Czy życie ma sens? To i inne absurdalne pytania - Nina Medvinskaya
-
0:08 - 0:12Albert Camus dorastał otoczony przemocą.
-
0:12 - 0:16Jego rodzinna Algieria była pogrążona
w konflikcie pomiędzy Algierczykami -
0:16 - 0:19a francuskimi kolonizatorami.
-
0:19 - 0:21W pierwszej wojnie światowej stracił ojca,
-
0:21 - 0:24a do walki w drugiej
nie został dopuszczony. -
0:24 - 0:29Zmagając się z gruźlicą we Francji
i stykając się z wojennymi zniszczeniami -
0:29 - 0:33jako dziennikarz ruchu oporu,
Camus czuł się przybity. -
0:33 - 0:39Nie mógł pojąć sensu
nieustannego rozlewu krwi i cierpienia. -
0:39 - 0:42Pytał, czy skoro świat
pozbawiony jest sensu, -
0:42 - 0:47życie poszczególnych ludzi wciąż ma sens?
-
0:47 - 0:51Wielu współczesnych mu rozmyślało
nad podobnymi zagadnieniami -
0:51 - 0:56w ramach nowej filozofii,
egzystencjalizmu. -
0:56 - 1:00Według egzystencjalistów ludzie
rodzą się jako niezapisane karty, -
1:00 - 1:04a zadaniem każdego jest znalezienie
sensu życia w chaotycznym świecie. -
1:04 - 1:08Camus odrzucał jednak tę szkołę.
-
1:08 - 1:11Twierdził, że w momencie urodzenia
wszystkich łączy ludzka natura, -
1:11 - 1:14która jednoczy ku wspólnym celom.
-
1:14 - 1:21Jednym z nich jest szukanie sensu
mimo panującego okrucieństwa. -
1:21 - 1:27Camus postrzegał ludzką potrzebę sensu
i milczącą obojętność wszechświata -
1:27 - 1:31jako dwa niepasujące do siebie
elementy układanki, -
1:31 - 1:37a próby ich połączenia
uważał za absurdalne. -
1:37 - 1:42To napięcie stało się jądrem
filozofii absurdyzmu Camusa, -
1:42 - 1:46według której życie jest
z natury bezcelowe. -
1:46 - 1:49Dociekanie, jak żyć bez sensu,
-
1:49 - 1:53stało się główną kwestią
wczesnej twórczości Camusa, -
1:53 - 1:57którą nazywał "cyklem absurdu".
-
1:57 - 2:01Główna i zarazem pierwsza
opublikowana powieść tego cyklu -
2:01 - 2:04daje raczej beznadziejną odpowiedź.
-
2:04 - 2:09"Obcy" to historia Meursaulta,
emocjonalnie zdystansowanego młodzieńca, -
2:09 - 2:12który nie przypisuje niczemu
zbyt wiele sensu. -
2:12 - 2:16Nie płacze na pogrzebie matki,
-
2:16 - 2:19wspiera sąsiada w planie
upokorzenia kobiety, -
2:19 - 2:25popełnia nawet brutalną zbrodnię,
jednak nie czuje skruchy. -
2:25 - 2:31Dla niego świat jest bezsensowny
i nie ma w nim miejsca na osądy moralne. -
2:31 - 2:35Takie podejście tworzy
wrogość między Meursaultem -
2:35 - 2:37a uporządkowanym społeczeństwem,
-
2:37 - 2:43co wzmaga jego alienację
aż do punktu kulminacyjnego. -
2:43 - 2:49Chociaż jego bohaterem wzgardzono,
Camusa doceniono za szczerą filozofię. -
2:49 - 2:54"Obcy" przyniósł mu sławę,
więc Camus wciąż koncentrował twórczość -
2:54 - 2:58na wartości życia pośród absurdu,
-
2:58 - 3:03krążąc wokół tego samego pytania.
-
3:03 - 3:05Jeśli życie naprawdę
pozbawione jest sensu, -
3:05 - 3:10czy samobójstwo to jedyne
racjonalne rozwiązanie? -
3:10 - 3:13Odpowiedzią Camusa było zdecydowane "nie".
-
3:13 - 3:18Może nie ma wyjaśnienia
dla niesprawiedliwości świata, -
3:18 - 3:22ale wybranie mimo to życia
to największy wyraz -
3:22 - 3:24prawdziwej wolności.
