چۆن ڤایرۆسەکان لە ئاژەڵەکانەوە دەگوازرێتەوە بۆ مرۆڤەکان؟- بێن لۆنگدن
-
0:08 - 0:11لە پێشانگایەکی وڵاتی
مەریلەندا لە ساڵی ٢٠١٧، -
0:11 - 0:14نرخی بەرازەکان زۆر باش نەبوو.
-
0:14 - 0:18جووتیارەکان دەربارەی تا و وسوربوونەوەی
چاوی بەرازەکان و ئاوهاتن لە لوتیان -
0:19 - 0:22ڕاپۆرتیان پێشکەش کرد.
بەرپرسان نیگەرانی ئەم کێشەیە بوون، -
0:22 - 0:28بەشی تەندروستی مەریلەند چاودێری
گروپێک نەخۆشی دەکرد. -
0:28 - 0:32هەندێکیان بێچووە بەرازیان هەبوو
و هەندێکیان لە نزیک کێڵگەکان بوون؛ -
0:32 - 0:38بەڵام زوو،٤٠ لەو کەسانەی چاودێریان دەکرد
نیشانەکانی ئەنفلۆزای بەرازیان لێ دەرکەوت. -
0:38 - 0:41لە زۆربەی کاتەکان، ئاژەڵە نەخۆشەکان
مرۆڤەکان تووش ناکەن. -
0:41 - 0:45بەڵام کە مرۆڤ تووش دەکەن، ئەو دیاریدانەت
دەبێت، -
0:45 - 0:47یان بازدانی ڤایرۆسی خانەخوێ،
-
0:47 - 0:50دەشێ پەتایەکی کوشندە بەرهەم بهێنێت.
-
0:50 - 0:54هەروەها چۆن دەتوانێت ببێتە هۆکاری
تووشبوون لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر، -
0:54 - 0:58و چ شتێکی خانەخوێی
بازدان زۆر مەترسیدارە؟ -
0:58 - 1:03ڤایرۆسەکان جۆرێکی مشەخۆری ئەندامین
تووشی هەموو زیندەوەرێک دەبن. -
1:03 - 1:07بۆ زاڵبوون و زیادبوونیان، ئەوان
پێویستە بەسێ قۆناغ تێبەڕبن: -
1:07 - 1:11پەیوەندی کردن بە خانەخوێیەکی لاواز،
تووشکردنی و لەبەرگرتنەوەی، -
1:11 - 1:15و گواستنەوەی بۆ خانەیەکی تر.
-
1:15 - 1:18بۆ نموونە، سەیری ئەنفلۆزای مرۆڤ بکە.
-
1:18 - 1:21یەکەمجار، ڤایرۆسی ئەنفلۆنزاکە بەرەو
ڕووی خانەخوێیەکی نوێ دەبێتەوە -
1:21 - 1:24و لەڕێگەی بۆڕی هەناسەیان دەگوازرێتەوە.
-
1:24 - 1:27ئەوە زۆر قورس نیە، بەڵام بۆ مانەوە
لە جەستە نوێیەکە، -
1:27 - 1:31ڤایرۆسەکە پێویستە خێرا تووشی بکات
-
1:31 - 1:34پێش ئەوەی بگیرێت و تێکبشکێنرێت
لەلایەن وەڵامدانەوەیەکی سیستەمی بەرگری. -
1:34 - 1:36بۆ تەواو کردنی ئەو کارە،
-
1:36 - 1:40ڤایرۆسەکان بە کارلێکێکی دیاری کراو
گەشەیان کردووە لەگەڵ جۆری خانەخوێکانیان. -
1:40 - 1:43ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای مرۆڤ
بە پڕۆتین داپۆشراوە خۆی -
1:43 - 1:49دەگونجێنێ بۆ بەستنەوەی لەگەڵ هەستەئەندام
لەسەر خانەکانی هەناسەدانی مرۆڤ. -
1:49 - 1:54یەکەمجار لەناو خانەیەک، ڤایرۆسەکە
خۆگونجاندنێک زیاد دەکات -
1:54 - 1:56بۆ دەست بەسەرداگرتنی بەرگری
خانەخوێیەکە -
1:56 - 1:59و گۆڕینی بۆماوە بابەتەکەی.
