-
Title:
Η οπτική είναι το παν
-
Description:
Οι συνθήκες της ζωής μας μπορεί να έχουν μικρότερη σημασία σε σύγκριση με το πώς τις εκτιμάμε, λέει ο Ρόρι Σάδερλαντ. Στο TEDxAthens, μας βάζει ν' αναλογιστούμε πώς ο επαναπροσδιορισμός αποτελεί το κλειδί για την ευτυχία.
-
Speaker:
Ρόρι Σάδερλαντ
-
Αυτό εδώ
-
είναι ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο.
-
Είναι κάτι που από τότε που εφευρέθηκε,
πριν ένα με δύο χρόνια,
-
μου έχει προσφέρει ανείπωτη ευτυχία.
-
(Γέλια)
-
Νομίζω ότι, εν μέρει,
οφείλεται στη νικοτίνη,
-
αλλά είναι και κάτι παραπάνω.
-
Από τότε που καταργήθηκε το κάπνισμα
σε δημόσιους χώρους, στο Ηνωμένο Βασίλειο,
-
έχω πάψει να απολαμβάνω τα πάρτι.
-
(Γέλια)
-
Μόλις πριν από λίγες μέρες
βρήκα την αιτία,
-
που είναι ότι όταν πας σε ένα πάρτι
-
και στέκεσαι
με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί στο χέρι
-
και συζητάς ατέλειωτα με ανθρώπους,
-
στην πραγματικότητα δε θέλεις
να περάσεις όλη την ώρα συζητώντας.
-
Είναι στ' αλήθεια κουραστικό.
-
Καμιά φορά θέλεις απλώς να στέκεσαι
σιωπηλός, μόνος με τις σκέψεις σου.
-
Άλλοτε πάλι θέλεις να στέκεσαι στη γωνία
και να κοιτάς έξω απ' το παράθυρο.
-
Το πρόβλημα είναι,
όταν δε μπορείς να καπνίσεις,
-
αν στέκεσαι και χαζεύεις
από το παράθυρο μόνος,
-
είσαι ένας αντικοινωνικός, άφιλος ηλίθιος.
-
(Γέλια)
-
Αν στέκεσαι και χαζεύεις
στο παράθυρο μόνος μ' ένα τσιγάρο,
-
είσαι ένας γαμημένος φιλόσοφος.
-
(Γέλια)
-
(Χειροκρότημα)
-
Επομένως η δύναμη
του επαναπροσδιορισμού των πραγμάτων
¶
-
δε μπορεί να υπερεκτιμηθεί.
-
Κάνουμε ακριβώς το ίδιο πράγμα, την ίδια δραστηριότητα,
-
αλλά η μία σε κάνει να νιώθεις σπουδαίος
-
και η άλλη, με μια απλή αλλαγή στον τρόπο που στέκεσαι,
-
σε κάνει να νιώθεις άσχημα.
-
Νομίζω πως ένα από τα προβλήματα με την κλασική οικονομία είναι
-
ότι είναι απολύτως προκατειλημμένη με την πραγματικότητα.
-
Η πραγματικότητα δεν είναι ιδιαίτερα καλός οδηγός για την ανθρώπινη ευτυχία.
-
Γιατί, για παράδειγμα,
-
οι συνταξιούχοι είναι πιο ευτυχισμένοι
-
από τους νέους άνεργους;
-
Στο κάτω-κάτω και οι δυο κατηγορίες είναι στο ίδιο στάδιο της ζωής.
-
Και οι δυο έχουν πολύ διαθέσιμο χρόνο και λίγα χρήματα.
-
Όμως, σύμφωνα με τις στατιστικές, οι συνταξιούχοι είναι πολύ, πολύ ευτυχισμένοι,
-
ενώ οι άνεργοι είναι υπερβολικά δυστυχείς και καταθλιπτικοί.
-
Κατά τη γνώμη μου, οι συνταξιούχοι πιστεύουν ότι έχουν επιλέξει να είναι συνταξιούχοι,
-
ενώ οι νέοι άνεργοι
-
νιώθουν ότι τους έχει επιβληθεί.
-
Στην Αγγλία η ανώτερη μεσαία τάξη έλυσε τέλεια το πρόβλημα αυτό,
¶
-
διότι έχουν επαναπροσδιορίσει την ανεργία.
