Return to Video

Dictators haten politieke cartoons -- ik blijf ze dus tekenen

  • 0:00 - 0:04
    [Deze talk werd gegeven in het Spaans
    met opeenvolgende vertaling in het Engels]
  • 0:05 - 0:09
    (Rayma Suprani: Spreekt Spaans)
  • 0:09 - 0:11
    Cloe Shasha: Toen ik een klein meisje was,
  • 0:11 - 0:13
    tekende ik vaak op de muren van mijn huis.
  • 0:13 - 0:16
    (RS: Spreekt Spaans)
  • 0:22 - 0:24
    CS: Tot mijn moeder boos werd
    en tegen me zei:
  • 0:24 - 0:26
    "Je mag maar op één muur tekenen.
  • 0:26 - 0:28
    Niet op de andere muren."
  • 0:28 - 0:29
    (Gelach)
  • 0:29 - 0:33
    (Spreekt Spaans)
  • 0:33 - 0:36
    Dat was de eerste keer
    dat ik totalitaire censuur ervoer.
  • 0:36 - 0:39
    (Gelach)
  • 0:40 - 0:42
    (Spreekt Spaans)
  • 0:45 - 0:48
    Maar gebrek aan vrijheid stimuleert
    de creativiteit en maakt ze sterker.
  • 0:49 - 0:52
    (Spreekt Spaans)
  • 1:07 - 1:09
    Vele jaren zijn verstreken
    sinds mijn kindertijd,
  • 1:09 - 1:11
    maar op school
  • 1:11 - 1:14
    tekende ik in de marge van mijn schriften
  • 1:14 - 1:16
    in plaats van op te letten.
  • 1:16 - 1:18
    Ik studeerde journalistiek
  • 1:18 - 1:21
    om mijn communicatie-
    en schrijfvaardigheid te verbeteren,
  • 1:21 - 1:24
    maar het enige waartoe ik me
    aangetrokken voelde in het leven
  • 1:24 - 1:26
    was tekenen.
  • 1:26 - 1:27
    (Spreekt Spaans)
  • 1:32 - 1:33
    Ik ben geboren in een democratie,
  • 1:33 - 1:37
    in Venezuela, nu een dictatuur.
  • 1:37 - 1:41
    (Spreekt Spaans)
  • 1:50 - 1:51
    19 jaar lang
  • 1:51 - 1:53
    was ik de dagelijkse cartoonist
    voor ‘El Universal’,
  • 1:53 - 1:56
    een van de grootste kranten in Venezuela.
  • 1:56 - 1:57
    Ik genoot er echt van
  • 1:57 - 2:01
    om de politieke en culturele actualiteit
    in tekeningen te vertalen.
  • 2:01 - 2:02
    (Spreekt Spaans)
  • 2:13 - 2:15
    In 2014
  • 2:15 - 2:17
    verloor ik mijn baan bij de krant
  • 2:17 - 2:20
    door een cartoon over
    de gezondheidszorg in Venezuela.
  • 2:21 - 2:24
    Ik tekende een vlakke lijn
    van een hartslagmonitor,
  • 2:24 - 2:26
    maar opzettelijk
    tekende ik een hartslaglijn
  • 2:26 - 2:29
    die leek op de handtekening
    van Hugo Chavez,
  • 2:29 - 2:31
    de voormalige president van Venezuela.
  • 2:31 - 2:32
    (Gelach)
  • 2:32 - 2:34
    (Spreekt Spaans)
  • 2:40 - 2:42
    Dit gebeurde nadat de krant werd opgekocht
  • 2:42 - 2:44
    door een onbekend bedrijf.
  • 2:44 - 2:45
    Sommigen van ons vermoedden
  • 2:45 - 2:49
    dat de Venezolaanse regering erachter zat.
  • 2:49 - 2:50
    (Spreekt Spaans)
  • 3:00 - 3:01
    Mijn werk als cartoonist
  • 3:01 - 3:04
    werd meer en meer
    een luis in de pels van de dictatuur.
