Esrar beyniniz için kötü müdür? - Anees Bahji
-
0:06 - 0:131970'te, esrar, ABD'de
program 1 ilacı olarak sınıflandırıldı: -
0:13 - 0:16mümkün olan en katı adlandırma,
yani tamamen yasa dışı olduğu -
0:16 - 0:21ve tıbbi kullanımının
kabul edilmediği anlamına geliyordu. -
0:21 - 0:24Onlarca yıldır, bu görüş devam etti
-
0:24 - 0:28ve ilacın işleyişi ve etkileri
üzerine araştırmalar yapıldı. -
0:29 - 0:33Bugün, esrarın tedavi edici yararları
geniş çapta kabul görmekte -
0:33 - 0:38ve bazı ülkeler tıbbi kullanımı
yasallaştırdı veya bu yönde ilerlemekte. -
0:38 - 0:44Ancak esrarın tıbbi değeri için artan
bir tanınma şu soruyu cevaplamıyor: -
0:44 - 0:49Eğlence amaçlı esrar kullanımı
beyniniz için kötü mü? -
0:49 - 0:53Esrar, vücudun her yerinde
ve beyninde alıcıları olan -
0:53 - 0:56vücudun kanabinoid sistemine etki eder.
-
0:56 - 1:01Vücuda özgü, endokannabinoid
denilen moleküller de -
1:01 - 1:04bu reseptörlere etki eder.
-
1:04 - 1:07Kanabinoid sistemi tam olarak anlamıyoruz
-
1:07 - 1:12fakat bir özelliği bize
nasıl işlediği hakkında ipucu verir. -
1:12 - 1:16Çoğu nörotransmiter, bir mesajı
yaymak için bir sinaps yoluyla -
1:16 - 1:19bir nörondan diğerine gider.
-
1:19 - 1:23Ancak endokannabinoidler
ters yönde hareket eder. -
1:23 - 1:27Bir nörondan diğerine bir mesaj geçtiğinde
-
1:27 - 1:31alıcı nöron endokannabinoidleri
serbest bırakır. -
1:31 - 1:36Bu endokannabinoidler, özellikle alınan
nörondan geri dönüt vererek -
1:36 - 1:40gönderilen nöronu
etkilemek için geri gider. -
1:40 - 1:44Bu, bilim insanlarını endokannabinoid
sisteminin öncelikle diğer tür sinyalleri -
1:44 - 1:48modüle etmeye hizmet ettiğini,
bazılarını güçlendirdiğini -
1:48 - 1:52ve diğerlerini azalttığına
inanmalarını sağlar. -
1:52 - 1:57Endokannabinoidlerden gelen geri dönütler,
sinirsel sinyal oranlarını yavaşlatır. -
1:57 - 2:02Bu illa ki davranış veya algıyı
yavaşlattığı anlamına gelmez. -
2:02 - 2:06Örneğin kokuyu engelleyen
bir sinyalin yavaşlatılması, -
2:06 - 2:10kokuları daha yoğun hâle getirebilir.
-
2:10 - 2:13Esrar, iki ana aktif bileşik içerir:
-
2:13 - 2:22tetrahidrokannabinol veya THC
ve kannabidiol veya CBD. -
2:22 - 2:28THC'nin esrarın davranış,
kavrama ve algı üzerindeki -
2:28 - 2:30psikoaktif etkilerinden
öncelikle sorumlu olduğu, -
2:30 - 2:35CBD'nin psikoaktif olmayan etkilerden
sorumlu olduğu düşünülür. -
2:35 - 2:38Endokannabinoidler gibi,
-
2:38 - 2:43THC de kanabinoid reseptörlerine
bağlanarak sinyallemeyi yavaşlatır. -
2:43 - 2:48Ancak, bu dağılma, yayılma sisteminin
tümündeki alıcılara bağlanırken -
2:48 - 2:52endokannabinoidler,
belirli bir uyarıcıya cevap olarak -
2:52 - 2:55belirli bir yerde salınır.
-
2:55 - 3:00Bu yaygın aktivite, kannabinoid
sisteminin dolaylı olarak -
3:00 - 3:02birçok sistemi etkilediği
gerçeğiyle birleştiğinde, -
3:02 - 3:06her bireyin kendi beyin kimyası, genetiği
ve önceki yaşam deneyimlerinin, -
3:06 - 3:12uyuşturucuyu nasıl deneyimlediklerini
büyük ölçüde belirlediği anlamına gelir. -
3:12 - 3:16Bu, esrar ile etkilerini bir
veya birkaç belirli yoldan üreten -
3:16 - 3:21diğer ilaçlardan çok daha doğrudur.
-
3:21 - 3:26Bu nedenle, zararlı etkiler, varsa,
kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. -
3:26 - 3:29Esrarın zararlı etkileri
tam olarak nasıl ürettiğini -
3:29 - 3:31tam olarak bilmiyor olsak da
-
3:31 - 3:35insanların deneyimleme
olasılığını artırabilecek -
3:35 - 3:37açık risk faktörleri var.
-
3:37 - 3:40En açık risk faktörü yaş.
