Return to Video

Co składa się na dobre życie? Wnioski z najdłuższego badania nad szczęściem | Robert Waldinger | TEDxBeaconStreet

  • 0:17 - 0:20
    Co jest źródłem szczęścia i zdrowia
  • 0:20 - 0:21
    w życiu?
  • 0:21 - 0:25
    Jeśli chcesz zainwestować w przyszłe,
  • 0:25 - 0:27
    najlepsze z możliwych "ja"
  • 0:27 - 0:31
    jak rozłożyć czas i energię?
  • 0:32 - 0:34
    Istnieje wiele odpowiedzi.
  • 0:34 - 0:38
    Bombardują nas obrazy tego,
    co najważniejsze w życiu.
  • 0:40 - 0:43
    Media przepełnione są historiami
    ludzi bogatych i sławnych
  • 0:43 - 0:46
    budujących imperia w swojej pracy.
  • 0:47 - 0:49
    Wierzymy w te historie.
  • 0:50 - 0:53
    Przeprowadzono ostatnio badania
    wśród młodych ludzi,
  • 0:53 - 0:58
    w których pytano ich
    o najważniejsze cele w ich życiu.
  • 0:58 - 1:00
    Ponad 80% odpowiedziało,
  • 1:00 - 1:04
    że głównym celem życia jest bogactwo.
  • 1:06 - 1:10
    50% tych samych młodych ludzi
  • 1:10 - 1:13
    powiedziało, że innym głównym celem
  • 1:13 - 1:14
    jest sława.
  • 1:15 - 1:17
    (Śmiech)
  • 1:17 - 1:24
    Wciąż każą nam przykładać się do pracy
  • 1:24 - 1:26
    i osiągać więcej.
  • 1:26 - 1:30
    Wmawia się nam, że do tego trzeba dążyć,
  • 1:30 - 1:32
    żeby wieść dobre życie.
  • 1:32 - 1:34
    Ale czy to jest prawda?
  • 1:34 - 1:38
    Czy to rzeczywiście uszczęśliwia ludzi
    w ich życiowej wędrówce?
  • 1:40 - 1:42
    Otrzymanie obrazu wyborów z całego życia
  • 1:42 - 1:47
    i tego, dokąd prowadzą,
  • 1:47 - 1:50
    jest praktycznie nieosiągalne.
  • 1:52 - 1:55
    Większość tego, co wiemy o życiu ludzkim,
  • 1:55 - 1:58
    znamy z opowieści innych o przeszłości,
  • 1:59 - 2:03
    a wiemy, że pamięci
    daleko do doskonałości.
  • 2:03 - 2:07
    Zapominamy wiele z tego, co nas spotyka,
  • 2:07 - 2:10
    a pamięć czasami bywa twórcza.
  • 2:11 - 2:12
    Mark Twain bardzo dobrze to rozumiał.
  • 2:14 - 2:15
    To jego słowa:
  • 2:16 - 2:20
    "Niektóre z najgorszych rzeczy
    w moim życiu nigdy się nie wydarzyły".
  • 2:20 - 2:23
    (Śmiech)
  • 2:24 - 2:28
    Według badań pamiętamy
    przeszłość tym pozytywniej,
  • 2:28 - 2:30
    im jesteśmy starsi.
  • 2:30 - 2:33
    Pamiętam naklejkę na samochodzie:
  • 2:33 - 2:36
    "Nigdy nie jest za późno
    na szczęśliwe dzieciństwo".
  • 2:36 - 2:39
    (Śmiech)
  • 2:40 - 2:44
    A gdyby tak móc oglądać całe życie
  • 2:44 - 2:47
    w jego trakcie?
  • 2:47 - 2:51
    Gdyby móc badać ludzi od wieku nastolatka
  • 2:51 - 2:54
    aż do dojrzałości,
  • 2:54 - 2:57
    żeby zbadać źródła szczęścia i zdrowia?
  • 2:58 - 2:59
    Udało nam się to zrobić.
  • 3:00 - 3:03
    Badania Harwardu nad rozwojem dorosłych
  • 3:03 - 3:07
    są pewnie najdłuższymi
    badaniami tego typu w historii.
  • 3:08 - 3:14
    Przez 75 lat badaliśmy życie 724 mężczyzn
  • 3:16 - 3:21
    rok po roku, pytając o ich pracę,
    życie domowe, zdrowie
  • 3:21 - 3:25
    i oczywiście nie wiedząc przez cały czas,
  • 3:25 - 3:27
    jak potoczy się ich życie.
