δυσανάλογο ποσοστό

και μετά οι φτωχοί άνθρωποι,

που ακόμα και στο τέλευταίο στάδιο της ανακύκλωσης

τους μειώνεται το προσδόκιμο ζωής,

όλοι αυτοί πληγώνονται σε τεράστιο βαθμό

από αυτό τον εθισμό που έχουμε

στα αντικείμενα μίας χρήσης.

Και τώρα σκέφτεστε -- επειδή σας ξέρω --

σκέφτεστε, "Αυτό είναι φυσικά τρομερό

για αυτούς τους φτωχούς ανθρώπους.

Είναι απλά απαίσιο,

αχ αυτοί οι φτωχοί άνθρωποι.

Ελπίζω κάποιος να κάνει κάτι να τους βοηθήσει."

Αλλά αυτό που δεν καταλαβαίνουμε είναι --

είναι, να, εδώ είμαστε στο Λος Άντζελες.

Δουλέψαμε πολύ σκληρά για να επιτύχουμε τη μείωση του νέφους

που πετύχαμε εδώ στο Λος Άντζελες.

Αλλα μάντεψτε τι

Επειδή υπάρχει τόση πολυ ρυπογόνα παραγωγή στην Ασία αυτή τη στιγμή,

επειδή οι περιβαλλοντικοί νόμοι

δεν προστατεύουν τους ανθρώπους στην Ασία αυτή τη στιγμή,

σχεδόν ότι κερδίσαμε σε καθαρό αέρα

και σε μείωση τοξικών αερίων

που καταφέραμε εδώ στην Καλιφόρνια

έχει αναιρεθεί από τον βρώμικο αέρα που έρχεται από την Ασία.

Συνεπώς όλοι μας δεχόμαστε το χτύπημα. Όλοι επηρεαζόματε.

Οι φτωχοί μόνο είναι που λαμβάνουν το πρώτο και το χειρότερο χτύπημα.

Αλλά η ρυπογόνα παραγωγή, το κάψιμο των τοξινών,

η απουσία περιβαλλοντικών όρων στην Ασία

δημιουργεί πραγματικά τόση πολύ αέρια ρύπανση

που έρχεται πέρα από τον ωκεανό και διαγράφει ότι κερίσαμε εδώ στην Καλιφόρνια.

Είμαστε πίσω εκεί που είμασταν το 1970.

Και είμαστε λοιπόν σε έναν πλανήτη,

και πρέπει να μπορούμε να φτάσουμε στη ρίζα αυτών των προβλημάτων.

Λοιπόν η ρίζα αυτού του προβλήματος, κατά την άποψή μου,

είναι η ιδέα της διαθεσιμότητας αυτή καθεαυτή.

Βλέπετε, αν καταλάβεις τον σύνδεσμο

μεταξύ του τι κάνουμε

για να δηλητηριάσουμε και να ρυπάνουμε τον πλανήτη

και τι κάνουμε στους φτωχούς ανθρώπους,

καταλήγεις σε ένα πολύ ανησυχητικό,

αλλα και πολύ χρήσιμο συμπέρασμα:

Για να πετάξουμε τον πλανήτη στα σκουπίδια,

πρέπει να πετάξεις στα σκουπίδια τους ανθρώπους.

Αλλά αν δημιουργήσουμε έναν κόσμο οπου δεν πετάμε ανθρώπους στα σκουπίδια,

δεν μπορούμε να πετάξουμε ούτε τον πλανήτη.

Οπότε τώρα βρισκόμαστε στο σημείο

που συμπίπτουν οι ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης

και της οικολογίας,

και τελικά μπορούμε τώρα να δούμε

ότι είναι πραγματικά, εν τέλει, μία ιδέα.

Και είναι η ιδέα ότι δεν υπάρχει τίποτα που να είναι μίας χρήσης.

Δεν έχουμε πόρους μίας χρήσης.

Δεν έχουμε ζωντανά είδη μίας χρήσης.

Και δεν έχουμε ανθρώπους μίας χρήσης.

Δεν έχουμε εναν πλανήτη μίας χρήσης,

και δεν έχουμε παιδιά μίας χρήσης -- ειναι όλα πολύτιμα.

Και όσο όλοι ξεκινάμε να επιστρέφουμε σε αυτή τη βασική κατανόηση,

καινούριες ευκαιρίες για δράση ξεκινούν να αναδύονται.

Η βιομίμιση,

που είναι μία

αναδυόμενη επιστήμη,

καταλήγει να είναι μία πολύ σημαντική ιδέα κοινωνικής δικαιοσύνης.

Για αυτούς που μαθαίνουν για πρώτη φορά για αυτά τα πράγματα,

η βιομίμηση σημαίνει

το να σεβόμαστε την σοφία όλων των ειδών.