-
Αν ανήκεις στην ανώτερη μεσαία τάξη της Αγγλίας,
-
ονομάζεις την ανεργία «έτος αποχής».
-
(Γέλια)
-
Γιατί το να έχεις ένα γιο που είναι άνεργος στο Μάντσεστερ
-
είναι πράγματι ντροπιαστικό,
-
ενώ το να έχεις ένα γιο που είναι άνεργος στην Ταϊλάνδη
-
θεωρείται κατόρθωμα.
-
(Γέλια)
-
Στην πραγματικότητα η δύναμη του επαναπροσδιορισμού των πραγμάτων
-
-- η κατανόηση ότι οι εμπειρίες, τα κόστη, τα πράγματα
-
στην πραγματικότητα δεν εξαρτώνται από το τι είναι,
-
αλλά από το πώς τα βλέπουμε
-
-- ειλικρινά πιστεύω ότι δε μπορεί να υπερεκτιμηθεί.
-
Υπάρχει ένα πείραμα το οποίο νομίζω ότι αναφέρει ο Ντάνιελ Πινκ
¶
-
στο οποίο βάζεις δυο σκύλους σε ένα κουτί
-
και το κουτί έχει ηλεκτρικό πάτωμα.
-
Κατά διαστήματα περνά από το πάτωμα ηλεκτρική τάση
-
που προκαλεί πόνο στους σκύλους.
-
H μόνη διαφορά είναι ότι ένας από τους σκύλους έχει ένα κουμπί στη μεριά του.
-
Όταν σπρώχνει με τη μουσούδα του το κουμπί, η ηλεκτρική τάση σταματά.
-
Ο άλλος σκύλος δεν έχει κουμπί.
-
Εκτίθεται στο ίδιο ακριβώς επίπεδο πόνου με τον σκύλο στο πρώτο κουτί,
-
αλλά δεν ελέγχει την κατάσταση.
-
Σε γενικές γραμμές ο πρώτος σκύλος μπορεί να είναι σχετικά ευχαριστημένος.
-
Ο δεύτερος σκύλος πέφτει σε πλήρη κατάθλιψη.
-
Οι συνθήκες της ζωής μας μπορεί, στην πραγματικότητα, να μετρούν λιγότερο στην ευτυχία μας
¶
-
απ' ό,τι η έννοια του ελέγχου που νιώθουμε να έχουμε στις ζωές μας.
-
Είναι ένα ενδιαφέρον θέμα.
-
Υποβάλλουμε το ερώτημα -- η όλη αντιπαράθεση στο Δυτικό κόσμο
-
αφορά το επίπεδο φορολόγησης.
-
Αλλά νομίζω ότι υπάρχει και μια άλλη αντιπαράθεση
-
που είναι το επίπεδο ελέγχου που έχουμε για τα χρήματα που φορολογούμαστε.
-
Αυτό που μας κοστίζει 10 λίρες μπορεί να είναι κατάρα σε κάποιες συνθήκες.
-
Αυτό που μας κοστίζει 10 λίρες σε διαφορετικές συνθήκες μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ευπρόσδεκτο.
-
Ξέρετε, αν πληρώνει κάποιος 20.000 λίρες σε φόρο για την υγεία
-
νιώθει ανόητος.
-
Αν πληρώνει 20.000 λίρες για να χρηματοδοτήσει μια νοσοκομειακή πτέρυγα
-
τον ονομάζουν φιλάνθρωπο.
-
Είμαι πιθανόν σε λάθος χώρα για να αναφέρομαι στη διάθεση να πληρώνει κανείς φόρους.
-
(Γέλια)
-
Γι' αυτό θα σας αποζημιώσω. Το πώς οριοθετείς τα πράγματα έχει σημασία.
¶
-
Την ονομάζετε διάσωση της Ελλάδας
-
ή διάσωση ενός σωρού ανόητων τραπεζών που δάνεισαν την Ελλάδα;
-
Γιατί στην πραγματικότητα πρόκειται για το ίδιο πράγμα.
-
Το πώς τα αποκαλείς στην πραγματικότητα επηρεάζει
-
το πώς αντιδράς σε αυτά, συναισθηματικά και ηθικά.
