Return to Video

Diktatörler politik karikatürlerden nefret ederler -- bu nedenle çizmeye devam ediyorum

  • 0:00 - 0:04
    [Bu konuşma ardıl İngilizce çevirisiyle
    İspanyolca olarak yapıldı]
  • 0:05 - 0:09
    (Rayma Suprani: İspanyolca konuşuyor)
  • 0:09 - 0:11
    Cloe Shasha: Ben küçük bir çocukken
  • 0:11 - 0:13
    evimin tüm duvarlarına çizerdim.
  • 0:13 - 0:16
    (RS: İspanyolca konuşuyor)
  • 0:22 - 0:24
    CS: Ta ki bir gün annem sinirlenip bana,
  • 0:24 - 0:26
    "Sadece bir duvara çizebilirsin.
  • 0:26 - 0:28
    Diğerlerine çizme" diyene kadar.
  • 0:28 - 0:29
    (Kahkaha)
  • 0:29 - 0:33
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 0:33 - 0:36
    Bu deneyimlediğim
    ilk totaliter sansür eylemiydi.
  • 0:36 - 0:40
    (Kahkaha)
  • 0:40 - 0:42
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 0:45 - 0:48
    Fakat özgürlüğün kısıtlanması
    yaratıcılığı teşvik eder ve güçlendirir.
  • 0:49 - 0:52
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 1:07 - 1:09
    Çocukluğumun üzerinden uzun yıllar geçti
  • 1:09 - 1:11
    ancak okul derslerim boyunca,
  • 1:11 - 1:14
    dikkatimi profesörlerime vermek yerine
  • 1:14 - 1:16
    kendimi defterlerimin kenarlarına
    çizerken buluyordum.
  • 1:16 - 1:20
    İletişim ve yazma becerilerimi
    geliştirmek adına
  • 1:20 - 1:22
    üniversitede gazetecilik okudum
  • 1:22 - 1:24
    ama hayatta kendimi
    bağlı hissettiğim tek şey
  • 1:24 - 1:26
    çizmekti.
  • 1:26 - 1:28
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 1:32 - 1:33
    Ben şimdilerde bir diktatörlük olan
  • 1:33 - 1:37
    Venezuela adında bir ülkede,
    bir demokraside doğdum.
  • 1:37 - 1:41
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 1:50 - 1:51
    19 yıl boyunca
  • 1:51 - 1:53
    Venezuela'nın en büyük
    gazatelerinden biri olan
  • 1:53 - 1:56
    "El Universal"ın günlük karikatüristiydim.
  • 1:56 - 2:01
    Siyasi ve kültürel güncel olayları çizime
    dönüştürmekten gerçekten keyif aldım.
  • 2:01 - 2:04
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 2:13 - 2:15
    2014 yılında,
  • 2:15 - 2:18
    Venezuela'daki sağlık sistemi ile ilgili
    çizdiğim bir karikatür yüzünden
  • 2:18 - 2:21
    gazetedeki işimden kovuldum.
  • 2:21 - 2:24
    Düz bir kalp mönitörü çizgisi çizdim.
  • 2:24 - 2:26
    Ancak bu çizgiyi, kasıtlı olarak
  • 2:26 - 2:29
    Venezuela'nın eski başkanı, Hugo Chavez'in
  • 2:29 - 2:31
    imzasına benzeterek çizdim.
  • 2:31 - 2:32
    (Kahkaha)
  • 2:32 - 2:34
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 2:40 - 2:42
    Bütün bunlar, gazete
    bilinmeyen bir şirket tarafından
  • 2:42 - 2:44
    satın alındıktan sonra oldu
  • 2:44 - 2:45
    ve bazılarımız
  • 2:45 - 2:49
    bu anlaşmanın arkasında Venezuela
    hükûmetinin olduğundan şüphelendik.
  • 2:49 - 2:53
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 3:00 - 3:03
    Bir karikatürist olarak çalışmam,
    diktatörlük için giderek
  • 3:03 - 3:04
    daha fazla baş belası oldu.