-
1:59 - 2:04ڤایرۆسەکە تەنها پێویستی بەخۆشاردنەوەیە
یان خۆلادان لە سیستەمی بەرگری -
2:04 - 2:08دابەشبوونی تەواو بۆ ئاستێکی بەشکردوو
تووشکردنی خانەی زیاتر. -
2:08 - 2:12لەم خاڵەدا، ئەنفلۆزاکە لەوانەیە توشتبێت بە
قوربانیەکی داهاتوو -
2:12 - 2:16بەهۆی هەر گواستنەوەیەکی شلەی تووشبووی
جەستەت. -
2:16 - 2:21هەرچەندە، ئەوە پەسیوێکی سادەی ڤایرۆسەکەیە
بۆ پەیوەندی کردن لەگەڵ گیانەوەرە ماڵیەکان، -
2:21 - 2:23ڕووەکەکان، یان نانی نیوەڕۆت.
-
2:23 - 2:29ڤایرۆسەکان هەمیشە بە شێوەیەکی نوێ خۆیان
دەگۆڕن لە هەوڵدان بۆ ئەوەی تووشیان بکەن. -
2:29 - 2:31زۆر ناخایەنێت، کۆتایەکەی شکست دێنێت.
-
2:31 - 2:37زۆربەی کات، بۆماوەیەکە چوونیەک نیە لە
نێوان دووخانە خوێیەکەدا زۆر گەورەیە. -
2:37 - 2:39بۆ گونجاندنی ڤایرۆسێک بۆ تووشکردنی مرۆڤ،
-
2:39 - 2:43خانەیەکی خاس ببێتە بێگانەیەک و
دیمەنێکی سروشتی نەخوازراو. -
2:43 - 2:48بەڵام ژمارەیەکی یەکجار زۆر
ڤایرۆسی بڵاو لە ژینگەدا ھەیە، -
2:48 - 2:51لەگەڵ هەمووی دەشێت خانەخوێیەکی نوێ ببینێت.
-
2:51 - 2:55و لەبەرئەوەی ڤایرۆسەکان بەخێرای
زیاد دەکەن دەبن بە ملیۆنەها، -
2:55 - 2:58ئەوان بەخێرای دەتوانن بۆماوەیان بگۆڕن
بەهەڕەمەکی گەشە بکەن. -
2:58 - 3:02زۆربەی گۆڕینی بۆماوەی کاریگەری نیە، یان
هەرچەندە ئازار دەگەیەنێت؛ -
3:02 - 3:08بەڵام ڕێژەیەکی بچووک ڕەنگە بتوانێت ببێتە
هۆی گواستنەوەی جۆرێکی نەخۆشی نوێی باشتر. -
3:08 - 3:13چانسی بردنەوەی بۆماوەی ئەو وێرانکردنە
هەمیشە زیاد دەکات، -
3:13 - 3:18یان ئەگەر جۆرێکی نوێ نزیک بێت بە
پەیوەندیکردن بە خانەخوێی ئاسای ڤایرۆسەکە. -
3:18 - 3:20بۆ گواستەوەی ڤایرۆسێک بۆ گیانلەبەرێکی تر،
-
3:20 - 3:24تووشبوونی مرۆڤ ڕەنگە تەنها گۆڕینی بۆماوەی
کەم بێت. -
3:24 - 3:27و گواستەوەی ڤایرۆسێک بۆ مەیمونی شمپانزی،
-
3:27 - 3:33یەکێکە لە نزیکترین بۆماوەی لە ئێمە،
ڕەنگە پێویستی بە گۆڕینێکی کەم بێت. -
3:33 - 3:36کاتی زیاتری دەوێت بۆماوەی هاوشێوە
-
3:36 - 3:38بۆ بازدانی خانەخوێ بەسەرکەوتووی.