-
Νομίζω ότι η ψυχολογική αξία είναι σπουδαία για να είμαι απόλυτα ειλικρινής.
-
Ένας καλός μου φίλος, ο καθηγητής Νικ Τσάτερ,
-
που είναι καθηγητής στις Επιστήμες Αποφάσεων στο Λονδίνο,
-
πιστεύει ότι θα έπρεπε να ξοδεύουμε πολύ λιγότερο χρόνο
-
ψάχνοντας τα κρυφά βάθη της ανθρωπότητας
-
και περισσότερο εξερευνώντας τις κρυμμένες ρηχότητες.
-
Νομίζω πως είναι αλήθεια.
-
Πιστεύω ότι οι εντυπώσεις έχουν μια νοσηρή επίπτωση
-
στο τι σκεφτόμαστε και τι κάνουμε.
-
Αλλά αυτό που δεν έχουμε είναι ένα πραγματικά καλό μοντέλο της ανθρώπινης ψυχολογίας.
-
Τουλάχιστον στην προ-Κάνεμαν εποχή,
-
δεν είχαμε ένα πραγματικά καλό πρότυπο της ανθρώπινης ψυχολογίας
-
που να μπορούσε να σταθεί δίπλα στα πρότυπα της μηχανικής και των νεοκλασικών οικονομικών.
-
Ο άνθρωποι, λοιπόν, που πίστευαν σε ψυχολογικές λύσεις στερούνταν κάποιου πρότυπου.
¶
-
Δεν υπήρχε πλαίσιο.
-
Είναι αυτό που ο επαγγελματικός εταίρος του Γουόρεν Μπάφετ, ο Τσάρλι Μάνγκερ, αποκαλεί
-
«ένα πλέγμα για ν' αναρτήσει κανείς τις ιδέες του».
-
Οι μηχανικοί, οι οικονομολόγοι, οι κλασικοί οικονομολόγοι
-
είχαν, όλοι, ένα δυνατό πλέγμα
-
πάνω στο οποίο μπορούσε ν' αναρτηθεί κάθε ιδέα.
-
Έχουμε απλώς μια συλλογή τυχαίων ατομικών κατανοήσεων
-
χωρίς ένα συνολικό μοντέλο.
-
Πράγμα που σημαίνει ότι ψάχνοντας για λύσεις,
-
πιθανόν έχουμε δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα
-
σε λύσεις που αποκαλώ μηχανικές, Νευτωνικές,
-
και μικρότερη σημασία στις ψυχολογικές λύσεις.
-
Ξέρετε το παράδειγμά μου για το Γιούροσταρ.
¶
-
Ξοδεύτηκαν έξι εκατομμύρια λίρες για να περιορίσουν το χρόνο του ταξιδιού
-
ανάμεσα στο Παρίσι και το Λονδίνο, σε 40 λεπτά περίπου.
-
Με 0.01 τοις εκατό αυτών των χρημάτων θα μπορούσαν να είχαν βάλει ασύρματη σύνδεση στα τρένα,
-
η οποία δε θα μείωνε τη διάρκεια του ταξιδιού,
-
αλλά θα είχε βελτιώσει την απόλαυση και τη χρησιμότητα του περαιτέρω.
-
Με το 10 τοις εκατό των χρημάτων,
-
θα μπορούσαν να είχαν πληρώσει όλα τα σούπερ μοντέλα του κόσμου, άντρες και γυναίκες για
-
να πηγαινοέρχονται στο τρένο και να προσφέρουν κρασί Σατό Πετρούς σε όλους τους επιβάτες.
-
Θα περίσσευαν και πέντε εκατομμύρια λίρες,
-
και ο κόσμος θα ζητούσε την επιβράδυνση των τρένων.
-
(Γέλια)
-
Γιατί δε μας δόθηκε η ευκαιρία
¶
-
της ψυχολογικής επίλυσης του προβλήματος;
-
Πιστεύω ότι είναι επειδή υπάρχει μια ανισορροπία, μια ασυμμετρία,
-
στον τρόπο που χειριζόμαστε τις δημιουργικές, συναισθηματικά καθοδηγούμενες ιδέες
-
σε αντίθεση με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις ορθολογικές, αριθμητικές, λογικά καθοδηγούμενες ιδέες.