  • 3:04 - 3:07
    Onların herhangi bir ifade özgürlüğüne
    ya da özgür düşünmeye
  • 3:07 - 3:08
    hoşgörüsü yoktur.
  • 3:09 - 3:12
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 3:26 - 3:27
    Kovulduktan sonra
  • 3:27 - 3:30
    kendi ülkemde güvensiz
    hissetmeye başladım.
  • 3:30 - 3:32
    İsimsiz çağrılar ve ölüm tehditleri aldım.
  • 3:32 - 3:35
    Ulusal televizyonda alenen dalga geçildim.
  • 3:35 - 3:38
    Sonunda Venezuela'dan
    ayrılmak zorunda kaldım
  • 3:38 - 3:41
    ve şimdi özgürce, kendi çalışmalarımın
    editörü olduğum
  • 3:41 - 3:42
    Miami, Florida'da yaşıyorum.
  • 3:42 - 3:46
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 3:55 - 3:59
    Siyasi bir karikatür, bir ülkede
    özgürlüğün barometresidir.
  • 3:59 - 4:01
    Diktatörlerin karikatüristlerden
    nefret etmesinin
  • 4:01 - 4:04
    ve mizahı sosyal ve politik meselelerin
    aynası olarak içeren
  • 4:04 - 4:07
    her şeyi yok etmeye
    çalışmalarının sebebi budur.
  • 4:08 - 4:11
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 4:15 - 4:18
    Bir karikatür, gizli bir gerçeği
    ortaya çıkaran fikirlerin ve çizimlerin
  • 4:18 - 4:20
    hassas bir dengesini içerir.
  • 4:20 - 4:25
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 4:25 - 4:29
    İyi bir karikatür,
    uzun metrajlı bir filmin
  • 4:29 - 4:31
    tek bir karede tasvir edilmesidir.
  • 4:31 - 4:34
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 4:44 - 4:48
    Bir karikatür, hikâyenin özünü
    hassasiyetiyle iletmeli.
  • 4:48 - 4:49
    Başarılı olduğunda
  • 4:49 - 4:53
    mesajı insanlarda
    "bir doz şüphecilik aşılama"
  • 4:53 - 4:55
    etkisi yaratabilir.
  • 4:55 - 4:58
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 5:11 - 5:14
    Karikatürler gözlem
    ve analizden çıkarılır.
  • 5:14 - 5:16
    Klasik, modern ve paleolitik
    masalların yanı sıra
  • 5:16 - 5:20
    mitolojinin esinlerinden ilham alırlar.
  • 5:20 - 5:22
    (Kahkaha)
  • 5:22 - 5:26
    Modern bir imparatorun
    yeni kıyafetler giydiği söylendiğinde
  • 5:26 - 5:30
    karikatürler imparatorun hâlâ
    çıplak olabileceğini ortaya koyar.
  • 5:30 - 5:34
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 5:46 - 5:48
    Kariyerimin bir noktasında
  • 5:48 - 5:52
    domuzlar çizdim ve onları barışçıl öğrenci
    gösterilerini durdurmaktan sorumlu
  • 5:52 - 5:56
    politikacılar ve ulusal
    muhafızlarla mukayese ettim.
  • 5:56 - 5:58
    Bir gün ofisime döndüğümde
  • 5:58 - 6:00
    masamda bir mektup vardı.
  • 6:00 - 6:04
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 6:04 - 6:07
    Mektup Venezuela
    Domuz Federasyonu'ndan geliyordu.
  • 6:07 - 6:08
    (Kahkaha)
  • 6:08 - 6:12
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 6:30 - 6:31
    Mektupta,
  • 6:31 - 6:35
    "Lütfen domuz kadar harika bir hayvanı
    politikacılarla karşılaştırmayın" diyordu.
  • 6:35 - 6:36
    (Kahkaha)
  • 6:36 - 6:37
    "Domuzlar çok cana yakın ve asil,
  • 6:37 - 6:39
    harika bir maskot olabilirler,
  • 6:39 - 6:40
    iyi evcil hayvanlardır
  • 6:40 - 6:44
    ve etleriyle bize besin sağlarlar."