Η δημοκρατία παρεπιπτόντως

σημαίνει να σεβόμαστε την σοφία όλων των ανθρώπων -- και θα καταλήξω σε αυτό.

Αλλά η βιομίμιση σημαίνει να σεβόμαστε την σοφία όλων των ειδών.

Προκύπτει ότι είμαστε ένα πολύ έξυπνο είδος.

Αυτός ο μεγάλος εγκέφαλος, ή κάτι τελοσπάντων, μας κάνει να είμαστε πολύ περήφανοι για τους εαυτούς μας.

Αλλά αν θέλουμε να φτιάξουμε κάτι σκληρό,

λέμε, "Α ξέρω, θα φτιάξω μία πολύ σκληρή ουσία.

Ξέρω, θα βρώ κλίβανους και φούρνους

και θα εξορύξω πράγματα από το έδαφος

και θα τα ζεστάνω και θα δηλητηριάσω και θα ρυπάνω,

αλλα θα το δημιουργήσω αυτό το σκληρό πράγμα.

Είμαι τόσο έξυπνος."

Και κοιτάς πίσω σου, και υπάρχει μία καταστροφή παντού γύρω σου.

Αλλά μάντεψε. Είσαι τόσο έξυπνος,

Αλλά δεν είσαι τόσο έξυπνος όσο μία αχιβάδα.

Το κέλυφος μίας αχιβάδας είναι σκληρό.

Δεν υπάρχουν ούτε κλίβανοι, ούτε μεγάλοι φούρνοι,

δεν υπάρχει δηλητήριο, δεν υπάρχει ρύπανση.

Προκύπτει λοιπόν ότι άλλα είδη

έχουν βρεί τη λύση πολύ καιρό πριν

στο πως να δημιουργούν πολλά από τα πράγματα που χρειαζόματε

χρησιμοποιώντας βιολογικές διαδικασίες που η φύση ξέρει να χρησιμοποιεί καλά.

Λοιπόν αυτή η ιδέα της βιομίμισης,

που οι επιστήμονές μας τελικά συνειδητοποιούν

ότι έχουμε τόσα να μάθουμε από τα άλλα είδη --

Δεν εννοώ το να πάρουμε ένα ποντίκι

και να το καρφώνουμε με πράγματα.

Δεν εννοώ να καταχραζόματε τα μικρά είδη --

εννοώ πραγματικά να τα σεβόμαστε, να σεβόμαστε αυτά που έχουν επιτύχει.

Αυτό ονομάζεται βιομίμηση,

και αυτό ανοίγει την πόρτα

σε μηδενική παραγωγή αποβλήτων

μηδενική παραγωγή ρύπανσης --

έτσι ώστε θα μπορούσαμε να απολαμβάνουμε

μία ζωή υψηλής ποιότητας, υψηλό βιοτικό επίπεδο

χωρίς να καταστρέφουμε τον πλανήτη.

Λοιπόν αυτή η ιδέα της βιομίμησης,

του να σεβόμαστε την σοφία όλων των ειδών,

σε συνδυασμό με την ιδέα

της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης,

του να σεβόμαστε την σοφία και την αξία όλων των ανθρώπων,

θα μας έδινε μία διαφορειτκή κοινωνία.

Θα είχαμε μία διαφορετική οικονομία

Θα είχαμε μία πράσινη κοινωνία

για την οποία ο Δρ. Κινγκ θα ήταν περήφανος.

Αυτός θα έπρεπε να ήταν ο στόχος.

Και ο τρόπος να φτάσουμε εκεί είναι πρώτα όλοι να αναγνωρίσουμε

ότι η ιδέα της διαθεσιμότητας,

δεν πληγώνει μόνο

τα είδη αυτά για τα οποία μιλήσαμε,

αλλά διαβρώνει ακόμα και την ίδια μας την κοινωνία.

Είμαστε τόσο περήφανοι που ζούμε εδώ στην Καλιφόρνια

Μόλις είχαμε αυτές τις εκλογές και όλοι λένε,

"Ε λοιπόν, όχι στη δική μας πολιτεία.

Δεν ξέρω τι κάνουν αυτές οι άλλες πολιτείες"

(Γέλια)

Απλά τόσο περήφανοι.

Και, ναι, είμαι και εγώ περήφανος.

Αλλά η Καλιφόρνια,

παρόλο που είμαστε μπροστά σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο οσο αφορά κάποιους από τους "πράσινους" δείκτες,

είμαστε επίσης, δυστυχώς, μπροστά

και σε κάποιους από τους "σωφρονιστικούς" δείκτες.

Η Καλιφόρνια έχει ένα από τους υψηλότερους ρυθμούς φυλάκισης

από όλες τις 50 πολιτείες.

Εχουμε μία ηθική πρόκληση αυτή τη στιγμή.