-
Όταν κάποιος είναι δημιουργικός, νομίζω έχει κάθε δικαίωμα
-
και πρέπει να μοιράζεται τις προς έγκριση ιδέες του,
-
με άτομα που έχουν πιο ορθολογική κρίση.
-
Μπαίνει κανείς στη διαδικασία και κάνει μια ανάλυση κόστους-οφέλους,
-
μια μελέτη σκοπιμότητας, μια μελέτη Απόδοσης Επένδυσης και ούτω καθεξής.
-
Πιστεύω ότι είναι μια σωστή διαδικασία.
-
Ωστόσο δεν ισχύει το αντίθετο.
-
Οι άνθρωποι που λειτουργούν σε δεδομένο πλαίσιο,
-
ένα οικονομικό πλαίσιο, ένα πλαίσιο μηχανικής,
-
νιώθουν ότι η απάντηση υπάρχει στα πλαίσια της λογικής.
-
Δε φαίνεται να σκέφτονται, «Όλοι οι αριθμοί προστίθενται,
-
αλλά πριν από την παρουσίαση αυτής της ιδέας, θα πάω να τη δείξω σε κάποιους τρελούς
-
για να διαπιστώσω εάν μπορούν να τη βελτιώσουν».
-
Με τον τρόπο αυτό, νομίζω, δίνουμε με τεχνητό τρόπο προτεραιότητα
-
σε αυτό που θα αποκαλούσα μηχανιστικές ιδέες πάνω από τις ψυχολογικές ιδέες.
-
Ένα παράδειγμα μιας σημαντικής ψυχολογικής ιδέας:
¶
-
Η μέγιστη βελτίωση της ικανοποίησης των επιβατών στο μετρό του Λονδίνου, ανά δαπανηθείσα λίρα,
-
δεν προέκυψε ούτε όταν προστέθηκαν επιπλέον τρένα ούτε όταν άλλαξε η συχνότητά τους,
-
αλλά όταν έβαλαν χρονομετρητή άφιξης στις πλατφόρμες.
-
Επειδή η φύση της αναμονής
-
δεν εξαρτάται μόνο από την αριθμητική ποιότητα, τη διάρκειά της,
-
αλλά από το επίπεδο της αβεβαιότητας που αντιμετωπίζει κανείς κατά την αναμονή.
-
Αναμονή επτά λεπτών για το τρένο με το ρολόι να μετρά αντίστροφα,
-
προκαλεί μικρότερη απογοήτευση και εκνευρισμό
-
από αναμονή τεσσάρων λεπτών, που τρως τα νύχια σου
-
και λες «Πότε στο καλό θα φτάσει το τρένο;»
-
Θα αναφερθώ στο όμορφο παράδειγμα της ψυχολογικής λύσης που χρησιμοποιήθηκε στην Κορέα.
¶
-
Τα κόκκινα φανάρια κυκλοφορίας έχουν καθυστέρηση με αντίστροφη μέτρηση του χρόνου.
-
Πειράματα έδειξαν ότι αυτό έχει μειώσει τη συχνότητα των ατυχημάτων.
-
Γιατί; Διότι ο θυμός της οδήγησης, η ανυπομονησία και γενικά η ένταση
-
μειώνονται σημαντικά όταν βλέπεις το χρόνο της αναμονής σου.
-
Στην Κίνα, δεν καταλαβαίνω πραγματικά τη λογική του πράγματος,
-
όμως εφάρμοσαν το ίδιο πράγμα στα πράσινα φανάρια.
-
(Γέλια)
-
Που δεν είναι και καμιά σπουδαία ιδέα.
-
Είσαι 200 γιάρδες μακριά, συνειδητοποιείς ότι σου μένουν πέντε δευτερόλεπτα και γκαζώνεις.
-
(Γέλια)
-
Οι Κορεάτες, πολύ επιμελώς, τέσταραν και τα δυο.
-
Μειώνονται τα ατυχήματα όταν εφαρμόζεται αυτή η ιδέα στα κόκκινα φανάρια κυκλοφορίας·
-
αυξάνονται τα ατυχήματα όταν αυτή εφαρμόζεται στα πράσινα φανάρια.