  • 3:28 - 3:32
    Tego typu badania są wyjątkowo rzadkie.
  • 3:32 - 3:36
    Prawie wszystkie takie projekty
    upadają po dekadzie,
  • 3:36 - 3:39
    bo zbyt wiele osób odpada z badań
  • 3:39 - 3:42
    lub zaczyna brakować pieniędzy
  • 3:42 - 3:44
    lub badacze zajmują się czymś innym
  • 3:44 - 3:48
    lub umierają i nie ma komu kontynuować.
  • 3:49 - 3:51
    Ale dzięki mieszance szczęścia
  • 3:51 - 3:55
    i uporu kilku pokoleń naukowców
  • 3:55 - 3:57
    te badania przetrwały.
  • 3:57 - 4:02
    Około 60 z początkowych 724 mężczyzn
  • 4:02 - 4:03
    żyje do dziś,
  • 4:03 - 4:05
    nadal uczestnicząc w badaniach.
  • 4:05 - 4:07
    Większość z nich ma około 90 lat.
  • 4:08 - 4:10
    Teraz zaczynamy badania
  • 4:10 - 4:14
    ponad 2 tys. dzieci tych mężczyzn.
  • 4:14 - 4:17
    Jestem czwartym kierownikiem badań.
  • 4:18 - 4:23
    Od 1938 roku śledziliśmy
    życie ludzi w dwóch grupach.
  • 4:23 - 4:25
    Pierwsza grupa zaczęła badania,
  • 4:25 - 4:28
    kiedy byli na drugim roku w Harvardzie.
  • 4:28 - 4:31
    Tom Brokaw nazwał ich
    "najlepszym pokoleniem".
  • 4:32 - 4:35
    Wszyscy skończyli studia
    podczas drugiej wojny światowej,
  • 4:35 - 4:37
    a potem większość z nich poszła na wojnę.
  • 4:38 - 4:41
    Druga grupa to chłopcy
  • 4:41 - 4:44
    z najbiedniejszych dzielnic Bostonu,
  • 4:44 - 4:46
    Wybrano ich do badań właśnie dlatego,
  • 4:46 - 4:50
    że pochodzili z trudnych i biednych rodzin
  • 4:52 - 4:54
    Bostonu z lat 30. XX wieku.
  • 4:54 - 4:59
    Większość mieszkała w blokowiskach,
    wielu bez ciepłej czy zimnej wody.
  • 5:01 - 5:03
    Na początku badań
  • 5:03 - 5:06
    przeprowadzono z każdym rozmowę.
  • 5:06 - 5:08
    Przeszli badania lekarskie.
  • 5:08 - 5:12
    Rozmawialiśmy z ich rodzicami w domach.
  • 5:12 - 5:14
    Nastolatkowie dorośli
  • 5:14 - 5:17
    i weszli na różne ścieżki życia.
  • 5:17 - 5:23
    Byli robotnikami, prawnikami,
    murarzami i lekarzami.
  • 5:23 - 5:25
    a jeden prezydentem USA.
  • 5:27 - 5:31
    Niektórzy popadli w alkoholizm.
    U kilku wystąpiła schizofrenia.
  • 5:32 - 5:34
    Niektórzy robili karierę
  • 5:34 - 5:38
    od dna aż po samą górę.
  • 5:38 - 5:41
    Niektórzy na odwrót.
  • 5:42 - 5:45
    Twórcy tych badań
  • 5:45 - 5:49
    nawet w najśmielszych marzeniach
    nie oczekiwali,
  • 5:49 - 5:52
    że stanę tutaj 75 lat później,
  • 5:52 - 5:55
    mówiąc, że te badania trwają do dziś.
  • 5:56 - 6:00
    Co dwa lat nasz oddany, cierpliwy personel
  • 6:00 - 6:03
    dzwoni do badanych i pyta,
    czy możemy im przesłać
  • 6:03 - 6:06
    kolejny zestaw pytań o ich życiu.
  • 6:07 - 6:10
    Osoby z biednych dzielnic Bostonu pytają:
  • 6:10 - 6:14
    "Dlaczego nadal się mną zajmujecie?
    Moje życie nie jest takie ciekawe".