  • 6:44 - 6:46
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 6:50 - 6:52
    Bence kesinlikle haklıydılar.
  • 6:52 - 6:53
    Daha fazla domuz çizmedim
  • 6:53 - 6:55
    ama politikacıları çizmeye devam ettim.
  • 6:55 - 6:56
    (Kahkaha)
  • 6:56 - 6:59
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 7:14 - 7:17
    Bir karikatür birden fazla
    şeridi varmış gibi görünen
  • 7:17 - 7:19
    bir bilgi otoyolunda seyahat eder.
  • 7:19 - 7:21
    Ancak gerçekte, bu şeritlerin tümü
  • 7:21 - 7:25
    ya pozitif ya da öfke gibi
    ikili bir yanıta yol açar.
  • 7:25 - 7:28
    "Beğendim" veya "Beğenmedim."
  • 7:28 - 7:29
    İnternette
  • 7:29 - 7:32
    demokratik düşünceyi yöneten
    yanıt bunlardır.
  • 7:32 - 7:36
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 7:44 - 7:46
    Bizler detaylı tartışmalar için
    alanları kaybettik
  • 7:46 - 7:47
    ve zamanımız yok.
  • 7:47 - 7:50
    Bu yüzden sadece onaylayarak
    veya küçümseyerek cevap veriyoruz
  • 7:50 - 7:53
    ve algoritmaların
    devralmasına izin veriyoruz.
  • 7:53 - 7:56
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 8:09 - 8:13
    Ancak bir karikatür derin bir alandan,
    detaylı bir düşünceden doğar.
  • 8:13 - 8:16
    İyi bir karikatür oluşturmak,
    bir taslak ve sonra bir taslak daha,
  • 8:16 - 8:18
    tekrarlanan başarısızlıkları içerir
  • 8:18 - 8:20
    ve bir karikatürist,
    çalışmalarıyla bir çatışmadan ziyade
  • 8:20 - 8:23
    bir konuşmayı başlatmak için
  • 8:23 - 8:25
    kendi tabularını yıkmak zorunda.
  • 8:25 - 8:29
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 8:43 - 8:46
    2013 yılında Başkan Chavez öldü
  • 8:46 - 8:49
    ve "El Universal"da
    günün karikatürü olarak
  • 8:49 - 8:50
    ne çizeceğimi düşünüyordum.
  • 8:50 - 8:53
    Şahsen vefat ettiği için mutluydum
  • 8:53 - 8:55
    çünkü gücünün sona ermesinin
  • 8:55 - 8:58
    ülkemizi özgürlüğe ve daha iyi zamanlara
    yaklaştıracağını düşünüyordum.
  • 8:58 - 9:02
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 9:08 - 9:11
    Ancak Chavez'in ölümü için
    yas tutan birçok insan vardı.
  • 9:11 - 9:14
    Venezuela'da bölünmüş bir düşünce vardı.
  • 9:14 - 9:15
    Bazıları kutlama yapıyor,
  • 9:15 - 9:18
    diğerleri ise liderlerini
    kaybettiklerine ağlıyordu.
  • 9:18 - 9:21
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 9:33 - 9:35
    Kendimi hapsedilmiş hissettim.
  • 9:35 - 9:37
    Bu tarihi anda ne çizeceğimi
    gerçekten bilmiyordum.
  • 9:37 - 9:41
    Mutluluğumun işime karışmasına
    izin vermemem ve olgun bir şekilde
  • 9:41 - 9:44
    insanların üzüntüsüne
    saygı duymam gerektiğini biliyordum.
  • 9:44 - 9:46
    Peki ne çizebilirdim?
  • 9:46 - 9:49
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 10:03 - 10:06
    Taslaklar çizerek ve onları atarak
    uzun saatler harcadım.
  • 10:06 - 10:08
    Editörüm beni arayıp
  • 10:08 - 10:10
    "o günün gazetesi için
    her şeyin geciktiğini" söyledi
  • 10:10 - 10:12
    ve "benim ne zaman
    bitireceğimi" sordu.