-
Αυτό που ζητώ στη λήψη αποφάσεων,
¶
-
είναι να λαμβάνει κανείς υπόψη αυτά τα τρία πράγματα.
-
Δε ζητώ την απόλυτη προτεραιότητα του ενός έναντι του άλλου.
-
Λέω απλώς ότι όταν λύνουμε προβλήματα,
-
θα έπρεπε να μετρούν και τα τρία ισομερώς
-
και να ψάχνουμε να βρούμε
-
απαντήσεις που να εφαρμόζουν τη μέση λύση.
-
Αν ρίξουμε μια ματιά σε μεγάλες επιχειρήσεις,
¶
-
θα δούμε ότι κάπως έτσι λειτουργούν.
-
Οι πραγματικά επιτυχημένες επιχειρήσεις--
-
Η Google είναι μια σπουδαία, σπουδαία τεχνολογική επιτυχία,
-
που, ωστόσο, βασίζεται σε μια καλή ψυχολογική κατανόηση:
-
Οι άνθρωποι πιστεύουν πως ό,τι κάνει μόνο ένα πράγμα,
-
το κάνει καλύτερα, από ό,τι κάνει αυτό και κάτι άλλο μαζί.
-
Είναι ένα έμφυτο πράγμα που ονομάζεται διάχυση σκοπού.
-
Ο Άγιελτ Φίσμπαχ έχει γράψει γι αυτό.
-
Ολοι πάνω-κάτω, στην εποχή του Google,
¶
-
προσπαθούσαν να αποτελούν ένα πόρταλ.
-
Υπάρχει, ασφαλώς, η λειτουργία της αναζήτησης,
-
υπάρχει όμως και ο καιρός, τα αθλητικά, τα νέα.
-
Το Google κατάλαβε πως αν είσαι απλώς μια μηχανή αναζήτησης,
-
ο κόσμος θεωρεί ότι είσαι μια πολύ, πολύ καλή μηχανή αναζήτησης.
-
Είναι κάτι που γνωρίζουμε όλοι μας
-
όπως όταν πάμε να αγοράσουμε μια τηλεόραση.
-
Στη χειρότερη γωνιά με τις επίπεδες τηλεοράσεις
-
βλέπεις όλα αυτά τα απεχθή πράγματα που ονομάζονται τηλεοράσεις με ενσωματωμένα DVD players.
-
Δεν ξέρουμε τίποτα για την ποιότητα όλων αυτών των πραγμάτων,
-
αλλά βλέπουμε μια τηλεόραση με ενσωματωμένο DVD player και λέμε: «Μπλιάχ.
-
Είναι συνδυασμός σκατοτηλεόρασης και άχρηστου DVD player».
-
Με συνέπεια να βγαίνουμε απ' τα μαγαζιά με δυο ξεχωριστές συσκευές.
-
Το Google δεν είναι μόνο μια επιτυχία στο επίπεδο της ψυχολογίας αλλά και στο επίπεδο της τεχνολογίας.
-
Προτείνω τη χρήση της ψυχολογίας για την επίλυση των προβλημάτων μας
¶
-
τα οποία δεν γνωρίζαμε καν ότι ήταν προβλήματα.
-
Να τι προτείνω για να κάνουμε τους ανθρώπους να ολοκληρώνουν τη λήψη των αντιβιοτικών τους.
-
Μην τους δίνετε 24 άσπρα χάπια.
-
Δώστε τους 18 άσπρα και έξι μπλε
-
και πείτε τους να πάρουν τα άσπρα πρώτα και μετά τα μπλε.
-
Αυτό λέγεται τεμαχισμός.
-
Είναι μεγαλύτερη η πιθανότητα οι άνθρωποι να φτάσουν μέχρι το τέλος
-
όταν υπάρχει ένα δείκτης κάπου στη μέση της διαδρομής.
-
Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη, κατά τη γνώμη μου, των οικονομικών
¶
-
είναι ότι δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό που είναι κάτι,
-
ας πούμε σύνταξη, ανεργία, κόστος,
-
είναι μια λειτουργία, όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ως έννοια.
-
Αυτό είναι ένα πέρασμα διοδίων στη Βρετανία.
¶
-
Οι ουρές είναι συχνό φαινόμενο.
-
Μερικές φορές είναι απελπιστικά μεγάλες.