  • 3:04 - 3:07
    Ze hebben geen tolerantie
    voor vrije meningsuiting
  • 3:07 - 3:08
    of vrijdenken.
  • 3:09 - 3:10
    (Spreekt Spaans)
  • 3:26 - 3:27
    Na mijn ontslag
  • 3:27 - 3:29
    begon ik me onveilig te voelen
    in mijn eigen land.
  • 3:30 - 3:32
    Ik kreeg anonieme telefoons
    en doodsbedreigingen.
  • 3:32 - 3:35
    Ik werd openlijk bespot
    op de nationale televisie
  • 3:35 - 3:38
    en uiteindelijk weggepest uit Venezuela.
  • 3:38 - 3:40
    Nu woon ik in Miami in Florida,
  • 3:40 - 3:42
    waar ik mijn eigen uitgever kan zijn.
  • 3:42 - 3:44
    (Spreekt Spaans)
  • 3:55 - 3:59
    Een politieke cartoon is een barometer
    van de vrijheid in een land.
  • 3:59 - 4:01
    Daarom haten dictators cartoonisten
  • 4:01 - 4:03
    en proberen ze een einde te maken
  • 4:03 - 4:07
    aan humor als spiegel
    voor sociale en politieke kwesties.
  • 4:08 - 4:09
    (Spreekt Spaans)
  • 4:15 - 4:18
    Een cartoon gaat om een delicaat
    evenwicht van ideeën en tekeningen
  • 4:18 - 4:20
    om een verborgen waarheid te onthullen.
  • 4:20 - 4:22
    (Spreekt Spaans)
  • 4:25 - 4:29
    Een goede cartoon is er een
    die het thema van een volledige film
  • 4:29 - 4:30
    in één enkel frame vastlegt.
  • 4:30 - 4:32
    (Spreekt Spaans)
  • 4:44 - 4:48
    Een cartoon moet de kern
    van een verhaal precies communiceren.
  • 4:48 - 4:49
    Als het lukt,
  • 4:50 - 4:55
    kan de boodschap mensen
    inenten met een dosis scepsis.
  • 4:55 - 4:57
    (Spreekt Spaans)
  • 5:11 - 5:14
    Cartoons ontstaan
    uit observatie en analyse.
  • 5:14 - 5:17
    Ze zijn geïnspireerd
    door de muzen van de mythologie,
  • 5:17 - 5:20
    evenals door klassieke, moderne
    en paleolithische verhalen.
  • 5:20 - 5:22
    (Gelach)
  • 5:22 - 5:26
    Als we horen dat een hedendaagse keizer
    nieuwe kleren draagt,
  • 5:26 - 5:30
    laten cartoons zien dat de keizer
    nog altijd gewoon naakt is.
  • 5:30 - 5:32
    (Spreekt Spaans)
  • 5:46 - 5:48
    Op een gegeven moment in mijn carrière
  • 5:48 - 5:51
    tekende ik varkens en vergeleek ik ze
    met politici en politieagenten
  • 5:52 - 5:55
    die vreedzame demonstraties
    van studenten stopten.
  • 5:56 - 5:58
    Op een dag lag er in mijn kantoor
  • 5:58 - 6:00
    een brief op mijn bureau.
  • 6:00 - 6:01
    (Spreekt Spaans)
  • 6:04 - 6:07
    De brief kwam van
    de Venezolaanse Varkensbond.
  • 6:07 - 6:08
    (Gelach)
  • 6:08 - 6:10
    (Spreekt Spaans)
  • 6:30 - 6:31
    In de brief stond:
  • 6:31 - 6:35
    "Gelieve een prachtig dier als een varken
    niet te vergelijken met politici.
  • 6:35 - 6:36
    (Gelach)
  • 6:36 - 6:37
    Varkens zijn vriendelijk en edel,
  • 6:37 - 6:39
    zijn geweldige mascottes
  • 6:39 - 6:40
    en goede huisdieren,
  • 6:40 - 6:44
    en ze houden ons in leven
    in de vorm van varkensvlees."