  • 10:12 - 10:15
    Gecenin ortasında aklıma bir fikir geldi
  • 10:15 - 10:16
    ve sonra tarihsel bir anı gösteren
  • 10:16 - 10:20
    bir karikatür yayınladık.
  • 10:20 - 10:23
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 10:23 - 10:26
    "Kırmızı renkli düşmüş
    bir şah satranç taşı."
  • 10:27 - 10:30
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 10:39 - 10:41
    İyi bir karikatür çok fazla güce sahiptir.
  • 10:41 - 10:44
    Eylem ve reaksiyon üretebilir.
  • 10:44 - 10:47
    Bu yüzden bir karikatürist güçlerini
    sorumlu bir şekilde kullanmalı,
  • 10:47 - 10:49
    gerçeği göstermeli
  • 10:49 - 10:52
    ve sonuçlardan korkmadan çizebilmeli.
  • 10:52 - 10:56
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 10:56 - 10:58
    Bir görüşe sahip olmanın bedeli var
  • 10:58 - 11:00
    ve bazı ülkelerde bu bedel ağır.
  • 11:01 - 11:04
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 11:18 - 11:19
    Venezuela'da
  • 11:19 - 11:22
    barışçıl protesto gösterileri nedeniyle
    birçok genç öldürüldü.
  • 11:22 - 11:24
    Demir parmaklıklar ardında
    "politik mahkumlar"
  • 11:24 - 11:26
    olarak kalan kadın ve erkekler var.
  • 11:26 - 11:27
    Bu nedenle yıllar boyunca
  • 11:27 - 11:29
    hapsedilmiş kadınların yüzlerini çizdim
  • 11:29 - 11:33
    çünkü onların toplum tarafından
    unutulmasını istemiyorum.
  • 11:33 - 11:36
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 11:55 - 11:58
    Bu yıl, bir grup avukatın
    Venezuela siyasi mahkumları için
  • 11:58 - 11:59
    pro bono çalışması yaptığı,
  • 11:59 - 12:01
    bir suç forumu olan
  • 12:01 - 12:03
    El Foro Penal adlı etkinlikte
  • 12:03 - 12:06
    genç bir kadın bana yaklaştı
  • 12:06 - 12:07
    ve "Hapse atıldım
  • 12:07 - 12:10
    ve sonra sen yüzümü ve hikâyemi çizdin.
  • 12:10 - 12:13
    Bu çizim sayesinde
    insanlar kim olduğumu biliyordu.
  • 12:13 - 12:16
    Karikatürün hapisteki günlerime
    katlanmama yardım etti.
  • 12:16 - 12:17
    Teşekkür ederim" dedi.
  • 12:17 - 12:20
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 12:24 - 12:26
    Bu benim için çok önemli bir andı
  • 12:26 - 12:28
    çünkü ülkemin anılarıyla ve insanlarıyla
  • 12:28 - 12:30
    iş birliği yapmanın bir yolunu bulmuştum.
  • 12:30 - 12:33
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 12:50 - 12:53
    Geçen yıl göçmenlikle ilgili
    çizimler yapmaya başladım.
  • 12:53 - 12:56
    Kendi dünyamı, korkularımı,
  • 12:56 - 12:58
    valizim, köklerimi
  • 12:58 - 13:02
    ve Venezuela'da geride bırakmak
    zorunda olduğum her şeyi çizdim.
  • 13:02 - 13:05
    ABD'de bir göçmen olarak karşıma çıkan
  • 13:05 - 13:07
    yeni fırsatlara olan sevincimi de çizdim.
  • 13:07 - 13:10
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 13:14 - 13:16
    Sonrasında göçmenlik deneyimini
  • 13:16 - 13:19
    ve psikolojisini temsil eden
    bir dizi çizim üzerinde çalıştım.
  • 13:19 - 13:22
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 13:33 - 13:36
    Göçmen olmak başka bir
    gezegene taşınmak gibidir.
  • 13:36 - 13:40
    İlk başta yeni dünyanla ilgili
    hiçbir şey anlamazsın.