-
Μπορεί να εφαρμοστεί η ίδια λογική
-
στους διαδρόμους ασφαλείας των αεροδρομίων.
-
Τι θα συνέβαινε εάν χρειαζόταν να πληρώσεις διπλάσιο χρηματικό ποσό για να διασχίσεις τη γέφυρα,
-
αλλά να περάσεις από μια λωρίδα εξπρές;
-
Δεν είναι κάτι παράλογο. Είναι οικονομικά αποτελεσματικό.
-
Ο χρόνος μετράει περισσότερο σε κάποιους ανθρώπους.
-
Αν περιμένεις για να πας σε μια συνέντευξη για εργασία,
-
σαφώς και θα πλήρωνες κάτι παραπάνω για να περάσεις από τη λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας.
-
Αν πηγαίνεις να επισκεφθείς την πεθερά σου,
-
μπορεί να προτιμήσεις την αριστερή λωρίδα.
-
Το μόνο πρόβλημα είναι ότι αν προτείνεις αυτή την οικονομικά αποτελεσματική λύση,
¶
-
ο κόσμος το απεχθάνεται.
-
Διότι νομίζουν ότι σκόπιμα δημιουργούνται καθυστερήσεις στη γέφυρα
-
για να μεγιστοποιηθούν τα έσοδα,
-
και «Γιατί στο καλό θα πρέπει να χρηματοδοτήσω την ανικανότητά σου;»
-
Από την άλλη, αν αλλάξουν ελαφρώς το πλαίσιο
-
και δημιουργηθεί διοίκηση φιλανθρωπικού χαρακτήρα,
-
έτσι ώστε τα επιπλέον χρήματα που εισπράττονται να μην πηγαίνουν στην εταιρία της γέφυρας αλλά για φιλανθρωπίες,
-
η νοοτροπία πληρωμής αλλάζει εντελώς.
-
Διαμορφώνεται μια σχετικά αποτελεσματική οικονομικά λύση,
-
τέτοια που έχει την επιδοκιμασία του κόσμου
-
με κάποιο βαθμό συμπάθειας,
-
και όχι δυσαρέσκειας.
-
Στο σημείο λοιπόν που οι οικονομολόγοι κάνουν το βασικό λάθος
¶
-
είναι ότι νομίζουν πως τα χρήματα είναι χρήματα.
-
Στην πραγματικότητα η δυσκολία που βιώνω πληρώνοντας πέντε λίρες,
-
δεν είναι ανάλογη του ποσού,
-
αλλά του πού νομίζω ότι πάνε αυτά τα χρήματα.
-
Νομίζω ότι η κατανόηση αυτού του πράγματος θα έφερνε επανάσταση στη φορολογική πολιτική.
-
Θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στις δημόσιες υπηρεσίες.
-
Θα μπορούσε να επιφέρει σημαντικές αλλαγές.
-
Να ένας τύπος που καλό θα ήταν όλοι να μελετήσουμε.
¶
-
Είναι οικονομολόγος σε σχολή της Αυστρίας
-
που δραστηριοποιήθηκε αρχικά στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα στη Βιέννη.
-
Το ενδιαφέρον σχετικά με την Αυστριακή σχολή
-
είναι ότι αναπτύχθηκε παράλληλα με τον Φρόιντ.
-
Ενδιαφέρονται κυρίως για την ψυχολογία.
-
Πίστευαν ότι υπήρχε μια επιστήμη που ονομάζεται Πραξεολογία,
-
που είναι προαπαιτούμενη για τη μελέτη των οικονομικών.
-
Πραξεολογία είναι η μελέτη της ανθρώπινης επιλογής, δράσης και λήψης αποφάσεων.
-
Νομίζω πως έχουν δίκιο.
-
Νομίζω ότι ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε στο σημερινό κόσμο
-
είναι ότι η επιστήμη των οικονομικών
-
θεωρεί εαυτήν προαπαιτούμενη επιστήμη για τη μελέτη της ανθρώπινης ψυχολογίας.
-
Όμως, όπως λέει ο Τσάρλι Μάνγκερ, «Εάν η οικονομία δεν είναι συμπεριφορική,
-
δεν ξέρω τι στο διάολο είναι».