  • 6:15 - 6:18
    Mężczyźni z Harvardu nigdy tak nie pytają.
  • 6:18 - 6:23
    (Śmiech)
  • 6:26 - 6:30
    Aby otrzymać jasny obraz ich życia,
  • 6:30 - 6:33
    nie tylko wysyłamy kwestionariusze.
  • 6:33 - 6:36
    Odwiedzamy ich w domach.
  • 6:37 - 6:40
    Mamy dostęp do ich dokumentacji medycznej.
  • 6:40 - 6:42
    Pobieramy próbki krwi,
    robimy prześwietlenia mózgu,
  • 6:42 - 6:44
    rozmawiamy z ich dziećmi.
  • 6:44 - 6:49
    Nagrywamy, jak rozmawiają z żonami
    o największych bolączkach.
  • 6:49 - 6:53
    Kiedy dziesięć lat temu zapytaliśmy żony,
  • 6:53 - 6:55
    czy nie przyłączyłyby się do badań,
  • 6:55 - 6:58
    wiele odpowiedziało: "No, nareszcie!".
  • 6:58 - 6:59
    (Śmiech)
  • 7:01 - 7:02
    Czego się nauczyliśmy?
  • 7:02 - 7:08
    Co nam dały dziesiątki tysięcy stron
  • 7:08 - 7:12
    informacji na temat ich życia?
  • 7:13 - 7:18
    Lekcje te nie są o bogactwie, sławie
    czy o tym, żeby ciężej pracować.
  • 7:20 - 7:26
    Najprostsza wiadomość
    z 75 letnich badań brzmi:
  • 7:26 - 7:31
    Dobre związki dają szczęście
    i zdrowie. To wszystko.
  • 7:32 - 7:36
    Nauczyliśmy się trzech rzeczy o relacjach.
  • 7:36 - 7:40
    Po pierwsze związki społeczne
    są dla nas naprawdę dobre,
  • 7:40 - 7:43
    a samotność zabija.
  • 7:43 - 7:47
    Okazuje się, że ludzie,
    którzy utrzymują kontakty
  • 7:47 - 7:50
    z rodziną, przyjaciółmi, sąsiadami
  • 7:50 - 7:55
    są szczęśliwsi, żyją dłużej i zdrowiej
  • 7:55 - 7:58
    niż ci bez takich kontaktów.
  • 7:58 - 8:02
    Samotność okazuje się toksyczna.
  • 8:02 - 8:07
    Ludzie, którzy są bardziej odizolowani,
    niż tego by sami chcieli,
  • 8:07 - 8:10
    czują się bardziej nieszczęśliwi.
  • 8:10 - 8:13
    Ich zdrowie zaczyna podupadać
    wcześniej, koło czterdziestki.
  • 8:13 - 8:15
    To samo dzieje się z mózgiem.
  • 8:15 - 8:19
    Żyją krócej od tych, co nie są samotni.
  • 8:20 - 8:23
    To smutne, ale w każdej chwili
  • 8:23 - 8:28
    więcej niż jeden z pięciu Amerykanów
    uważa się za samotnego.
  • 8:29 - 8:31
    Wiemy, że można być samotnym w tłumie
  • 8:31 - 8:34
    i można być samotnym w małżeństwie,
  • 8:34 - 8:36
    więc po drugie dowiedzieliśmy się,
  • 8:36 - 8:39
    że to nie ilość przyjaciół
  • 8:39 - 8:43
    i nie sam stały związek,
  • 8:43 - 8:48
    ale jakość tych związków się liczy.
  • 8:48 - 8:53
    Okazuje się, że życie w konflikcie
    źle wpływa na zdrowie.
  • 8:53 - 8:57
    Konfliktowe małżeństwa, bez uczuć,
  • 8:58 - 9:04
    okazują się złe dla zdrowia,
    może nawet gorsze od rozwodu.
  • 9:04 - 9:09
    A dobre, ciepłe związki chronią nas.
  • 9:09 - 9:12
    Po śledzeniu badanych do wieku 80 lat
  • 9:12 - 9:15
    wróciliśmy do ich życia wieku średniego,
  • 9:15 - 9:18
    aby zobaczyć, czy można było przewidzieć,
  • 9:18 - 9:21
    kto będzie szczęśliwym,
    zdrowym 80-latkiem,
  • 9:21 - 9:23
    a kto nie.
