Shakespeare'in "Fırtına" eserini neden okumalısınız?

Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-shakespeare-s-the-tempest-iseult-gillespie

Gök gürültüleri ve şimşek patlamaları, kabarık bir denizi aydınlatıyor, bir gemi dalgaların altında kalıyor. Bu sıradan bir fırtına değil, şiddetli ve hınçlı bir fırtına ve Shakespeare'in en esrarengiz oyunu için zemin hazırlıyor. Bu oyun neden hala modern okuyucularda yankı uyandırıyor? Iseult Gillespie bunu araştırıyor.

Ders Iseult Gillespie tarafından hazırlanmış, Héloïse Dorsan Rachet tarafından yönetilmiştir.

Gök gürültüleri ve şimşek patlamaları,
kabarık bir denizi aydınlatıyor,

bir gemi dalgaların altında kalıyor.

Bu sıradan bir fırtına değil,
şiddetli ve hınçlı bir fırtına

ve Shakespeare'in en esrarengiz
oyunu için zemin hazırlıyor.

Gökyüzü belirginleştikçe
bizimkinden çok uzak gibi görünen

bir dünyaya davet ediliyoruz,
fakat özgürlük, güç ve kontrolle ilgili

benzer kaygılarla dolu bir dünya.

"Fırtına" doğa olaylarına
maruz kalan ıssız bir adada geçiyor

ve sürgün edilmiş Milan Dükü Prospero'nun
büyüsüyle ve gücüyle yönetiliyor.

Erkek kardeşi Antonio tarafından
ihanete uğrayan Prospero,

adada kızı Miranda ve sevgili
kitaplarıyla on iki yıl mahsur kalıyor.

Zamanında adanın büyüsünü öğrenmiş

ve bunu, adanın doğal ruhunu
dizginlemek için kullanıyor.

Ayrıca tek dünyevi yerli olan,
kederli ve şeytanlaştırılmış

Caliban'ı da yönetiyor.

Fakat yıllarca birikmiş intikamdan sonra,
Prospero'nun düşmanı ortaya çıkıyor.

Büyücü, çırpınan
hayalet Ariel'in yardımıyla

erkek kardeşinin gemisini yok ediyor
ve denizcilerini de kıyıya atıyor.

Prospero'nun entrikası, kızının
aşk hayatına bile uzanıyor,

kızının, sahile vurmuş prens
Ferdinand'a aşık olmasını planlıyor.

Prospero ve Ariel, Antonio'ya yaklaştıkça

Caliban, adayı almak için
komik bir plan yapan

birkaç sarhoş gemiciyle birlik oluyor.

Oyun, toplumu en temel
arzularına kadar götürüyor,

her grup - ada, diğer insanlar veya
kendi kaderleri üzerinde kuracakları -

gücün sıcak takibinde.

Fakat Shakespeare, gücün her zaman
hareket eden bir hedef olduğunu biliyor

ve karakterlerin karanlık
geçmişini ortaya çıkardıkça

bu korkunç döngünün bitip
bitmeyeceğini merak ediyoruz.

Antonio, Prospero'ya
haksızlık etmiş olsa da

Prospero uzun süredir adayı
kendi emellerine alet etmiş,

büyülü mülklerini ve doğal
kaynaklarını kendisi için saklamıştır.

Özellikle Caliban,
bu ele geçirişi arzuluyor.

Adayı daha önce yönetmiş

bir cadı olan Sycorax'ın oğlu,

ilk başlarda sürgünlere
yer bulmaları için yardım ediyordu.

Fakat onların kölesi haline geldi
ve öfkeli pişmanlıkla söyleniyor:

"Ve sonra sizi sevdim,/
Ve sizlere adanın

tüm özelliklerini gösterdim/
Serin kaplıcalar,

tuzlu sular, çorak yerler
ve bereketliler./

Böyle yaptığım için lanetlendim!"

Bu gürleyen dil ve kaynayan öfkeyle,

Caliban, Prospero'ya sürekli
kimin önce geldiğini hatırlatıyor:

ada, annem Sycorax'dan
bana kalmıştır, onu sen benden aldın.

Ancak Sycorax da adayı suistimal etmişti

ve Prospero serbest bırakana dek,
Ariel'i hapsetmişti.

Şimdi Ariel borcunu ödeme ve özgürlüğünü
kazanma umuduyla vaktini geçirirken

Caliban da süresiz olarak ya da
Prospero iş başında olduğu sürece

esir edildi.

Bu ve diğer birçok nedenle,

Fırtına sıklıkla bir sömürgecilik
ve "cesur yeni dünya(lar)la" karşılaşma

sonucu ortaya çıkan ahlaki ikilemlerin
incelemesi olarak okundu.

Oyunda kurum ve adaletlerle
ilgili sorular asılı duruyor:

Caliban adanın haklı yöneticisi mi?

Ariel özgürlüğe uçacak mı?

Prospero ise güçlü idareci mi, -

yoksa bu işte karakterlerin idrakinin
ötesinde, daha derin bir sihir mi var?

Ariel oyun boyunca

Prospero'ya sürekli borçlu
olduğu özgürlüğü hatırlatıyor.

Fakat istilacının, onun kontrolünü
bırakıp bırakamayacağı

sorusu orada duruyor.

Shakespeare'in son oyununun
"Fırtına" olduğuna inanıldığına göre,

oyunda bir saltanatın bitmesi
sorusu özellikle güç kazanmaktadır.

Prospero'nun eylemleri birçok yönden
özenle entrikalar hazırlayan,

etrafındakilere hile yapan
ve karakterlere ve seyirciye de

büyü yapan büyük göstericinin
kendi eylemlerini yansıtır.

Fakat o büyük güç ve kontrol
performansının sonunda,

Prospero'nun son sözleri,
Shakespeare'in seyirciler -

ve karakterleri üzerindeki gücü -
aracılığıyla alçak gönüllülüğünü gösterir.

"Gönül almasını bilen ellerinizle/
Kibar nefesiniz doldursun yelkenlerimi/

Doldurmalı yoksa, memnun etmek
için tasarladığımı başaramam."

Bu, Shakespeare'in büyük gösterici
olarak, kendisini alkışımıza teslim eden

kendi rolünü anımsatmaktadır.