-
Κατά ενδιαφέροντα τρόπο, ο Βον Μίσεζ, πιστεύει ότι τα οικονομικά είναι υποσύνολο της ψυχολογίας.
¶
-
Νομίζω ότι αναφέρεται στα οικονομικά ως
-
«η μελέτη της ανθρώπινης πραξεολογίας κάτω από συνθήκες σπανιότητας».
-
Νομίζω,όμως, ότι ο Βον Μίσεζ, ανάμεσα σε άλλα,
-
χρησιμοποιεί μια αναλογία που πιθανόν είναι η καλύτερη δικαίωση και εξήγηση
-
για την αξία του μάρκετινγκ, την αξία της προσλαμβάνουσας αξίας
-
και το γεγονός ότι θα έπρεπε στην πραγματικότητα να την διαχειριστούμε ως απολύτως ισάξια
-
οποιασδήποτε άλλης αξίας.
-
΄Όλοι μας --ακόμη και όσοι εργάζονται στο μάρκετινγκ-- τείνουμε
¶
-
να σκεφτόμαστε την αξία με δυο τρόπους.
-
Υπάρχει η πραγματική αξία,
-
που είναι όταν κάνεις κάτι σε ένα εργοστάσιο και παρέχεις μια υπηρεσία,
-
και μετά υπάρχει η αμφισβητούμενη αξία,
-
την οποία δημιουργείς αλλάζοντας τον τρόπο που οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα.
-
Ο Βον Μίσεζ διαφωνούσε με αυτή τη διάκριση.
-
Χρησιμοποιούσε την ακόλουθη αναλογία.
-
Αναφερόταν στους περίεργους οικονομολόγους που ονομάζονται Γάλλοι Φυσιοκράτες,
-
οι οποίοι πίστευαν ότι η μόνη αληθινή αξία είναι αυτή που αποκτιέται από τη γη.
-
Αν, λοιπόν, είσαι βοσκός ή χτίστης ή γεωργός,
-
δημιουργείς πραγματική αξία.
-
Αν, όμως, αγόραζες μαλλί απ' τον βοσκό
-
και σου χρέωναν επιπλέον χρήματα για να το κάνουν καπέλο,
-
στην πραγματικότητα δε δημιουργούσες αξία,
-
εκμεταλλευόσουν το βοσκό.
-
Έρχεται τώρα ο Βον Μίσεζ και λέει ότι τα σύγχρονα οικονομικά κάνουν το ίδιο λάθος
¶
-
σε σχέση με τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ.
-
Λέει, ότι εάν έχεις ένα εστιατόριο,
-
δεν υπάρχει υγιής διάκριση
-
ανάμεσα στην αξία που δημιουργείς παρασκευάζοντας τροφή
-
και την αξία που δημιουργείς καθαρίζοντας το πάτωμα.
-
'Ένα από αυτά δημιουργεί, πιθανόν, το πρωταρχικό προϊόν--
-
το πράγμα που νομίζουμε ότι πληρώνουμε--
-
το άλλο που δημιουργεί τις συνθήκες
-
μέσα στις οποίες μπορούμε να απολαύσουμε και να εκτιμήσουμε το προϊόν.
-
Η ιδέα ότι το ένα θα έπρεπε να έχει προτεραιότητα έναντι του άλλου
-
είναι λάθος από τη βάση της.
-
Δοκιμάστε αυτό το γρήγορο πείραμα.
¶
-
Φανταστείτε ένα εστιατόριο που σερβίρει φαγητό βραβευμένο με αστέρια Μισελάν,
-
αλλά στην πραγματικότητα το εστιατόριο βρωμά υπόνομο
-
και έχει περιττώματα ανθρώπων στο πάτωμα.
-
Το καλύτερο πράγμα που μπορεί κανείς να κάνει εκεί για να δημιουργήσει αξία
-
δεν είναι να βελτιώσει το φαγητό περαιτέρω,
-
είναι να ξεφορτωθεί τη μυρωδιά και να καθαρίσει το πάτωμα.
-
Καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι ζωτικής σημασίας.
-
Αν φαίνεται να είναι περίεργο, δύσκολο πράγμα,
¶
-
στο Η.Βασίλειο, το ταχυδρομείο είχε 98 τοις εκατό επιτυχία
-
στην παράδοση της εξπρές αλληλογραφίας την επόμενη μέρα.