  • 6:44 - 6:46
    (Spreekt Spaans)
  • 6:50 - 6:52
    Ze hadden helemaal gelijk.
  • 6:52 - 6:53
    Ik teken geen varkens meer,
  • 6:53 - 6:55
    maar wel nog politici.
  • 6:55 - 6:56
    (Gelach)
  • 6:56 - 6:59
    (Spreekt Spaans)
  • 7:14 - 7:17
    Een cartoon bereist de informatie-snelweg
  • 7:17 - 7:19
    alsof er meerdere rijstroken zijn,
  • 7:19 - 7:22
    maar in werkelijkheid
    leiden al deze rijstroken
  • 7:22 - 7:25
    naar een binaire reactie
    van hetzij positiviteit of woede.
  • 7:25 - 7:28
    "Ik vind het leuk"
    of "Ik vind het niet leuk."
  • 7:28 - 7:29
    Dat zijn de enige reacties
  • 7:29 - 7:32
    die het democratische denken
    op het internet bepalen.
  • 7:32 - 7:34
    (Spreekt Spaans)
  • 7:44 - 7:46
    Genuanceerd debatteren lukt niet meer,
  • 7:46 - 7:47
    we hebben geen tijd,
  • 7:47 - 7:50
    dus reageren we gewoon
    met goedkeuring of minachting
  • 7:50 - 7:52
    en we laten het over aan de algoritmen.
  • 7:53 - 7:56
    (Spreekt Spaans)
  • 8:08 - 8:12
    Maar een cartoon wordt geboren
    uit diep, genuanceerd denken.
  • 8:13 - 8:16
    Het creëren van een goede cartoon
    gaat met herhaaldelijk falen,
  • 8:16 - 8:18
    ontwerp na ontwerp.
  • 8:18 - 8:20
    Goede cartoonisten moeten
    hun eigen taboes afgooien
  • 8:20 - 8:23
    om aan te sturen op een dialoog --
    geen confrontatie --
  • 8:23 - 8:25
    met hun werk.
  • 8:25 - 8:26
    (Spreekt Spaans)
  • 8:43 - 8:46
    In 2013 stierf president Chavez
  • 8:46 - 8:49
    en ik moest nadenken
    over de cartoon van die dag
  • 8:49 - 8:50
    bij ‘La Universal’.
  • 8:50 - 8:53
    Persoonlijk was ik blij
    dat hij was overleden,
  • 8:53 - 8:55
    want ik dacht dat
    het einde van zijn macht
  • 8:55 - 8:58
    ons land dichter bij vrijheid
    en betere tijden zou brengen.
  • 8:58 - 9:00
    (Spreekt Spaans)
  • 9:08 - 9:11
    Maar velen rouwden om de dood van Chavez,
  • 9:11 - 9:14
    dus de gevoelens
    waren verdeeld in Venezuela.
  • 9:14 - 9:15
    Sommigen vierden het
  • 9:15 - 9:18
    en anderen huilden
    om het verlies van hun leider.
  • 9:18 - 9:19
    (Spreekt Spaans)
  • 9:33 - 9:34
    Ik zat vast.
  • 9:34 - 9:37
    Ik wist echt niet wat te tekenen
    op dit historische moment.
  • 9:37 - 9:41
    Ik wist dat ik mijn vreugde niet mocht
    laten doorsijpelen in mijn werk,
  • 9:41 - 9:44
    dat ik het verdriet van de mensen
    moest respecteren.
  • 9:44 - 9:46
    Wat kon ik dan tekenen?
  • 9:46 - 9:47
    (Spreekt Spaans)
  • 10:03 - 10:06
    Ik bracht uren door met schetsen
    en weer weggooien.
  • 10:06 - 10:08
    Mijn redacteur belde me
  • 10:08 - 10:10
    en zei dat die dag alles
    later was voor de krant.
  • 10:10 - 10:12
    Hij vroeg me wanneer ik het af zou hebben.
  • 10:12 - 10:15
    Om middernacht kreeg ik het idee.
  • 10:15 - 10:16
    We publiceerden een cartoon
  • 10:16 - 10:20
    die een historisch moment
    in de tijd voorstelde.