  • 13:40 - 13:42
    Yeni hayatınıza uyum sağlamanız için
  • 13:42 - 13:45
    nasıl kullanıldığını öğrenmeniz
    gereken yabancı araçlar,
  • 13:45 - 13:47
    yeni kurallar ve yeni bir dil vardır.
  • 13:47 - 13:50
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 13:53 - 13:56
    Bir göçmen olmak
    Ay'a inen bir astronot olmaya
  • 13:56 - 13:58
    en yakın şey.
  • 13:58 - 14:00
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 14:14 - 14:16
    Zamanla, bu çizimler serisi
  • 14:16 - 14:19
    "Ben, Göçmen" adlı
    gezici bir sergi hâline geldi.
  • 14:19 - 14:23
    Sergi Miami, Houston, Madrid,
    Barcelona da dâhil olmak üzere
  • 14:23 - 14:24
    birçok şehre gitti
  • 14:24 - 14:26
    ve daha fazla yere
    ulaşacağını da umuyoruz.
  • 14:26 - 14:29
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 14:34 - 14:36
    Sergi, diasporanın,
  • 14:36 - 14:40
    insanların toplandıkları ve "göçmenliğin
    getirdiği ortak acı deneyimlerini"
  • 14:40 - 14:43
    paylaştıkları bir buluşma alanı
    hâline geldi.
  • 14:43 - 14:46
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 15:03 - 15:05
    Bu çizimlerle anlatmak istediğim,
  • 15:05 - 15:07
    bir göçmenin suçlu olmadığı.
  • 15:07 - 15:10
    Bir göçmen,
    hayatı parçalanmış bir insandır.
  • 15:10 - 15:13
    Muhtemelen insancıl olmayan koşullarla
  • 15:13 - 15:15
    ailesinden koparılmış bir insandır.
  • 15:15 - 15:19
    Daha iyi bir yaşam için ülkelerini
    terk etmek zorunda kalanlardır.
  • 15:19 - 15:22
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 15:32 - 15:34
    Bir çizim bir yerin,
    bir evrenin, bir ülkenin
  • 15:34 - 15:37
    ya da bir toplumun birleşimi olabilir.
  • 15:37 - 15:40
    Aynı zamanda birinin zihninin
    işleyişini de temsil edebilir.
  • 15:40 - 15:44
    Benim için karikatür çizmek
    bir direniş şekli.
  • 15:44 - 15:47
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 15:58 - 16:00
    Bir karikatür Rosetta taşı gibidir.
  • 16:00 - 16:02
    Eğer onu uzaya fırlatırsak
  • 16:02 - 16:04
    gelecekteki bir uzaylı geçmişte
    bir zamanlar
  • 16:04 - 16:06
    özgür düşüncesi olan
  • 16:06 - 16:09
    uygar bir dünyaya sahip olduğumuzu
    kesinlikle bilecektir.
  • 16:09 - 16:12
    (İspanyolca konuşuyor)
  • 16:16 - 16:19
    Annemin bana çizme özgürlüğünü verdiği
    bu tek duvar bana sonsuz gibi geliyor.
  • 16:19 - 16:22
    Bu yüzden de hâlâ çiziyorum.
  • 16:22 - 16:24
    Çok teşekkür ederim.
  • 16:24 - 16:30
    (Tezahürat ve alkışlar)
Title:
Diktatörler politik karikatürlerden nefret ederler -- bu nedenle çizmeye devam ediyorum
Speaker:
Rayma Suprani
Description:

Hükûmeti eleştiren çalışmalar yayımladığı için memleketi Venezuela'dan sürgün edilen Rayma Suprani, "Siyasi bir karikatür, özgürlüğün barometresidir" diyor. "Bu yüzden diktatörler karikatüristlerden nefret ediyorlar." Totaliterciliğe karşı korkulukla geçen bir kariyerden öne çıkan bir konuşmada Suprani, karikatürlerin topluma nasıl ayna tuttuğunu ve gizli gerçekleri nasıl ortaya çıkardığını keşfediyor ve yüksek bedel ödemesine rağmen neden hâlâ çizmeye devam ettiğini anlatıyor. (Ardıl İngilizce çeviriyle İspanyolca verilmiştir)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:42

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.