-
Αποφάσισαν ότι δεν ήταν αρκετά καλό
-
και θέλησαν να το ανεβάσουν στο 99.
-
Η προσπάθεια για κάτι τέτοιο απορύθμισε τον οργανισμό.
-
Αν το ίδιο χρονικό διάστημα πήγαιναν και ρωτούσαν τον κόσμο,
-
«Τι ποσοστό εξπρές αλληλογραφίας φτάνει την επόμενη μέρα;»
-
η μέση απάντηση ή η πιθανολογούμενη απάντηση θα ήταν 50 με 60 τοις εκατό.
-
Αν, τώρα, η αντίληψή σας είναι χειρότερη από την πραγματικότητά σας,
-
τι στο καλό κάνετε, στην προσπάθεια να αλλάξετε την πραγματικότητα;
-
Είναι σαν να προσπαθείτε να αλλάξετε την τροφή στο εστιατόριο που βρωμάει.
-
Αυτό που χρειάζεται να κάνετε
-
είναι πρώτα να πείτε στον κόσμο
-
ότι το 98 τοις εκατό της αλληλογραφίας φτάνει την επόμενη μέρα.
-
Αυτό είναι αρκετά καλό.
-
Θα έλεγα ότι στη Βρετανία υπάρχει ένα καλύτερο πλαίσιο αναφοράς,
-
το οποίο είναι να πουν στον κόσμο
-
ότι περισσότερη εξπρές αλληλογραφία φτάνει την επόμενη μέρα
-
στο Η.Βασίλειο απ' ό,τι στη Γερμανία.
-
Γιατί γενικά στη Βρετανία αν κάποιος θέλει να μας χαροποιήσει για κάτι,
-
απλώς μπορεί να μας πει ότι το κάνουμε καλύτερα από τη Γερμανία.
-
(Γέλια)
-
(Χειροκρότημα)
-
Διαλέξτε το πλαίσιο αναφοράς σας και την προσλαμβάνουσα αξία
¶
-
και ως αποτέλεσμα η πραγματική αξία μεταβάλλεται εντελώς.
-
Για τους Γερμανούς πρέπει να ειπωθεί
-
ότι οι Γερμανοί και οι Γάλλοι κάνουν υπέροχη δουλειά
-
στη δημιουργία μιας ενωμένης Ευρώπης.
-
Το μόνο πράγμα που δεν περιμένουν είναι ότι ενώνουν την Ευρώπη
-
μέσω ενός ήπιου μίσους Γερμανών και Γάλλων εξίσου.
-
Αλλά εγώ είμαι Βρετανός και μας αρέσει έτσι.
-
Βλέπουμε, επίσης, ότι σε κάθε περίπτωση η πρόσληψή μας είναι διάτρητη.
¶
-
Δε βλέπουμε διαφορά ανάμεσα στην ποιότητα του φαγητού
-
και στο περιβάλλον στο οποίο το καταναλώνουμε.
-
Όλοι σας έχετε εμπειρία αυτού του φαινομένου
-
αν σας έχουν πλύνει ή καθαρίσει το αυτοκίνητο.
-
Όταν το πάρετε και φύγετε νιώθετε ότι οδηγείτε καλύτερα.
-
Η αιτία είναι,
-
εκτός και αν ο τεχνικός του έχει αλλάξει μυστηριωδώς τα λάδια,
-
και εκτελεί εργασίες για τις οποίες δεν τον έχω πληρώσει ή δεν τις γνωρίζω,
-
είναι γιατί η αντίληψή μας είναι διάτρητη.
-
Τα επώνυμα αναλγητικά είναι περισσότερο αποτελεσματικά στην υποχώρηση του πόνου
¶
-
από τα μη επώνυμα.
-
Δεν αναφέρομαι στην αναφερόμενη υποχώρηση του πόνου,
-
αλλά στην πραγματικά μετρημένη υποχώρηση του πόνου.
-
Εν πάση περιπτώσει η αντίληψη είναι διάτρητη.
-
Αν λοιπόν κάνετε κάτι που από κάποια άποψη το αντιλαμβάνεστε άσχημα,
-
μπορεί να καταστρέψετε την άλλη άποψη.
-
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
-