-
3:38 - 3:42هەندێک ڤایرۆس بە ئاسانی خانەی خانەخوێک
تووش دەکات، -
3:42 - 3:46بەڵام دواتر بێتوانا دەبێت بۆ ڕزگاربوونی
لە وەڵامدانەوەیەکی سیستەمی بەرگری. -
3:46 - 3:50ئەوانی تر ڕەنگە کاتێکی زەحمەتیان بوێت
بۆبڵاوبوونەوە لە خانەخوێیەکی نوێ. -
3:50 - 3:53بۆ نموونە، ئەوان لە خانەخوێیەکی
خوێن ڕەنگە تەشەنە بکەن، -
3:53 - 3:55بەڵام نەک لە لیکیان.
-
3:55 - 3:59هەرچەندە، یەکەمجار پازدانی خانەخوێیەک کە
دەگاتە قۆناغی یەکەمی تووشبوون، -
3:59 - 4:01ڤایرۆسەکە زیاتر مەترسیدارتر دەبێت.
-
4:01 - 4:04ئێستا دوو خانەخوێی هەڵگرتووە،
-
4:04 - 4:09ڤایرۆسەکە چانسی دوو گۆڕانی بۆماوەی هەیە
بۆ ڤایرۆسێکی سەرکەتووی زیاتر. -
4:09 - 4:14و هەر خانەخوێیەکی نوێ توانای زۆر دەبێت بۆ
گەشەی تەواوی نەخۆشیەکە. -
4:14 - 4:17ڤارۆسناسان هەمیشە بەدوای دۆزینەوەی
گۆڕینی بۆماوەین -
4:17 - 4:21کە ڤارۆسەکان دروستی دەکەن وەکو ئەنفلۆنزا
زیاتر بازدانی ڕوودەدات. -
4:21 - 4:26هەرچەندە، پێشبینی دەکرێت توانای نەخۆشی
داهاتوو بەرەنگاربوونەوەیەکی سەرەکییە. -
4:26 - 4:31ژمارەیەکی هەمەجۆری ڤایرۆسەکان کە ئێمە
تەنها دەست دەکەین بە ئاشکراکردنیان. -
4:31 - 4:35توێژەرەوەکان ماندوونەناسانە توێژینەوەی
زیندەوەرزانین بۆ ئەو ڤایرۆسانە دەکەن. -
4:35 - 4:39و بە چاودێریکردنی دانیشتوان بەخێرای بۆ
دیاریکردنی ئاستی هەڵچوونی نوێی ڤیرۆسەکە، -
4:39 - 4:43ئەوان دەتوانن گەشە بە ڤاکسینەکان بکەن و
جێبەجێکردنی پرۆتۆکۆڵەکان بۆ وەستاندنی -
4:43 - 4:45ئەو نەخۆشیە کوشندانە.
- Title:
- چۆن ڤایرۆسەکان لە ئاژەڵەکانەوە دەگوازرێتەوە بۆ مرۆڤەکان؟- بێن لۆنگدن
- Speaker:
- بێن لۆنگدن
- Description:
-
بۆ بنینی تەواوی ڤیدۆکە: https://ed.ted.com/lessons/how-do-viruses-jump-from-animals-to-humans-ben-longdon
لە پێشانگایەکی وڵاتی مەریلاند لە ساڵی ٢٠١٧، جووتیارەکان ڕاپۆرتێکیان پێشکەشکرد دەربارەی تای بەرازەکان لەگەڵ سووربوونی چاویان وئاولێهاتن لە لووتیان. لەهەمان کاتدا جوتیارەکان نیگەران بوون دەربارەی بەرازەکان، بەشی تەندروستی چاودێری گروپێکی نەخۆشیان کرد بە یەکسانی ، ٤٠ لەو چاودێریکەرانە
دیاری کران بە تووشبوون بە ئەنفلۆنزای بەراز. چۆن ڤایرۆسەکان لە تووشبووەکەوە دەگوازرێتەوە بۆ یەکێکی تر،و چ شتێکی ئەو بازدانە زۆر مەترسیدارە؟ بێن لۆنگدن ڕوونی دەکاتەوە بۆمان.
وانەکە لەلایان بێن لۆنگدن ، دەرهێنانی لەلایان ستۆدیۆی کابۆنگ. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:47
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | ||
Razaw Bor accepted Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | ||
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | ||
Razaw Bor edited Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | ||
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? | ||
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How do viruses jump from animals to humans? |