Pochodzenie baletu - Jennifer Tortorello i Adrienne Westwood

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-origins-of-ballet-jennifer-tortorello-and-adrienne-westwood

Wyobraź sobie przyjęcie na którym każdy ruch, najmniejszy gest, przejście przez pokój, każdy widoczny detal od mebli do długości sukni podlegają skomplikowanemu zbiorowi zasad i procedur. Przez stulecia takie rytuały były normą wśród europejskiej arystokracji. Choć wyszły już z mody, ich elementy ciągle można rozpoznać pod znajomą nazwą: balet. Jennifer Tortorello i Adrienne Westwood opowiadają historię tego wdzięcznego i precyzyjnego tańca.

Lekcja: Jennifer Tortorello and Adrienne Westwood, animacja: Moran Barak Studio.

Wyobraź sobie przyjęcie
na którym każdy ruch,

najmniejszy gest, przejście przez pokój,

każdy widoczny detal,

od mebli do długości sukni

podlegają skomplikowanemu
zbiorowi zasad i procedur.

Przez stulecia takie rytuały były normą
wśród europejskiej arystokracji.

Choć wyszły już z mody,

ich elementy ciągle można rozpoznać
pod znajomą nazwą:

balet,

z włoskiego "baletto", czyli mały taniec.

Narodził się w renesansowych Włoszech
jako połączenie tańca dworskiego

i pokazów choreografii
na arystokratycznych przyjęciach.

W wielu aspektach była to forma
kontroli nad ludźmi dworu,

którzy musieli zachowywać się
w akceptowalny sposób,

chodzić, kłaniać się,
podawać rękę w określony sposób.

Zasady obejmowały wszystko od ubioru

do miejsc, w których można było
przebywać w odniesieniu do króla.

Z biegiem czasu balet stał się
głównym elementem dworskiego życia,

był wyznacznikiem rozstrzygającym
o sukcesie dworzan.

Wiele dworskich gestów wciąż
obserwujemy w obecnym balecie.

Balet został sprowadzony
do Francji w XVI wieku

przez Katarzynę Medycejską,

włoską żonę króla Henryka II.

Przyjęcia odbywały się
z coraz większą pompą,

a razem z nimi taniec.

Mistrzowie uczyli młodych szlachciców
wyszukanych kroków,

elementów tańca
zapewniających spójną całość.

Nacisk kładziono nie na uczestnictwo,
lecz na sam występ.

Wymagał teatralnego stroju,

profesjonalnie zaprojektowanych dekoracji,

oraz platformy na podwyższeniu
lub sceny z kurtyną.

W XVII wieku na dworze Ludwika XIV

balet przemienił się w sztukę,
którą znamy dziś.

Sam Ludwik uczył się baletu od dziecka.

Jego pierwszy występ w wieku 15 lat
w roli Apolla, boga słońca,

ugruntowała centralną rolę baletu
na dworze za jego rządów.

Dzięki temu zyskał przydomek Króla Słońce

a złoty kostium i z choreografia

promowały ideę króla jako boskiego władcy.

Ludwik zagrał rolę 80 postaci
w 40 ważnych przedstawieniach.

Był majestatycznym przywódcą,

czasem drugoplanową postacią lub zgrywusem

żeby pod koniec zagrać główną rolę.

Trenował balet codziennie,

zaraz obok szermierki i jazdy konnej.

Świecił przykładem, dzięki czemu

taniec stał się podstawową umiejętnością
wszystkich dżentelmenów tamtych czasów.

Jednak to nie występy
były jego główną zasługą dla baletu.

W 1661 Ludwik XIV założył
Narodową Akademię Muzyki i Tańca,

dzięki czemu balet trafił
z małych stowarzyszeń na królewski dwór.

Jako dyrektor

wyznaczył swojego mistrza baletu,
a zarazem kolegę ze sceny,

Pierre'a Beauchampa,

który ustalił pięć głównych pozycji,
które występują w balecie do dziś.

Dzięki współpracy z Jean-Baptiste Lullym,

dyrektorem Narodowej Akademii
Muzyki i Tańca

oraz sławnym dramaturgiem Molierem,

Beauchamp sprawił,
że balet stał się wielkim spektaklem.

W 1669 roku założono inną szkołę baletową.

Opera Paryska działa do dziś

i jest najstarszą szkołą
baletową na świecie.

Balet przeniósł się z dworów do teatru,

przetrwał rewolucje
demokratyczne i reformy,

które trwały przez kolejne stulecie.

Gdy nadszedł Romantyzm

fantastyka i folklor
były popularnymi motywami.

Choć wpływ baletu we Francji zmalał,

to inne kraje, w tym Rosja,

odegrały ważną rolę
w jego dalszym rozwoju.

Na szczęście dziś nie musimy uczyć się
skomplikowanych kroków tanecznych

żeby móc się bawić na weselu.

Na balet idziemy do teatru żeby
podziwiać profesjonalistów,

którzy poświęcają treningom całe życie,

dokonując wyczynów, których
by się nie spodziewał sam Ludwik XIV.