  • 10:20 - 10:21
    (Spreekt Spaans)
  • 10:23 - 10:26
    Een omgevallen rood koningsschaakstuk.
  • 10:27 - 10:28
    (Spreekt Spaans)
  • 10:39 - 10:41
    Een goede cartoon heeft veel macht.
  • 10:41 - 10:44
    Hij kan actie en reactie oproepen.
  • 10:44 - 10:47
    Daarom moet een cartoonist
    verantwoordelijk met zijn macht omgaan,
  • 10:47 - 10:49
    de waarheid vertellen
  • 10:49 - 10:52
    en tekenen zonder angst voor de gevolgen.
  • 10:52 - 10:53
    (Spreekt Spaans)
  • 10:56 - 10:58
    Een mening hebben heeft een prijs
  • 10:58 - 11:01
    en in sommige landen is die prijs hoog.
  • 11:01 - 11:02
    (Spreekt Spaans)
  • 11:17 - 11:19
    In Venezuela
  • 11:19 - 11:22
    werden veel jonge mensen gedood
    om vreedzaam protesteren.
  • 11:22 - 11:24
    Mannen en vrouwen
    zitten vast achter tralies
  • 11:24 - 11:26
    als politieke gevangenen.
  • 11:26 - 11:29
    Doorheen de jaren tekende ik
    de gezichten van gevangen vrouwen,
  • 11:29 - 11:33
    want ik wil niet dat ze vergeten worden.
  • 11:33 - 11:36
    (Spreekt Spaans)
  • 11:55 - 11:58
    Dit jaar was er een evenement,
    El Foro Penal genaamd.
  • 11:58 - 11:59
    Dat is een misdaadforum
  • 11:59 - 12:01
    waar een groep advocaten gratis werkt
  • 12:01 - 12:03
    voor Venezolaanse politieke gevangenen.
  • 12:03 - 12:06
    Een jonge vrouw kwam naar me toe en zei:
  • 12:06 - 12:07
    "Ik zat gevangen
  • 12:07 - 12:10
    en toen tekende jij
    mijn gezicht en mijn verhaal.
  • 12:10 - 12:13
    Door die tekening
    wisten de mensen wie ik was.
  • 12:13 - 12:16
    Jouw cartoon hielp me
    om de gevangenis te overleven.
  • 12:16 - 12:17
    Dank je."
  • 12:17 - 12:19
    (Spreekt Spaans)
  • 12:24 - 12:26
    Dat moment betekende veel voor me.
  • 12:26 - 12:28
    Ik had een manier gevonden
    om samen te werken
  • 12:28 - 12:30
    met de herinneringen
    van mijn land en zijn bevolking.
  • 12:30 - 12:33
    (Spreekt Spaans)
  • 12:50 - 12:53
    Vorig jaar begon ik
    te tekenen over immigratie.
  • 12:53 - 12:56
    Ik tekende mijn wereld, mijn angsten,
  • 12:56 - 12:58
    mijn koffer, mijn wortels
  • 12:58 - 13:01
    en alles wat ik moest
    achterlaten in Venezuela.
  • 13:02 - 13:05
    Ik tekende ook mijn vreugde
    over deze nieuwe kans
  • 13:05 - 13:07
    als immigrant in de Verenigde Staten.
  • 13:07 - 13:10
    (Spreekt Spaans)
  • 13:14 - 13:16
    Van daaruit werkte ik
    aan een serie tekeningen
  • 13:16 - 13:19
    die de ervaring en de psychologie
    van de immigratie weergaven.
  • 13:19 - 13:22
    (Spreekt Spaans)
  • 13:33 - 13:36
    Immigrant zijn is als reizen
    naar een andere planeet.
  • 13:36 - 13:39
    Eerst begrijp je niets
    van je nieuwe wereld.
  • 13:40 - 13:42
    Er zijn nieuwe wetten, een nieuwe taal
  • 13:42 - 13:45
    en onbekende gereedschappen
    die je moet leren te gebruiken
  • 13:45 - 13:47
    om je aan te passen aan je nieuwe leven.