  • 9:23 - 9:27
    Zebraliśmy wszystkie informacje
  • 9:27 - 9:30
    o nich w wieku lat 50.
  • 9:30 - 9:33
    To nie poziom cholesterolu przepowiadał,
  • 9:33 - 9:35
    jak się będą starzeć,
  • 9:35 - 9:39
    tylko satysfakcja ze związków.
  • 9:39 - 9:44
    50-latkowie najbardziej
    zadowoleni ze związków
  • 9:44 - 9:46
    byli najzdrowsi w wieku lat 80.
  • 9:47 - 9:50
    Dobre, bliskie związki
    wydają się chronić nas
  • 9:50 - 9:53
    przed negatywnymi skutkami starzenia.
  • 9:54 - 9:58
    Badani w najszczęśliwszych związkach
  • 9:58 - 10:00
    stwierdzili w wieku 80 lat,
  • 10:00 - 10:03
    że w dniach, kiedy odczuwali fizyczny ból,
  • 10:03 - 10:05
    byli nadal szczęśliwi.
  • 10:06 - 10:09
    Dla ludzi w w nieszczęśliwych związkach
  • 10:09 - 10:15
    odczuwanie bólu zwiększał ból emocjonalny.
  • 10:17 - 10:22
    Po trzecie badania nad związkami
    i zdrowiem nauczyły nas,
  • 10:22 - 10:25
    że dobre związki nie tylko chronią ciało,
  • 10:25 - 10:27
    ale także mózg.
  • 10:28 - 10:32
    Okazuje się, że stały związek
  • 10:32 - 10:36
    w wieku lat 80 chroni zdrowie,
  • 10:36 - 10:38
    że partnerzy, którzy czują,
  • 10:38 - 10:42
    że mogą liczyć na drugą osobę,
  • 10:42 - 10:46
    dłużej zachowują sprawność umysłową.
  • 10:46 - 10:48
    Partnerzy w związkach,
  • 10:48 - 10:51
    w których nie mogli liczyć na drugą osobę,
  • 10:51 - 10:55
    szybciej tracili tę sprawność.
  • 10:56 - 10:59
    Dobre związki nie muszą
    być doskonałe przez cały czas.
  • 10:59 - 11:03
    Niektórzy z badanych 80-latków
  • 11:03 - 11:04
    sprzeczali się każdego dnia.
  • 11:04 - 11:08
    Ale dopóki wiedzieli,
    że mogą na siebie liczyć
  • 11:08 - 11:09
    w trudnych sytuacjach,
  • 11:10 - 11:13
    te sprzeczki nie wpływały na ich pamięć.
  • 11:15 - 11:17
    Oto nasze przesłanie:
  • 11:17 - 11:23
    dobre, bliskie związki są dobre
    dla zdrowia i samopoczucia.
  • 11:23 - 11:26
    To mądrość stara jak świat.
  • 11:26 - 11:29
    To rada zarówno babci jak i księdza.
  • 11:30 - 11:32
    Dlaczego tak trudno to osiągnąć?
  • 11:33 - 11:35
    Jeśli chodzi o bogactwo wiadomo,
  • 11:35 - 11:38
    że po zaspokojeniu podstawowych potrzeb
  • 11:39 - 11:40
    przestaje być ważne.
  • 11:40 - 11:44
    Czy zarabiasz 75 tys. dolarów na rok
  • 11:44 - 11:45
    czy 75 milionów,
  • 11:46 - 11:50
    twoje zdrowie i szczęście
    niewiele się zmienią.
  • 11:50 - 11:52
    Jeśli w ogóle się zmienią.
  • 11:52 - 11:53
    Jeśli chodzi o sławę,
  • 11:54 - 11:56
    to ciągła ingerencja mediów
  • 11:57 - 11:58
    i brak prywatności powodują,
  • 11:58 - 12:01
    że większość sławnych ludzi
    jest gorszego zdrowia.
  • 12:02 - 12:05
    I nie są wcale szczęśliwsi.
  • 12:06 - 12:09
    Jeśli chodzi o ciężką pracę,
  • 12:09 - 12:12
    to nikt na łożu śmierci
  • 12:12 - 12:15
    nie żałował tego, że nie spędził
    więcej czasu w biurze.