-
3:40 - 3:4525 yaşından küçük insanlarda,
kannabinoid reseptörleri, -
3:45 - 3:49beyaz maddede 25 yaşın üzerindeki
insanlardan daha konsantre. -
3:49 - 3:52Beyaz madde iletişim, öğrenme,
-
3:52 - 3:55hafıza ve duygular ile ilgili.
-
3:55 - 3:59Sık esrar kullanımı beyaz madde
sisteminin gelişimini engelleyebilir -
3:59 - 4:03ve aynı zamanda beynin yeni bağlantılar
kurma yeteneğini de etkileyebilir. -
4:03 - 4:08Bu, uzun vadeli öğrenme yeteneğine
ve problem çözmeye zarar verebilir. -
4:08 - 4:13Bu hasarın ne kadar ciddi olabileceği
veya geri dönüşümü net değil. -
4:13 - 4:18Gençler arasında bile
risk daha gençler için, -
4:18 - 4:23örneğin 15 yaşındaki bir erkek için
22 yaşındaki birinden daha yüksektir. -
4:23 - 4:27Esrar ayrıca halüsinasyon veya paranoyak
yanılsamalara neden olabilir. -
4:27 - 4:30Esrar kaynaklı psikoz olarak bilinen
-
4:30 - 4:34bu belirtiler genellikle bir kişi
esrar kullanmayı bıraktığında azalır. -
4:34 - 4:37Ancak nadir durumlarda,
psikoz azalmaz, bunun yerine -
4:37 - 4:42kalıcı bir psikotik bozukluğun
maskesini kaldırır. -
4:42 - 4:46Şizofreni gibi bir psikotik bozukluğun
ailevi geçmişi, -
4:46 - 4:49bu etki için tek risk faktörü
olmasa da en net olanı. -
4:49 - 4:54Esrar kaynaklı psikoz
genç erişkinlerde de daha yaygın, -
4:54 - 4:56ancak psikotik bozuklukların
genellikle bu yaş aralığında -
4:56 - 4:59ortaya çıktığını belirtmek gerekir.
-
4:59 - 5:02Bu durumlarda belirsiz olan,
psikotik bozukluğun -
5:02 - 5:05esrar kullanmadan ortaya çıkıp çıkmadığı -
-
5:05 - 5:08esrar kullanımı erken mi tetikler,
yoksa başka türlü geçmeyecek -
5:08 - 5:12bir devrilme noktası için katalizör mü
-
5:12 - 5:16yoksa esrarın tepkisi sadece
-
5:16 - 5:18altta yatan bir hastalığın göstergesi mi?
-
5:18 - 5:23Her ihtimalde, esrarın rolü
kişiden kişiye değişir. -
5:23 - 5:28Her yaşta, diğer birçok ilaçta
olduğu gibi, beyin ve vücut, -
5:28 - 5:31tekrarlanan kullanımdan sonra
esrar için daha az duyarlı hâle gelir, -
5:31 - 5:35bu, aynı etkilerin elde edilmesinin
daha fazla gerektiği anlamına gelir. -
5:35 - 5:38Neyse ki diğer birçok ilacın aksine,
-
5:38 - 5:41esrarın ölümcül doz aşımı riski yok
-
5:41 - 5:44ve kullanımın durması hâlinde
ağır kullanım bile zayıflatıcı -
5:44 - 5:48veya hayati tehlike arz eden
yoksunluk semptomlarına yol açmaz. -
5:48 - 5:52Ancak, uyku bozuklukları,
sinirlilik ve moral bozukluğu gibi, -
5:52 - 5:57kullanımın durmasından
birkaç hafta sonra geçen -
5:57 - 6:00daha fazla saklı
esrar yoksunluğu çeşitleri vardır. -
6:01 - 6:03Peki, esrar beyniniz için zararlı mıdır?
-
6:03 - 6:05Kim olduğunuza göre değişir.
-
6:05 - 6:11Ancak bazı risk faktörlerinin tanımlanması
kolay değildir, diğerleri anlaşılmamıştır, -
6:11 - 6:16bu, bilinen risk faktörlerinden
herhangi birine sahip olmasanız bile, -
6:16 - 6:20yine de bazı olumsuz etkiler yaşama
ihtimalinin olduğu anlamına gelir.
- Title:
- Esrar beyniniz için kötü müdür? - Anees Bahji
- Speaker:
- Anees Bahji
- Description:
-
Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/is-marijuana-bad-for-your-brain-anees-bahji
1970'te, esrar, Amerika Birleşik Devletleri'nde program 1 ilacı olarak sınıflandırıldı: mümkün olan en katı adlandırma, yani tamamen yasa dışı olduğu ve tıbbi kullanımının kabul edilmediği anlamına geliyordu. Bugün, esrarın terapötik faydaları geniş çapta kabul edilmektedir, ancak tıbbi değeri için artan bir tanınma şu soruyu cevaplamaz: rekreasyon esrarı kullanımı beyniniz için kötü müdür? Anees Bahji araştırıyor.
Ders Anees Bahji, animasyon Anton Bogaty tarafından yapılmıştır.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:21
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nevaz Mescioğlu accepted Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nevaz Mescioğlu declined Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Is marijuana bad for your brain? |