Είμαστε παθιασμένοι να σώσουμε

μερικά από τα νεκρά υλικά από μία χωματερή,

αλλά όχι τόσο παθιασμένοι μερικές φορές

να σώσουμε ζωντανές υπάρξεις, ζωντανούς ανθρώπους.

Και θα έλεγα ότι ζούμε σε μία χώρα --

που αποτελεί το πέντε τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού,

παράγει το 25 τοις εκατό των αερίων θερμοκηπίου

αλλα και το 25 τοις εκατό των φυλακισμένων του κόσμου.

Ένας στους τέσσερις φυλακισμένους οπουδήποτε στον κόσμο

βρίσκεται εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οπότε αυτό συμφωνεί με αυτή την ιδέα

ότι η διαθεσιμότητα είναι κάτι στο οποίο πιστεύουμε.

Και παρόλα αυτά,

σαν κίνηση,

που πρέπει να διευρύνει τους υποστηρικτές της,

που πρέπει να μεγαλώσει,

που πρέπει να φτάσει πέρα από την φυσική ζώνη άνεσης μας,

μία από τις προκλήσεις για την επιτυχία της κίνησης αυτής,

του να ξεφορτωθούμε πράγματα όπως το πλαστικό και να βοηθήσουμε την αλλαγή της οικονομίας,

είναι ότι οι άνθρωποι κοιτάζουν την κίνηση μας με καχυποψία.

Και ρωτάνε μία ερώτηση, και η ερώτηση είναι:

Πώς μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να είναι τόσο παθιασμένοι;

Ένας φτωχός άνθρωπος, ένα άτομο χαμηλού εισοδήματος, κάποιος στο "δρόμο του καρκίνου"

κάποιος που ζει στο Watts,

κάποιος που ζει στο Χάρλεμ, κάποιος σε έναν Ινδιάνικο καταβλυσμό,

μπορεί να πει μέσα του, και θα έχει δίκιο,

"Πως μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να ειναι τόσο παθιασμένοι

για το να βεβαιώσουν

ότι ένα πλαστικό μπουκάλι

έχει μία δεύτερη ευκαιρία στη ζωή,

ή ένα αλουμινένιο κουτάκι έχει μία δεύτερη ευκαιρία

και πάλι, όταν το παιδί μου έχει μπλεξίματα

και πάει φυλακή,

δεν έχει δεύτερη ευκαιρία;"

Πως μπορεί αυτή η κίνηση να είναι τόσο παθιασμένη

για το να μην έχουμε πράγματα μίας χρήσης, νεκρά υλικά μίας χρήσης,

και παρόλα αυτά να αποδέχεται

ζωές μίας χρήσης και κοινότητες μίας χρήσης όπως τον "δρόμο του καρκίνου;"

Οπότε τώρα έχουμε την ευκαιρία

να είμαστε πραγματικά περήφανοι για την κίνηση αυτή.

Όταν ασχολούμαστε με θέματα σαν και αυτό,

μας δίνει μία επιπλέον ευθύνη

να προσπαθήσουμε και για άλλες κινήσεις

και να γίνουμε πιο ανοιχτοί και να μεγαλώσουμε.

Και μπορούμε τελικά να βγούμε από αυτό το τρελό δίλημα στο οποίο βρισκόματε.

Οι περισσότεροι απο εσάς είστε καλοί, καλόκαρδοι ανθρωποι.

όταν ήσασταν μικροί, σας ενδιέφερε όλος ο κόσμος

και κάποια στιγμή

κάποιος είπε ότι έπρεπε να διαλέξετε ένα θέμα,

και έπρεπε να επικεντρώσετε την αγάπη σας σε ένα μόνο θέμα.

Δεν γίνεται να αγαπάει κανείς όλο τον κόσμο --

πρέπει να προσπαθήσεις για τα δέντρα,

ή πρεπει να προσπαθήσεις για την μετανάστευση.

Πρεπει να το συρρικνώσεις σε ένα θέμα.

Και στην πραγματικότητα, βασικά σας είπαν,

"Θα αγκαλιάσεις ένα δέντρο,

ή θα αγκαλιάσεις ένα παιδί; Διάλεξε.

Θα αγκαλιάσεις ένα δέντρο,

ή θα αγκαλιάσεις ένα παιδί; Διάλεξε."

Λοιπόν, όταν ξεκινάς να δουλεύεις πάνω σε θέματα όπως το πλαστικό,

συνειδητοποιείς ότι το όλο πράγμα ειναι συνδεδεμένο,

και ευτυχώς οι περισσότεροι απο εμάς έχουμε την ευτυχία να έχουμε δύο χέρια.

Μπορούμε να αγκαλιάσουμε και τα δύο.

Σας ευχαριστω πάρα πολύ.

(Χειροκρότημα)