  • 12:15 - 12:16
    (Śmiech)
  • 12:17 - 12:21
    Dlaczego tak nam trudno to osiągnąć
    i tak łatwo ignorować?
  • 12:21 - 12:23
    No cóż, jesteśmy tylko ludźmi.
  • 12:23 - 12:26
    Chcemy szybkich rozwiązań,
  • 12:26 - 12:27
    czegoś, co możemy dostać,
  • 12:27 - 12:30
    a co ulepszy nam życie raz na zawsze.
  • 12:31 - 12:34
    Związki są skomplikowane,
  • 12:34 - 12:38
    a zajmowanie się rodziną i przyjaciółmi
    jest ciężką pracą.
  • 12:38 - 12:41
    Nie jest to seksowne czy atrakcyjne.
  • 12:41 - 12:44
    Jest na całe życie. Nigdy się nie kończy.
  • 12:44 - 12:49
    75 lat badań pokazało,
    że najszczęśliwsi emeryci
  • 12:50 - 12:56
    zastąpili kolegów z pracy
    kolegami do spędzania czasu wolnego.
  • 13:00 - 13:03
    Tak jak ci młodzi z badań,
  • 13:03 - 13:07
    wielu z badanych
    na progu dorosłości wierzyło,
  • 13:07 - 13:11
    że sława, bogactwo i osiągnięcia
  • 13:11 - 13:15
    były potrzebne do dobrego życia.
  • 13:15 - 13:20
    Ale wielokrotnie w ciągu 75 lat
    nasze badania wykazały,
  • 13:20 - 13:25
    że najlepiej szło tym,
    którzy mieli oparcie
  • 13:25 - 13:29
    w związkach rodzinnych,
    przyjacielskich, sąsiedzkich.
  • 13:30 - 13:32
    A co z tobą?
  • 13:32 - 13:36
    Załóżmy masz 25 lat,
    lub jesteś po 40 lub 60.
  • 13:37 - 13:40
    Jak może wyglądać budowanie
    oparcia w związkach?
  • 13:41 - 13:44
    Możliwości są nieskończone.
  • 13:45 - 13:51
    Może to być zamiana czasu spędzonego
    przed komputerem na czas z drugą osobą.
  • 13:51 - 13:55
    Lub też ożywienie związku
    przez robienie z partnerem czegoś nowego.
  • 13:56 - 13:58
    Długie spacery, planowane randki
  • 13:59 - 14:04
    lub kontakt z dawno
    niesłyszanym członkiem rodziny,
  • 14:04 - 14:07
    bo powszechne spory rodzinne
  • 14:07 - 14:10
    mają okropny wpływ na tych,
  • 14:10 - 14:12
    którzy chowają urazę.
  • 14:13 - 14:17
    Chciałbym zakończyć
    innym cytatem z Marka Twaina.
  • 14:19 - 14:21
    Ponad sto lat temu
  • 14:21 - 14:24
    przyjrzał się swemu życiu
  • 14:24 - 14:25
    i napisał:
  • 14:26 - 14:30
    "Życie jest tak krótkie, że nie ma czasu
  • 14:30 - 14:35
    na kłótnie, przeprosiny,
    żółć, żądanie wyjaśnień.
  • 14:36 - 14:39
    Jest tylko czas na kochanie,
  • 14:39 - 14:43
    i to tylko krótka chwila".
  • 14:44 - 14:49
    Dobre życie jest budowane
    z dobrych związków.
  • 14:49 - 14:51
    Oto idea warta szerzenia.
  • 14:51 - 14:52
    Dziękuję.
  • 14:52 - 14:58
    (Brawa)
Title:
Co składa się na dobre życie? Wnioski z najdłuższego badania nad szczęściem | Robert Waldinger | TEDxBeaconStreet
Description:

Co jest źródłem szczęścia i zdrowia w życiu? Wiele osób sądzi, że sława i pieniądze ale według psychiatry Roberta Waldingera, to nieprawda. Jako kierownik 75 letnich badań nad rozwojem dorosłych, Waldinger miał niesamowity dostęp do danych o prawdziwym szczęściu i satysfakcji. W tej prelekcji dzieli się trzema ważnymi wnioskami, które wyciągnął z tych badań, a także praktycznymi, znanymi od dawna poradami na temat tego, jak budować długie i satysfakcjonujące życie.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
15:04
  • Finished review.
    See your mail for details.

Polish subtitles

Revisions