-
3:24 - 3:27Camus wyjaśnia to w jednym
z najsłynniejszych esejów, -
3:27 - 3:30który skupia się na greckim micie Syzyfa.
-
3:30 - 3:33Syzyf był królem, który oszukał bogów
-
3:33 - 3:38i został skazany na wieczne
wtaczanie głazu na wzgórze. -
3:38 - 3:43Okrucieństwo kary polega na bezcelowości,
-
3:43 - 3:47jednak według Camusa cała ludzkość
znajduje się w tym samym położeniu. -
3:47 - 3:51Tylko akceptacja bezsensu życia pozwala
-
3:51 - 3:55zmierzyć się z jego absurdem
z podniesioną głową. -
3:55 - 4:01Jak mówił Camus: "Kiedy Syzyf postanawia
zacząć nieustające zadanie od nowa, -
4:01 - 4:04trzeba wyobrazić go sobie szczęśliwym".
-
4:04 - 4:08Współcześni Camusowi nie tak
chętnie akceptowali bezcelowość. -
4:08 - 4:11Wielu egzystencjalistów
popierało brutalną rewolucję -
4:11 - 4:17obalającą systemy, które według nich
pozbawiały ludzi działania i celu. -
4:17 - 4:22Camus odpowiedział kolejnym cyklem,
skupiającym się tym razem na buncie. -
4:22 - 4:26W "Człowieku zbuntowanym"
rozpatrywał bunt jako akt bardziej twórczy -
4:26 - 4:28niż destrukcyjny.
-
4:28 - 4:31Camus wierzył, że odwrócenie
dynamiki władzy -
4:31 - 4:35prowadzi do nieskończonego cyklu przemocy.
-
4:35 - 4:39Sposób na uniknięcie
niepotrzebnego rozlewu krwi -
4:39 - 4:44to zrozumienie wspólnej ludzkiej natury.
-
4:44 - 4:48Paradoksalnie to właśnie ten cykl
względnie pacyfistycznych poglądów -
4:48 - 4:53przysporzył mu konfliktów z wieloma
ówczesnymi pisarzami i filozofami. -
4:53 - 4:54Mimo kontrowersji
-
4:54 - 4:59Camus zaczął pisać jedną z najdłuższych
i najbardziej osobistych prac, -
4:59 - 5:04powieść autobiograficzną
"Pierwszy człowiek". -
5:04 - 5:08Miała ona być pierwszym
krokiem w nowym kierunku, -
5:08 - 5:10pełnym nadziei cyklu miłości.
-
5:10 - 5:15Jednak w 1960 roku Camus nagle
zginął w wypadku samochodowym, -
5:15 - 5:19który można określić jedynie
jako bezsensowny albo absurdalny. -
5:19 - 5:22Mimo że świat nigdy
nie poznał jego cyklu miłości, -
5:22 - 5:28cykle buntu i absurdu do dziś
przemawiają do czytelników. -
5:28 - 5:32Koncepcja absurdu stała się
częścią światowej literatury, -
5:32 - 5:37XX-wiecznej filozofii, a nawet popkultury.
-
5:37 - 5:43Camus pozostaje przewodnikiem
w chwilach niepewności. -
5:43 - 5:49W tym niedorzecznym świecie jego pomysły
są raczej tchnieniem inspiracji, -
5:49 - 5:50a nie porażki.
- Title:
- Czy życie ma sens? To i inne absurdalne pytania - Nina Medvinskaya
- Speaker:
- Nina Medvinskaya
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/is-life-meaningless-and-other-absurd-questions-nina-medvinskaya
Albert Camus dorastał otoczony przemocą. Jego rodzinna Algieria pogrążona była w konflikcie. Stracił ojca w I wojnie światowej. Obserwując zniszczenia II wojny światowej, Camus czuł się coraz bardziej przybity. Jaki był sens nieskończonego rozlewu krwi i cierpienia? Jeśli świat pozbawiony jest sensu, czy nasze życia mogą wciąż mieć wartość? Nina Medvinskaya zgłębia filozofię absurdyzmu Camusa.
Lekcja: Nina Medvinskaya, reżyseria: Avi Ofer.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:54
Ola Królikowska approved Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska accepted Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Is life meaningless? And other absurd questions |