  • 13:47 - 13:49
    (Spreekt Spaans)
  • 13:53 - 13:56
    Immigrant zijn is bijna
    als een astronaut zijn
  • 13:56 - 13:58
    die op de maan is geland.
  • 13:58 - 14:00
    (Spreekt Spaans)
  • 14:13 - 14:15
    Na verloop van tijd
    werd die reeks tekeningen
  • 14:15 - 14:17
    een reizende tentoonstelling,
  • 14:17 - 14:19
    ‘I, Immigrant’ genaamd.
  • 14:19 - 14:21
    De tentoonstelling reisde
    naar meerdere steden,
  • 14:21 - 14:24
    met inbegrip van Miami,
    Houston, Madrid, Barcelona
  • 14:24 - 14:26
    en we hopen op meer plaatsen.
  • 14:26 - 14:29
    (Spreekt Spaans)
  • 14:34 - 14:37
    De tentoonstelling is uitgegroeid tot
    een ontmoetingsruimte voor de diaspora,
  • 14:37 - 14:41
    waar mensen samenkomen
    en hun gedeelde ervaringen van lijden,
  • 14:41 - 14:43
    eigen aan de immigratie, herkennen.
  • 14:43 - 14:46
    (Spreekt Spaans)
  • 15:03 - 15:05
    Met deze tekeningen wil ik overbrengen
  • 15:05 - 15:07
    dat een immigrant geen crimineel is.
  • 15:07 - 15:10
    Een immigrant is een persoon
    met een gebroken leven.
  • 15:10 - 15:13
    Een persoon die zeer waarschijnlijk
    werd gescheiden van zijn familie
  • 15:13 - 15:15
    onder onmenselijke omstandigheden
  • 15:15 - 15:19
    en die zijn land moest verlaten
    op zoek naar een beter leven.
  • 15:19 - 15:22
    (Spreekt Spaans)
  • 15:32 - 15:33
    Een tekening kan een synthese zijn
  • 15:33 - 15:37
    van een plaats, een universum,
    een land of een samenleving.
  • 15:37 - 15:41
    Ze kan ook de innerlijke werking
    van iemands geest vertegenwoordigen.
  • 15:41 - 15:44
    Voor mij is het tekenen van cartoons
    een vorm van verzet.
  • 15:44 - 15:47
    (Spreekt Spaans)
  • 15:58 - 16:00
    Een cartoon is als een steen van Rosetta.
  • 16:00 - 16:02
    Als we hem de ruimte in zouden sturen,
  • 16:02 - 16:04
    zou een toekomstige alien
    met zekerheid weten
  • 16:04 - 16:06
    dat wij in het verleden
  • 16:06 - 16:08
    ooit een beschaafde wereld
    met vrij denken hadden.
  • 16:09 - 16:12
    (Spreekt Spaans)
  • 16:15 - 16:18
    Die éne muur waar ik
    van mijn moeder op mocht tekenen,
  • 16:18 - 16:19
    voelt oneindig aan.
  • 16:19 - 16:22
    En daarom teken ik nog steeds.
  • 16:22 - 16:24
    Hartelijk dank.
  • 16:24 - 16:27
    (Gejuich en applaus)
Title:
Dictators haten politieke cartoons -- ik blijf ze dus tekenen
Speaker:
Rayma Suprani
Description:

"Een politieke cartoon is een barometer voor de vrijheid", zegt Rayma Suprani, die uit haar geboorteland Venezuela werd verbannen wegens het publiceren van kritiek op de overheid. "Daarom haten dictators cartoonisten." In een talk geïllustreerd met hoogtepunten uit een carrière van opkomen tegen totalitarisme, onderzoekt Suprani hoe cartoons de samenleving een spiegel voorhouden en verborgen waarheden onthullen -- en bespreekt ze waarom ze blijft tekenen, zelfs als het hoge persoonlijke kosten met zich meebrengt. (In het Spaans met opeenvolgende Engelse vertaling)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:42

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.